Ogbo 'Bakalai Mä'dudrisi ro
(2 Ambâ 10:1-19)
1 Rehoboama oyite Sekeme ya, tana lidri cini Yisaraele ro mä'dudrisi oyiyite lau nda o'bane 'bädri'ba ro. 2 Ago ondro Yeroboama ŋgwa Nebata ro, se kumube Ezipeto ya ni 'Bädri'ba Solomo ri ana keri tana te oko, nda egote ni Ezipeto yasi. 3 Lidri 'Bakalai Yisaraele ro mä'dudrisi ro zoyi lazo te nda vo, ago 'dooko Yeroboama ndi ànya cini be oyiyite Rehoboama re ago atayite ndäri ekye: 4 “Täpi miro Solomo ye ama te pari koziro ago 'ba ŋgaläŋgyiekye diŋgyiṛiro te ämädri. Oko ondro ka'do mi'ba ŋgaläŋgyi kwoi te tefe ago mi'ba ori amaro te a'done rritiako, 'dooko mìnduruna ndi miri.” 5 Rehoboama logotate ànyari ekye: “Nyòyi dri u'duna nätu, 'dooko mì'de gwo egone kpa to'di mare.” Ndi lidri oyite.
6 'Dooko 'Bädri'ba Rehoboama rite tavo atane 'di 'desiro se ṛo orivoya tavoozo'bai täpi ndaro Solomo ro kai yibe. Nda ejitate ekye: “Tavo eŋwani nyòzona ayani märi tadri lidri kwoi ro ozaza ya?”
7 Ago ànya logoyitate ndäri ekye: “Ondro ka'do milete ruindune kadoro lidri ono ri, miri ata kado atane ayani ànyari ondro nyate tadri taeji ànyaro ro ozana owo, 'dooko ànya a'donayi ndi ruindu'bai miro äduako.”
8 Oko nda e'be tase 'di 'desiro kozo tavona be ndäri ana te ago go oyite tavo äyine àgoanji se ombaazi ndaro se teni tavoozo'bai ndaro kai yibe. 9 Ago nda eji ànya te ekye: “Nyòzona tavo eŋwani ayani märi atane ya? Lidri se kejiyi mabe ekye: ‘Mi'ba ŋgaläŋgyi se täpi miro ko'ba be ämädri ono a'done tefe, kwoi riya?’ ”
10 Ago àgoanji se ombaazi ndaro kai logoyitate ndäri ekye: “Ono ni tase miri atane lidri se kwoi ri owo mikye: ‘Driaṛiri maro we ndrani ibaembevo täpi maro ro drisi.’ 11 Nyata ànyari mikye: ‘Täpi maro 'ba ŋgaläŋgyi diŋgyiṛiro te ämidri, ago mago ma'bana läŋgyina 'da a'done ndra. Täpi maro 'bi ami te co'da si, oko ma'bina ami 'da co 'da kyini ro si.’ ”
12 'Dooko Yeroboama ndi lidri cini be egoyite 'Bädri'ba Rehoboama re u'du nina si, oso nda katabe ànyari ronye. 13 'Bädri'ba e'be tase 'di 'desiro kozo tavona be ndäri ana te ago zatadri lidri rote kalaŋbarata si, 14 nda atate ànyari oso tase àgoanji kozo tavona be ronye. Nda atate ekye: “Täpi maro 'ba ŋgaläŋgyi diŋgyiṛiro te ämidri, oko ma'bana läŋgyina 'da a'done ndra. Täpi maro 'bi ami te co'da si, oko ma'bina ami 'da korobayi si.” 15 'Bädri'ba eri ta lidri ro kote; tana OPI 'ba tase ono ni a'done nonye. Tana tase nda katabe nebi Aija Silona'ba si Yeroboama ŋgwa Nebata ro ri ana, tana kosa robe mina ya.
16 Ago ondro lidri cini kondrete 'bädri'ba eri ta ànyaro kote oko, ànya treyite ekye: “Ama te taako Dawidi be! Ama te ŋgaaza ako ŋgwa Yisai robe! Ànya yeyi e'diyi ämäri ya? Lidri Yisaraele ro ono, mì'de mòyi teri 'bäru! Mì'ba Rehoboama kondrevo andivo ndaro ro!”
Ta'dota lidri Yisaraele ro ogboyite, 17 ago e'beyi Rehoboama te a'done 'bädri'ba ro toto lidri se koribe wari Yuda roya ana dri.
18 'Dooko 'Bädri'ba Rehoboama zo Adonirama, seni dri'ba losi oye'bai se abe gbirina losi oyene mbarasi ro ana te oyine Yisaraele'bai re, oko ànya voyi nda te ṛi kuniŋwà si. Ta ono 'ba 'Bädri'ba Rehoboama tute ndrindri arabia ndaro ya ago mute Yerusalema ya. 19 Eto ṛoni tu gi ana si lidri Yisaraele ro ogone mä'dudrisi ana ogboyite miri zelevoi Dawidi ro robe.
20 Ago ondro lidri cini Yisaraele ro keriyi tate ekye, Yeroboama egote ni Ezipeto yasi oko, ànya ejiyi nda te ikyine taäyi lidri roya ago 'bayi nda te 'bädri'ba Yisaraele cini ro. Toto 'bakala Yuda ro a'doni taoro be zelevoi Dawidi ro ri.
Taäŋgu Semaya ro
(2 Ambâ 11:1-4)
21 Ondro Rehoboama kesate Yerusalema ya oko, nda mbikala kyila'bai kadopara rote voaloya otina kutu kama alo 'butenjidriena (180,000) kyila oyene 'bakalai Yisaraele ro mä'dudrisi logone miri 'bädri'ba ro ndaro zele. 22 Oko Lu atate nebi Semaya ri ekye: 23 “Nyata Rehoboama ŋgwa Solomo 'bädri'ba Yuda ro ro ri, ago 'bakala cini Yuda ro ndi Benjamina ro ndi lidri cini be ri mikye: 24 OPI atani nonye ekye: ‘Ämiri oyine kyila oyene ädrupii amiro lidri Yisaraele robe i'do. Mìgo 'ba amiro yasi, tana ono ni ole maro.’ ” Ago ànya royi ota OPI rote, ago oyiyite 'bäru oso OPI katabe ronye.
Yeroboama Narute ni OPI resi
25 'Dooko Yeroboama be Sekeme te 'bädri luturo Eperaima roya, ago rite gafere lau. 'Dooko nda fote ni nasi ago oyi be Penuela te. 26 Ago Rehoboama atate andivo iro ri ekye: “Yauono miri 'bädri'ba ro ka ṛo oye ogo ne kovole katidri Dawidi ro ri; 27 ondro ka'do lidri ono koyite Yerusalema ya tori olone OPI ri Yekalu ya lau, 'dooko ya ànyaro ogona adrina ndi 'desi ànyaro Rehoboama 'bädri'ba Yuda ro ta, ago ufunayi ma ndi ago ogonayi ndi Yeroboama re.”
28 'Dooko 'bädri'ba usutavote, ago ede 'daŋgo ritu logo läguläguro rote. Ago nda atate lidri ri ekye: “Nyòyite le Yerusalema ya mätune. Mìndre lui amiro, ami lidri Yisaraele ro, se lofo ami be ni 'bädri Ezipeto ro yasi!”
29 Ago nda edre alodi te Betele ya, ago azana nda 'bate Dana ya. 30 Ago ŋgase ono a'dote takozi ro, tana lidri oyite se Betele ya ago aza se le Dana ya ana mätune. 31 Ago Yeroboama be voi mätu ro kpate lutui drisi, ago nji kohanii teni lidri lakosi, se ko ni katidri Lewe'bai ro yasi.
Okozi Mätu Oye Betele ya te
32 Ago Yeroboama ye karama 'desi te u'du 'butealo fonji imba njidriena roya oso karama se Yuda ya ronye. Ago nda za tori te vo tori oloro dri Betele ya, 'daŋgoi se nda kobebe kai ri. Ago nda 'ba kohanii te Betele ya ruindune vose nda kobebe kai yasi. 33 Nda oyite za tori te vo tori oloro se nda kobebe Betele ya ana ya u'du 'butealo fonji imba njidriena rosi u'du se nda modo konji be ni ana si; ago nda 'ba karama te lidri Yisaraele ro ri.
إنشقاق مملكة إسرائيل
(2أخ 10‏:1‏-15)
1 وذهَبَ رَحُبعامُ إلى شكيمَ‌ حَيثُ ا‏جتَمَعَ كُلُّ شَعبِ إِسرائيلَ لِـيُمَلِّكوهُ. 2 وسَمِعَ يَرُبعامُ بنُ ناباطَ، وكانَ مُقيما بَعدُ بمِصْرَ هرَبا مِنْ سُليمانَ، فرَجَعَ مِنْ هُناكَ 3 بِدَعوَةٍ مِنْ بَني إِسرائيلَ. ثُمَّ جاؤوا جميعا إلى رَحُبعامَ وقالوا لَه: 4 «أبوكَ ثَقَّلَ نيرَهُ علَينا، فخَفِّفِ الآنَ مِنْ نيرِهِ الثَّقيلِ ومِنْ عُبوديَّتِهِ الشَّاقَّةِ، فنَخدُمَكَ». 5 فقالَ لهُم: «إذهَبوا ثُمَّ عودوا إليَّ بَعدَ ثَلاثَةِ أيّامٍ». فذَهَبوا.
6 فشاوَرَ المَلِكُ رَحُبعامُ الشُّيوخَ الّذينَ كانوا يُعاوِنونَ سُليمانَ أباهُ في حياتِه وقالَ لهُم: «بِأيِّ جوابٍ تَنصَحونَني لِهذا الشَّعبِ؟» 7 فأجابوه: «إنْ كُنتَ خادِما لهُم هذا اليومَ ووافَقْتَهُم وا‏ستَجَبْتَ لهُم وكلَّمْتَهُم بِلُطْفٍ، كانوا لكَ خُدَّاما كُلَّ الأيّامِ». 8 فتَرَكَ رَحُبعامُ نصيحةَ الشُّيوخِ وشاوَرَ الفِتيانَ الّذينَ نشَأوا معَهُ وكانوا يَخدِمونَه، 9 وقالَ لهُم: «بِماذا تَنصَحونَ أنتُم؟ كيفَ أُجيـبُ هذا الشَّعبَ الّذينَ قالوا لي: خَفِّفْ مِنْ نيرِ أبـيكَ علَينا؟» 10 فأجابَهُ الفتيانُ: «قُلْ لهُم إنَّ خِنصَري أغلَظُ مِنْ خَصْرِ أبـي. 11 أبـي حَمَّلَكُم نيرا ثقيلا وأنا أزيدُ على نيرِكُم. أبـي أدَّبَكُم بِالسِّياطِ وأنا أُؤدِّبُكُم بِسياطٍ شَوكيَّةٍ».
12 وعادَ يَرُبعامُ وجميعُ الشَّعبِ إلى المَلِكِ رَحُبعامَ في اليومِ الثَّالِثِ كما قالَ لهُم. 13 فتَرَكَ المَلِكُ نصيحةَ الشُّيوخِ وكلَّمَهُم بِكلامٍ جافٍ 14 كما نصَحَهُ الفِتيانُ. فقالَ لهُم: «أبـي ثَقَّلَ نيرَكُم وأنا أزيدُ علَيهِ، أبـي أدَّبَكُم بِالسِّياطِ وأنا أُؤدِّبُكُم بِسياطٍ شَوكيَّةٍ». 15 وهكذا لم يَسمَعِ المَلِكُ لِلشَّعبِ فتَمَّ كلامُ الرّبِّ إلى يَرُبعامَ بنِ ناباطَ على لِسانِ أخيَّا الشِّيلونيّ‌.
16 ولمَّا رأى جميعُ بَني إِسرائيلَ أنَّ المَلِكَ لم يسمَعْ لهُم، قالوا لَه: «ما لنا ولِبَيتِ داوُدَ، وما علاقَتُنا با‏بْنِ يَسَّى؟ إلى خيامِكُم يا بَني إِسرائيلَ، وليَتَدَبَّرْ بَيتُ داوُدَ أمرَهُ». ورَجَع بَنو إِسرائيلَ إلى خيامِهِم، 17 تارِكينَ رَحُبعامَ مَلِكا على بَني إِسرائيلَ المُقيمينَ في مُدُنِ يَهوذا.
18 ثُمَّ أرسَلَ المَلِكُ رَحُبعامُ أدورامَ‌ المُوكَّلَ على أعمالِ السُّخْرَةِ، فرَجَمَهُ بَنو إِسرائيلَ بِالحجارةِ فماتَ. فأسرعَ المَلِكُ رَحُبعامُ وصَعِدَ مَركبَتَهُ وهربَ إلى أورُشليمَ. 19 وتمَرَّدَتِ القبائِلُ الشَّمالِـيَّةُ على بَيتِ داوُدَ إلى هذا اليومِ. 20 وعِندَما سَمِعَت بِرُجوعِ يَرُبعامَ مِنْ مِصْرَ، دعَتْهُ إلى اجتماعٍ وأقامَتْهُ مَلِكا علَيها، ولم يَتبَعْ بَيتَ داوُدَ إلَّا سِبطُ يَهوذا وحدَهُ.
نبوءة شمعيا
21 ولمَّا جاءَ رَحُبعامُ إلى أورُشليمَ جمَعَ مئةً وثَمانينَ ألفَ جُنديٍّ باسلٍ مِنْ بَيتِ يَهوذا وسِبطِ بنيامينَ، لِـيُحارِبوا مَملكَةَ إِسرائيلَ ويَرُدُّوا المُلْكَ إلَيها. 22 فقالَ اللهُ لِشِمْعِيا النَّبـيِّ: 23 «قُلْ لِرَحُبعامَ بنِ سُليمانَ مَلِكِ يَهوذا وكُلِّ بَيتِ يَهوذا وبنيامينَ وباقي الشَّعبِ: 24 هذا ما قالَ الرّبُّ: لا تَصعَدوا ولا تُقاتِلوا إخوَتكُم، بل فليَرجِـعْ كُلُّ رَجُلٍ إلى بَيتِهِ لأنِّي أنا الّذي أرادَ أنْ يَحدُثَ ما حدَثَ». فأطاعوا أمرَ الرّبِّ وعادوا.
يربعام يرتد على الله
25 وبَنى يَرُبعامُ شكيمَ في جبَلِ أفرايمَ وأقامَ بها، ثُمَّ خرَجَ مِنْ هُناكَ وبَنى فَنوئيلَ‌. 26 وقالَ في نفْسِهِ: «إذا لم أفعَلْ شيئا يعودُ المُلْكُ إلى بَيتِ داوُدَ. 27 فإذا صَعِدَ هذا الشَّعبُ إلى أورُشليمَ لِـيُقَدِّموا الذَّبائِـحَ في هَيكلِ الرّبِّ، تَحِنُّ قُلوبُهُم إلى سيِّدِهِم رَحُبعامَ مَلِكِ يَهوذا ويَقتُلوني». 28 وبَعدَ أنْ فكَّرَ في الأمرِ صنَعَ عِجلَينِ مِنَ الذَّهبِ وقالَ لِشعبِهِ: «لا حاجةَ لكُم بَعدَ الآنَ بِالصُّعودِ إلى أورُشليمَ. هذِهِ آلِهَتُكُمُ الّتي أخرَجَتْكُم مِنْ مِصْرَ‌». 29 ووضَعَ أحدَهُما في بَيتَُِ إيلَ، والآخَرَ في دانَ‌. 30 وبِهذا الأمرِ قادَهُم إلى الخطيئةِ، لأنَّهُم ذهَبوا لِلعِبادةِ في بَيتَُِ إيلَ وفي دانَ. 31 وبَنى يَرُبعامُ بُيوتا لِلعِبادةِ على رُؤُوسِ التِّلالِ وأقامَ كهَنةً مِنَ الشَّعبِ لم يكونوا مِنْ بَيتِ لاوي. 32 وجعَلَ اليومَ الخامِسَ عشَرَ مِنَ الشَّهرِ الثَّامِنِ عيدا كالعيدِ الّذي في يَهوذا‌، وصَعدَ على المذبَحِ الّذي في بَيتَ إيلَ وقدَّمَ ذبائِـحَ لِلعِجلَينِ اللَّذينِ صنَعَهُما، وأقامَ هُناكَ كهَنةً لِبُيوتِ العِبادةِ الّتي بَناها على رُؤُوسِ التِّلالِ. 33 وفي اليومِ الخامِسَ عشَرَ مِنَ الشَّهرِ الثَّامنِ، وهوَ اليومُ الّذي جعَلَهُ عيدا لِبَني إِسرائيلَ، صَعِدَ إلى بَيتَ إيلَ وقدَّمَ ذبـيحةً وأحرَقَ البَخورَ على المذبَحِ هُناكَ.