Taka'da Taoma Abarayama ro ro
1 Ka'do inye, màtana 'bo gwo màkye e'di ta Abarayama täpi tu'de amaro ro rota ya? Tavousu ndaro e'diya? 2 Aba ondro a'ba Abarayama gwo ŋgye Lu be losi se nda koyebe si, nda a'dona ndi ŋga aza be driuŋgyine tana ro oko ko Lu mile, 3 taegyi ka ata ekye: “Abarayama matate Lu ya, ago ta taoma ndaro rota Lu ti nda te taŋgye'ba ro.”
4 'Dise kabe losi oye ozo päläti ndaro te, oko andre ànya kote oso ŋgapäṛi ronye, ànya orivoya oso ŋgase nda usube ni ronye. 5 Oko 'dise kabe ruäti taoma ndaro dri, ko taoye ndaro dri, ago se kabe taoma Lu se kabe taenji'ba o'ba taŋgye'ba ro dri, taoma ndaro Lu ka otina ayani nda o'baza taŋgye'ba ro andivo ndaro be. 6 Ono ni tase Dawidi kusube se nda atate ta riyä mano aza se Lu tite taŋgye'ba ro rota, to ni ŋgase mano ana kabe oyena risi ekye:
7 “Ànya se e'be ànya te ta takozi ànya ro rota ni kado,
se e'bete ta takozi rota kwoi!
8 'Dise Opi go ru ta takozi naro kote 'duro ni kado.”
9 Inye'do riyä se Dawidi ata tana be ono toto ta ànya se alote ŋbiṛiro rota ayani ya? Ko inye! Kpa ta ànya se oloako ŋbiṛiro kai rota. Tana mäzite ni taegyi yasi ekye: “Abarayama matate Lu ya, ago ta taoma ndaro ro ta, Lu ti nda te taŋgye'ba ro.” 10 Ta ono a'dote itube ya? A'dote ṛo käti kode a'dote Abarayama oloŋbiṛiro vosi ya? A'dote käti, ko kovolesi. 11 Alo nda te kovolesi, ago oloŋbiṛiro ndaro taka'daro yi taka'daza anjioko ta taoma ndaro rota Lu ti nda te taŋgye'ba ro ṛo teinye nda oloako ŋbiṛiro. Ago ta'doro Abarayama orivoya täpi a'do tori voro ro ànya se cini kabe taoma Lu ya ri ago ànya se atite taŋgye'ba ro ana ri, alo ànya ca ko ŋbiṛiro owo. 12 Nda kpa orivoya täpi ànya se alote ŋbiṛiro ro, se ko toto olooloro ŋbiṛiro oko se kayi kpa ori taoma ro ori oso täpi amaro Abarayama koribe käti nda oloako ŋbiṛiro ronye.
Tao'ba Lu ro Ärute Taoma si
13 Ondro Lu ko'ba tao'ba te Abarayama ndi zelevoi ndaro be ri ekye 'bädri ri a'done ndäri oko, nda yete inye, ko tana Abarayama ro Ota ndaro te, oko tana nda matate ago Lu ti nda te taŋgye'ba ro. 14 Ondro ka'do tase Lu ko'ba tao'ba be tana ro ozote ànya se kabe Ota oro ri, 'dooko taoma lidri rote takaciako ago tao'ba Lu rote takadoako. 15 Ota ka kyila Lu ro ezi, oko vose ota ako, ta ota oroako ro ṛo i'do kigye.
16 Ago änju tao'ba te taoma dri, tana 'dooko tao'ba ka'do robe ŋgapäṛi dritairo Lu ro ro zelevoi cini Abarayama ro ri, ko toto ànya se kayibe Ota oro ri, oko kpa ànya se kayibe taoma oso Abarayama koyebe ronye ri. Tana Abarayama a'do tori ro voro orivoya ni täpi ama cini ro; 17 oso taegyi kabe ata ronye ekye: “Ma'ba mi te täpi ro tu'dei amba ri.” Ago tao'ba orivoya kado mile Lu roya, se Abarayama komatabe kigye, ni Lu se kabe avo adri ago 'ba ŋgase ni ko a'done te a'done. 18 Abarayama matate ago 'bamite, ondro ŋgase abe ugu mio'ba tana ro ka'do ca i'do owo, ago ta ono ro nda a'dote täpi tu'dei amba ro. Kpa oso taegyi kabe ata ronye ekye: “Zelevoi miro a'dona 'da amba oso 'bi'bii ronye.” 19 Ndroa ndaro sa gica le oso kama alo (100) ronye oko, taoma ndaro a'do kote mbaraako nda kusu ta lomvo ndaro ro gica, se a'dote nja avo ro, ago Sara ni kote a'done ŋgwai be. 20 Nda e'be taoma ndaro kote, ago nda a'do kote wiriwiri ro tao'ba Lu ro tana ro, taoma ndaro 'ba nda te twi mbara be, ago nda ozo räṛu te Lu ri. 21 Nda mate endaro anjioko Lu orivoya mbara be ŋgase nda ko'ba tana be ono oyene. 22 Ono ni tase Abarayama, taoma si, “a'degwo nda otine taŋgye'ba ro Lu si owo.” 23 Ata gi, “ati nda be sina taŋgye'ba ro” ono egyi kote ndäri iṛe ayani. 24 Egyi ànya kpate ta amaro ta se alebe kpa otine taŋgye'ba ro, se kabe taoma nda se keŋga Yesu Opi amaro be ni avo yasi ana ya ri. 25 Tana ta takozi amaro rota ozo nda te odrane, ago eŋgate adri ya tana ama o'baza ŋgye Lu be.
إيمان إبراهيم
1 وماذا نَقولُ في إبراهيمَ أبـينا في الجَسَدِ وما جرى لَه؟ 2 فلَو أنّ اللهَ برّرَهُ لأعمالِهِ لَحَقّ لَه أنْ يَفتَخِرَ، ولكِنْ لا عِندَ اللهِ. 3 فالكِتابُ يَقولُ: «آمَنَ إبراهيمُ بِكلامِ اللهِ، فَبرّرَهُ لإيمانهِ».
4 مَنْ قامَ بِعَمَلٍ، فأُجرتُهُ حقّ لا هِبَةٌ. 5 أمّا مَنْ لا يَقومُ بِعَمَلٍ، بَلْ يُؤمِنُ باللهِ الذي يُـبَرّرُ الخاطئِ، فاللهُ يُبرّرُهُ لإيمانِه. 6 وهكذا يَتَرنّمُ داودُ مادِحًا سَعادَةَ الإنسانِ الذي يُـبرّرُهُ اللهُ بِغيرِ الأعمالِ:
7 «هنيئًا لِلذينَ غُفِرتْ ذُنوبُهُم
وسُتِرَتْ خَطاياهُم!
8 هنيئًا لِمَنْ خَطاياهُ
لا يُحاسِبُهُ بِها الرّبّ!»
9 فهَلْ تَقتَصِرُ هذِهِ السّعادةُ على أهلِ الخِتانِ أمْ تَشمَلُ غَيرَهُم مِنَ البشَرِ؟ نَحنُ نَقولُ: إنّ اللهَ بَرّرَ إبراهيمَ لإيمانِهِ. 10 ولكِنْ متى تَمّ لَه ذلِكَ؟ أقَبلَ الخِتانِ أم بَعدَه؟ قَبلَ الخِتانِ لا بَعدَهُ. 11 ثُمّ نالَ الخِتانَ علامةً وبُرهانًا على أنّ اللهَ بَرّرَهُ لإيمانِهِ قَبلَ خِتانِهِ، فصارَ إبراهيمُ أبًا لِجميعِ الذينَ يُبرّرُهمُ اللهُ لإيمانِهِم مِنْ غَيرِ المَختونينَ، 12 وأبًا لِلمَختونينَ الذينَ لا يكتَفونَ بالخِتانِ، بَلْ يَقتَدونَ بأبـينا إبراهيمَ في إيمانِهِ قَبلَ أن يَنالَ الخِتانَ.
الإيمان والوعد
13 فالوَعْدُ الذي وعَدَهُ اللهُ لإبراهيمَ ونَسلَهُ بأنْ يَرِثَ العالَمَ لا يَعودُ إلى الشريعةِ، بَلْ إلى إيمانِهِ الذي بَرّرَهُ. 14 فلَوِ اَقتَصَرَ الميراثُ على أهلِ الشريعةِ، لكانَ الإيمانُ عبَـثًا والوعدُ باطِلاً، 15 لأنّ الشريعةَ تُسَبّبُ غضَبَ اللهِ، وحَيثُ لا تكونُ الشريعةُ لا تكونُ مَعصيةٌ.
16 فالميراثُ قائِمٌ على الإيمانِ حتى يكونَ هِبَةً مِنَ اللهِ ويَبقى الوَعدُ جاريًا على نَسلِ إبراهيمَ كُلّهِ، لا على أهلِ الشريعةِ وحدَهُم، بَلْ على المُؤمنينَ إيمانَ إبراهيمَ أيضًا. وهوَ أبٌ لنا جميعًا، 17 كما يَقولُ الكِتابُ: «جَعَلتُكَ أبًا لأُممٍ كثيرةٍ». وهوَ أبٌ لَنا عِندَ الذي آمَنَ بِه إبراهيمُ، عِندَ اللهِ الذي يُحيــي الأمواتَ ويَدعو غَيرَ الموجودِ إلى الوُجودِ. 18 وآمَنَ إبراهيمُ راجِيًا حيثُ لا رجاءَ، فَصارَ أبًا لأُممٍ كثيرةٍ على ما قالَ الكِتابُ: «هكذا يكونُ نَسلُكَ». 19 وكانَ إبراهيمُ في نحوِ المئةِ مِنَ العُمرِ، فَما ضَعُفَ إيمانُهُ حينَ رأى أنّ بدَنَهُ ماتَ وأنّ رَحِمَ اَمرَأتِهِ سارَةَ ماتَ أيضًا. 20 وما شَكّ في وَعْدِ اللهِ، بَلْ قَوّاهُ إيمانُهُ فمَجّدَ اللهَ 21 واثِقًا بأنّ اللهَ قادِرٌ على أنْ يَفِـيَ بِوَعْدِهِ. 22 فلِهذا الإيمانِ بَـرّرَهُ اللهُ. 23 وما قَولُ الكِتابِ: «بَرّرَهُ اللهُ» مِنْ أجلِهِ وحدَهُ، 24 بَلْ مِنْ أجلِنا أيضًا، نَحنُ الذينَ نتَبَرّرُ بإيمانِنا باللهِ الذي أقامَ ربّنا يَسوعَ مِنْ بَينِ الأمواتِ، 25 وكانَ أسلَمَهُ إلى الموتِ لِلتكْفيرِ عَنْ زَلاّتِنا وأقامَهُ مِنْ أجلِ تَبريرِنا.