1 Vino umvu ndra 'do ka 'di o'ba totre'ba ro ago wa umvu ndra 'do ka 'di o'ba amamaro; ago 'dise ka yi o'ba ufune ànya si orivoya tauniako.
2 'Bädri'ba se kyilaro 'do laba oso ibi se ozi be 'do ronye; ndase ka anya o'ba a'done kyilaro ka andivo ndaro ufuna.
3 Orivoya taoro yi ruocane oca ni kalaope lomvosi, oko amamai ka alo vo kalaope ro uṛina.
4 Tovo'ba so ämvu ko tu ŋgye osona roya; nda kotena tu jalia ro ndi oko usuna ŋga aza ko.
5 Tusu 'dialo ro orivoya oso gyi se koro ociekye ya ronye, oko 'dise tauni be unina ndi ewene tesi.
6 Lidri amba ka ata ekye iyi lidri 'diri yi, oko a'di usuna 'di 'diri ni ànya lakosi ya?
Happy Father’s Day
7 Mano se kadoro kate ta'diri oye ayani, orivoya kandrakado yi ŋgàga ndaro ri.
8 'Bädri'ba se kabe ori vo vure roya ni takozi dori ondro kondre vure te owo.
9 Inye'do endaro 'diaza atana gindi ekye ta cini iro orivoya wäṛiro, ago yana takozi cini iro te ya?
10 Ya OPI ro orivoya osoro lidri se kabe läŋgyi ŋga ro ojona ago oca ŋga ro ojona ta'diriakosi iyi lomvo.
11 Ca ŋgwa giṛiŋwa ka andivo ndaro ka'dana taoye ndaro si; minina ndi unine kode nda orivoya 'diri ago kadoro.
12 OPI 'ba bi ni taeriza ago 'ba mi ni voondreza.
13 Nyulu u'du ko ndra ukyi nya'do 'da lemeri'ba ro nya'do losioye'ba ro, 'dooko nya'dona ndi ŋgaonya be nyalakpa.
14 Ŋgaogye'ba ondoalo ka driovi ekye lagye ŋgaro te orivoya ndra, ondro kovolesi oko nda ugu ŋgase nda gyebe tadriole se ànyaro lagye fere si 'do tana 'berekuna te.
15 Logo läguläguro ndi ŋgoŋgo be orivoya amba oko ata tavouni si kado ndrani ànya drisi.
16 Mìru boŋgo 'dise ko'ba tao'ba be yuŋgu 'diatraro ozone 'do ro; tana beṛo ndäri a'done ŋga be ozone vona ro oso nda ko'ba tana be ronye.
17 Ŋgaonya se nyabe usuna ta'diriakosi 'do a'dona ndi ndeṛiekye; ondro kovolesi oko a'dona ṛo oso nya gyini onya.
18 Mira tavo tavoozo ejisi ago miye kyila ŋgalepe tavouni rosi.
19 Ndase ka aba 'bereku be ni ko cu ta aza o'bane ndrwiro; ta'dota nyana mi lozo ni lidri se kabe ta amama ata iyi resi.
20 'Dise kabe täpi kode endre ndaro lo'dana lo'da, ori ndaro a'dona ndi oso asi lamba ro kabe uzwe vouniro ya ronye.
21 Nyusu ŋgaamba bete käti liti se rritiako yasi, äduru unina kpa ko ŋga kado aza oyene miri.
22 Nyata ko mikye yologona vo takozi ro takozi azi si. Miyi ta OPI ya ago nda opana mi ndi.
23 Ya OPI ro orivoya osoro lidri se kabe läŋgyi ŋga ro ojona ago oca ŋga ro ojona ta'diriakosi iyi lomvo.
24 OPI kani 'di cini lepe liti cini yasi, ka'do inye 'diaza unina liti ori ndaro ro eŋwanyeya?
25 Orivoya abari yi 'diaza ri tao'bane karagbagba ro ŋgapäṛi ozone OPI ri, ago ogo tavona usune kovolesi.
26 'Bädri'ba se tavouni be unina ndi taenji'bai unine ago ezana ànya ndi teinye yauniako si.
27 Adri lidri ro ni lamba OPI ro; ka tase cini ya yasi 'do unina.
28 A'do kado ago 'diri 'bädri'ba ro ka ndana o'bani 'dimirine, ondro ka'do nda kimiri vote taŋgyesi owo.
29 Riyä ombàto'di ro ni mbara ànyaro, oko drionje ka agoàmbago o'bani orone.
30 Tu azaka si 'diaza kozi ka takozi ona ni ago co'da ka tase undiro ya ya 'do edeni.
1 الخمرُ مُجُونٌ والسُّكْرُ عَربَدَةٌ،
ومَنْ يَهيمُ بِهِما فلا حِكمةَ لهُ.
2 هِياجُ المَلِكِ كزَئيرِ الشِّبْلِ،
فمَنْ تَجاهَلَهُ أخطأَ إلى نفْسِهِ.
3 كرامَةُ الإنسانِ ا‏نقِطاعُهُ عَنِ الخِصامِ،
فالدُّخولُ فيهِ مِنْ طبائِـعِ الأحمقِ.
4 البطَّالُ لا يفلَحُ أرضَهُ في الخريفِ،
فيَستَعطي في الحصادِ ولا يُعطَى.
5 المَشورَةُ في القلبِ مياهٌ عميقةٌ،
والفهيمُ الفهيمُ مَنْ يستخْرِجُها.
6 كم مِنَ النَّاسِ يُنادونَ بِصلاحِهِم،
أمَّا الأمينُ فيهم فمَنْ يَجِدُهُ؟
7 الصِّدِّيقُ السَّالِكُ طريقَ الكمالِ
يَهنَأُ بَنُوهُ مِنْ بَعدِهِ.
8 المَلِكُ الجالِسُ على كُرسِيِّ القضاءِ،
بِنَظْرةٍ مِنهُ يُميِّزُ كُلَّ شَرٍّ.
9 أهُناكَ مَنْ يقولُ: «قلبـي نَقيٌّ،
وأنا تطَهَّرتُ مِنْ خطيئتي؟»
10 إستعمالُ مِكيالَينِ مِعيارَينِ
كِلاهُما غِشٌّ يَمقُتُهُ الرّبُّ.
11 الولَدُ نفْسُهُ يعرِفُ ما يعمَلُ،
هلْ هوَ سليمٌ ومُستَقيمٌ.
12 الأُذُنُ لِلسَّمعِ والعينُ لِلبصَرِ،
وكِلْتاهُما صنَعَهُما الرّبُّ.
13 لا تُحِبَّ النَّومَ لِئلاَّ تَفتَقِرَ،
بلِ ا‏فتَحْ عينَيكَ تشبَعْ خُبزا.
14 يقولُ المُشتري: هذا رَديءٌ،
وحينَ يشتَريهِ يتَهَلَّلُ فَرِحا.
15 الذَّهَبُ موجودٌ والَّلآلئُ كثيرَةٌ،
وكَلامُ المَعرِفةِ جوهرَةٌ كريمَةٌ.
16 إنْ كفَلْتَ غريـبا تكُنْ غبـيًّا،
وإلاَّ فخُذْ ثوبَهُ رَهْنا لكَ.
17 خبزُ الكَذِبِ لذيذٌ لِلإنسانِ
إلى أن يمتَلئَ فَمُهُ بالحصَى.
18 بالمَشورَةِ تَتِمُّ مَقاصِدُكَ.
وبِــغيرِ هُدىً لا تُشَنُّ الحربُ.
19 السَّاعي بالنَّميمةِ يُفشي الأسرارَ،
وأمَّا الثَّرثارُ فلا تُعاشِرْهُ.
20 مَنْ لعَنَ أباهُ أو لعَنَ أمَّهُ
يَنطفِـئُ سِراجُهُ في قلبِ الظَّلامِ.
21 ميراثُ البخيلِ لا قيمةَ لهُ،
وآخرتُهُ لا بركةَ فيها.
22 لا تَقُلْ: أستَسلِمُ لِلشَّرِّ،
بل ترَجَّ الرّبَّ فيُخَلِّصَكَ.
23 إستِعمالُ مِكيالَينِ يَمقُتُهُ الرّبُّ،
ومَوازينُ الغِشِّ لا تَجوزُ‌.
24 خَطَواتُ الإنسانِ يُسَيِّرُها الرّبُّ،
فكيفَ يتَبَيَّنُ الإنسانُ طريقَهُ؟
25 لا تـتَسَرَّعْ بِنُذُورِكَ للرّبِّ
لِئلاَّ تَندَمَ فيما بَعدُ‌.
26 المَلِكُ الحكيمُ يُبَدِّدُ الأشرارَ،
ويسحَقُهُم بالنَّورَجِ عِقابا لهُم.
27 الرّبُّ يُنيرُ ضميرَ الإنسانِ،
ويُفَتِّشُ جميعَ دَواخِلِهِ.
28 الرَّحمةُ والحَقُّ يَحفَظانِ المَلِكَ،
وعَرشُهُ يُسانِدُهُ العَدلُ‌.
29 فَخْرُ الشَّبابِ عزيمَتُهُم،
وبَهاءُ الشُّيوخِ المَشيـبُ.
30 الشَّرُّ يُطَهِّرُ عُمْقَ الجِراحِ،
والضَّرَباتُ القاسيةُ دَواخلَ الإنسانِ.