Dhuŋun dha dhabiŋaijo Kaloŋa dhina dhaŋajo Yasuuⓐ calmiz juŋun
1 A lamun leta dina abiŋaijuŋw Kaloŋa kalo geta, a dina muŋw abiŋi peth, a thilmiz dhuŋun dheta abiŋaijo, ŋwaici, Kweleny gwai, alimiyije dhuŋuna dha dhabiŋaijo Kaloŋa, gwiro ŋinena athin Yuuẖanna aŋajo calmiz juŋun. 2 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Mathanya abiŋaijo Kaloŋa, athanya are minoŋ: Babo gwuri gwina gwathije Sama, abrico jiriny juŋa al liji uminyi, ŋabrico gidhileo guŋa ŋwila, a dhuŋun dhuŋa je kidhila, gwiro ŋinena ŋwunje Sama. 3 Athijidhedha ŋida ŋa dheny gigina. 4 Ŋa dhudhani ganu ŋidi ŋike ŋina ŋathanalapai, gwiro ŋinena athana dhudhani ganu ŋidi ŋike ŋina ŋathil liji liter apai daguri. Athijabrico ana lugejini gi dugor ganu duri no; jibubire ŋidi ganu ŋina ŋike.
Bupe gwuleny gwan dabiŋaijo Kaloŋa, a odaije gwa medhiga gwina gwidhi gile thirir
5 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Ada gweta dagalo gwimuthi medhiga, ŋwela dugun gile thirir, ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Maguri, dhedhiny ⓐesh thiril; 6 ŋinena madhiguri gweta gwimeladha ŋirin diginy, a nyi gwati gwuthi ŋida ŋa dheny ŋa dhinyil upijo no. 7 A ŋeda gwina gwo kiru ŋwubarnu, Athinyi kiyo dhugore no. Gibur gimaluthini, a ŋinena anaŋa lo didhre keleŋa gai giny. Nyi gwati gwuthi ŋoma gwadira daŋaldhedha no. 8 Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Udubidi gwati gwadire yuŋwdhedha ŋinena ruŋw medhigen no, abi gwadire yuŋwdhedha peth ina ibupuŋw, ŋinena athuŋwbupe gwuleny. 9 Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Athanya othaije galo a ŋajildhedha; athanya bupe a nyaŋa labuje; athanya pi gibura a gibur gajigiejinu galo. 10 Liji peth lina lathothaije galo lathilapai, a lina lathibupe, lathilbuje; a lina lathipi gibura laji luŋwuligiejo. 11 Ada ŋari ŋeta ŋima othaije kwijo galo gweta dagalo gwina gwiro babo gwuŋun ⓐesh yai, ŋwuŋwdhedha kolya? I ada gwimuŋwothaije galo lum lai, ŋwudhedha dhumeo a? 12 I ada gwimuŋwothaije galo loiny lai, ŋwudhedha dhumu a? 13 A minoŋ nyaŋa, lina liro liji like liliŋidhi didhedha keleŋa galo ŋida ŋina ŋiŋir, abi Babo gwalo gwina gwathije Sama gwiliŋidhunu didhedha lijo Dhigirima dhina Dhiŋir lina lathothaije galo.
Yasuuⓐ gwaŋajo lijo dhuŋuna dhina dharildhainu gwathapai ŋiro ŋoma ŋai ŋa Ibliis
14 Gwiteyo ŋurinya ŋeta ŋina ŋiro girila, a dina ma ŋuriny tu, a kwiji abiŋi gwina gwiro girila; a liji ali galo dir. 15 Abi coŋ arnu, Gwathiteye nyurinya ŋoma ŋai ŋa Baⓐlazabuul gwina gwiro kweleny gwa nyuriny. 16 A liji liter ari gwalugeje, alari luŋwulaŋajo ⓐalaama gweta gwa Sama. 17 Ŋwubiliŋa afkaar gwegen, ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Liji la gidhila peth lina lathorlaiji ganu laji lerna; a liji la dunu lina lathorlaiji ganu laji lerna. 18 Ada Sheṯaan gwima orlani ganu gwidom gwuŋun, gidhila guŋun gaje akwai? Ŋinena nyaŋa larnu nyi gwathiteye nyurinya ŋoma ŋai ŋa Baⓐlazabuul. 19 Abi ada nyi gwimathiteye nyurinya ŋoma ŋai ŋa Baⓐlazabuul, abi nyathil keleŋa galo teye ŋoma ŋai ŋa dhei? A minoŋ ŋediŋa laji laro lina lathajakimiye. 20 Abi ada nyi gwimateye nyurinya ŋoma ŋai ŋa Kalo, a gidhila ga Kalo gimila dagalo. 21 Mathi kwoma ethadhe duna gwuŋun gwina gwibur nono, gwina gwuthi kalala a nyire a luru, ŋidi ŋuŋun ŋathijalo momaŋ. 22 Abi mathi kwiji gweta ila gwina gwiburanu nono dugun, ŋwupi, ŋwudhinyi, ŋwapa nyire a luru a kalala ŋina ŋuminyuŋwulo, ŋwulgaginijo lijo liter ŋina ŋapuŋwulo. 23 Kwiji gwina gwati gwathana gwiŋiriye no gwikianagwai; a kwiji gwina gwati gwathinyi gathaje uwa no dina wurejiny ŋwona liduŋw ŋwathuŋwul beye galo.
Dhuŋun dhibur kwiji gwina gwati gwimaliŋini momaŋ no
24 Mathi ŋuriny gathani kwijo, athuŋw elila kalo ga leba lina ludho galo dibupe kaloŋa ga dhijalo; a mathuŋw bujo no, athuŋw arnu, Nyi gwaura daguri kalo gina gidhinyina. 25 A mathuŋw obani, ŋwubuje duna didimujini a ŋidi peth dimudhini momaŋ. 26 Athuŋw ela, ŋwodhani nyurinya kworoŋo‐thiril nyiter nyina nyikanu dugun; athiluni annije; a kwiji ibigwe aji ŋwukani gwuleny. 27 Dina abiŋuŋw dhuŋuna ibidhe, a kwa gweta ure gwula, ŋwarnu, Nana gwiŋir dhugore gwina gwiliŋidhaŋa, a ju jiŋir jina jiraŋana. 28 Ŋwubarnu, Liji liŋiranu dugore lina lathidiŋini dhuŋuna dha Kalo, aluthejo nyuni.
Aŋidhaniye gwan dibupe daŋa dhuŋuna dheta i ⓐalaama
29 A dina ma liji auradha liduŋw loinyadho alela, dugun, ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Liji lina lo ŋinena kidhila lina like lathibupe ⓐalaama; abi ⓐalaama gwati gwadhedhini degen no, abi ⓐalaama gwaje degen gwa Yuunaan gwina gwiro nebi dogo. 30 Gwiro ŋinena aŋajina Yuunaan lijo la Niinawa ⓐalaama, a Ŋari ŋa liji ŋaji ŋaŋajo lijo lina lo ŋinena kidhila. 31 Lamun lina laji lal ẖukm ila, a kwa gwina gwiro malika gwa Januub aldire liji lai lina lo ŋinena kidhila, ŋwulakimiye; gwidhi kalo golaŋ ganu gwuleny, ŋwari gwadiŋini dhuŋun dhadhi bebra dha Sulemaan; abi gwina gwinunu di Sulemaan gwo mina. 32 A liji la Niinawa laji ladire liji lai lina lo ŋinena kidhila, alakimiye, ŋinena abiŋaijilo Yuunaan alurle dugore galo gi ŋidi ŋina ŋike; abi gweta gwo mina gwina gwinunu di Yuunaan.
Alimiye gwa lamba
33 Kwiji gwate gwina gwathora shama, ŋwulgilbice, i ŋwulgirba galo leny lai no, athuŋwulbi uleje gi shamadan ganu, ŋwari liji laŋa fure lina lathuni. 34 Fure gwa aŋinu gwiro ke; a minoŋ mathi ke guŋa ure nono, a aŋinu yuŋa yathuthi fure gwoinyadho; abi mathi ke guŋa ka, a aŋinu yuŋa yathirimi ganu. 35 Athaŋa ethadhe galo dathi fure gwina gwijo duguŋa dirima ganu. 36 Ada aŋinu yuŋa peth imuthi fure, a kalo erna gina garima ganu, a yaji yora ganu peth, gwiro ŋinena athaŋal shama orajo galo.
Yasuuⓐ gwaŋajo Farriisiyiin a jathib dhuŋuna darnu dhati dhiŋir no
37 Dina muŋwabiŋi a Farriisi gweta othaije galo ŋwari gwalgwela algweny dunu dugun. Ŋwuni, ŋwujaijo tharabeza galo. 38 A dina ma Farriisi aŋa dhuŋuna ibidhe, ŋwali galo dir, ŋinena athi Yasuuⓐ gwuyo doi duŋun kwereny nanaŋ gwati gwithi no. 39 Abi Kweleny abiŋaijo, ŋwaici, Nyaŋa lina liro Farriisiyiin, nyaŋa lathuye finjaan a s̱aẖn gi dhuralaŋ; abi nyari nyalo oinyadhani obadhuŋw galo a ŋidi ŋina ŋike. 40 Jirila jai, gwina gwigeto ŋida ŋa dhuralaŋ ŋati ŋigetuŋwulo ganu ko na? 41 Gwiŋiranu danya dhedha lijo lina lati luthi ŋida no ŋida ŋina ŋuthanyalo; a ŋidi peth ŋaji ŋiŋir dagalo. 42 Abi nyaŋa laje laka dugore, nyaŋa lina liro Farriisiyiin, ŋinena athanya imejo naⓐnaⓐ a jari jitijiter jina jitijitiny peth, athanyalbi gitijo ẖukm gwa Kalo je no a uminyi gwuŋun; gwiŋir ada nyaŋa limapai dhuŋuna ibidha, athanya doinya dapai dhuŋuna ibidhe dhiter ko no. 43 Nyaŋa laje laka dugore, nyaŋa lina liro Farriisiyiin, ŋinena athanya uminyi dijalo kalo gina giŋiranu gi majaamiⓐ, a mira gi suug. 44 Nyaŋa laje laka dugore, nyaŋa lina liro jathib a Farriisiyiin, nyaŋa liro ŋinena del dina dati daŋinu no, a liji lina lathelila gi del alaŋ lati liliŋidhi darnu del diro no. 45 A kwiji gweta gwina gwathapai ŋiro ŋa naamuus abiŋaijo, ŋwaici, Muⓐallim gwai, dina abiŋaŋa minoŋ, ŋa gwidhagirinijina ko. 46 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Nyaŋa laje laka dugore, nyaŋa lina lathapai ŋiro ŋa naamuus, ŋinena athanya upe lijo liter ŋida ŋina ŋinaŋ, athanyabi minu ŋida ibiŋe ŋwamun ŋwai ŋwalo no. 47 Nyaŋa laje laka dugore, ŋinena athanya aice dela da nebiŋa, a baboŋa lirinyinyalo. 48 Titiganu nyaŋa liro shuhuud, ŋinena athanya uminyi ŋiro ŋa baboŋa lalo; ŋinena ŋediŋa lirinyiilo, a nyabiro lina lathaice dela degen. 49 Gi dhuŋun ibidhe ko a bebra gwa Kalo arnu, Nyi gwara gwukeje nebiŋaije a liji lina lukejinu degen, albirinya coŋ degen, a coŋ alirini. 50 Di ŋin ŋa nebiŋa peth, ŋina ŋiro ro ŋinena getuŋwna gidhileo, ŋaji ŋabupini gi liji lina lo ŋinena kidhila. 51 Ro ŋin ŋa Haabiil a ŋin ŋa Zakariiya, gwina gwirinyinu keligeny ganu loboŋ a hekal. Nyi gwa gwabiŋaijaje titiganu, ŋajaici, Aram ŋalbupe gi liji lina lo ŋinena kidhila. 52 Nyaŋa laje laka dugore, nyaŋa lina lathapai ŋiro ŋa naamuus, ŋinena apanya muftaẖ gwadhi liŋa. Nyaŋa lati limuni no, a athanya abrico lijo liter duni no lina lara luni. 53 Dina abiŋaijuŋwulo dhuŋuna ibidhe, a Farriisiyiinŋa jathib jai je dugeje gwuleny, alari gwaldhiŋa dabiŋi dhuŋuna dhoinyadho. 54 Athilethadhe, alari ladiŋini dhuŋuna dhetipo gi jiŋai ganu dugun dhina dhuthi ŋoma dhadhildhugejie dugun.
الصلاة الربية
(متى 6‏:9‏-15؛ متى 7‏:7‏-11)
1 وكانَ يَسوعُ يُصلّي في أحدِ الأماكنِ، فلمّا أتَمّ الصلاةَ قالَ لَهُ واحِدٌ مِنْ تلاميذِه: «يا رَبّ، عَلّمْنا أنْ نُصلّيَ، كما عَلّمَ يوحنّا تلاميذَهُ». 2 فقالَ لهُم يَسوعُ: «متى صَلّيتُم فقولوا:
أيّها الآبُ لِيتَقدّسِ اَسمُكَ
لِيأْتِ مَلكوتُكَ
3 أعطِنا خُبزَنا اليوميّ
4 واَغفِرْ لنا خطايانا،
لأنّنا نَغفِرُ لِكُلّ مَنْ يُذنِبُ إلينا.
ولا تُدخِلْنا في التّجربَةِ»،
5 ثُمّ قالَ لهُم يَسوعُ: «مَنْ مِنكُم لَهُ صَديقٌ ويذهَبُ إلَيهِ في نِصفِ الليلِ، ويَقولُ لَهُ: يا صَديقي، أعِرْني ثلاثَةَ أرغِفَةٍ، 6 لأنّ لي صَديقًا جاءَني مِنْ سَفرٍ ولا خُبزَ عِندي أُقَدّمُ لَهُ، 7 فيُجيبُ صَديقُهُ مِنْ داخلِ البَيتِ: لا تُزعِجْني! البابُ مُقفَلٌ، وأولادي مَعي في الفِراشِ، فلا أقدِرُ أنْ أقومَ لأُعطِيَك. 8 أقولُ لكُم: إنْ كانَ لا يقومُ ويُعطيهِ لأنّهُ صَديقُهُ، فهوَ يَقومُ ويُعطيهِ كلّ ما يَحتاجُ إلَيهِ لأنّهُ لَجّ في طَلَبِهِ. 9 لذَلِكَ أقولُ لكُم: إسألوا تنالوا، أطلُبوا تَجِدوا، دُقّوا البابَ يُفْتَحْ لكُم. 10 فمَنْ يَسألْ يَنَلْ، ومَنْ يَطلُبْ يَجِدْ، ومَنْ يَدُقّ البابَ يُفتَحْ لَهُ. 11 فأيّ أبٍ مِنكُم إذا طَلبَ مِنهُ اَبنُهُ سَمكَةً أعطاهُ بدَلَ السّمكَةِ حَيّةً؟ 12 أو طلَبَ مِنهُ بَيضَةً أعطاهُ عقرَبًا؟ 13 فإذا كُنتُم أنتُمُ الأشرار تَعرِفونَ كيفَ تُحسِنونَ العَطاءَ لأبنائِكُم، فما أولى أباكُمُ السّماوِيّ بأنْ يهَبَ الرّوحَ القُدُسَ لِلّذينَ يَسألونَهُ؟»
يسوع وبعلزبول
(متى 12‏:22‏-30، مرقس 3‏:20‏-27)
14 وكانَ يَطرُدُ شَيطانًا أخرَسَ. فلمّا خرَجَ الشّيطانُ تكَلّمَ الرّجُلُ، فتعَجّبَ الجُموعُ. 15 لكِنّ بَعضَهُم قالَ: «هوَ يَطرُدُ الشّياطينَ ببعلَزبولَ رَئيسِ الشّياطينِ». 16 وطلَبَ آخَرونَ آيةً مِنَ السّماءِ ليُجَرّبوهُ. 17 فعَرَفَ أفكارَهُم، فقالَ لهُم: «كُلّ مَملكَةٍ تَنقَسِمُ تَخرَبُ وتَنهارُ بُيوتُها بَيتًا على بَيتٍ. 18 وإذا اَنقَسَمَ الشّيطانُ، فكيفَ تَثبتُ مَملكتُهُ؟ تَقولونَ إنّي ببعلَزَبولَ أطرُدُ الشّياطينَ. 19 فإنْ كُنتُ بِبَعلَزَبولَ أطرُدُ الشّياطينَ، فَبِمَن يطرُدُهُ أتباعُكُم؟ لذلِكَ هُم يَحكُمونَ علَيكُم. 20 وأمّا إذا كُنتُ بإصبعِ اللهِ أطرُدُ الشّياطينَ، فمَلكوتُ اللهِ أقبلَ علَيكُم.
21 عِندَما يَحرُسُ الرّجُلُ القَويّ المُتَسَلّحُ بَيتَهُ تكونُ أموالُهُ في أمانٍ. 22 ولكِنْ إذا هاجَمَهُ رَجُلٌ أقوى مِنهُ وغَلبَهُ، يَنتَزِعُ مِنهُ كُلّ سلاحِهِ الذي كانَ يَعتَمِدُ علَيهِ ويُوزّعُ ما سَلَبهُ.
23 مَنْ لا يكونُ مَعي فهوَ علَيّ، ومَنْ لا يجمَعُ مَعي فهوَ يُبَدّدُ.
عودة الروح النجس
(متى 12‏:43‏-45)
24 «إذا خَرجَ الرّوحُ النّجِسُ مِنْ إنسانٍ، هامَ في القِفارِ يَطلُبُ الرّاحَةَ. وعِندَما لا يَجدُها يَقولُ: أرجِعُ إلى بَيتي الذي خَرَجْتُ مِنهُ. 25 فيَرجِعُ ويَجدُهُ مكنوسًا مُرَتّبًا. 26 لكنّهُ يذهَبُ ويَجيءُ بسَبعةِ أرواحٍ أشَرّ مِنهُ، فتَدخُلُ وتَسكُنُ فيهِ، فتَصيرُ حالُ ذلِكَ الإنسانِ في آخِرِها أسوأَ مِنْ حالِهِ في أوّلِها».
السعادة الحقيقة
27 وبَينَما هوَ يَتكَلّمُ، رفَعَتِ اَمرَأةٌ مِنَ الجُموعِ صَوتَها وقالَت لَهُ: «هَنيئًا لِلمَرأةِ التي ولَدَتْكَ وأرضَعَتكَ». 28 فقالَ يَسوعُ: «بل هَنيئًا لِمَنْ يَسمعُ كلامَ اللهِ ويَعمَلُ بِهِ».
الجموع يطلبون آية
(متى 12‏:38‏-42، مرقس 8‏:12)
29 واَزدَحَمَتِ الجُموعُ، فأخَذَ يَقولُ: «هذا الجِيلُ جِيلٌ فاسِدٌ يَطلُبُ آيةً، ولَنْ يُعطى لَهُ سِوى آيةِ يُونانَ النّبيّ. 30 فكما كانَ النّبيّ يُونانُ آيةً لأهلِ نينوى، فكذلِكَ يكونُ اَبنُ الإنسانِ آيةً لِهذا الجِيلِ. 31 مَلِكَةُ الجُنوبِ تَقومُ يومَ الحِسابِ معَ هذا الجِيلِ وتَحكُمُ علَيهِ، لأنّها جاءَت مِنْ أقاصي الأرضِ لِتسمَعَ حِكمَةَ سُليمانَ، وهُنا الآنَ أعظَمُ مِنْ سُليمانَ. 32 وأهلُ نينوى يَقومونَ يَومَ الحِسابِ معَ هذا الجِيلِ ويَحكُمونَ علَيهِ، لأنّهُم تابوا عِندَما سَمِعوا إنذارَ يُونانَ، وهُنا الآنَ أعظَمُ مِنْ يُونانَ!
نور الجسد
(متى 5‏:15؛ متى 6‏:22‏-23)
33 «ما مِنْ أحَدٍ يُوقِدُ سِراجًا ويضَعُهُ في مَخبإٍ أو تَحتَ المِكيالِ، بل في مكانٍ مُرتَفِعٍ ليَستَنيرَ بِهِ الدّاخِلونَ. 34 سِراجُ الجسدِ هوَ العَينُ. فإنْ كانَت عَينُكَ سَليمَةً، كانَ جَسَدُكَ كُلّهُ مُنيرًا. وإنْ كانَت عَينُكَ مَريضةً، كانَ جَسَدُكَ كُلّهُ مُظلِمًا. 35 فاَنْتَبِه، لِئَلاّ يَصيرَ النّورُ الذي فيكَ ظَلامًا. 36 فإنْ كانَ جسَدُكَ كُلّهُ مُنيرًا، ولا أثَرَ للظلامِ فيهِ، أنارَ بأكمَلِهِ كما لو أنارَ لكَ السّراجُ بِضوئِهِ».
يسوع يوبخ الفريسيين ومعلمي الشريعة
(متى 23‏:1‏-36، مرقس 12‏:38‏-40، لوقا 20‏:45‏-47)
37 وبَينَما هوَ يَتكلّمُ، دَعاهُ أحَدُ الفَرّيسيّينَ إلى الغَداءِ عِندَهُ. فدخَلَ بَيتَهُ وجلَسَ لِلطعامِ. 38 فتَعَجّبَ الفَرّيسيّ لمّا رأى يَسوعَ يَجلِسُ ولا يَغسِلُ يَديهِ قَبلَ الغَداءِ. 39 فقالَ لَهُ الرّبّ يَسوعُ: «أنتُم أيّها الفَرّيسيّونَ تُطَهّرونَ ظاهِرَ الكأسِ والصّحنِ، وباطِنُكُم كُلّهُ طمعٌ وخُبثٌ. 40 يا أغبياءُ، هذا الذي صنَعَ الظاهِرَ، أمَا صنَعَ الباطِنَ أيضًا؟ 41 أعطُوا الفُقراءَ مِمّا في داخِلِ كُؤوسِكُم وصُحونِكُم، يكُنْ كُلّ شيءٍ لكُم طاهِرًا.
42 ولكِنِ الوَيلُ لكُم، أيّها الفَرّيسيّونَ! تُعطونَ العُشرَ مِنَ النّعنَعِ والصّعتَرِ وسائِرِ البُقولِ، وتُهمِلونَ العَدلَ ومَحبّةَ اللهِ. فهذا كانَ يَجبُ أنْ تَعمَلوا بِهِ مِنْ دونِ أنْ تُهمِلوا ذاكَ.
43 الوَيلُ لكُم، أيّها الفَرّيسيّونَ! تُحبّونَ مكانَ الصّدارَةِ في المَجامِعِ والتّحيّاتِ في السّاحاتِ. 44 الوَيلُ لكُم أنتُم مِثْلُ القُبورِ المَجهولَةِ، يَمشي النّاسُ علَيها وهُم لا يَعرِفونَ».
45 فقالَ لَهُ أحَدُ عُلَماءِ الشّريعةِ: «يا مُعَلّمُ، بِقولِكَ هذا تَشتُمُنا نَحنُ أيضًا!» 46 فقالَ: «الوَيلُ لكُم أنتُم أيضًا يا عُلَماءَ الشّريعَةِ، تُحَمّلونَ النّاسَ أحمالاً ثَقيلةً ولا تَمُدّونَ إصبَعًا واحدةً لتُساعِدوهُم على حَمْلِها. 47 الوَيلُ لكُم، تَبنونَ قُبورَ الأنبياءِ، وآباؤُكُم هُمُ الذينَ قَتلوهُم. 48 وهكذا تَشهدونَ على آبائِكُم وتُوافِقونَ على أعمالِهِم: هُم قَتَلوا الأنبياءَ، وأنتُمْ تَبنونَ لهُمُ القُبورَ. 49 ولذلِكَ قالَت حِكمَةُ اللهِ: أُرسِلُ إلَيهِم الأنبياءَ والرّسُلَ، فيَقتُلونَ مِنهُم ويَضْطَهِدونَ، 50 حتى أُحاسِبَ هذا الجِيلَ على دَمِ جميعِ الأنبياءِ الذي سُفِكَ مُنذُ إنشاءِ العالَمِ، 51 مِنْ دمِ هابيلَ إلى دمِ زكَرِيّا الذي قُتِلَ بَينَ المَذبَحِ وبَيتِ اللهِ. أقولُ لكُم: نعم، سأُحاسِبُ هذا الجِيلَ على دَمِ هَؤلاءِ كُلّهِم!
52 الوَيلُ لكُم، يا عُلماءَ الشّريعةِ! اَستَولَيتُم على مِفتاحِ المَعرِفَةِ، فلا أنتُم دَخَلْتُم، ولا تَرَكْتُمُ الدّاخِلينَ يَدخُلونَ».
53 وبَينَما هوَ خارِجٌ مِنْ هُناكَ اَزدادَت علَيهِ نَقمَةُ عُلماءِ الشّريعةِ والفَرّيسيّينَ، فأخذوا يَسْتَنْطِقونَهُ في أمورٍ كثيرةٍ، 54 ويَتَرقّبونَهُ ليَصطادوا مِنْ فَمِهِ كَلِمَةً يتّهِمونَهُ بِها.