Doinya gwa Israayiil gwoma gwati gwimaro peth no
1 Gi dhuŋun ibidha nyi gwarnu, Kalo gimadoinya lijo luŋun a? Oo. Abi nyi ko gwiro gweta gwa Israayiil, gi ŋwulaŋ ŋwa Ibraahiim, a gi kwari gwa Banyaamiin. 2 Kalo gati gimadoinya lijo luŋun lina liliŋidhuŋwulo ro kwereny no. Nyaŋa lati liliŋidhi darnu aŋ gwiro gwina gwargwai kitham gi dhuŋun dha Iliiya? Akwai gwabiŋadhaijo Kaloŋa dhuŋuna dhina dhike gi Israayiil, ŋwarnu, 3 Kweleny gwai, limarinya nebiŋaije luŋa, alkiye kaloŋa ga ŋwoboŋ ŋwuŋa; a nyi gwimaro gwetipo, a ŋediŋa libupo gwidom gwiny. 4 Abi gwima Kalo aici akwai? Nyi gwoma gwuthi loma lina liro sabⓐa alaaf, lina loma lati limidijo Baⓐluŋw ŋwurko ŋwai no. 5 A minoŋ ko gi lamun ibila ko loma lidhainu coŋ gwiro ŋinena uthinuŋwulo ganu gi dhuŋun dha niⓐma. 6 A ada dhimaro dha niⓐma, a minoŋ dhati dhiro dha ŋiro manaŋ no; a niⓐma gwati gwiro niⓐma manaŋ no. Abi ada dhimaro dha ŋiro, a minoŋ dhati dhiro niⓐma manaŋ no; abi ada dhimaro minoŋ, a ŋiro ŋati ŋiro ŋiro manaŋ no.
7 Abi aŋ gwaro gi dhuŋun ibidha? Israayiil lati limabuje dhuŋuna dhina dhibupilo no. Abi lina luthinuŋwulo ganu limabuje; abi lina lidhainu limabireye dugore degen gi dhuŋun dha ŋirila ŋegen. 8 (Gwiro ŋinena ulinuŋwna, Limal Kalo dhedha dhigirima dha dhidhre, a je jina jati jadhidaŋa galo no, a nyuni nyina nyati nyadhidiŋini no;) di gi lamun ibila. 9 A Daawud arnu, Abricul tharabeza dhegen dhaji ŋwuro diba, a girimun, a kol gadhi dekajini, a dhaji ŋwuro jiza gwegen. 10 Abricul je jegen alrimi ganu, dathil daŋudhi galo no, nyabrico dura degen alape ganu gwortal. 11 Abi nyi gwarnu, Limiriŋadho dilide a? Oo. Abi ide gwai gwegen gilaŋ gwimila gi Liumam, dilikiye dugore degen ŋiduiny ŋai. 12 Abi ada ide gwegen gwimaro ŋeleny ŋa gidhila, a amirathe gwegen gwimaro ŋeleny ŋa Liumam; abi akwai gwoinyadhanu gwuleny gi oinyadhe gwegen.
Gilaŋ gwan Liumam: s̱uura gwina gwo gi dhuŋun dhadhiguke dhurna dha kwari gweta gi kwari gwiter
13 Abi nyi gwa gwacaijinu, Liumam lai, ŋinena miny ro gwina gwukejinu gi Liumam, dinyi majidhe ŋiro ŋiny. 14 Nyi gwuthi dhunijuŋw dinyil kiye dugore ŋiduiny ŋai, lina liro la aŋinu iny, a dinyil gilaŋiye coŋ degen. 15 Abi ada limuŋwuldoinya gwimaro iŋiriye gwa gidhila, aŋ gwaji gwaro uminyini gwegen, abi midhe gwai dai?
16 Abi ada ŋidi ŋina ŋiro kwerkwereny ŋimiŋir didirel, a minoŋ peth ŋiŋir didirel ko; a ada dhuwa dhimiŋir didirel, a minoŋ durna ko daro diŋir didirel. 17 A ada durna coŋ dima urtedhini galo, a ŋa, gwina gwiro kwari gwina gwan Zetuun gwa kedho, gwimamuthini galo degen ganu, nyaŋa limaicaijiye gi duwa a ŋidi ŋina ŋiŋir ŋa kwari gwina gwan Zetuun: 18 athaŋa aro ŋamilai gi durna alaŋ no. Abi ada ŋa gwimare ŋamilai, ŋa gwati gwiro dhuwa dhina dhimuthinu galo kwari no, abi dhuwa dhiro dhina dhathaŋa muthineye galo. 19 Abi ŋa gwaji gwarnu, Durna dima urtedhini galo, dinyin muthini galo. 20 Titiganu; ŋinena gi dhuŋun dhina dhati dhuthildhai imaan no lurtedhinu galo, abi ŋa gwimamuthini galo imaan gwai. Athaŋa biŋiyo lira luŋa no, ŋabi dhenya. 21 Ŋinena ada Kalo gati gima ina durna da jari gi dhuŋun dhina dhuthilo no, ethadho galo dathaŋa inudhi ko no. 22 A minoŋ aŋudhi iŋiruŋw gwa Kalo a kadhugore gwuŋun; abi kadhugore gwuŋun gwo degen lina lido; abi iŋir gwuŋun gwo duguŋa, ada ŋa gwimamuthini galo gi iŋir gwuŋun; abi ada ŋa gwati gwimanje no, a ŋa ko gwaji gwuredhini galo. 23 A ŋediŋa ko, ada loma lati limamuthini galo gi imaan no, laji lamuthini galo; ŋinena uthi Kalo ŋoma duŋwulmuthineye galo manaŋ. 24 Ada ŋa gwima uredhini galo gi kwari gwina gwan Zetuun gwa kedho gi dhuŋun dhina dhuthuŋw, ŋabimuthini galo gi kwari gwina gwan Zetuun gwina gwiŋir mamliye gwai ganu gi dhuŋun dhina dhuthuŋw; gwijanu galo edeny di durna mathiye galo gi kwari gwegen gwina gwan Zetuun gi dhuŋun dhina dhuthuŋw.
Dhuŋun dhina dhimirudhi dhina dhuthi Kalo dhiro ina gwan liji peth
25 Limaguri lai, nyi gwati gwara nyaŋa ladhimetha dhuŋuna ibidha dhina dhigilibicinu, dathanya uthi bebruŋw gi lidom lalo no; dhuŋun ibidhe dhina dhibur dhitiny dhijo gi Israayiil, di ŋinena ma Liumam peth uni. 26 A minoŋ Israayiil peth laji lagilaŋ; gwiro ŋinena ulinuŋwna, Gwaji gwatuya gweta gi S̱aahyuun gwina gwaji gwabibre lijo, a ŋwurla dhuŋuna galo dha dhidoinya Kaloŋa gi Yaⓐguub. 27 Ŋinena ibidha dhiro dhuŋun dhiny dhina dhidiminu degen, maji minyi ubire ŋida ŋegen ŋina ŋike. 28 A gi dhuŋun dha Dhuŋun dhina Dhiŋir, ŋediŋa liro dhuwan gwan nyaŋa; abi gi dhuŋun dha liji lina luthinilo Kalo ganu, ŋediŋa luminyinu lan baboŋa. 29 Ŋinena dhedha tur gwa Kalo a urnie gwuŋun gwati gwuthi urluŋw dhugore galo no. 30 Gwiro ŋinena dina janya nanaŋ nyaŋa lati luminyejo Kaloŋa gi ŋwamun ŋwina ŋwimerna no, abi ŋinena nyaŋa lima inudhini dhuŋun dhai dhegen dhina dhati dhuthi imaan no. 31 A minoŋ liji ibila ko ŋinena lati luminyu Kaloŋa no, dilinudhini ŋediŋa ko inudhini gwai gwalo. 32 Ŋinena Kalo gima laŋthejo lijo peth gi dhuŋun dhina dhati dhuthildhai imaan no, dilinudhini peth. 33 Eiye aŋ gwolaŋ ganu gi ŋeleny ŋa bebra a liŋa gwa Kalo. Aŋ gwolaŋ ganu dibupe ẖukm gwuŋun, a dai duŋun dati dabujini no. 34 Ei gwiro gwina gwimaliŋa fikr gwa Kweleny? I ei gwiro gwina gwimalimiye Kaloŋa? 35 I ei gwiro gwina gwimadhedha Kaloŋa ŋida kwerkwereny, a minoŋ ŋwapai mukaafa dugun manaŋ? 36 Abi dugun, a ŋeda gwai, a dugun, gwuthi ŋida peth, a gwuthi majdh gwortal di. Amiin.
هل نبذ الله إسرائيل
1 لكِنّي أقولُ: هَلْ نبَذَ اللهُ شَعبَهُ؟ كلاّ! فأنا نَفسي مِنْ بَني إِسرائيلَ، مِنْ نَسلِ إبراهيمَ وعَشيرَةِ بِنيامينَ. 2 ما نبَذَ اللهُ شَعبَهُ وهوَ الذي سبَقَ فاَختارَهُ. وأنتُم تَعرِفونَ ما قالَ الكِتابُ في إيليّا حينَ شَكا بَني إِسرائيلَ إلى اللهِ، فقالَ: 3 «يا ربّ، قَتَلوا أنبـياءَكَ وهَدَموا كُلّ مَذابِحِكَ وبَقِـيتُ أنا وحدي، وهُم يُريدونَ أنْ يَقتُلوني». 4 فَماذا أجابَهُ صوتُ اللهِ؟ أجابَهُ: «أبْقَيتُ سَبعةَ آلافِ رَجُلٍ ما حَنَوا رُكبَةً لِبَعلٍ». 5 وفي الزّمَنِ الحاضِرِ أيضًا بَقِـيّةٌ مِنَ النّاسِ اَختارَها اللهُ بالنّعمةِ. 6 فإذا كانَ الاختِـيارُ بالنّعمةِ، فما هوَ إذًا بالأعمالِ، وإلاّ لما بَقِـيَتِ النّعمةُ نِعمةً.
7 فماذا بَعدُ؟ ما كانَ يَطلُبُهُ بنو إِسرائيلَ ولا يَنالونَهُ، نالَهُ الذينَ اَختارَهُمُ اللهُ. أمّا الباقونَ فقَسَتْ قُلوبُهُم، 8 كما جاءَ في الكِتابِ: «أعطاهُمُ اللهُ عَقلاً خامِلاً وعُيونًا لا تُبصِرُ وآذانًا لا تَسمَعُ إلى هذا اليومِ». 9 وقالَ داودُ: «لِتكُنْ مَوائِدُهُم فخّا لهُم وشَرَكًا وحجَرَ عَثرةٍ وعِقابًا. 10 لتُظلِمَ عُيونُهُم فَلا تُبصِرَ، ولتَكُنْ ظُهورُهُم مَحنِـيّةً كُلّ حينٍ».
خلاص غير اليهود
11 وأمّا أنا فأقولُ: هل زَلّتْ قَدَمُ اليَهودِ ليَسقُطوا إلى الأبدِ؟ كلاّ! بَلْ بِزَلّتِهِم صارَ الخلاصُ لِغيرِ اليَهودِ حتى تَثورَ الغيرَةُ في بَني إِسرائيلَ. 12 فإذا كانَ في زَلّتِهِم غِنًى لِلعالَمِ وفي نُقصانِهِم غِنًى لِسائِرِ الشّعوبِ، فكَمْ يكونُ الغِنى في اَكتِمالِهِم؟
13 والآنَ أقولُ لِغيرِ اليَهودِ مِنكُم: ما دُمتُ رَسولاً إلى غَيرِ اليَهودِ، فأنا فَخورٌ بِرِسالتي 14 لعَلّي أُثيرُ غَيرَةَ بَني قومي فأُخَلّصَ بَعضًا مِنهُم. 15 فإذا كانَ رَفضُهُم أدّى إلى مُصالَحَةِ العالَمِ معَ اللهِ، فهَلْ يكونُ قُبولُهُم إلاّ حياةً بَعدَ موتٍ؟ 16 وإذا كانَتِ الخَميرَةُ مُقَدّسَةً، فالعَجينُ كُلّهُ مُقَدّسٌ. وإذا كانَ الأصلُ مُقَدّسًا، فالفُروعُ مُقَدّسَةٌ أيضًا. 17 فإذا قُطِعَتْ بَعضُ الفُروعِ، وكُنتَ أنتَ زيتونَةً برّيّةً فَطُعّمْتَ لِتُشارِكَ الفُروعَ الباقِـيةَ في أصلِ الشّجرَةِ وخِصبِها، 18 فلا تَفتَخِرْ على الفُروعِ التي قُطِعَتْ. وكيفَ تَفتَخِرُ وأنتَ لا تَحمِلُ الأصلَ، بَلِ الأصلُ هوَ الذي يَحمِلُكَ؟ 19 ولكنّكَ تَقولُ: «قُطِعَتْ تِلكَ الفُروعُ حتى أُطعّمَ أنا!» 20 حسنًا! هيَ قُطِعَتْ لِعَدَمِ إيمانِها، وأنتَ باقٍ لإيمانِكَ، فلا تَفتَخِرْ بَلْ خَفْ. 21 فَإن كانَ اللهُ لم يُبقِ على الفُروعِ الطّبـيعِيّةِ فهَلْ يُبقي علَيكَ؟ 22 فاَعتَبِرْ بِلينِ اللهِ وشِدّتِهِ فالشّدّةُ على الذينَ سقَطوا، واللينُ لكَ إذا ثــبَتّ أهلاً لِهذا اللينِ، وإلاّ فتُقطَعُ أنتَ أيضًا. 23 أمّا هُم، فإذا تَوَقّفوا عَنْ عدَمِ إيمانِهِم يُطَعّمَهُمْ اللهُ، لأنّ اللهَ قادِرٌ على أنْ يُطعِمّهُم ثانيةً. 24 فإذا كانَ اللهُ قَطَعَكَ مِنْ زيتونَةٍ برّيّةٍ تَنتَمي إلَيها بِطبـيعتِكَ، وطَعّمَكَ خِلافًا لِطبـيعَتِكَ في زيتونَةٍ جيّدَةٍ، فما أحقّ الذينَ يَنتَمونَ إلى زيتونَتِهِم بالطَبـيعَةِ بأنْ يُطعّمَهُمُ اللهُ فيها.
رحمة الله تشمل الجميع
25 فأنا لا أُريدُ، أيّها الإخوةُ، أنْ تَجهَلوا هذا السّرّ لِئَلاّ تَحسَبُوا أنفُسَكُم عُقلاءَ، وهوَ أنّ قِسمًا مِنْ بَني إِسرائيلَ قَسّى قَلبَهُ إلى أنْ يكمُلَ عَددُ المُؤمِنينَ مِنْ سائِرِ الأُمَمِ. 26 وهكذا يَخلُصُ جميعُ بَني إِسرائيلَ، كما جاءَ في الكِتابِ: «مِنْ صِهيونَ يَجيءُ المُخَلّصُ ويُزيلُ الكُفرَ عَنْ بَني يَعقوبَ. 27 ويكونُ هذا عَهدي لَهُم حينَ أمحو خَطاياهُم». 28 فاليَهودُ مِنْ حيثُ البِشارَةُ هُم أعداءُ اللهِ لِخيرِكُم. وأمّا مِنْ حيثُ اَختِـيارُ اللهِ، فَهُم أحبّاؤُهُ إكرامًا للآباءِ. 29 ولا نَدامَةَ في هِباتِ اللهِ ودَعَوتِهِ. 30 فكَما عَصَيتُمُ اللهَ مِنْ قَبلُ ورَحِمَكُمُ الآنَ لعِصيانِهِم، 31 فكذلِكَ هُمْ عَصَوا اللهَ الآنَ ليَرحَمَهُم كما رَحِمَكُم، 32 لأنّ اللهَ جعَلَ البشَرَ كُلّهُم سُجناءَ العِصيانِ حتى يَرحَمَهُم جميعًا.
33 ما أعمَقَ غِنى اللهِ وحِكمَتَهُ وعِلْمَه! وما أصعَبَ إدراكَ أحكامِهِ وفَهمَ طُرُقِهِ؟ 34 فالكِتابُ يَقولُ: «مَنِ الذي عرَفَ فِكْرَ الرّبّ، أو مَنِ الذي كانَ لَه مُشيرًا؟ 35 ومَنِ الذي بادَرَهُ بالعَطاءِ لِـيُبادِلَهُ بِالمِثلِ؟» 36 فكُلّ شيءٍ مِنهُ وبِه وإلَيهِ. فَلَهُ المَجدُ إلى الأبدِ. آمين.