Iŋir nono gwa gadham ga zabith
1 Dina muŋw abiŋi dhuŋuna peth gi liji ganu, ŋwobani Kafranaaẖuum. 2 A gadham ga zabith gweta je gina guma, gina guminyuŋw gwuleny, ŋwuje githo dai. 3 A dina muŋwdiŋini darnu Yasuuⓐ gwo, ŋwukeje lijo lina lurun la Yahuud, ŋwari gwalothaije galo ŋwila, ŋwugeta gadham guŋun momaŋ. 4 A malobani di Yasuuⓐ, alothaije galo gwuleny babraŋ, alaici, Gwaudhi daŋupijo dhuŋuna ibidha. 5 Gwathuminyi lijo lega, a ŋeda gwiro gwina gwigitije majmaⓐ. 6 Alela Yasuuⓐ ŋalai, a dina jaijilo duna githo, a zabith ukeja limedhigen dugun, alaici, Kweleny gwai, athaŋa dhugor mirii no; nyi gwati gwaudhi daŋa eladha dunu diginy no. 7 A nyi gwarnu nyi gwati gwaudhi dinyeladha duguŋa no; ŋa babiŋa dhuŋuna dogo, a gadham giny giŋir nono. 8 Abi nyi ko gwiro kwiji gwina gwuthi ejigur ina yathiny deŋinaijo; gwathinyabiŋaijo gweta, nyaici, Idhi, ŋwela; athinyabiŋaijo gwiter, nyaici, Ila, ŋwila; athinyabiŋaijo gadham giny, nyaici, Apo ŋiro ibiŋa, ŋwulapai. 9 Dina ma Yasuuⓐ diŋini dhuŋuna ibidhe, ŋwali galo dir, ŋwurle galo, ŋwabiŋaijo lijo lina lijilai, ŋwulaici, Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, nyi gwati gwibujo kwijo gwetipo gi liji ganu la Israayiil gwina gwuthi imaan gwina gwinaŋ gwiro minoŋ no. 10 A liji lina lukejilo zabith alaurai dunu, albuje gadham gina guma diŋir nono.
Dire gwa ŋari ŋa kwa gwina gwiro gwinina gwa Naayin dai
11 Bigunu alela calmiz jai juŋun joinyadho a liji liter loinyadho alobani gi len leta lina lan Naayin. 12 Dina idhuŋw ŋwari gwela kour ya len, a liji apa kwijo gweta gwina gwaio, gwiro ŋari ŋetipo ŋa kwa gwina gwiro gwinina; a liji je loinyadho la len lina ligwudhilo kwa ŋalai. 13 A dina ma Kweleny aŋa kwaio, ŋwina, ŋwaici, Athaŋa aro no. 14 Ŋwela, ŋwumini lagram; a liji lina lapo lagram aldhuna, ŋwarnu, Kamal gai, nyi gwa gwabiŋaijaŋa, ŋaici, Diro. 15 A gina gaio dire, ŋwabiŋi, a Yasuuⓐ dhedha nanaŋw gwuŋun. 16 A liji peth dhenya; almajidhe Kaloŋa, alarnu, Nebi gwina gwinaŋ gwimadire daguri ganu; alarnu, Kalo gimila gi liji luŋun duŋwul gathaje uwa. 17 A dhuŋun dhuŋun bai galo ŋwen peth ŋwa Yahuudiiya a ŋwina ŋwijo githigitho.
Yuuẖanna al Maⓐmadaan
18 A calmiz ja Yuuẖanna abiŋaijo Yuuẖannaŋw dhuŋuna ibidhe peth. 19 A Yuuẖanna urnie calmiz juŋun ram, ŋwulukeje di Yasuuⓐ, ŋwari gwalothaije galo, alaici, Ŋa gwiro kwiji gwina gwaji gwila? i aram anaŋa lethajo kwijo gwiter? 20 A ma liji obani di Yasuuⓐ, alabiŋaijo, alaici, Yuuẖanna gwukejije duguŋa gwina gwathiⓐamidhe lijo, ŋwari laŋothaije galo, ŋalaici, Ŋa gwiro kwiji gwina gwaji gwila? i aram anaŋa lethajo kwijo gwiter? 21 A dina idhilo, Yasuuⓐ gwigeto lijo momaŋ loinyadho lina luma a lina luthi nyurinya; a loinyadho lina lirima gi je alure gi je. 22 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Idhul, nyabiŋaijo Yuuẖannaŋw dhuŋuna dhina dhaŋadhanya a dhina dhidiŋinanya; nyaici, Liji lina lirima gi je limadhaŋa galo, a lina liro jibijoŋ limelila, a lina liro nyilaŋ limiŋir nono, a lina lirima nyuni ganu limadiŋini, a lina laio limadirini dai, a lina lati luthi ŋida no limadiŋini Dhuŋuna dhina Dhiŋir. 23 A kwiji gwiŋir dhugore gwina gwati gwike dhugore diginy no. 24 A ma liji ela lina lukejilo Yuuẖanna, ŋwabiŋaijo lijo Yuuẖanna gwai, ŋwulaici, Nyaŋa liludhi gi leba nyari nyalaŋaŋa, Nyaŋa lara laŋa dhimoiny dhina dhurio karun galo a? 25 Abi nyaŋa liludhi daŋaŋa? Nyaŋa liludhi daŋa kwijo gwina gwigeno ciraŋa jina jimide a? Abi lina luthi ciraŋa jina jiŋir, a lina luthi ŋida ŋoinyadho lathije gi dunu gwina gwipigwipa gwa maluuk. 26 Abi nyaŋa liludhi daŋaŋa? Nyaŋa liludhi daŋa nebuŋw a? Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Ye, nebi gwiro, ŋwubuthani di nebi. 27 Gwiro ibigwa gwina gwoladhina, alarnu, Aŋadhi, nyi gwukeja gadham giny gaŋamadhina, gina gaŋagitijo dhai momaŋ. 28 Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, La lati liliŋidhi kwijo gwetipo gwina gwiro nebi gwina gwinunu di Yuuẖanna al Maⓐmadaan no; abi gwina gwitinyunu peth kidhila ga Kalo gwinunu dugun. 29 A liji peth lina lidiŋinu, a liji lina lathimeje alarnu, Kalo giŋir, liⓐamidhinu maⓐmuudiiya gwa Yuuẖanna. 30 Abi Farriisiyiin a liji lina lathapai ŋiro ŋa naamuus aldoinya dhuŋuna dhina dhibupo Kalo degen, lati liⓐamidhinu dugun no. 31 A Kweleny arnu, Nyi gware liji lina lo ŋinena kidhila liro ŋinena aŋ? Lubio akwai? 32 Liro ŋinena keleŋa gina gathijalo gi suug, athilurniye galo, alarnu, Anaŋa lurijaje nyula, athanyabi ritho no; anaŋa lirunu, athanya baro no. 33 Abi Yuuẖanna al Maⓐmadaan gwidhi, athuŋw ithi ⓐesh no, i athuŋw iye ŋau ŋa dugur no; nyabarnu, Gwuthi ŋurinya. 34 Abi Ŋari ŋa liji ila, athuŋw eny ⓐesh, ŋwiye; nyabarnu, Aŋadhul kwijo gwina gwathubijo ŋida ganu ŋa dheny a ŋa dhiye, a gwina gwiro medhigen gwa lijiŋa lina lathimeje a gwa liji lina like. 35 Abi bebra gwimaŋini momaŋ keleŋa gai guŋun peth.
Dhuŋun dhan buluje ŋela ŋwora nono ŋwa Yasuuⓐ
36 A kwiji gweta gwa Farriisiyiin ŋwothaije Yasuuⓐuŋw galo, ŋwari gwal gweny. Ŋwuni gi dunu gwa Farriisi, ŋwujalo dileny. 37 A kwa gweta gwa len ibile gwina gwike dina muŋwliŋa darnu Yasuuⓐ gwiro gwirin gi dunu gwa Farriisi, ŋwila, ŋwapa sanduug jina jiro gwoweny jina juthi ŋela ŋina ŋiro gwudhurul. 38 Ŋwudhunujo Yasuuⓐuŋw galo gi dhuro ganu, ŋware, a ŋwal biretadhe ŋwora nono ŋwa Yasuuⓐ, aligile, ŋwuldumire uru yai yuŋun, ŋwumira ŋwora ŋwuŋun, ŋwulbuluje ŋela nono. 39 A ma Farriisi aŋa gwina gwigeto Yasuuⓐuŋw ŋirin, ŋwabiŋini, ŋwarnu, Ada kwiji ibigwa gwina gwirii nebi gwailiŋa darnu kwa ibigwa gwiro gwirau a gwiro akwai gwina gwiminu ŋeduŋw; ŋinena ruŋw kwa gwike. 40 A Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwaici, Simⓐaan, nyi gwara gwaŋabiŋaijo dhuŋuna dhetipo. Ŋwarnu, Muⓐallim gwai, abiŋu.
Odaije gwa liji ram lina luthi gamja
41 Ŋwarnu, Kwiji gweta gwuthi lijo ram lina luthi gamja guŋun. Gweta gwuthi jinia dhure‐a‐thudhina, a gwiter gwuthi jinia ram a nus̱s̱. 42 A dina mathi liji ibile uthi gwarush gwa dhiltujo no, ŋwulabrico ram. Abiŋaijiny, kwiji gwirau gwuminyuni kwijo ibigwe? 43 A Simⓐaan abiŋaijo, ŋwaici, Nyi gwarnu kwiji gwina gwuthi gamja goinyadhanu, ŋwubabricijo. A Yasuuⓐ aici, Titiganu ŋa gwabiŋu momaŋ. 44 Ŋwurla kwa, ŋwabiŋaijo Simⓐaanuŋw, ŋwaici, Au gwaŋadhi kwaio ibigwa a? Nyi gwudhi gi dunu gwuŋa, athinyibidhedhi ŋau ŋa dhuye ŋwora ŋwiny no; nyilbi ŋeda uye ŋwal ŋwai, ŋwuldumire uru yai yuŋun. 45 Ŋa gwati gwiminy mira no; abi dina udhi kwa ibigwa, nyi mira ŋwora ganu, athuŋw dhunudhi lamun letipo no. 46 Ŋa gwati gwibulujiny ŋela gi lira ganu no; nyibi kwa ibigwa buluje ŋela ŋwora ŋwiny ŋina ŋiro gwudhurul. 47 Gi dhuŋun ibidha nyi gwa gwabiŋaijaŋa, ŋaici, Nyi gwimadhudhani ganu ŋidi ŋuŋun peth ŋina ŋike ŋina ŋoinyadho; gwuminyiny gwuleny. Kwiji gwina gwathinyin dhudhani ganu gwitiny, gwathinyuminyi gwitiny. 48 Ŋwabiŋaijo kwaio, ŋwaici, Ŋidi ŋuŋa peth ŋina ŋike ŋiminyindhudhani ganu. 49 A liji liter lina liludhilai ŋirin alabiŋini, alarnu, Ei gwiro ibigwa gwina gwathidhudhani ganu ŋidi ŋina ŋike ko? 50 Ŋwubabiŋaijo kwaio, ŋwaici, Imaan gwuŋa gwimaŋa gilaŋiye. Idhi audhaijiye gwai galo.
شفاء خادم أحد الضباط
(متى 8‏:5‏-13)
1 وبَعدَما ألقى يَسوعُ الأقوالَ في مسامِعِ النّاسِ، دخَلَ كَفْرَناحُومَ. 2 وكانَ لأحدِ الضّبّاطِ خادِمٌ مريضٌ أشرَفَ على الموتِ، وكانَ عزيزًا علَيهِ. 3 فلمّا سمِعَ بيَسوعَ، أرسَلَ إليهِ بَعضَ شُيوخِ اليَهودِ يسألُهُ أنْ يَجيءَ ليَشفِيَ خادِمَهُ. 4 فأقبلوا إلى يَسوعَ، وألحّوا علَيهِ في القَولِ: «هذا الرّجُلُ يَستَحِقّ أنْ تُساعِدَهُ، 5 لأنّهُ يُحبّ شَعبَنا، وهوَ الذي بَنى لنا المَجمعَ».
6 فذهَبَ يَسوعُ معهُم. ولمّا اَقترَبَ مِنَ البَيتِ أرسَلَ إليهِ الضّابِطُ بَعضَ أصحابِهِ يقولُ لَهُ: «يا سيّدُ، لا تُزعِجْ نَفسَكَ. أنا لا أستَحِقّ أنْ تَدخُلَ تَحتَ سَقفِ بَيتي، 7 ولا أحسِبُ نَفسي أهلاً لأنْ أجيءَ إليكَ، ولكِنْ قُلْ كَلِمَةً فيُشفى خادِمي. 8 فأنا مَرؤوسٌ ولي جُنودٌ تَحتَ أمري، أقولُ لِهذا: اَذهَبْ! فيذهَبُ، وللآخَرِ: تَعالَ! فيَجيءُ، ولِخادِمي: إعمَلْ هذا، فيَعمَلُ». 9 فلمّا سمِعَ يَسوعُ هذا الكلامَ، تعَجَبّ مِنهُ واَلتَفتَ إلى الذينَ يَتبَعونَهُ وقالَ: «أقولُ لكُم: ما وجَدتُ مِثلَ هذا الإيمانِ حتى في إِسرائيلَ!»
10 ورجَعَ رُسُلُ الضّابِطِ إلى البَيتِ، فوَجدوا أنّ الخادِمَ تَعافَى.
إحياء ابن أرملة
11 وفي الغَدِ ذهَبَ يَسوعُ إلى مدينةٍ اَسمُها نايينُ، ومعَهُ تلاميذُهُ وجُمهورٌ كَبيرٌ. 12 فلمّا وصَلَ إلى بابِ المدينةِ، لَقِيَ مَيتًا مَحمولاً، وهوَ الاَبنُ الأوحَدُ لأُمّهِ وهيَ أرمَلةٌ. وكانَ يُرافِقُها جمعٌ كبيرٌ مِنْ أهالي المدينةِ. 13 فلمّا رآها الرّبّ أشفَقَ علَيها وقالَ لها: «لا تَبكي!» 14 ودَنا مِنَ النّعشِ ولَمَسهُ، فوقَفَ حامِلوهُ. فقالَ: «أيّها الشّابّ، أقولُ لكَ: قُمْ!» 15 فجلَسَ الميتُ وأخَذَ يتكَلّمُ، فسلّمَهُ إلى أُمّهِ.
16 فسَيطَرَ الخَوفُ على الجَميعِ، وقالوا وهُم يُمَجّدونَ اللهَ: «ظهَرَ فينا نَبِيّ عظيمٌ، وتَفَقّدَ اللهُ شَعبَهُ!»
17 واَنتَشرَ هذا الخَبرُ عَنْ يَسوعَ في اليهودِيّةِ كُلّها وفي جميعِ النّواحي المجاوِرَةِ لها.
يسوع ويوحنا المعمدان
(متى 11‏:2‏-19)
18 وعرَفَ يوحنّا مِنْ تلاميذِهِ كُلّ هذِهِ الأُمورِ، 19 فدَعا اَثنَينِ مِنهُم وأرسَلَهُما إلى الرّبّ ليَسألاهُ: «هل أنتَ هوَ الآتي، أو نَنتَظرُ آخَرَ؟»
20 فجاءَ الرّجلانِ إلى يَسوعَ وقالا لَه: «أرسَلَنا يوحنّا المَعمَدانُ لنَسأَلكَ: هل أنتَ هوَ الآتي، أو نَنتَظرُ آخَرَ؟»
21 فشَفى يَسوعُ في تِلكَ السّاعةِ كثيرًا مِنَ المُصابينَ بالأمراضِ والعاهاتِ والذينَ فيهِم أرواحٌ شِرّيرةٌ، وأعادَ البصَرَ إلى كثيرينَ مِنَ العُميانِ، 22 ثُمّ قالَ للرَسولَينِ: «اَرجِعا وأخبِرا يوحنّا بِما رأيتُما وسَمِعتُما: العُميانُ يُبصِرونَ، والعُرجُ يَمشونَ، والبُرصُ يُطهّرونَ، والصّمّ يَسمَعونَ، والموتى يقومونَ، والمساكينُ يَتلقّونَ البِشارةَ. 23 وهَنيئًا لِمَنْ لا يَفقِدُ إيمانَهُ بي».
24 ولمّا اَنصرَفَ رَسولا يوحنّا، تَحدّثَ يَسوعُ لِلجُموعِ عَنْ يوحنّا، فقالَ: «ماذا خَرَجتُم إلى البرّيّةِ تَنظُرونَ؟ أَقَصَبَةً تَهُزّها الرّيحُ؟ 25 بل ماذا خَرَجتُم لتَرَوا؟ أَرَجُلاً يَلبَسُ الثّيابَ النّاعِمَةَ؟ ولكِنّ الذينَ يَلبَسونَ الثّيابَ الفاخِرَةَ وأهلَ التّرفِ هُم في قُصورِ المُلوكِ! 26 قولوا لي: ماذا خَرجتُم تَنظُرونَ؟ أَنبيّا؟ أقولُ لكُم: نعم، بل أفضلُ مِنْ نَبيّ. 27 فهوَ الذي يقولُ فيهِ الكِتابُ: ها أنا أُرسِلُ رَسولي قُدّامَكَ ليُهيّئَ الطّريقَ أمامَكَ. 28 أقولُ لكُم: ما وَلَدتِ النّساءُ أعظمَ مِنْ يوحنّا، ولكِنْ أصغَرُ الذينَ في مَلكوتِ اللهِ أعظَمُ مِنهُ. 29 فجَميعُ الذينَ سَمِعوا يوحنّا حتى جُباةُ الضّرائِبِ أنفُسُهُم، أقَرّوا بِصِدْق اللهِ، فقَبِلوا مَعموديّةَ يوحنّا. 30 وأمّا الفَرّيسيّونَ وعُلماءُ الشّريعَةِ، فرَفَضوا ما أرادَهُ اللهُ لهُم، فما تَعَمّدوا على يَدِهِ».
31 وقالَ الرّبّ يَسوعُ: «بِمَنْ أُشبّهُ أبناءَ هذا الجيلِ؟ وماذا يُشبِهونَ؟ 32 يُشبِهونَ أولادًا قاعِدينَ في السّاحَةِ، يَصيحُ بَعضُهُم لِبَعضٍ: زَمّرْنا لكُم فما رَقَصْتُم، ونَدَبنا لكُم فما بَكيتُم.
33 جاءَ يوحنّا المَعمَدانُ لا يأكُلُ الخُبزَ ولا يَشرَبُ الخَمرَ، فقُلتُم: فيهِ شَيطانٌ! 34 وجاءَ اَبنُ الإنسانِ يأكُلُ ويَشرَبُ، فقُلتُم: هذا رَجُلٌ أكولٌ وسِكّيرٌ، وصَديقٌ لِجُباةِ الضّرائِبِ والخاطِئينَ. 35 لكِنّ الحِكمَةَ يُبرّرُها جميعُ أبنائِها».
يسوع يغفر لامرأة خاطئة
36 ودعاهُ أحدُ الفَرّيسيّينَ إلى الطّعامِ عِندَهُ، فدخَلَ بَيتَ الفَرّيسيّ وجلَسَ إلى المائِدَةِ. 37 وكانَ في المدينةِ اَمرَأةٌ خاطِئَةٌ، فعَلِمَت أنّ يَسوعَ يأكُلُ في بَيتِ الفَرّيسيّ، فجاءَت ومعَها قارورَةُ طِيبٍ، 38 ووقَفَت مِنْ خَلفٍ عِندَ قدَمَيْهِ وهيَ تَبكي، وأخذَت تَبُلّ قَدَمَيهِ بِدُموعِها، وتَمسَحُهُما بشَعرِها، وتُقَبّلُهُما، وتَدهَنُهُما بالطّيبِ. 39 فلمّا رأى الفَرّيسيّ صاحِبُ الدّعوةِ ما جَرى، قالَ في نَفْسِهِ: «لو كانَ هذا الرّجُلُ نَبيّا، لَعَرَفَ مَنْ هيَ هذِهِ المَرأةُ التي تَلمُسُهُ وما حالُها. فهيَ خاطِئَةٌ!» 40 فقالَ لَهُ يَسوعُ: «يا سِمعانُ، عِندي ما أقولُهُ لكَ». فقالَ سِمعانُ: «قُلْ، يا مُعَلّمُ».
41 فقالَ يَسوعُ: «كانَ لمُداينٍ دَينٌ على رَجُلينِ: خمسُ مئةِ دينارٍ على أحَدِهِما. وخَمسونَ على الآخَرِ. 42 وعجِزَ الرّجُلانِ عَنْ إيفائِهِ دَينَهُ، فأعفاهُما مِنهُ. فأيّهُما يكونُ أكثرَ حُبّا لَهُ؟»
43 فأجابَهُ سِمعانُ: «أظُنّ الذي أعفاهُ مِنَ الأكثرِ». فقالَ لَهُ يَسوعُ: «أصَبْتَ». 44 واَلتَفَتَ إلى المَرأةِ وقالَ لسِمعانَ: «أترى هذِهِ المَرأةَ؟ أنا دَخَلتُ بَيتَكَ، فما سكَبْتَ على قَدمَيّ ماءً، وأمّا هيَ فغَسَلتهُما بِدُموعِها ومسَحَتْهُما بشَعرِها. 45 أنتَ ما قَبّلتَني قُبلَةً، وأمّا هيَ فما تَوقّفَت مُنذُ دُخولي عَنْ تَقبيلِ قدَمَيّ. 46 أنتَ ما دهَنتَ رأسي بِزَيتٍ، وأمّا هيَ فبالطّيبِ دهَنت قَدَمَيّ. 47 لذلِكَ أقولُ لكَ: غُفِرَت لها خَطاياها الكَثيرةُ، لأنّها أحبّت كثيرًا. وأمّا الذي يُغفَرُ لَهُ القَليلُ، فهوَ يُحِبّ قليلاً». 48 ثُمّ قالَ لِلمرأةِ: «مَغفورَةٌ لكِ خطاياكِ!» 49 فأخذَ الذينَ على المائِدَةِ مَعَهُ يتَساءَلونَ: «مَنْ هذا حتى يَغفِرَ الخطايا؟» 50 فقالَ يَسوعُ لِلمرأةِ: «إيمانُكِ خَلّصَكِ، فاَذهَبي بِسَلامٍ!».