Liji la Naas̱ira lidoinyo Yasuuⓐuŋw
1 Ŋwugathani kaloŋa ibige, ŋwela gi len luŋun; a calmiz juŋun gwuje. 2 A ma lamun la Sabith ro, ŋwalimiye lijo gi majmaⓐ; a liji loinyadho lina lidiŋinul alali galo dir, alarnu, Kwiji ibigwa gwapo dhuŋuna ibidha na? a bebra ibigwa gwiro dhaŋ gwina gwidhedhilo, di a ŋiro ibiŋa ŋina ŋinaŋ upini doi dai duŋun minoŋ? 3 Kwiji ibigwa gwati gwiro najjaar, gwina gwiro ŋari ŋa Maryamŋa, gwina gwiro megen gwa Yaⓐguubŋa, a Yuusiŋa, a Yahuudhaŋa, a Simⓐaanŋa na? A limegen lina liro nyera lati lo mina daguri na? Alkadugore dugun. 4 Albi Yasuuⓐ aicinu, Nebi gwuthi nuŋw, abi gwati gwuthi nuŋw gi len luŋun, a gi liji ganu luŋun, a gi dunu gwuŋun no. 5 Athuŋwbuthi ŋoma dapai ŋiro ŋina ŋinaŋ mine no, ŋwubigeta doi duŋun gi liji alaŋ coŋ lina luma, ŋwulgeta momaŋ. 6 Ŋwali galo dir ŋinena athil uthi imaan no. Athuŋwela ŋwen ŋwina ŋwitiŋwitiny ŋwina ŋwijaijo galo, athuŋw alimiye lijo.
Ŋiro ŋa calmiz jina jiro die‐a‐ram
7 Ŋwurnie calmiz jina jiro die‐a‐ram alila dugun, ŋwulukeje ram ram; ŋwuldhedha ŋoma ŋa dhiteye nyurinya. 8 Ŋwulabiŋaijo ŋwari lati lathi lapai ŋida ŋeda gi dhai no, abi ŋwura dogo; athilapo nyilgu, i ⓐesh, i gwarush gi jurna jegen no. 9 Athilbi gena caudhe; athathilbi gena ŋwuga ram ram no. 10 Ŋwulaicinu, Kalo geda gina ganyan uni gi dunu, athanyanje mine di manya gathani kaloŋa ibige. 11 A peth lina lati lajuminyi no, athil diŋini dhuŋuna dhalo no, maji manya gathani kaloŋa ibige, nya dhudhire fura gwina gwo gi ŋwora ŋwalo, nyal aŋidhaniye dhuŋuna dhegen. Titiganu nyi gwa gwacaijinu, Dhuŋun dhaje dhiŋirani gi liji la Suduum a ⓐumuura gi liji la len ibile gi lamun lina laji lal Kalo geta ẖukm. 12 Albitu, athilabiŋaijo lijo dhuŋuna dha dhabrico ŋida ŋegen ŋina ŋike. 13 Alteye nyurinya nyoinyadho, albuluje lijo loinyadho ŋela nono lina luma, alligeta momaŋ.
Ai gwa Yuuẖanna al Maⓐmadaan
14 A malik gwina gwan Hiiruudus diŋini dhuŋuna ibidha; (ŋinena ma jiriny juŋun liŋini gi liji loinyadho,) ŋwarnu, Yuuẖanna al Maⓐmadaan gwimadire dai, a minoŋ ŋiro ŋina ŋinaŋ ŋimupini ŋeda gwai. 15 A liter arnu, Iliiya gwiro. A liter arnu, Nebi gwiro, i gwiro ŋinena nebi gweta gwa nebiŋa. 16 Abi dina ma Hiiruudus diŋini, ŋwarnu, Yuuẖanna gwiro gwina gwurudhiny lira galo; gwimadire dai. 17 Gi dhuŋun ibidha Hiiruudus gwiro gwiren gwina gwukejo lijo dilmutha Yuuẖannuŋw, alguke, algeta karkon gi dhuŋun dha Hiiruudiiya, gwina gwiro kwa gwa megen gwina gwan Fiilibbus, dina aguŋw. 18 Ŋinena abiŋaijo Yuuẖanna Hiiruudusuŋw, ŋwaici, Gwati gwiŋir gi dhuŋun dha naamuus daŋago kwaio gwa magalo no. 19 A minoŋ a Hiiruudiiya ŋa Yuuẖanna gwai kiye, ŋwari gwuŋw rinya; athuŋwbuthi ŋoma no. 20 Ŋinena athi Hiiruudus dhenya Yuuẖannuŋw, gwiliŋidhi darnu gwiro kwiji gwina gwidhunu galo a gwiŋir didirel, athuŋwethadhe; a dina muŋw diŋini Yuuẖannuŋw dabiŋi, a dhugor miri, ŋwubari gwadiŋini iŋir gwai dhugore. 21 A dina ma lamun lina liŋir ila dina ma Hiiruudus gitijo lelenya luŋun ⓐazuuma gi lamun lina liŋinuŋw lai, a komandaanŋa a liji lina lipilipa la Jaliil. 22 A ŋera ŋa Hiiruudiiya uni kiru, ŋwurithe, ŋwiŋiriye Hiiruudusuŋw dhugore a liji lina lijilai, a malik abiŋaijo ŋera, ŋwaici, Abiŋaijiny ŋidi ŋai ŋina ŋibupaŋalo diginy, a ŋaŋal dhedha. 23 Ŋwabiŋi jiriny jai ja Kalo, ŋwaicinu, Ŋidi peth ŋina ŋiny othaije galo, ŋaŋal dhedha, di ŋidi gidhria ŋa ŋeleny ŋiny. 24 Ŋwubitu, ŋwabiŋaijo nanaŋw gwuŋun, ŋwaici, Nyi gwothaije Hiiruudusuŋw galo aŋ gwai? Ŋwubaicinu, Othaijo galo lira lai la Yuuẖanna al Maⓐmadaan. 25 Ŋwunudhudha ganu babraŋ di malik, ŋwothaije galo, ŋwaici, Nyi gwibupo diny dhedha lira la Yuuẖanna al Maⓐmadaan ŋinena gi sinia alaŋ. 26 A malik ka dhugore gwuleny dina abiŋaijuŋw ŋera; abi jiriny jai ja Kalo, a gi dhuŋun dha liji lina lijilai galo, athuŋw uthi ŋoma gwadoinya no. 27 A kaija ibige a malik ukeje gweta gwina gwathirinya lijo, ŋwudhedha amr duŋw apa lira luŋun; ŋwubela, ŋwurudha Yuuẖannuŋw lira galo gi karkon. 28 Ŋwapai lira luŋun gi sinia alaŋ, ŋwudhedha ŋera; a ŋera dhedha nanaŋw gwuŋun. 29 A dina ma calmiz juŋun diŋini, alela, alapai aŋina yuŋun, algwurce kimu.
Aura gwa liji lina lukejinu gi ŋiro ŋegen
30 A liji lina lathil Yasuuⓐ ukeje auradha liduŋw di Yasuuⓐ, alabiŋaijo dhuŋuna peth; peth dhina dhapilo, a peth dhina dhalimiyilo lijo. 31 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Ilal nyaŋa cucun gi leba, nya gatho uwa gwitiny; ŋinena athi liji loinyadho ila, alela, athathil buthi lamun ladhi gatho uwa i dileny no. 32 Albela gi leba felluuka gwai nyim. 33 Abi liji aŋa dilela, a loinyadho liŋa Yasuuⓐuŋw, alortai mine ŋwen peth, allimadhina, alauradha liduŋw. 34 A dina ma Yasuuⓐ tu, ŋwana lijo loinyadho, ŋwulina, ŋinena rilo ŋinena jaŋal jina jati juthi gwora no; ŋwulalimiye ŋwulaŋajo dhuŋuna dhoinyadho.
Yasuuⓐ gwidhedhi lijo khamsa alaaf ŋida ŋa dheny
35 A dina ma kalo ro kera, a calmiz juŋun ila dugun, alaicinu, Kalo ibiga giro leba, a lamun limela. 36 Ukejilo dilela gi ŋwen ŋwina ŋwijaijije galo a ŋwen ŋwina ŋwitiŋwitiny dileliya ŋida ŋa dheny; ŋinena athil uthi ŋida ŋa dheny no. 37 Ŋwulbabiŋaijo, ŋwulaici, Dhedhilo nyaŋa dileny. Alabiŋaijo, alaici, Anaŋa lela dana eliya ⓐesh ya jinia die, analdhedha dileny a? 38 Ŋwulbaicinu, Nyaŋa luthi ⓐesh uman? Idhul nyaŋadha. A dina mal liŋedha, alarnu, Yo thudhina, a ŋwum ram. 39 Ŋwulbabiŋaijo ŋwari labiŋaijo lijo aljalo ŋwiduŋw, ŋwiduŋw karo alaŋ gina gigilaŋ. 40 Albijalo ŋwiduŋw, ŋwiduŋw, a ŋwiduŋw uthi lijo dure‐thudhina, dure‐thudhina, a dure‐ram‐a‐die a dure‐ram‐a‐die. 41 A dina muŋw apai ⓐesh ina iro thudhina a ŋwum ram, ŋwubaŋalaŋ gi Sama, ŋwulbarkiye, ŋwurta ⓐesh ganu, ŋwudhedha calmiz juŋun dilguginijo lijo; ŋwuguginijo lijo peth ŋwuma ram. 42 A liji eny peth, alpa. 43 Alwura ⓐesh gi nyuni die‐a‐ram ina idi galo, a ŋwum ko. 44 A lina lithi ⓐesh liro lar khamsa alaaf lina liro loma.
Yasuuⓐ gwidhidhi ŋau alaŋ
45 Kaija ibige ŋwudhiŋa calmiz juŋun diluni gi felluuka, dilmure kimumu giter almadhina alela Bets̱aida, ŋwubidhiŋa lijo alela. 46 A dina muŋwulgeta gi dhai, ŋwalo kamarigen dabiŋaijo Kaloŋa. 47 A ma kalo ro kera, a felluuka je keligeny ganu gi baẖr, abi ŋeda je cucun kimumu. 48 Ŋwulaŋa dilapai ŋiro ŋina ŋibur ŋina ŋijo degen athil ari ladhiŋa felluuka dure dai; athilbi karun gwomadha ganu, a ro gile galo ŋwela degen, athuŋw elila ŋau alaŋ, ŋwari luŋwul madhina. 49 Abi dina malaŋa delila ŋau alaŋ alarnu, Dhigirim dhiro, alure gwula. 50 Gwaŋadhilo peth, al dugor miri. A kaija ibige ŋwulabiŋaijo, ŋwulaicinu, Iŋiriyul dugore; nyi gwiro; athanya dhenyo no. 51 Ŋwela degen, ŋwuni gi felluuka ganu, a karun dhuna. Alali galo dir gi lidom legen gwuleny. 52 Ŋinena athil liŋidhi dhuŋuna dha ŋiro ŋina ŋipiŋipa ŋina ŋupinu gi dhuŋun dha ⓐesh no; ŋinena bur dugor degen.
Ŋwugeta lijo momaŋ lina luma gi Janniisaarat
53 A dina mal mure, alela gi kwiyaŋ gwa Janniisaarat, alguke felluuka kimumu. 54 A dina mal tuya gi felluuka ganu, a kaija ibige a liji liŋa ŋeduŋw. 55 Alortai kalo peth gina gijaijiyo galo, athil apa lijo lina luma ŋwagram alaŋ, kalo gina gidiŋinina darnu gwo mine. 56 A kalo peth gina gathuŋwunela, ŋwen ŋwina ŋwitiŋwitiny, i ŋwen ŋwina ŋwipiŋwipa, i kedho, athilgeta lijo lina luma gi dai alaŋ, athilothaije galo dilmini libil la kiraŋ guŋun; a liji peth lina liminu aliŋir nono.
الناصرة ترفض يسوع
(متى 13‏:53‏-58، لوقا 4‏:16‏-30)
1 وخرَجَ مِنْ هُناكَ وجاءَ إلى بلدِهِ يَتبَعُهُ تلاميذُهُ. 2 وفي السّبتِ أخَذَ يُعلّمُ في المَجمعِ. فتَعجّبَ أكثرُ النّاسِ حينَ سَمِعوهُ وقالوا: «مِنْ أينَ لَه هذا؟ وما هذِهِ الحِكمَةُ المُعطاةُ لَه وهذِهِ المُعجزاتُ التي تَجري على يَدَيهِ؟ 3 أما هوَ النّجّارُ اَبنُ مَريمَ، وأخو يَعقوبَ ويوسي ويَهوذا وسِمعانَ؟ أما أخَواتُهُ عِندَنا هُنا؟» ورَفَضوهُ. 4 فقالَ لهُم يَسوعُ: «لا نَبِيّ بلا كرامةٍ إلاّ في وطَنِهِ وبَينَ أقربائِهِ وأهلِ بَيتِهِ». 5 وتَعذّرَ على يَسوعَ أنْ يَصنَعَ أيّةَ مُعجِزَةٍ هُناكَ، سِوى أنّهُ وضَعَ يدَيهِ على بَعضِ المَرضى فشَفاهُم. 6 وكانَ يتَعجّبُ مِنْ قِلّةِ إيمانِهِم. ثُمّ سارَ في القُرى المُجاوِرَةِ يُعلّمُ.
يسوع يرسل التلاميذ الاثني عشر
(متى 10‏:5‏-15، لوقا 9‏:1‏-6)
7 ودَعا إليهِ التلاميذَ الاثنَي عشَرَ وأخَذَ يُرسِلُهُم اَثنَينِ اَثنَينِ ليُبَشّروا، وأعطاهُم سُلطانًا على الأرواحِ النّجِسَةِ. 8 وأوصاهُم قالَ: «لا تأخُذوا للطَريقِ شيئًا سِوى عَصًا: لا خُبزًا، ولا كيسًا، ولا نُقودًا في جُيوبِكُم، 9 بَلِ اَنتَعِلوا حِذاءً، ولا تَلبَسوا ثوبَينِ». 10 وقالَ لهُم: «وحَيثُما دَخَلتُم بَيتًا، فأقيموا فيهِ إلى أنْ تَرحَلوا. 11 وإذا جِئْتُم إلى مكانٍ وما قَبِلَكُم أهلُهُ ولا سَمِعوا كلامَكُم، فاَرْحَلوا عَنهُ واَنفُضوا الغُبارَ عَنْ أقدامِكُم نَذيرًا لهُم!»
12 فخَرَجوا يَدعونَ النّاسَ إلى التّوبةِ، 13 وطَرَدوا كثيرًا مِنَ الشّياطينِ، ودَهَنوا بالزّيتِ كثيرًا مِنَ المَرضى فشَفَوهُم.
موت يوحنا المعمدان
(متى 14‏:1‏-12، لوقا 9‏:7‏-9)
14 وسمِعَ المَلِكُ هِيرودُسُ بأخبارِ يَسوعَ، لأنّ اَسمَهُ أصبحَ مَشهورًا. وكانَ بَعضُ النّاسِ يَقولونَ: «قامَ يوحنّا المَعمدانُ مِنْ بَينِ الأمواتِ، ولذلِكَ تَجري المُعْجِزاتُ على يدِهِ». 15 وقالَ آخرونَ: «هوَ إيلِيّا»، وآخرونَ: «هوَ نَبيّ كسائِرِ الأنبياءِ». 16 فلمّا سَمِعَ هِيرودُسُ قالَ: «هذا يوحنّا الذي قَطعتُ أنا رأسَهُ، قامَ مِنْ بَينِ الأمواتِ!» 17 وكانَ هِيرودُسُ أمسَكَ يوحنّا وقَيّدَهُ في السّجنِ، مِنْ أجلِ هِيرودِيّةَ التي تَزوّجَها وهيَ اَمرأةُ أخيهِ فيلبّسَ. 18 فكانَ يوحنّا يقولُ لَه: «لا يَحلّ لكَ أنْ تأخُذَ اَمرأةَ أخيكَ». 19 وكانَت هيرودِيّةُ ناقِمَةً علَيهِ تُريدُ قَتلَه فلا تَقدِرُ، 20 لأنّ هِيرودُسَ كانَ يَهابُهُ ويَحميه لعِلْمِهِ أنّهُ رَجُلٌ صالِحٌ قِدّيسٌ. وكانَ يَسُرّهُ أنْ يَستمِعَ إليهِ، معَ أنّهُ حارَ فيهِ كثيرًا.
21 وسنَحَتِ الفُرصةُ لِهيرودِيّةَ عِندَما أقامَ هِيرودُسُ في ذِكرى مَولِدِه وَليمَةً للنُبَلاءِ وكِبارِ القادَةِ وأعيانِ الجَليلِ. 22 فدخَلَتِ اَبنَةُ هيرودِيّةَ ورَقَصَتْ، فأعجَبَت هِيرودُسَ والمَدعوّينَ. فقالَ المَلِكُ لِلفَتاةِ: «أُطلُبي ما شِئتِ فأُعطيَكِ». 23 وحلَفَ لها يَمينًا مُشدّدًا قالَ: «أُعطيكِ كُلّ ما تَطلُبينَ، ولَو نِصفَ مَملكَتي!» 24 فخَرجَتِ الفَتاةُ وسألَت أُمّها: «ماذا أطلُبُ؟» فأجابَتْها: «رأسَ يوحنّا المَعمدانِ!» 25 فأَسرَعَت إلى المَلِكِ وقالَت لَه: «أُريدُ أن تُعطِيَني الآنَ على طَبَقٍ رأسَ يوحنّا المَعمَدانِ!» 26 فحَزِنَ المَلِكُ كثيرًا، ولكِنّهُ أرادَ أنْ لا يَرُدّ طَلَبَها مِنْ أجلِ اليمينِ التي حلَفَها أمامَ المَدعوّينَ. 27 فأرسَلَ في الحالِ جُنديّا وأمرَهُ بأنْ يَجيءَ برَأسِ يوحنّا. فذهَبَ وقطَعَ رأسَهُ في السّجنِ، 28 وجاءَ بِه على طَبَقٍ وسلّمَهُ إلى الفَتاةِ فحمَلَتْهُ إلى أُمّها. 29 وبلَغَ الخبَرُ تلاميذَ يوحنّا، فجاؤُوا وأخَذوا جُثّتَهُ ووضَعوها في قَبرٍ.
يسوع يطعم خمسة آلاف رجل
(متى 14‏:13‏-21، لوقا 9‏:10‏-17، يوحنا 6‏:1‏-14)
30 واَجتَمَعَ الرّسُلُ عِندَ يَسوعَ، وأخبروهُ بِكُلّ ما عَمِلوا وعَلّموا. 31 وكانَ كثيرٌ مِنَ النّاسِ يَروحونَ ويَجيئونَ، فلا يَتركونَ لهُم فُرصةً ليأكُلوا طعامَهُم، فقالَ لهُم يَسوعُ: «تعالَوا أنتُم وحدَكُم إلى مكانٍ مُقفِرٍ واَستَريحوا قليلاً». 32 فذَهبوا في القارِبِ وحدَهُم إلى مكانٍ مُقفِرٍ.
33 فرآهُمُ النّاسُ ذاهبينَ، وعرَفَ كثيرٌ مِنهُم إلى أينَ، فأسرَعوا مِنْ جميعِ المُدُنِ مَشيًا على الأقدامِ وسَبقوهُم إلى ذلِكَ المكانِ. 34 فلمّا نزَلَ يَسوعُ مِنَ القارِبِ رأى جَمْعًا كبيرًا، فأشفَقَ علَيهِم، لأنّهُم كانوا مِثلَ غنَمٍ لا راعيَ لها، وأخَذَ يُعلّمُهُم أشياء كثيرةً. 35 وفاتَ الوقتُ، فدَنا مِنهُ تلاميذُهُ وقالوا لَهُ: «فاتَ الوقتُ، وهذا مكانٌ مُقفِرٌ، 36 فقُلْ لِلنّاسِ أنْ يَنصرِفوا إلى المَزارِعِ والقُرى المُجاوِرَةِ ليَشتَروا لهُم ما يأكُلونَ». 37 فأجابَهُم يَسوعُ: «أعطوهُم أنتُم ما يأكُلونَ». فقالوا: «أتُريدُنا أنْ نَذهَبَ ونَشترِيَ خُبزًا بمئَتَي دينارٍ ونُعطيَهُم لِيأكُلوا؟»
38 فقالَ يَسوعُ: «كَم رغيفًا عِندَكُم؟ اَذهَبوا واَنظُروا». فلمّا عَرَفوا ما عِندَهُم، قالوا لَهُ: «خَمسةُ أرغِفَةٍ وسَمكَتانِ». 39 فأمرَهُم أنْ يُقعِدوا النّاسَ جماعةً جماعةً على العُشْبِ الأخضَرِ. 40 فقَعَدوا صُفوفًا صُفوفًا، في بعضِها مِئةٌ وفي بَعضِها خَمسونَ. 41 وأخَذَ يَسوعُ الأرغِفَةَ الخَمسةَ والسّمكتَينِ ورفَعَ عَينَيهِ نَحوَ السّماءِ وبارَكَ وكَسَرَ الأرغِفَةَ وناوَلَ تلاميذَهُ ليُوزّعوها على النّاسِ، وقَسّمَ السّمكتَينِ علَيهِم جميعًا. 42 فأكلوا كُلّهُم حتى شَبِعوا. 43 ثُمّ رَفَعوا اَثنتَي عَشْرَةَ قُفّةً مَملوءَةً مِنَ الكِسَرِ وفَضَلاتِ السّمكَتَينِ. 44 وكانَ الذينَ أكَلوا مِنَ الأرغِفَةِ نَحوَ خَمسَةِ آلافِ رَجُلٍ.
يسوع يمشي على الماء
(متى 14‏:22‏-33، يوحنا 6‏:16‏-21)
45 وأمَرَ يَسوعُ تلاميذَهُ أنْ يَركَبوا القارِبَ ويَسبِقوهُ إلى بَيتَ صيدا، عِندَ الشّاطئِ المقابلِ، حتى يَصرِفَ الجُموعَ. 46 فلمّا صرَفَهُم ذهَبَ إلى الجبَلِ ليُصلّي. 47 وعِندَ المَساءِ، كانَ القارِبُ في وَسْطِ البحرِ، ويَسوعُ وحدَهُ على البَرّ. 48 ورأى يَسوعُ أنّ تلاميذَهُ يُلاقونَ مَشقّةً في التّجذيفِ، لأنّ الرّيحَ كانَت ضِدّهُم. فَجاءَ إليهِم قَبلَ الفَجرِ ماشِيًا على البحرِ، وكادَ يمُرّ بِهِم.
49 فلمّا رأوهُ ماشِيًا على البحرِ ظنّوهُ شَبَحًا فصَرَخوا، 50 لأنّهُم رأوهُ كُلّهُم فاَرتَعَبوا. فكلّمَهُم في الحالِ، قالَ: «اَطمئِنّوا. أنا هوَ، لا تَخافُوا». 51 وصَعِدَ القارِبَ إليهِم، فهدَأتِ الرّيحُ. فتَحيّروا كثيرًا، 52 لأنّ مُعجِزَةَ الأرغِفَةِ فاتَهُم مَغزاها، لِبَلادَةِ قُلوبِهِم.
يسوع يشفي من أمراض كثيرة
(متى 14‏:34‏-36)
53 وعَبَروا إلى برّ جِنّيسارَتَ ورَبَطوا قارِبَهُم هُناكَ. 54 وما إن نَزَلوا، حتى عرَفَ النّاسُ يَسوعَ. 55 فَساروا في تِلكَ الأنحاءِ كُلّها وأخذوا يَحمِلونَ المَرضى على فُرُشِهِم إلى كُلّ مكانٍ سَمِعوا أنّهُ فيهِ. 56 وكانوا أينما دخَلَ، سَواءٌ إلى القُرى أوِ المُدنِ أوِ المزارعِ، يَضَعونَ المَرضى في السّاحاتِ ويَطلُبونَ إليهِ أنْ يَلمسوا ولَو طَرَفَ ثَوبِهِ. فكانَ كُلّ مَنْ يَلْمسُهُ يَشفى.