Kaniisa gi Anṯaakiiya
1 Nebiŋa a muⓐallimiin lijo kaniisa gina gijo gi Anṯaakiiya, lina lan Barnaaba, a Simⓐaan gwina gwan Niijar, a Luukiyuus gwina gwiro Gerawaani, a Manaayin, gwina gwijilo Hiiruudus gwai gwina gwiro kweleny, a Shaawul. 2 A dina upijilo Kwelenya ŋiro, athilje jamu al Dhigirim dhina Dhiŋir arnu, Ruijinyilo Barnaabaŋaije Shaawul gwai ter dilapai ŋiro ŋina ŋiminyil ornaijo. 3 A dina mal je jamu alabiŋaijo Kaloŋa, anigeta doi alaŋ, allidhiŋa.
Barnaabaŋa Shaawul gwai gi Gubrus
4 A ŋediŋa ibila lina lukejilo Dhigirim dhina Dhiŋir alule gi Saluukiya; a mine alela gi felluuka alaŋ gi Gubrus. 5 A dina malobani gi Salaamiis, alabiŋaijo lijo dhuŋuna dha Kalo gi majaamiⓐ gwa Yahuud. Alje Yuuẖanna ŋalai athuŋwul upijo ŋiro. 6 A dina malelila galo jaziira peth alela gi Baafuus, albudhe Yahuudi ŋalai gwina gwan Baaryashuuⓐ gwina gwiro gwuma, ŋwuro nebi gwina gwiro gwidhuŋun. 7 Gwina gwijilo wakiil gwai gwina gwan Sarjiyuus Buulus, gwina gwiro kwiji gwina gwiliŋidhi dhuŋuna momaŋ, ŋwurnie Barnaabaŋaije Shaawul gwai, ŋwari gwadiŋini dhuŋuna dha Kalo. 8 Albi gwuma gwina gwan ⓐaliim dhinyi (dhuŋun dhan gwina gwiro gwuma dhuthi maⓐna gwan jiriny juŋun) ŋwubupe duŋwurle wakiil galo gi dhuŋun dha imaan. 9 Abi Shaawul, (gwina gwan Buulus ko,) oinyadhe Dhigirima dhina Dhiŋir, ŋwutejo je, 10 ŋwarnu, Ŋa gwina gwoinyadho dhuŋuna dha dhukinejo ganu a ŋwujimi, ŋa gwina gwiro ŋari ŋa Ibliis, a ŋa gwina gwiro dhuwan dha dhuŋun peth dhina dhiŋir, ŋa gwati gwara gwadhuna dupie dai ganu da Kweleny dina didhunu galo na? 11 A ŋinena, aŋadhi, dhoi dha Kweleny dho duguŋa, a ŋa gwamiri gi je a ŋa gwati gwaŋa aŋinu ŋwamun coŋ no. A kaija ibige an duduru uludha alaŋ ŋwurimeye gi je; ŋwuwurilile galo ŋwubupe kwijo gweda duŋwodha gi dhoi. 12 A dina ma wakiil aŋa dhuŋuna dhina dhijo, ŋwuminyi, ŋinena ulidhuŋw galo dir gi taⓐliim dha Kweleny.
Gi Anṯaakiiya gwa Biisiidiiya. Buulus gwabiŋaijo Yahuud
13 A Buulusŋa dire liji lai lina lijil lai gi Baafuus, alela felluuka gwai gi Barja gwina gwathije gi Bamfiiliiya. Albi Yuuẖanna gathani ŋwaura gi Urushaliim. 14 Abi ŋediŋa gathani Barjaŋw, alila gi Anṯaakiiya gwa Biisiidiiya. Aluni gi majmaⓐ gi lamun la Sabith, aljalo. 15 A dina malabiŋaijo kitham gina guthi naamuus a dhuŋun dha nebiŋa, an leleny la majmaⓐ ukejiya alarnu, Liji lai lina liro limega, ada nyaŋa limuthi dhuŋuna dhadhi gathaje lijo uwa, abiŋul. 16 A Buulus direlaŋ, ŋwulaici ŋalŋalam dhoi dhai ŋwarnu, Liji lai la Israayiil, a nyaŋa lina lathidhenya Kaloŋa diŋinul. 17 Kalo ga liji ibila la Israayiil guthunu baboŋaije ganu lega, ŋwabrico lijo dilro lina linaŋ dina rilo lirin gi len la Mas̱r, ŋwulteya por dhoi dhai dhuŋun dhina dhinaŋ. 18 Ŋwumuthi dhugore jidhileo dure‐ram gi dhuŋun dhina dhuthilo gi leba. 19 Ŋwerniye liumam lina liro kworoŋo‐thiril gi len la Kanⓐaan, ŋwulguginijo ŋwena ganu ŋwegen ŋwuldhedha liji ladhi Israayiil githo jidhileo arbaⓐ miiya wa khamsiin. 20 A gidon ŋwuldhedha jadhi di gi lamun la Samwiil gwina gwiro nebi. 21 Albaji albupe malik; albi Kalo dhedha Shaawul gwina gwiro ŋari ŋa Kiis, gwina gwiro kwiji gwa gabiila ga Banyaamiin, ŋwuje jidhileo dure‐ram. 22 A dina muŋw ubire, ŋwulgitijo Daawuduŋw duŋwuro malik gwegen; gwina gwidhedhuŋw shahaada gwina gwiŋir ko ŋinena aruŋwnu, Nyi gwimabuje Daawuduŋw gwina gwiro ŋari ŋa Yassa kwiji gwina gwargwai dhugor dhiny, gwina gwaji gwapai dhuŋuna peth dhina dhibupiny. 23 Gi ŋwulaŋ ŋwa kwiji ibigwa gwiro ŋinena arna Kalo gadirijo Israayiiluŋw Mukhallis̱, gwina gwan Yasuuⓐ. 24 Kwereny nanaŋ ŋeda gwati gwidhi no Yuuẖanna gwabiŋaijo lijo peth la Israayiil dhuŋuna dha maⓐmuudiiya gwa dhurle dugore galo gi ŋidi ŋina ŋike. 25 A dina ma Yuuẖanna are gwameaje ŋiro ŋuŋun, ŋwarnu, Nyaŋa larnu nyi gwan ei? Nyi gwati gwiro ŋeda no. Abi, aŋadhul, gweta gwaji gwila gidon diginy, a nyi gwati gwaudhi dinyi wala caudhe ja ŋwora ŋwuŋun no.
26 Liji lai lina liro limega lina liro keleŋa ga gabiila ga Ibraahiim, a lina lijina ganu lina lathidhenya Kaloŋa, dhuŋun dha dhigilaŋ ibidha dhukejinu dhan nyaŋa. 27 Ŋinena ŋediŋa lina lathije gi Urushaliim a leleny legen lati liliŋidhi ŋeduŋw no, i athil liŋidhi dhuŋuna dhina dhabiŋu nebiŋa dhina dhathilabiŋaijo ŋwamun peth ŋwa Sabith dhimal meaje ŋinena malakimiye. 28 Athilbi bujo dhuŋuna dhetipo dha dhirinya no, albothaije Biilaaṯusuŋw galo alari gwarinyini. 29 A dina mal meaje dhuŋuna peth dhina dhuludhinu dugun, aluleje galo gi lure alaŋ lina limaliganu, aldhire kimu. 30 Abi Kalo direye gi liji ganu lina laio; 31 a ŋwaŋini ŋwamun ŋwoinyadho di ŋediŋa lina lidhilai gi Jaliil alela Urushaliim, lina limaro shuhuud gwuŋun dabiŋaijo lijo. 32 A anaŋa lajabiŋaijo dhuŋun dhai dhina dhiŋir dhina dhabiŋaijil dhai baboŋaije lega, 33 Kalo gimameaje dhuŋuna ibidha dega alaŋ lina liro keleŋa gegen dina muŋw direye Yasuuⓐuŋw; gwiro ŋinena ulinuŋwna ko gi mazmuur gwina gwiro nimra ram, Ŋa gwiro Ŋari ŋiny, nyi gwimaŋa liŋa ŋinenaŋina. 34 Ŋinena direyuŋw gi liji ganu lina laio, athuŋw auradhi didigire manaŋ no, a minoŋ ŋwarnu, Nyi gwajidhedha inaŋw gwa Daawud gwina gwiro titiganu. 35 A minoŋ gwaro ko gi mazmuur gwiter nu, Ŋa gwati gwabrico gweta gwuŋa gwina gwiŋir didirel duŋwaŋa digiruŋw no. 36 Titiganu dina ma Daawud upijo lijo la jidhila juŋun ŋiro dhuŋun dhai dhina dhibupo Kalo, ŋwai, aldhire baboŋa lai luŋun, a ŋwaŋa digiruŋw. 37 Abi ŋeda, gwima Kalo direye, gwati gwimaŋa digiruŋw no. 38 A minoŋ abricul dhuŋuna ibidha ŋwuliŋini dagalo, liji lai lina liro limega, darnu kwiji gwai ibigwa liji lathajabiŋaijo dhuŋuna dhadhi dhudhani ganu gi ŋidi ŋina ŋike. 39 A ŋeda gwai liji peth lina luminyu liŋirini gi ŋidi peth ŋina ŋati ŋuthi ŋoma danyan iŋirini gi dhuŋun dha naamuus gwa Muusa no. 40 A minoŋ ethadhinul galo, dathi dhuŋun dhina dhabiŋudhai nebiŋa idhi dagalo no: 41 Aŋadhul, nyaŋa lina lathake juma, alidhul galo dir, a nyerna; ŋinena apiny ŋiro gi ŋwamun ŋwalo, ŋiro ŋina ŋati ŋuminyanyilo, di ada gweta gwimajabiŋaijo dhuŋun dhai ibidha no. 42 A dina mal tuiya gi majmaⓐ, al liji othaije galo dilabiŋaijo dhuŋuna ibidha gi lamun la Sabith lina laji lila. 43 Dina ma liji la kaniisa bai galo, a liji loinyadho lina liro Yahuud a liji lina liŋir lina luminyu dhuŋuna dha Yahuud gwuje Buulusŋaije Barnaaba gwai lina labiŋaijilo, allibupe dilmuthini galo gi niⓐma gwa Kalo.
Liji lina lukejinu lurludhi gi Liumam
44 A gi lamun la Sabith liter a liji loinyadho udubidi gi peth la mediina auradha liduŋw didiŋini dhuŋuna dha Kalo. 45 A dina ma Yahuud aŋa lijo loinyadho, aloinyadhe ŋiduinyu gi dugor ganu degen, aluthi dhuŋuna dhina dhike gi dhuŋun dhina dhabiŋu Buulus, aluthi dhuŋuna dhoinyadho gi dhuŋun dhuŋun, alilo. 46 Abi Buulusŋa Barnaaba gwai re ganu, alarnu, Gwiŋir di dhuŋun dha Kalo abiŋini dagalo kwerkwereny; abi dhimanya gatho por, a nyaŋa limakimiye lidom lai lalo darnu nyaŋa lati laudhi danyapai midhuŋw gwina gwathije gwortal no, a ŋinena aŋadhul, anaŋa lawurila gi Liumam. 47 Titiganu dhuŋun dhiro ibidha dhina dhabiŋaijaje dhai Kweleny ŋwarnu, Nyi gwimaŋa geta daŋaro fure gwa Liumam, daŋa abiŋaijo lijo gilaŋ gwai kidhila peth. 48 A dina ma Liumam diŋini dhuŋuna ibidha, aliŋir dugore, almajidhe dhuŋuna dha Kweleny; aluminyi peth lina ligitinu dilapai midhuŋw gwina gwathije gwortal. 49 A dhuŋun dha Kweleny bai galo gi ŋwen peth. 50 Abi Yahuud dhiŋa laio lina lathidhenya Kaloŋa a lina liŋir gi je ganu ja liji, a leleny la mediina dildhagirini di Buulusŋa Barnaaba gwai, alliteye gi len legen. 51 Albi ŋediŋa buruthijo fura gwa ŋwora ŋwegen, alila gi Iguuniiya. 52 Abi calmiz oinyadhini iŋiruŋw ganu, a Dhigirim dhina Dhiŋir.
اختيار برنابا وبولس للتبشير
1 وكانَ في كنيسةِ أنطاكيةَ أنبـياءُ ومُعَلّمونَ هُم: بَرنابا وشَمعونُ الذي يُدعى نِـيجَرَ، ولوقُيوسُ القيرينيّ، ومَنايِنُ وهوَ صَديقُ الوالي هيرودُسَ مِنَ الطّفولَةِ، وشاوُلُ. 2 وبَينَما هُم يَخدِمونَ الرّبّ ويَصومونَ قالَ لهُمُ الرّوحُ القُدُسُ: «خَصّصوا لي بَرنابا وشاوُلَ لِعَمَلٍ دَعوتُهُما إلَيهِ». 3 فصاموا وصَلّوا، ثُمّ وضَعوا أيديَهُم علَيهِما وصَرَفوهُما.
في قبرص
4 فأرسَلَهُما الرّوحُ القُدُسُ، فنَزَلا إلى سَلوكيةَ ومِنها سافَرا في البحرِ إلى قُبرُصَ. 5 فلمّا وصَلا إلى سَلاميسَ بَشّرا بِكلامِ اللهِ في مَجامِعِ اليَهودِ، وكانَ يُعاوِنهُما يوحنّا. 6 فاَجتازا الجَزيرَةَ كُلّها حتى مدينةِ بافوسَ، فوَجَدا فيها ساحِرًا يَهوديّا يَدّعي النّبوّةَ كذبًا اَسمُهُ بَريَشوعُ، 7 مِنْ حاشيةِ سَرجِيوسَ بولُسَ حاكِمِ الجزيرَةِ. وكانَ هذا رَجُلاً عاقِلاً فدَعا بَرنابا وشاوُلَ وطلَبَ إلَيهِما أنْ يَسمَعَ كلامَ اللهِ. 8 ولكِنّ عليمًا السّاحِرَ، وهذا مَعنى اَسمِهِ، عارَضَهُما وحاوَلَ أنْ يُبعِدَ الحاكِمَ عَن الإيمانِ. 9 فاَمتَلأ شاوُلُ، واَسمُهُ أيضًا بولُسُ، مِنَ الرّوحِ القُدُسِ، فنَظَرَ إلى السّاحِرِ 10 وقالَ لَه: «يا اَبنَ إبليسَ، يا عدوّ كُلّ خَيرٍ، أيّها المُمتَلِـئُ بِكُلّ خُبثٍ وغِشّ! أما تكِفّ عَنْ تَعويجِ سُبُلِ الرّبّ القَويمَةِ؟ 11 ستَضرِبُكَ يدُ الرّبّ، فتكونُ أعمى لا تُبصِرُ نُورَ الشّمسِ إلى حينٍ». فسَقَطَت على عَينَيهِ في الحالِ غَشاوَةٌ سَوداءُ، فأخَذَ يَدورُ حَولَ المكانِ مُلتَمِسًا مَنْ يَقودُهُ بِـيَدِهِ. 12 فآمنَ الحاكِمُ عِندَما شاهَدَ ما جَرى، وأدهَشَهُ تَعليمُ الرّبّ.
في أنطاكية بسيدية
13 ثُمّ أبحَرَ بولُسُ ورَفيقاهُ مِنْ بافوسَ إلى بَرجةَ في بَمفيليةَ، ففارَقَهُما يوحنّا ورَجَعَ إلى أُورُشليمَ. 14 أمّا هُما فتَوجّها مِنْ بَرجَةَ إلى أنطاكيةَ في بِسيدِيةَ. ودَخَلا المَجمعَ يومَ السّبتِ وجَلسا. 15 وبَعدَ تلاوةِ فَصلٍ مِنْ شَريعةِ موسى وكُتبِ الأنبـياءِ، أرسَلَ إلَيهِما رُؤساءُ المَجمَعِ يَقولونَ: «أيّها الأخوانِ، إنْ كانَ عِندَكُما ما تَعِظانِ بِه الشّعبَ، فتكَلّما». 16 فقامَ بولُسُ وأشارَ بـيدِهِ وقالَ: «يا بَني إِسرائيلَ، ويا أيّها الذينَ يَتّقونَ اللهَ، اَسمَعوا: 17 إلهُ هذا الشّعبِ، شَعبِ إِسرائيلَ، اَختارَ آباءَنا ورفَع قَدْرَ هذا الشّعبِ طَوالَ غُربَتِهِ في أرضِ مِصْرَ. ثُمّ أخرَجَهُم مِنها بِقُوّةِ ذِراعِهِ 18 واَحتَمَلَ ما كانَ مِنهُم نحوَ أربعينَ سنَةً في البرّيّةِ. 19 وأبادَ سَبعَ أُمَمٍ في أرضِ كَنعانَ وأورَثَهُم أرضَها، 20 واَستَغرَقَ ذلِكَ نحوَ أربع مِئةٍ وخمسينَ سنَةً. ثُمّ جعَلَ لهُم قُضاةً حتى عَهدِ النّبـيّ صَموئيلَ. 21 ثُمّ طَلَبوا مِنَ اللهِ مَلِكًا، فأعطاهُم شاوُلَ بنَ قَيسٍ، مِنْ عَشيرَةِ بَنيامّينَ، طَوالَ أربَعينَ سنَةً. 22 ثُمّ عَزَلَهُ وأقامَ داوُدَ مَلِكًا علَيهِم وشَهِدَ لَه بِقولِهِ: وجَدتُ داوُدَ بنَ يسّى رَجُلاً يَرتَضيهِ قلبـي، وسيَعمَلُ كُلّ ما أُريدُ. 23 وأخرَجَ اللهُ مِنْ نَسلِ داوُدَ حسَبَ الوَعدِ يَسوعَ مُخلّصًا لِشَعبِ إِسرائيلَ. 24 وقَبْلَ مَجيءِ يَسوعَ، دعا يوحنّا جميعَ شَعبِ إِسرائيلَ إلى مَعموديّةِ التّوبَةِ. 25 وقالَ وهوَ يُنهي سَعيَهُ: أتَظُنّونَ أنّي أنا هوَ؟ لا! فذاكَ يَجيءُ بَعدي، وما أنا أهلٌ لأنْ أحُلّ رِباطَ حِذائِهِ.
26 يا إخوتي، يا أبناءَ إبراهيمَ، ويا أيّها الحاضِرونَ مَعكُم مِنَ الذينَ يَــتّقونَ اللهَ، إلَينا أرسَلَ اللهُ كَلِمَةَ الخلاصِ. 27 فلا أهلُ أُورُشليمَ ورُؤساؤُهُم عَرَفوا المَسيحَ، ولا هُم فَهِموا ما يُتلى مِنْ أقوالِ الأنبِـياءِ في كُلّ سبتٍ، فتَمّموها بِالحُكمِ علَيهِ. 28 ومعَ أنّهُم ما وَجَدوا جُرمًا يَستَوجِبُ بِه الموتَ، طَلَبوا مِنْ بـيلاطُسَ أنْ يَقتُلَه. 29 وبَعدَما تَمّموا كُلّ ما كتَبَهُ الأنبـياءُ في شأنِهِ، أنزَلوهُ عَن الصّليبِ ووَضعوهُ في القَبرِ. 30 ولكِنّ اللهَ أقامَهُ مِنْ بَينِ الأمواتِ، 31 فظَهرَ أيّامًا كثيرةً لِلذينَ صَعِدوا معَهُ مِنَ الجَليلِ إلى أُورُشليمَ. وهُم الآنَ شُهودٌ لَه عِندَ الشّعبِ.
32 ونَحنُ نُبَشّرُكُم بِأَنّ ما وعَدَ اللهُ بِه آباءَنا 33 تَمّ لنا، نَحنُ أبناءَهُم، حينَ أقامَ يَسوعَ مِنْ بَينِ الأمواتِ، كما جاءَ في المزمورِ الثاني:
أنتَ اَبني، وأنا اليومَ ولَدتُكَ.
34 وأنْ يكونَ اللهُ أقامَهُ مِنْ بَينِ الأمواتِ ولن يَعودَ إلى الفَسادِ، فهذا وارِدٌ في قَولِهِ: سأُعطيكُمُ البَرَكاتِ المُقدّسَةَ الأكيدةَ التي وَعَدتُ بِها داوُدَ. 35 ولذلِكَ قالَ في مزمورٍ آخَرَ:
لن تَترُكَ قُدّوسَكَ يرى الفسادَ.
36 لكِنّ داوُدَ، بَعدَما عَمِلَ بِمَشيئةِ اللهِ في أيّامِهِ، رقَدَ ودُفِنَ بِجِوارِ آبائِهِ، فرَأَى الفَسادَ. 37 وأمّا الذي أقامَهُ اللهُ، فَما رأى الفَسادَ.
38 فاَعلَموا، يا إخوَتي، أنّنا بـيَسوعَ نُبَشّرُكُم بِغُفرانِ الخَطايا، 39 وأنّ مَنْ آمَنَ بِه يَتَبرّرُ مِنْ كُلّ ما عَجِزَت شريعةُ موسى أنْ تُبَرّرَهُ مِنهُ. 40 فاَنتَبِهوا لِئَلاّ يَحِلّ بِكُم ما قيلَ في كُتُبِ الأنبـياءِ:
41 «أنظُروا، أيّها المُستَهزِئونَ!
تَعجَّبوا واَهلكوا.
فأنا أعمَلُ في أيّامِكُم عَمَلاً
إنْ أخبَركُم بِه أحَدٌ لا تُصَدّقونَ».
42 وبَينَما بولُسُ وبَرنابا خَارِجانِ مِنَ المَجمَعِ، طَلَبوا إلَيهِما أنْ يُحدّثاهُم بهذِهِ الأمورِ في السّبتِ القادِمِ. 43 وتَبِعَهُما بَعدَ الاجتماعِ كَثيرٌ مِنَ اليَهودِ والدّخلاءِ الذينَ يَعبُدونَ اللهَ، فكَلّماهُم وشَجّعاهُم على الثّباتِ في نِعمَةِ اللهِ.
44 وفي السّبتِ القادِمِ اَحتَشَدَ أهلُ المدينةِ ليَسمَعوا كلامَ الرّبّ. 45 فلمّا رأى اليَهودُ الجُموعَ، اَمتلأُوا غَيرَةً وأخَذوا يُعارِضونَ كلامَ بولُسَ بالشّتيمةِ. 46 فقالَ بولُسُ وبَرنابا بِجُرأةٍ: «كانَ يَجبُ أنْ نُبَشّرَكُم أنتُم أوّلاً بِكلِمَةِ اللهِ، ولكنّكُم رَفَضْتُموها، فحَكَمتُم أنّكُم لا تَستأهلونَ الحَياةَ الأبديّةَ. ولذلِكَ نتَوجّهُ الآنَ إلى غيرِ اليَهودِ. 47 فالرّبّ أَوصانا، قالَ: «جَعلتُكَ نُورًا لِلأُمَمِ، لِتَحمِلَ الخلاصَ إلى أقاصي الأرضِ».
48 فلمّا سَمِعَ غَيرُ اليَهودِ ما قالَهُ بولُسُ فَرِحوا ومَجّدوا كلامَ الرّبّ. وآمَنَ جميعُ الذينَ اَختارَهُمُ اللهُ للحياةِ الأبدِيّةِ.
49 واَنتَشَرَ كلامُ الرّبّ في تِلكَ البلادِ كُلّها. 50 لكِنّ اليَهودَ حَرّضوا وُجَهاءَ المدينةِ والنّساءَ الشّريفاتِ اللواتي كُنّ يَعبُدْنَ اللهَ، فاَضْطهَدوا بولُسَ وبَرنابا وطرَدوهُما مِنْ ديارِهم. 51 فنَفَضا علَيهِم غُبارَ أقدامِهِما واَنتَقلا إلى أيقونِـيَةَ. 52 وأمّا التلاميذُ فكانوا مُمتَلئينَ مِنَ الفَرَحِ ومِنَ الرّوحِ القُدُسِ.