Sheba Ogbote Dawidi be
1 Mano kozi aza orivoya lau Gilegala ya, ävuruna Sheba, ŋgwa Bikeri ro, nda Benjamina'ba yi. Nda vo cekuṛe te, ago atate ekye:
“Ama teinye vo ako Dawidi be.
Ama teinye vo ako ŋgwa Yisai robe,
Yisaraele'bai! Migo ri ba 'ba amiro yasi!”
2 Ago lidri cini Yisaraele ro e'be Dawidi te, ago soyite Sheba ŋgwa Bikeri ro vo, oko lidri Yuda ro ni Golo Yaradene yasi le Yerusalema ya soyite 'du 'Bädri'ba Dawidi vo.
3 Ago ondro Dawidi kikyite zo 'desi miri ro ndaro ya Yerusalema ya oko; nda ru 'ditoko ogyeako ndaro se 'butealo se nda ke'bebe vo zo 'desi miri ro ondrene kai te, ago 'ba ànya te vookwa'ba zele. Ago nda ozo ŋga te ànyari, oko u'du kote ànya be. Ago riyite vookwa'bai zele inye madale tu odra ànyaro rosi, uguyi ori te oso ävuzii ronye.
4 'Dooko 'bädri'ba atate Amasa ri ekye: “Mizi manoàgo Yuda ro voaloya ikyine mare u'du nätu ya, ago andivo miro nya'do kpa noŋwa.” 5 Ondro Amasa koyite lidri Yuda ro uzine oko; nda ru tute amba ndrani tuse 'bädri'ba kaka'dabe ndäri drisi. 6 Ago Dawidi atate Abisai ri ekye: “Sheba ŋgwa Bikeri ro ozona rriti ndi ndra ämäri ni Abisolomo drisi. Ka'do inye miru ruindu'bai ma opi miro ro ago miso nda vo, ukyi nda uru 'ba'desi se abebe ṛatara ro 'da andivo ndaro ri, ago opavo 'da ni ämäri.” 7 Ago Yoaba ndi Kerete'ba be ndi vookwa'bai Pelete'ba robe soyi kpate Abisai vo, ndi kyila'bai cini be; ànya foyite tesi ni Yerusalema yasi osone Sheba ŋgwa Bikeri ro vo. 8 Ondro ànya kesayite kuni 'desi se Gibeona ya ana pa oko, Amasa 'be drî te ànya yibe. Ago Yoaba so boŋgo kyila rote, ago so bando te foro ya embete kyini kundu ndaro ya. Ago ondro nda kate efo mileya oko, bando e'dete ni foro yasi. 9 Ago Yoaba atate Amasa ri ekye: “Oko nya'do gwo eŋwonyeya ädrupi maro?” Ago Yoaba ru Amasa te tivu yasi drigwo ndaro si nda njunjune. 10 Oko Amasa ndre bando se drì Yoaba roya ana kote; ago Yoaba 'di Amasa te sina ya ya, ago lakazà yasi ndaro i'durute vuru gyini dri ago nda drate, teinye u'di ṛiri aza u'di ako.
'Dooko Abisai ndi ädrupi ndaro Yoaba be soyite Sheba ŋgwa Bikeri ro vo. 11 Ago mano alo aza Yoaba ro edrete avo Amasa ro dri, ago atate ekye: “Nda se kole Yoaba be, ago nda se orivoya Dawidi ro, mi'ba nda koso Yoaba vo.” 12 Ago Amasa u'dute ruŋgoṛi ŋgoṛi ro kari iro ya liti 'desi dri. Ago 'dise kabe lävu nasi, ndreyi nda te oko, edreyite. Ago ondro nda kondrete lidri cini kate edre oko, nda ŋgyi avo Amasa ro teni liti 'desi drisi le cowa ago vo boŋgo te nda dri. 13 Ondro äŋgyi avo teni liti 'desi drisi oko lidri cini oyite Yoaba vo osone Sheba ŋgwa Bikeri ro vo.
14 Ago Sheba lävute wari 'bakala cini Yisaraele ro ro yasi ago ikyite le 'bakici Abele Beta Maka ro ya; ago Bikeri'bai mbikalate, ago soyite nda vo 'bakici ya. 15 Ago manoàgo se cini Yoaba be ikyiyite ago muyidri Sheba ro te Abele Beta Maka ya. Ànya beyi gyini te donjo tiṛi 'bakici ro tesisi 'do lomvosi, ago uguyi vo u'di te tiṛi zelesi tana ko'de robe vuru. 16 Toko tavouni'ba aza ni 'bakici yasi trete ni tiṛi drisi ekye: “Nyeri! Nyeri! Nyata Yoaba ri ikyine noŋwa, tana male atane nda be.” 17 Ago Yoaba ikyite loto anya re; ago toko ana atate ekye: “Inye'do mi Yoaba owo ya?”
Yoaba zatadrite ekye: “Ma owo.”
'Dooko anya atate ndäri ekye: “Nyeri ata ma ruindu'ba miro ro.”
Ago nda zatadrite ekye: “Ma erina.”
18 'Dooko toko ana atate ekye: “Tuse kyeno ana si ata aza atate ekye: ‘Nyoyi Abele ya ta tadriozaro ta;’ ago 'do ni ŋgase ànya koyeyi be owo. 19 Ma ni alo aza ànya se orivoya liatokpero ago 'diri ro Yisaraele ya owo. Nya 'bakici se orivoya endrero Yisaraele ya ono ufuna etaya! Mile gwo drimbi OPI ro perene etaya?”
20 Ago Yoaba zatadrite ekye: “Ma i'do ta 'do ya, ma i'do kigye, märi 'bakici perene kode ufune i'do! 21 'Do ko taŋgye yi. Mano aza 'bädri lutu ro Eperaima ro ro, äzite Sheba ŋgwa Bikeri ro, ogbote 'Bädri'ba Dawidi be. Nyozo mano se alodi ono ämäri, ago meŋgyena ma 'da ni 'bakici lomvosi.”
Ago toko ana atate Yoaba ri ekye: “Mindre, mevona drî ndaro 'da miri tiṛidri yasi.” 22 'Dooko toko ana oyite lidri 'bakici ro re tavouni anyaro si. Ago ànya täṛiyi drî Sheba ŋgwa Bikeri ro rote, ago evoyite tesi Yoaba ri. Ndi Yoaba vo cekuṛe te, ago ànya pererute ni 'bakici lomvosi, ago mano alo gote kovole 'ba iro ya. Ago Yoaba gote Yerusalema ya 'bädri'ba re.
Dri'bai Losi Oyero Miri Dawidi ro ro
23 Yoaba ni otaozo'ba kyila'bai cini Yisaraele ro ro; ago Benaya ŋgwa Yoyada ro ni otaozo'ba Kerete'bai ndi Pelete'bai be ro; 24 ago Adorama ni dri'ba losi'bai se o'bana losi oyene mbarasi ro, Yosapata ŋgwa Ailuda ro ni kala egyi'ba yi; 25 ago Seva ni egyi'ba Vureope'bai ro; ago Zadoka ndi Abiatara be ni kohanii; 26 ago Ira ni 'ba'desi Jaira ro yasi kpa ni alo aza kohanii Dawidi ro ro.
ثورة شبع على داود
1 إتّفقَ أنَّه كانَ هُناكَ رجلٌ لئيمٌ ا‏سمُهُ شَبَعُ بنُ بكري مِنْ بَني بنيامينَ، فنفخَ في البوقِ وقالَ: «لا نصيـبَ لنا معَ داوُدَ ولا لنا ميراثٌ معَ ا‏بنِ يَسَّى. كُلُّ واحدٍ إلى خَيمتِهِ يا رجالَ إِسرائيلَ‌!» 2 فا‏رتَدَّ رجالُ إِسرائيلَ عَنْ داوُدَ وتبِــعوا شبَعَ بنَ بِكري. أمَّا رجالُ يَهوذا، فرفعوا داوُدَ ملِكَهمُ مِنَ الأردُنِّ إلى أورُشليمَ.
3 فلمَّا وصلَ داوُدُ إلى قصرهِ في أورُشليمَ، أخذَ العَشْرَ الجواريَ اللَّواتي تركَهُنَّ للعنايةِ بالقصرِ، وأقامهُنَّ في بَيتِ الحَجزِ، وكانَ يتكفَّلُ بمَعيشتِهِنَّ ولكنْ لم ينَمْ معَهُنَّ، فكُنَّ كأرامِلَ إلى يومِ وفاتهِنَّ معَ أنَّ أزواجهُنَّ ما زالوا أحياءً‌.
4 وقالَ المَلِكُ لعماسا: «إجمَعْ رجالَ يَهوذا في ثلاثةِ أيّامٍ، وا‏حضُرْ معَهُم إلى هُنا». 5 فذهبَ عماسا ليجمَعَ رجالَ يَهوذا، فأبطَأ عنِ الموعِدِ الّذي عيَّنَهُ المَلِكُ. 6 فقالَ المَلِكُ لأبـيشايَ: «إنَّ شبَعَ بنَ بِكري أشدُّ خطرا علَينا مِنْ أبشالومَ، فخُذْ رجالي وطاردوهُ لِئلَّا يجِدَ لَه مُدُنا حصينةً ويختفي عَنْ عُيونِنا». 7 فخرَجَ رجالُ يوآبَ والحرَسُ المَلَكيُّ وجميعُ المُحاربـينَ الأشدَّاءُ من أورُشليمَ وساروا بقِـيادةِ أبـيشايَ في طلبِ شبعَ بنِ بِكري. 8 فلمَّا وصَلوا إلى الصَّخرةِ العظيمةِ الّتي في جبعونَ ا‏ستَقبَلَهُم عماسا، وكان يوآبُ في لباسِ الحربِ، وسيفُهُ في غِمدِهِ مشدودٌ إلى جَنبِه، وفي مُتَناوَلِ يدِه‌. 9 فقالَ يوآبُ لِعماسا: «أبِـخيرٍ أنتَ يا أخي؟» وأمسَكَ بـيدِهِ اليُمنى لِحيَةَ عماسا ليُقبِّلَهُ. 10 ولم يأخُذْ عماسا حذرَهُ منَ السَّيفِ في يدِ يوآبَ الّذي طعَنَهُ في بطنِه فسقَطَت أمعاؤُهُ إلى الأرضِ، ولم يكُنْ في حاجةٍ لطَعنِه ثانيةً لأنَّهُ ماتَ على الفورِ. ثُمَّ واصَلَ السَّيرَ معَ أبـيشايَ أخيهِ في طلَبِ شبَعَ بنِ بِكري. 11 ووقفَ عِندَ عماسا واحدٌ مِنْ رجالِ يوآبَ وقالَ: «مَنْ أحَبَّ يوآبَ ووالى داوُدَ، فليَتبَعْ يوآبَ». 12 وكانَ عماسا غائِصا في دمِهِ وسَطَ الطَّريقِ، فرَأى رجُلٌ أنَّ كُلَّ مَنْ مرَّ هُناكَ يَتوقَّفُ، فنَقلَ الجثَّةَ جانبا وغطَّاها بثوبٍ. 13 فلمَّا نقَلَهُ مِنَ الطَّريقِ، عبَرَ كُلُّ واحدٍ وراءَ يوآبَ في طلَبِ شَبعَ بنِ بِكري.
14 ومرَّ شبَعُ على جميعِ أسباطِ إِسرائيلَ وأخيرا وصَلَ إلى مدينةِ آبَلَ في بَيت معكَةَ‌، وخلفَهُ أنصارُهُ الّذينَ ا‏نضمُّوا إليهِ. 15 فجاءَ رجالُ يوآبَ وحاصروهُ في المدينةِ ورفعوا تلا حَولَ السُّورِ ومِنْ هذا التلِّ أخذوا يعملونَ على هَدمِها. 16 فنادَتِ ا‏مرأةٌ حكيمةٌ مِنَ المدينةِ: «إسمَعوا. إسمَعوا. قولوا ليوآبَ أنْ يقترِبَ مِنْ هُنا لأُكلِّمَهُ». 17 فا‏قترَبَ يوآبُ مِنها فقالَت لَه: «هل أنتَ يوآبُ؟» فقالَ لها: «أنا هوَ». فقالَت لَه: «إسمَعْ كلامي يا سيِّدي». قالَ: «أنا سامعٌ». 18 فقالَت: «كانَ يُقالُ مِنْ قَبلُ: أُطلُبِ النَّصيحةَ في آبَلَ. هكذا كانَت تُسَوَّى الأمورُ. 19 مدينتُنا أكثرُ المُدنِ مُسالَمةً وولاءً، بل هيَ أمُّ المُدُنِ في إِسرائيلَ، فلماذا تُريدُ أنْ تهدمَها؟ لماذا تُتلِفُ ميراثَ الرّبِّ؟» 20 فأجابَ يوآبُ: «حرامٌ عليَّ أنْ أُتلِفَ أو أهدمَ. 21 هذا غيرُ صحيحٍ، ولكِنَّ رجلا مِنْ جبَلِ أفرايمَ ا‏سمُهُ شبَعُ بنُ بِكري ثارَ على المَلِكِ داوُدَ. سلِّموهُ وحدَهُ وأنا أنصرِفُ عنِ المدينةِ». فقالَت لَه المرأةُ: «رأسُهُ سيُلقى إليكَ مِنْ فوقِ السُّورِ». 22 وذهبَت إلى أهلِ المدينةِ وأقنعَتهُم برأيِها، فقطَعوا رأسَ شَبعَ بنِ بِكري وألقَوهُ إلى يوآبَ، فنفَخَ في البوقِ فا‏رتَدَّ رجالُهُ عنِ المدينةِ وذهبوا إلى بُيوتِهِم، ورجَعَ يوآبُ إلى المَلِكِ في أورُشليمَ.
23 وكانَ يوآبُ قائِدا لجميعِ جيشِ إِسرائيلَ، وبنايا بنُ يوياداعَ قائدا لحرَسِ المَلِكِ، 24 وأدورامُ مُديرا لأشغالِ سُخرَةٍ، ويوشافاطُ بنُ أخيلودَ المتحدِّثُ با‏سمِ المَلِكِ مُسجِّلا 25 وشيوا كاتبا، وصادوقُ وأبـياثارُ كاهنَينِ، 26 وعيرا اليائيريُّ أيضا كانَ كاهنا لداوُدَ.