Calmiz ja Yuuẖanna al Maⓐmadaan gi Afasus
1 Dina jo Abulluus Kuurinthuus, athi Buulus elila ŋwen ŋwina ŋwathijadho agwilaŋ ŋwila Afasus, a mine ŋwubuje calmiz coŋ. 2 Ŋwulabiŋaijo ŋwulaici, Nyaŋa limapai Dhigirima dhina Dhiŋir dina manya uminyi a? Alabiŋaijo alaici, Anaŋa lati lidiŋinu darnu Dhigirim dhina Dhiŋir dho no. 3 Ŋwulbaicinu, Abi nyaŋa liⓐamidhinu maⓐmuudiiya gwai gwa dhaŋ? Albarnu, Gi maⓐmuudiiya gwa Yuuẖanna. 4 A Buulus arnu, Yuuẖanna gwathiⓐamidhe lijo maⓐmuudiiya gwai gwa dhuŋun dha dhurle dugore galo gi ŋidi ŋina ŋike, athuŋw abiŋaijo lijo diluminyi ŋeduŋw gwina gwaji gwagwuja gidon, gwina gwan Yasuuⓐ. 5 A dina maldiŋini dhuŋuna ibidha, alⓐamidhini gi jiriny ja Kweleny gwina gwan Yasuuⓐ. 6 A dina man Buulus geta doi alaŋ duŋun, a Dhigirim dhina Dhiŋir ula degen; alabiŋi diŋila dai ditiditer, alabiŋi gwiro ŋinena athin nebiŋa abiŋi. 7 A liji peth lina lijo lar die‐a‐ram.
Buulus gi Afasus
8 Ŋwuni gi majmaⓐ athuŋw abiŋi luweo thiril ŋwure ganu, athilabiŋaijiye dhuŋuna dhan gidhila ga Kalo. 9 Abi dina ma coŋ degen biradhalaŋ gi dugor ganu athil uthejo nyuni no, athil abiŋi dhuŋuna dhina dhike dhan Dhai ibidha gi je ganu ja liji peth, ŋwulgathani, ŋwodhadha calmiz ter athil abiŋaijiye liji lai ŋwamun peth gi madhrasa gwa kwiji gweta gwina gwan Tiiraanuus. 10 A dhuŋun ibidhe je jidhileo ram, di a liji peth lina lathije gi Asiiya lina liro Yahuud a lina liro Yuunaaniyiin diŋini dhuŋuna dha Kweleny gwina gwan Yasuuⓐ. 11 Athi Kalo apai ŋiro ŋina ŋinunu ŋina ŋipiŋipa doi dai da Buulus. 12 Di athi liji upijo lijo lina luma manaadiil a fuwaaṯ lina liminu aŋina yuŋun, athi ŋirainy erna degen, a nyuriny nyina nyike tu degen. 13 A Yahuud coŋ lina lathelila galo kalo gitigiter lina lathi teye nyurinya nyina nyike ŋima ŋai alurnijo lijo lina luthi nyurinya nyina nyike jiriny ja Kweleny gwina gwan Yasuuⓐ gwiren, alarnu, Nyi gwa gwaŋa ẖalifijo gi jiriny ja Yasuuⓐ gwina gwathigwai Buulus abiŋi. 14 Liji coŋ lina lapo dhuŋuna ibidha liro keleŋa gina giro kworoŋo‐thiril ga Sakaawa, gwina gwiro Yahuudi, gwina gwiro kweleny gwa gusus. 15 Abi ŋuriny ŋina ŋike arnu, Nyi gwiliŋidhi Yasuuⓐuŋw, nyiliŋa Buulusuŋw; abi nyaŋa lan eiŋa? 16 Al kwiji gedhaje nono gwina gwuthi ŋurinya ŋina ŋike ŋwuldhinyi peth di alabire gi dunu ibigwe ŋwumirinya al luthi nyuri nono. 17 A dhuŋun ibidha liŋini gi Yahuud peth a Yuunaaniyiin lina lathije gi Afasus; a ŋidheny ide degen peth; a jiriny ja Kweleny gwina gwan Yasuuⓐ ni. 18 A loinyadho di ŋediŋa lina luminyu ila, alteje galo, alaŋiye ŋiro ŋegen. 19 A loinyadho di ŋediŋa lina lathapai ŋima wurteje jitham jegen liduŋw, alliduni gi je ganu ja liji peth; aldhura luro legen, albuje ŋwuro khamsiin alif faḏḏa. 20 A minoŋ a dhuŋun dha Kweleny bai galo ŋwuburani nono gwuleny.
Dhuŋun dhina dhuthi Buulus
21 A dina ma dhuŋun ibidha meadhe, a Buulus uthi dhuŋuna gi dhugor ganu dhuŋun darnu, Ada gwimela gi Makiduuniya a Akhaaya gwela gi Urushaliim, ŋwarnu, Maji minyi je mine, aram nyi gwaŋa Ruumiyaŋw ko. 22 Ŋwukeje lijo ram gi Makiduuniya lina lathupijo ŋiro, lina lan Tiimuuthaawus a Arasṯuus, ŋwubijalo ŋeda ŋwamun coŋ gi Asiiya.
Dhuŋun dhina dhilagudhinu ganu gi Afasus
23 Kaija ibige a dhuŋun je dhoinyadho gi dhuŋun dhan Dhai ibidhe. 24 Ŋinena jo kwiji gweta gwina gwan Dimiitriyuus, gwina gwathapai ŋiro ŋadhi gegita ŋida faḏḏa gwai, athuŋw teyanijo lijo gwarush galo gwoinyadho lina lathapai ŋiro ibiŋa; 25 ŋwulwureje liduŋw liji lai lina lathapai ŋiro ŋiro minoŋ, ŋwulaici, Liji lai, nyaŋa liliŋidhi darnu ŋiro ibiŋa ŋathijupijo gwarush gwega. 26 A nyaŋa laŋa a ladiŋini darnu gwati mina gi Afasus cucun no, abi udubidi ŋwen peth ŋwa Asiiya kwiji ibigwa gwina gwan Buulus gwimurle lijo galo loinyadho, athuŋw arnu kalo gina gigitinu doi dai gati giro kalo no. 27 Dhuŋun dho dhina dhuthi ŋidhenyo gi ŋiro ŋega darnu ŋaji ŋaluini a dhati dhan ŋiro ŋega cucun no abi dhan hekal gwa Arṯaamiis gwina gwiro kalo gina ginaŋ darnu gwaji gwarujini tur, gwina gwathi liji peth la Asiiya a la gidhila orthadha, a ni gwuŋun gwaji gwerna. 28 A dina maldiŋini dhuŋuna ibidha, aloinyadhe kuŋw dugore ganu, alure gwula alarnu, Arṯaamiis gwa liji la Afasus gwinaŋ. 29 A mediina peth oinyadhe dhuŋuna dhina dhilagudhinu ganu; alortai dhugor dhai dhetipo kalo gina gathin liji jalo loinyadho dilaŋa dhuŋuna dha gwider alapani Qaayuusuŋw a Aristarkhus, lina liro liji la Makiduuniya lina lathil gwudhie Buulus ŋalai gi ela gwuŋun. 30 A dina ma Buulus ari gwuni gi liji ganu a calmiz ekajo; 31 a liji coŋ lina liro leleny la Asiiya liro limedhigen luŋun ukejiye dugun albupe dathuŋw udhi kalo ga gwider no. 32 A liji coŋ ure gwula dhuŋun dhai dhetipo, a liter dhuŋun dhai dhiter; ŋinena ma liji lina lijo kalo ga gwider uthi dhuŋuna dhina dhilagudhinu ganu, a loinyadhanu degen lati liliŋidhi darnu kworaŋ albauradhe liduŋw no. 33 Alodhadha Iskandaruŋw gi liji ganu loinyadho a Yahuud dhithiŋa kwereny, al Iskandar aici ŋalŋalam dhoi dhai, ŋwari gwaŋajo lijo dhuŋuna dhuŋun. 34 Abi dina malliŋa darnu gwiro Yahuudi, alure gwula peth ŋwal ŋwai ŋwetipo gwiro ŋinena saaⓐa ram alarnu, Arṯaamiis gwa liji la Afasus gwinaŋ. 35 A dina ma kathib ga mediina abiŋaijo lijo peth alje jigwoiny ŋwulaici, Liji lai la Afasus, ei gwiro kwiji gwina gwati gwiliŋidhi darnu mediina gwina gwan Afasus gwathorthadha hekal gwa Arṯaamiis gwina gwiro kalo gina ginaŋ a s̱uura gwuŋun gwina gwido gi Zafus no? 36 Ŋinena athi kwiji gweda uthi ŋoma didoinya dhuŋuna ibidha no, gwiŋir danya je jigwoiny athanya apo dhuŋuna dheda dha dhirere no. 37 Nyaŋa limodha lijo ibila mina lina lati lapo ŋwuramai gi heyaakal i athil lui kaloŋa galo no. 38 A minoŋ ada Dimiitriyuusŋa liji lai lina lathapai ŋiro ŋeda ŋalai limuthi dhuŋuna dha dhakimiye kwijo gweda, maẖkama gwo a leleny lo; abricillo algeta dhuŋuna dhina dhuthilo gweta gweta degen ganu. 39 Abi ada nyaŋa limabupe dhuŋuna dheda gi dhuŋun dhiter, a dhuŋun ibidha dhuthi ŋoma dhabiŋini maẖkama gwai gwina gwigitinu momaŋ gaanuun gai. 40 Udubidi anaŋa laji lakimini gi dhuŋun dhadhi kaijiye gi je gi dhuŋun dhina dho ŋinenaŋina, ŋinena athana uthi dhuŋuna dheda dha dhabiŋi dhan dhuŋun ibidha no. 41 A dina muŋw abiŋi dhuŋuna ibidha, ŋwubeye lijo lina lijo mine.
بولس في أفسس
1 وبَينَما أبلّوسُ في كورِنثوسَ، وصَلَ بولُسُ إلى أفسُسَ، بَعدَما قطَعَ أواسِطَ البلادِ، فوَجَدَ فيها بَعضَ التلاميذِ. 2 فقالَ لهُم: «هَلْ نِلتُمُ الرّوحَ القُدُسَ عِندَما آمَنتُم؟» قالوا: «لا، ولا سَمِعنا حتى بوجودِ الرّوحِ القُدُسِ». 3 فقالَ: «وأيّ مَعمودِيّةٍ تَعَمّدتُم؟» قالوا: «مَعمودِيّةَ يوحنّا». 4 فقالَ بولُسُ: «عَمّدَ يوحنّا مَعمودِيّةَ التّوبَةِ، داعيًا النّاسَ إلى الإيمانِ بالذي يَجيءُ بَعدَهُ، أي بـيَسوعَ».
5 فلمّا سَمِعوا هذا الكلامَ، تَعمّدوا باَسمِ الرّبّ يَسوعَ. 6 ووضَعَ بولُسُ يدَيهِ علَيهِم، فنَزَلَ علَيهِمِ الرّوحُ القُدُسُ وأخَذوا يتكَلّمونَ بِلُغاتٍ غيرِ لُغتِهِم ويَتنَــبّأُونَ. 7 وكانوا نحوَ اَثنَي عشَرَ رَجُلاً.
8 ودخَلَ بولُسُ المَجمعَ فأخَذَ يَتَحدّثُ بِجُرأةٍ عَنْ مَلكوتِ اللهِ مُدّةَ ثلاثَةِ أشهُرٍ، يُجادِلُ الحاضِرينَ ويُحاولُ إقناعَهُم. 9 فعانَدَ بَعضُهُم ورفَضوا أنْ يُؤمنوا بل تكَلّموا بالسّوءِ على مَذهَبِ الرّبّ عِندَ الجماعةِ كُلّها. فترَكَهُم بولُسُ واَنفَرَدَ بالتلاميذِ يُحادِثُهُم كُلّ يومٍ في مدرَسةِ تيرانّوسَ. 10 ودامَت هذِهِ الحالُ مُدّةَ سَنتَينِ، حتى سَمِعَ جميعُ سكّانِ آسيةَ مِنْ يَهودٍ ويونانيّينَ كلامَ الرّبّ.
أبناء سكاوا
11 وكانَ اللهُ يُجري على يَدِ بولُسَ مُعجِزاتٍ عجيبةً، 12 حتى صارَ النّاسُ يأخذونَ إلى مَرضاهُم ما لامَسَ جَسَدَهُ مِنْ مَناديلَ أو مآزرَ، فتَزولُ الأمراضُ عنهُم، وتَخرُجُ الأرواحُ الشرّيرَةُ.
13 وحاوَلَ بَعضُ اليَهودِ المُتجَوّلينَ الذينَ يَطرُدونَ الأرواحَ الشرّيرةَ أنْ يَستَخدِموا اَسمَ الرّبّ يَسوعَ، فكانوا يَقولونَ للأرواحِ الشرّيرةِ: «آمُرُكَ باَسمِ يَسوعَ الذي يُــبَشّرُ بِه بولُسُ». 14 وكانَ لأحدِ رُؤساءِ كَهنَةِ اليَهودِ، واَسمُهُ سكَاوا، سَبعَةُ أبناءٍ يَحتَرِفونَ هذِهِ الحِرفَةَ. 15 فأجابَهُمُ الرّوحُ الشرّيرُ: «أنا أعرِفُ يَسوعَ، وأعلَمُ مَنْ هوَ بولُسُ. أمّا أنتُم فمَنْ تكونونَ؟» 16 فهجَمَ علَيهِم الرّجُلُ الذي فيهِ الرّوحُ الشرّيرُ وتمَكّنَ مِنهُم كُلّهِم وغَلَبهُم، فهَرَبوا مِنَ البـيتِ عُراةً مُجَرّحينَ.
17 فسَمِعَ أهلُ أفسُسَ كُلّهُم، مِنْ يَهودٍ ويونانيّينَ، بِهذِهِ الحادِثَةِ، فمَلأهُمُ الخوفُ. وتَعَظّمَ اَسمُ الرّبّ يَسوعَ. 18 فجاءَ كثيرٌ مِنَ المُؤمنينَ يعتَرِفونَ ويُقِرّونَ بِما يُمارِسونَ مِنْ أعمالِ السّحْرِ. 19 وجمَعَ كثيرٌ مِنَ المُشَعوِذينَ كُتُبَهُم وأحرَقوها أمامَ أنظارِ النّاسِ كُلّهِم. وحسَبوا ثمَنَ هذِهِ الكُتُبِ، فبلغَ خمسينَ ألفَ قِطعةٍ مِنَ الفِضّةِ. 20 وهكذا كانَ كلامُ الرّبّ ينتَشِرُ ويَقوى في النّفوسِ.
فتنة في أفسس
21 وبَعدَ هذِهِ الأحداثِ عزَمَ بولُسُ أنْ يمُرّ بِمكدونِـيّةَ وآخائِـيّةَ وهوَ في طريقِهِ إلى
أُورُشليمَ، وقالَ: «بَعدَ إقامتي فيها، يَجبُ علَيّ أنْ أرى رومةَ أيضًا». 22 فأرسَلَ إلى مكدونِـيّةَ اَثنينِ مِنْ مُعاوِنيهِ وهُما تيموثاوُسُ وأرَسْتُسُ. وأمّا هوَ، فتَأخّرَ مُدّةً في آسيةَ.
23 وحدَثَت في ذلِكَ الوقتِ فِتنَةٌ صاخِبَةٌ هَدَفُها مَذهبُ الرّبّ، 24 لأنّ صائِغًا اَسمُهُ ديمتريوسُ كانَ يَصنَعُ هياكلَ مِنْ فِضّةٍ تُمَثّلُ هَيكَلَ الإلهَةِ أرطاميسَ، فيكسِبُ الصّنّاعُ مِنْ ذلِكَ مالاً كثيرًا. 25 فجمَعَ بَينَهُم وبَينَ زُملائِهِم في هذِهِ الصّناعَةِ وقالَ لهُم: «تَعرِفونَ، أيّها الإخوانُ، أنّ رَخاءَنا يَقومُ على هذِهِ الصّناعةِ. 26 فأنتُم رأيتُم وسمِعتُم كيفَ أقنَعَ هذا المدعوّ بولُسُ وأغوى كثيرًا مِنَ النّاسِ هُنا في أفسُسَ وفي مُعظَمِ أنحاءِ آسيةَ بِقولِهِ إنّ الآلهَةَ التي تَصنَعُها الأيدي ما هيَ آلهةٌ. 27 وهذا خَطَرٌ يُؤَدّي إلى الاستِهانَةِ بِصناعَتِنا، لا بل يُعرّضُ هَيكَلَ الإلهةِ العظيمةِ أرطاميسَ للازدِراءِ ويُهدّدُ عَظَمَتَها بالانهيارِ، وهيَ التي يَعبُدُها جميعُ النّاسِ في آسيةَ وفي العالَمِ كُلّهِ!»
28 فلمّا سَمِعَ الحاضرونَ هذا الكلامَ غَضِبوا كثيرًا وأخذوا يَصيحونَ: «العَظمةُ لأرطاميسَ، إلهةِ أفسُسَ!» 29 وعَمّ الشغَبُ المدينةَ كُلّها. فهَجموا دَفعةً واحدةً على غايوسَ وأرستَرخُسَ، وهُما مكدونيّانِ يُرافِقانِ بولُسَ في رِحلَتِهِ، وجَرّوهُما إلى مَلعبِ المدينةِ. 30 وأرادَ بولُسُ أن يُواجِهَ الجُموعَ، فمَنعَهُ التلاميذُ. 31 وأرسَلَ إلَيهِ بَعضُ أعيانِ آسيةَ مِنْ أصدقائِهِ يَرجُونَ مِنهُ أنْ لا يَتَعرّضَ لِخَطَرِ الذّهابِ إلى الملعبِ.
32 وسادَتِ الفَوضى، فكانَ بَعضُهُم يُنادونَ بِشيءٍ، وبَعضُهُم بِشيءٍ آخَرَ، وأكثرُهُم يَجهَلونَ لِماذا اَجتَمعوا. 33 ودفَعَ اليَهودُ إسكندَرَ إلى الأمامِ، فأشارَ بـيدِهِ يُريدُ أنْ يُخاطِبَ الجُموعَ. 34 فلمّا عرَفوا أنّهُ يَهودِيّ أخذوا يَصيحونَ بِصوتٍ واحدٍ نحوَ ساعتينِ: «العَظمَةُ لأرطاميسَ، إلهةِ أفسُسَ!»
35 ثُمّ تَمكّنَ كاتِبُ حاكِمِ المدينةِ مِنْ تَهدِئةِ الجُموعِ حينَ قالَ لهُم: «يا أهلَ أفسُسَ! لا يَجهَلُ أحدٌ أنّ مدينةَ أفسُسَ هيَ حارِسَةُ هَيكَلِ أرطاميسَ العظيمةِ والصّنمِ الذي هبَطَ مِنَ السّماءِ. 36 لا خِلافَ في ذلِكَ، إذًا علَيكُم أنْ تَهدأوا ولا تتَهَوّروا. 37 جِئتُم بِهَذينِ الرّجُلينِ، ولا أحدَ مِنهُما اَنتَهَكَ حُرمَةَ أرطاميسَ إلهتِنا أو جدّفَ علَيها. 38 وإذا كانَ لِديمتريوسَ وأهلِ صِناعتِهِ شكوى على أحدٍ، فهُناكَ قُضاةٌ وحُكّامٌ فليَذهبوا إلَيهِم. 39 وإذا كانَ لكُم دَعوى أُخرى، فالحُكمُ فيها يكونُ في جَلسةٍ قانونيّةٍ، 40 لِئَلاّ نَتَعرّض لِتُهمةِ العمَلِ على إثارَةِ الفِتنَةِ في ما جرى اليومَ. فلا عُذْرَ لنا في هذا التّجَمّعِ». 41 وصرَفَ الجُموعَ بَعدَما قالَ هذا الكلامَ.