Dhuŋun dhina dhabiŋu Yasuuⓐ gi len alaŋ
1 A muŋwaŋa lijo loinyadho, ŋwela ŋwalo kamarigen; a dina muŋw jalo, a calmiz juŋun ela dugun. 2 Ŋwulalimiye, ŋwulaici,
Dhuŋun dha dhiŋir dugore
Hurting-Article
Psalm-34-14
3 Liji la liŋir dugore lina liro dhigirima masaakiin; gidhila ga Sama gegen giro. 4 A la liŋir dugore lina lathiruni ŋinena; laji linudhini. 5 A la liŋir dugore lina lathirujini litilitiny gwiren; laji lamadhe gidhila. 6 A la liŋir dugore lina lathil jamu eny al odha eny gi dhuŋun dhina dhiŋir; laji lape. 7 A la liŋir dugore lina luthi ŋina gi je; laji laliina. 8 A la liŋir dugore lina lijuro gi dugor ganu; laji laŋa Kaloŋa. 9 A la liŋir dugore lina lathaudhaijiye galo; laji luthi jiriny jan keleŋa ga Kalo. 10 A la liŋir dugore lina lathilure ŋijigora gi dhuŋun dhina dhapilo dhiŋir; gidhila ga Sama gegen giro. 11 Iŋiriyul ganu maji ma liji abiŋa dhuŋuna nono dhina dhike, ŋajilirini, a ŋajilabiŋaijo dhuŋuna dhina dhike dhina dhiro ŋidhuŋun ŋinena uminyinyilo. 12 Iŋiriyul dugore, nyamani ganu gwuleny; ŋinena uthanya mukaafa gwipa Sama; ŋediŋa lurina nebiŋaije ŋijigora minoŋ lina lijanu kwereny dagalo.
Alimiye gwa mudha a lamba
13 Nyaŋa liro mudha gwa gidhila; abi ada mudha gwimamule gwuthi ŋoma gwaŋurcie agwai manaŋ? Gwati gwau ŋidi ŋeda manaŋ no, abi gwoceny gwa buludhini por, athin liji elilalaŋ ŋwora ŋwai. 14 Nyaŋa liro fure gwa gidhila. Mediina gwina gwathucini gi len alaŋ gwati gwuthi ŋoma gwurilini no. 15 A ko liji lati lathora shama, ŋwulgilibice gi leny ganu no, athuŋwul uleje gi shamadan ganu, duŋw uthi ŋoma ŋworaje lijo galo peth lina lijo kiru. 16 Gwiro minoŋ ko abricul fure gwalo ŋwora galo gi je ganu ja liji, diluthi ŋoma alaŋa ŋiro ŋalo ŋina ŋiŋir, almajidhe Babuŋw gwalo gwina gwathije Sama.
Naamuus gwina gwurun a naamuus gwa Yasuuⓐ
17 Athanya abiŋinu gi dugor ganu dalo nyalarnu nyi gwiludhi diny irnie dhuŋuna dha naamuus, i dha nebiŋa. Nyi gwati gwiludhi diny kie no, abi diny meaje. 18 Titiganu nyi gwa gwacaijinu, Di ma Sama erna i gidhila, abi dhuŋun dha naamuus dhati dherna dhina dhitiny i nukta no, di ma dhuŋun peth uthi je ganu. 19 Abi gwina gwakie amr gweta gwina gwitinyanu, ŋwalimiye lijo ando ko, gwaji gwan gwitinyanu kidhila ga Sama; abi gwina gwathalimiye lijo ŋwundo ko, gwaji gwan gwibuthanu kidhila ga Sama. 20 Nyi gwa gwacaijinu, Ada dhuŋun dhalo dhati dhimiŋirani gi dhuŋun dha jathib a Farriisiyiin no, nyaŋa lati luthi ŋoma luni kidhila ga Sama gatur no.
Kadhugore a rinyiye
21 Nyana lidiŋinu darnu dhabiŋinina ro, ŋwarnu, Athaŋa rinyio dhimar no; ada kwiji gweta gwimarinyie dhimar gwaji githo didhudhe ẖukm. 22 Abi nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Liji peth lina lathikijo megen dugore tur laji ladhuna gi je ganu ja ẖukm; a ada gweta gwimaici megen nu, Ŋa gwike tur, gwaji gwadhuna juriya; a gweta gwina gwabiŋa di megen, ŋwaici, Ŋa gwirero, gwaji gwadhuna githo kiga ya Jahannam. 23 Ada ŋa gwimaro gwa garini gi loboŋ, abi ada ŋa gwimaŋidhani ŋarra ŋeda ŋa magalo; 24 gathana kwoinya gwa dhigarini gi loboŋ, ŋela; nyagarajiya magalo gwai, ŋa baji ŋela ŋa garini. 25 Iŋiriyul gwai babraŋ gwina gwuthujiyanya gwai ŋarra, dina nanaŋ ijanya gwai gi dhai; i gwaji gwaŋodhadha di gadhi, a gadhi gaŋadhedha shawiishuŋw, a ŋa gwagitini karkon. 26 Titiganu nyi gwa gwaicaŋanu, Ŋa gwati gwatuya mine no, di ma ŋa teye gwarush peth.
Ŋirle
27 Au gwimadiŋini darnu dhabiŋinina, ŋwarnu, Athanya wuli laio no. 28 Abi nyi gwa gwaicaŋanu, Kwiji gwina gwateje kwaio je ŋwamra gwuleny gwudhril gwai peth di gi dhugor ganu dhuŋun. 29 Ada ke ga dhiŋir gimaŋa dekaje, waladhi galo, ŋubire duguŋa; gwiŋiranu daŋerna gism geta ga aŋinu yuŋa, i daŋa gwuthi aŋina rainy ŋule Jahannam. 30 I ada dhoi dhuŋa dhina dhiro dhiŋir dhimaŋa dekaje, urudhi galo, ŋubire duguŋa, gwiŋiranu daŋerna gism geta ga aŋinu yuŋa, i daŋa gwuthi aŋina rainy ŋule Jahannam. 31 Dhabiŋinina manaŋ, ŋwarnu, Gweda gwina gwateje kwaio gwuŋun galo, abrico ŋwudhedha waraga gwa dhiteje galo. 32 Abi nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Kwiji gwina gwateje kwaio gwuŋun galo, ada gwimathil dhiro kwoma gwai gwiter no, gwapeyuŋw dhuŋuna dhike; a gwina gwago kwaio gwina gwitejinu galo gwapo dhuŋuna dhike.
Dilo Kaloŋa, a dhuŋun dhina dhiro titiganu
33 A nyaŋa lidiŋinu manaŋ ro kwereny darnu, Athaŋa pidhi ẖaraam no, ŋababiŋi Kwelenya. 34 Abi nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Athathaŋa pidhi ẖaraam gatur no; i gi Sama no; ŋinena ruŋw kursi ga Kalo. 35 I kidhila no; ŋinena ruŋw bambar gwa dhigeta ŋwora ŋwuŋun; i Urushaliim; ŋinena ruŋw mediina gwa Malik gwina gwinaŋ. 36 Athaŋa miridhi ẖaraam gi lira luŋa no, ŋinena athaŋa uthii ŋoma gwapidhiye uru yetipo i yaŋumineye no. 37 Ŋa babrico dhuŋuna dhuŋa ŋwuro ye, ye; i oo, oo; a dhuŋun peth dhina dhoinyadhanu gi dhuŋun ibidhe dhathiro dha Sheṯaan.
Alimiye gwa kwiji gwina gwapo dhuŋuna dhina dhike duguŋa; athaŋa upijo ko no
38 Nyaŋa limadiŋini darnu dhabiŋinina, ŋwarnu, Ke ga ke, a giŋai ga giŋai. 39 Abi nyi gwa gwacaijinu, Athathaŋa wurinu gamja ŋida ŋina ŋike no; ada gweta gwimaŋa miri kirel ganu ga dhoi dhina dhiro dhiŋir, ŋa urlijo ga dhour ko. 40 Ada kwiji gweta gwimaŋa gwela gi juriya, ŋwubapai kiraŋa guŋa, ŋabrico ŋwapai luga luŋa ko. 41 A gwina gwaŋodha dela miil gwetipo, idhul gwai ram. 42 Athaŋa dhedha kwijo ŋida ŋina ŋathaŋothaije galo, a gwina gwaŋabupa gamja nono athaŋa gwunyio no.
Uminyi a midhe gwina gwiro didima
43 A nyaŋa limadiŋini darnu dhabiŋinina ro, ŋwarnu, Uminyul lijo lina limaijiyanya lai galo, nya birini gwina gwikiyanyalai. 44 Abi nyi gwa gwacaijinu, Uminyul lijo lina likiyanyalai, nyabarikiye lijo lina lathaijilo, nyalupijo dhuŋuna dhina dhiŋir lina lathajirini, athanyan abiŋadhaijo Kaloŋa degen lina lathajindhagirini, a lina lathajirini; 45 a minoŋ nyaŋa luthi ŋoma laro keleŋa ga Babo gwalo gwina gwathije Sama; ŋinena athi aŋin orajo lijo galo lina liŋir a lina like, athuŋw ko niya kauwa gi liji lina liŋir a lina like. 46 Ada nyaŋa limathuminyi lijo lina lathajuminyi, nyaŋa luthi mukaafa gwan ei? Liji lina like lati lathin do ko na? 47 A ada nyaŋa limathi mira limagalo cucun, nyaŋa lapanaŋa gwiŋiranu gi liji liter? Liumam lati lathinare minoŋ ko na? 48 Jurul, gwiro ŋinena jurina Babo gwalo gwina gwathije Sama.
الموعظة على الجبل
(لوقا 6‏:20‏-23)
1 فلمّا رأى يَسوعُ الجُموعَ صَعِدَ إلى الجبَلِ وجلَسَ. فَدنا إلَيهِ تلاميذُهُ، 2 فأخَذَ يُعلّمُهُم قالَ:
3 «هنيئًا للمساكينِ في الرّوحِ،
لأنّ لهُم مَلكوتَ السّماواتِ.
4 هنيئًا للمَحزونينَ، لأنّهُم يُعزّونَ.
5 هنيئًا للوُدَعاءِ، لأنّهُم يَرِثونَ الأرضَ.
6 هنيئًا للجِياعِ والعِطاشِ إلى الحقّ، لأنّهُم يُشبَعونَ.
7 هنيئًا للرُحَماءِ، لأنّهُم يُرحمونَ.
8 هنيئًا لأنقياءِ القُلوبِ، لأنّهُم يُشاهِدونَ اللهَ.
9 هنيئًا لِصانِعي السّلامِ، لأنّهُم أبناءَ اللهِ يُدْعَونَ.
10 هنيئًا للمُضطَهَدينَ مِنْ أجلِ الحقّ، لأنّ لهُم مَلكوتَ السّماواتِ.
11 هنيئًا لكُم إذا عَيّروكُم واَضطَهَدوكُم وقالوا علَيكُمْ كَذِبًا كُلّ كَلِمةِ سوءٍ مِنْ أجلي.
12 اَفرَحوا واَبتَهِجوا، لأنّ أَجرَكُم في السّماواتِ عظيمٌ. هكذا اَضطَهَدوا الأنبياءَ قبلَكُم.
الملح والنور
(مرقس 9‏:50، لوقا 14‏:34‏-35)
13 «أنتُم مِلحُ الأرضِ، فإذا فسَدَ المِلحُ، فَماذا يُمَلّحُهُ؟ لا يَصلُحُ إلاّ لأَنْ يُرمَى في الخارِجِ فيدوسَهُ النّاسُ.
14 أنتُم نورُ العالَمِ. لا تَخفَى مدينةٌ على جبَلٍ، 15 ولا يُوقَدُ سِراجٌ ويوضَعُ تَحتَ المِكيالِ، ولكِنْ على مكانٍ مُرتَفِعٍ حتّى يُضيءَ لِجميعِ الّذينَ هُمْ في البَيتِ. 16 فلْيُضِىءْ نورُكُم هكذا قُدّامَ النّاسِ ليُشاهِدوا أعمالَكُمُ الصّالِحةَ ويُمَجّدوا أباكُمُ الذي في السّماواتِ.
الشريعة
17 «لا تَظُنّوا أنّي جِئتُ لأُبطِلَ الشّريعَةَ وتَعاليمَ الأنبياءِ: ما جِئتُ لأُبطِلَ، بل لأُكمّلَ. 18 الحقّ أقولُ لكُم: إلى أنْ تَزولَ السّماءُ والأرضُ لا يَزولُ حرفٌ واحدٌ أو نقطةٌ واحدةٌ مِنَ الشّريعةِ حتى يتِمّ كُلّ شيءٍ. 19 فمَنْ خالفَ وَصيّةً مِنْ أصغَرِ هذِهِ الوصايا وعلّمَ النّاسَ أنْ يَعمَلوا مِثلَهُ، عُدّ صغيرًا في مَلكوتِ السّماواتِ. وأمّا مَنْ عَمِلَ بِها وعَلّمَها، فهوَ يُعَدّ عظيمًا في مَلكوتِ السّماواتِ. 20 أقولُ لكُم: إنْ كانَت تَقواكُم لا تَفوقُ تَقْوى مُعَلّمي الشريعةِ والفَرّيسيّينَ، لن تَدخُلوا مَلكوتَ السّماواتِ.
الغضب
21 «سَمِعتُم أنّهُ قِيلَ لآبائِكُم: لا تَقتُلْ، فمَنْ يَقتُلْ يَسْتَوْجِبْ حُكْمَ القاضي. 22 أمّا أنا فأقولُ لكُم: مَنْ غَضِبَ على أخيهِ اَستَوجَبَ حُكمَ القاضي، ومَنْ قالَ لأخيهِ: يا جاهلُ اَستوجبَ حُكمَ المجلِسِ، ومَنْ قالَ لَه: يا أحمقُ اَستوجَبَ نارَ جَهَنّمَ.
23 وإذا كُنتَ تُقَدّمُ قُربانَكَ إلى المَذبَحِ وتذكّرتَ هُناكَ أنّ لأخيكَ شيئًا عليكَ، 24 فاَترُكْ قُربانَكَ عِندَ المَذبَحِ هُناكَ، واَذهَبْ أوّلاً وصالِحْ أخاكَ، ثُمّ تَعالَ وقَدّم قُربانَكَ.
25 وإذا خاصَمَكَ أحَدٌ، فسارِعْ إلى إرْضائِهِ ما دُمْتَ معَهُ في الطّريقِ، لِئلاّ يُسَلّمَك الخَصمُ إلى القاضي، والقاضي إلى الشّرطي، فَتُلقى في السّجنِ. 26 الحقّ أقولُ لكَ: لن تخرُجَ مِنْ هُناكَ حتّى تُوفيَ آخِرَ دِرهَمٍ.
الزنى
27 «وسمِعتُمْ أنّهُ قيلَ: لا تَزنِ. 28 أمّا أنا فأقولُ لكُم: مَنْ نظَرَ إلى اَمرأةٍ لِيَشتَهيَها، زَنى بِها في قلبِهِ. 29 فإذا جَعَلَتْكَ عَينُك اليُمنَى تَخْطَأ، فاَقلَعْها وألْقِها عَنكَ، لأنّهُ خَيرٌ لكَ أنْ تَفقِدَ عُضوًا مِنْ أعضائِكَ ولا يُلقَى جَسدُكَ كُلّهُ في جَهَنّمَ. 30 وإذا جَعَلَتْكَ يدُكَ اليُمنَى تَخطأُ، فاَقطَعْها وألْقِها عنكَ، لأنّهُ خَيرٌ لكَ أنْ تَفقِدَ عُضوًا مِنْ أعضائِكَ ولا يذهَبُ جسَدُكَ كُلّه إلى جَهَنّمَ.
الطلاق
(متى 19‏:9، مرقس 10‏:11‏-12، لوقا 16‏:18)
31 «وقِيلَ أيضًا: مَنْ طَلّقَ اَمرأتَهُ، فلْيُعطِها كِتابَ طَلاقٍ. 32 أمّا أنا فأقولُ لكُم: مَنْ طلّقَ اَمرأتَهُ إلاّ في حالَةِ الزّنَى يجعلُها تَزْني، ومَنْ تَزوّجَ مُطلّقةً زنَى.
حلف اليمين
33 «وسَمِعْتُمْ أنّهُ قيلَ لآبائِكُم: لا تحلِفْ، بل أَوفِ للرّبّ نُذورَكَ. 34 أمّا أنا فأقولُ لكُم: لا تَحلِفوا مُطلَقًا، لا بالسّماءِ لأنّها عرشُ اللهِ، 35 ولا بالأرضِ لأنّها مَوطِىءُ قدَمَيْهِ، ولا بأُورُشليمَ لأنّها مدينةُ المَلِكِ العظيمِ. 36 ولا تحلِفْ برَأْسِكَ، لأنّكَ لا تَقدِرُ أنْ تَجعلَ شَعْرةً واحدةً مِنهُ بيضاءَ أو سوداءَ. 37 فليكُنْ كلامُكُم: «نَعَمْ» أو «لا»، وما زادَ على ذلِكَ فهوَ مِنَ الشّرّيرِ.
الانتقام
(لوقا 6‏:29‏-30)
38 «سَمِعْتُمْ أنّهُ قِيلَ: عَينٌ بِعَينٍ وسِنّ بسِنّ. 39 أمّا أنا فأقولُ لكُم: لا تُقاوِموا مَنْ يُسيءُ إلَيكُم. مَنْ لطَمَكَ على خَدّكَ الأيْمنِ، فحَوِّلْ لَه الآخَرَ. 40 ومَنْ أرادَ أنْ يُخاصِمَكَ ليأخُذَ ثَوبَكَ، فاَتْرُكْ لَه رِداءَكَ أيضًا. 41 ومَنْ سَخّرَكَ أنْ تَمشيَ معَهُ مِيلاً واحدًا، فاَمشِ معَهُ مِيلَيْن. 42 مَنْ طَلَبَ مِنكَ شيئًا فأَعطهِ، ومَنْ أرادَ أَنْ يَستعيرَ مِنكَ شيئًا فلا ترُدّهُ خائِبًا.
محبة الأعداء
(لوقا 6‏:27‏-28‏،لوقا 32‏-36)
43 «سَمِعتُم أنّهُ قِيلَ: أحِبّ قريبَكَ وأبغِضْ عَدُوّكَ. 44 أمّا أنا فأقولُ لكُم: أحِبّوا أَعداءَكُم، وصَلّوا لأجلِ الّذينَ يضْطَهِدونكُم، 45 فتكونوا أبناءَ أبيكُمُ الّذي في السّماواتِ. فهوَ يُطلِعُ شَمْسَهُ على الأشرارِ والصّالحينَ، ويُمطِرُ على الأبرارِ والظّالمينَ. 46 فإنْ كُنتُم تُحِبّونَ الّذينَ يُحبّونكُم، فأيّ أجرٍ لكم؟ أما يعمَلُ جُباةُ الضّرائِب هذا؟ 47 وإنْ كنتُم لا تُسلّمونَ إلاّ على إخوَتِكُم، فماذا عمِلتُم أكثرَ مِنْ غَيرِكُم؟ أما يعمَلُ الوَثَنيّونَ هذا؟ 48 فكونوا أنتُم كاملينَ، كما أنّ أباكُمُ السّماويّ كامِلٌ.