Ezekia 'Bädri'ba Yuda ro
(2 'Bädri'bai 18:1-3)
1 Ezekia ka a'do 'bädri'ba ro oko ndroa ndaro te 'buteritu fonji, ago nda mirivote ndroa 'buteritu fonjidriesu Yerusalema ya. Ävuru endre ndaro ro ni Abija ŋguti Zekaria ro. 2 Nda yete tase kusi OPI be ayani, oso zutu ndaro 'Bädri'ba Dawidi koyebe ronye.
Wäṛi Yekalu ro
3 Imba käti ndroa käti a'do Ezekia ro 'bädri'ba ro rosi oko, nda go pi dereŋwa Yekalu rote ago go ede ànya te. 4 Nda mbikala gboko aza kohanii ndi Lewe'bai robe te, goro Yekalu ro 'buzelesi ya 5 ago atate ànyari lau. Nda ekye: Be ami Lewe'bai ri andivo amiro edene wäṛi, ago Yekalu OPI, Lu zutui amiro ro wäṛine. Nyòlofo ŋgase cini undiro 'do ni Yekalu yasi. 6 Tana zutui amaro a'doyite ta'diriako OPI Lu amaro ri ago yeyi tase kusi nda ko ono te. Ànya e'beyi nda te, ago siyi kundu te vose nda kabe ori kigye 'do ri. 7 Ànya seyi käläsi Yekalu rote, izweyi lambai te, ago zayi ŋga tägyi tagyiriro ca ŋgapäṛi ozaro kote Yekalu Lu Yisaraele ro roya. 8 Tana ta'doro OPI a'dote kyilaro Yuda ndi Yerusalema be be, ago tase nda koyebe ànyari ono tana so lä'bi te ago so turi te 'dicini ya. Mini ta ono ṛote kadopara. 9 Utufu täpii amaro te kyila ya, ago äru 'ditoko ndi ŋgàga amaro be te di kamba'bai ro.
10 “Yauono musutate tao'baro o'bane OPI, Lu Yisaraele robe, ukyi nda ogo a'do 'da kyilaro ama be. 11 Ŋgwai maro, nyenji saa ko. Ami ni 'dise OPI konjibe ŋga tägyi tagyiriro ozane ndäri ago lidri lepene nda mätuvoya owo.”
12 Lewe'bai se lau kai ni kwoi: Käläsikala Koata ro yasi ni: Maata ŋgwa Amasai ro, ndi Joela ŋgwa Azaria robe. Käläsikala Merari ro yasi ni: Kisi ŋgwa Abedi ro, ndi Azaria ŋgwa Jalelela robe. Käläsikala Geresona ro yasi ni: Joa ŋgwa Zimena ro, ndi Edene ŋgwa Joa robe. 13 Käläsikala Elizafana ro yasi ni: Simeri ndi Juela be. Käläsikala Asafa ro yasi ni: Zekaria ndi Matania be. 14 Käläsikala Emana ro yasi ni: Juela ndi Simei be. Ago käläsikala Jedutuna ro yasi ni: Semaya ndi Uziela be.
15 Lidri kwoi mbiyikala Lewe'bai azi ànyaro rote, ago ànya edeyi andivo ànyaro te wäṛiro. 'Dooko ànya etoyi Yekalu waṛi te, oso 'bädri'ba kota ànya be oyene ota OPI ro voro ronye. 16 Kohanii ciyite Yekalu ya wäṛine, ago ànya lofoyi ŋgase cini undiro te tesi goro ya. 'Dooko Lewe'bai ŋgyiyite ni nasi uguyite 'bakici kundusi vodele goloŋwa Kidrona roya.
17 Etoyi losina te u'du käti imba käti rosi, ago u'du njidriena imba rosi oko ànya ndeyi losina cini te, ndi tro zoya ecivo Yekalu roya be. 'Dooko ànya go yeyi losi kpate u'du njidriana aza ya, madale u'du 'butealo fonjidrialo imba roya. Yekalu edevoya mätu oyeza.
Ago Äṛu Yekalu te
18 Lewe'bai rayi ta kwoi te 'Bädri'ba Ezekia ri ekye: “Mande wäṛi Yekalu rote kpeye, tro vo tori oloro, tara'biza ambata alokado o'baro, ndi lakazà na cini be. 19 Màgo mologo lakazà cini se 'Bädri'ba Ahaza kolofobe tesi ndroa se nda ka'dobe ta'diriako Lu ri ana si ana te kovole vona ya, ago màgo märute. Yauono te cini orivoya mile vo tori oloro OPI ro roya.”
20 'Dooko 'Bädri'ba Ezekia mbikala dri'bai rote teinye leyeako, ago ànya ciyite troalo Yekalu ya. 21 Ànya eziyi 'daŋgoyi njidrieri, timeleraŋgai njidrieri, timelegogoi njidrieri, ndi tegoi njidrieri be te, ŋgapäṛi ro takozi katidri 'bädri'ba ro ndi lidri Yuda ro robe onaza ago Yekalu wäṛiza. 'Bädri'ba atate kohanii se zelevoi Arona ro iyi ri, koronyai kai olone tori ro vo tori oloro dri. 22 Kohanii fuyi 'daŋgoi te käti, 'dooko timeleraŋgai ndi timelegogoi be, ago luvuyi kari na te ba alo alo vo tori oloro dri. 23 Äduro oko ànya eziyi tegoi te 'bädri'ba ndi lowa se kombikalabe ana be re, se 'bayi dri ànyaro te ànya drisi. 24 'Dooko kohanii fuyi tegoi te ago dayi kari na te vo tori oloro dri tori ro takozi lidri cini ro onaza, tana 'Bädri'ba ozotate ŋgapäṛi ozaro ndi ŋgapäṛi ta takozi rota be oyene ta Yisaraele cini rota.
25 'Bädri'ba sote ŋgaemba se OPI kozobe 'Bädri'ba Dawidi ri Gada nebi 'bädri'ba rosi, ago nebi Natana si ana ro voro; nda 'ba Lewe'bai te orine Yekalu ya, lekyembe be ago araca be, 26 oso lakazà se Dawidi koye losi be sina ana ronye. Ago kohanii edreyi kpate lau cekuṛei be. 27 'Dooko Ezekia ozotate ŋgapäṛi ozaro ozane; ago ondro eto ozana te oko, lidri ŋgo loŋgo räṛu rote OPI ri, ago cekuṛe ovo'bai ndi loŋgo o'bi'bai lakazà dri toto loŋgo oŋgoro si be etoyi kpate. 28 'Dise cini lau ana dro'beruyite mätu ya, ago loŋgo oŋgo'bai ndi cekuṛe ovo'bai be uguyi loŋgo oŋgo te madale ande tori oza gwo. 29 'Dooko 'Bädri'ba Ezekia ndi lidri cini be soyi kaya te vuru mätuyi Lu te. 30 Ago 'Bädri'ba ndi dri'bai tu'de robe atayite Lewe'bai ri loŋgo räṛu ro se Dawidi kegyibe ago nebi Asafa kegyibe ana oŋgone. Ta'dota 'dicini ŋgo loŋgo te riyä amba si, ondro ànya kosoyi kaya te vuru ago kämätuyite owo.
31 'Dooko Ezekia atate lidri ri ekye: “Yauono ami bete orivoya wäṛiro ono, ka'do inye nyezi ŋgapäṛi oloro tori ro aro'boya ozoza OPI ri.” Ago ànya royi tate ago azaka ànyaro eziyi koronyai kpate ole ànyaro ronye olone tori ozaro ro. 32 Ànya eziyi 'daŋgoi 'butenjidrieri (70), timeleraŋgai kama alo (100), ndi timelegogoi kama ritu (200) be te tori ozaro ro OPI ri; 33 ago ànya eziyi 'daŋgoi kama njidrialo (600) ndi timele kutu nätu (3,000) be kpate onyane lidri ri. 34 Oko oso kohanii ka'dobe i'do amba koronyai se cini kwoi tufune ronye, Lewe'bai payi ànya te madale ande losi te. Ago amba kohanii ro 'bayi andivo ànyaro te a'done wäṛiro. (Ta a'doro wäṛiro ya Lewe'bai a'doyi ni 'diriro ndrani kohanii drisi.) 35 Kohanii ri ni vo ombiombiro ŋgase alobe onyane lidri ri 'do ro ozane, kinja ŋgapäṛi se abe ozana cu 'do ro ro, ago ni vino se ozobe ŋgapäṛi ozaro be 'do ozone.
Ta'doro ago eto mätu oye te kpa to'di Yekalu ya. 36 'Bädri'ba Ezekia ndi lidri cini ndaro be a'doyite riyä si, tana OPI pa ànya te losi ono oyene ndriro.
حزقيا ملك يهوذا
(2مل 18‏:1‏-4)
1 وكانَ حِزقيَّا ا‏بنَ خمسٍ وعِشرينَ سنَةً حينَ ملَكَ، وملَكَ تِسعا وعِشرينَ سنَةً بِأورُشليمَ، وكانَ ا‏سمُ أمِّهِ أبـيَّةَ بنتِ زَكريَّا. 2 وعَمِلَ ما هوَ قَويمٌ في نظَرِ الرّبِّ، كما عَمِلَ داوُدُ جَدُّهُ.
3 وفي الشَّهرِ الأوَّلِ مِنَ السَّنةِ الأولى مِنْ مُلْكِه، فتَحَ أبوابَ الهَيكلِ ورَمَّمَها. 4 وجمَعَ الكهَنةَ واللاَّويِّينَ وأدخَلَهُم إلى السَّاحةِ الشَّرقيَّةِ‌ في هَيكلِ الرّبِّ 5 وقالَ لهُم: «إسمعوا لي أيُّها اللاَّويُّونَ. طَهِّروا الآنَ أنفُسَكُم وطَهِّروا هَيكلَ الرّبِّ إلهِ آبائِكُم وأخرِجوا الرَّجاسَةَ مِنْ هذا المكانِ المُقَدَّسِ 6 فآباؤُنا خانوا الرّبَّ وفعَلوا الشَّرَّ في نظَرِ إلهِنا، وتَركوهُ وحَوَّلوا وجوهَهُم عنْ مَسكِنِه 7 وأداروا ظُهورَهم إليهِ في هذا المكانِ المُقدَّسِ. 8 لِذلِكَ غَضِبَ الرّبُّ على شعبِ يَهوذا وسُكَّانِ أورُشليمَ، فسَلَّمَهُم إلى ما جعَلَهُم موضِعا لِلرُّعبِ والشَّماتةِ والهُزءِ، كما تَرونَ بِأعيُنِكُم. 9 وها آباؤُنا ونِساؤُنا سقَطوا بِالحربِ وأبناؤُنا وبَناتُنا في السبْـيِ بِسبَبِ ذلِكَ. 10 والآنَ عَزَمْتُ على أنْ أقطَعَ عَهدا معَ الرّبِّ الإلهِ حتّى يُحَوِّلَ عَنا غضَبَهُ. 11 فلا تـتَهاوَنوا، يا أبنائي الآنَ، لأنَّ اللهَ ا‏ختارَكُم لِتَقِفوا بـينَ يَديهِ وتَعبُدوهُ وتَحرُقوا لَه البَخورَ».
12 فقامَ مِنَ اللاَّويِّينَ مَحَثُ بنُ عَماسايَ ويوئيلُ بنُ عزَرْيا وهُما مِنْ بَني قَهاتَ، وقيشُ بنُ عَبدي وعزَرْيا بنُ يَهلَلْئيلَ مِنْ بَني مَراري، ويوآخُ بنُ زِمَّةَ وعَيدنُ بنُ يوآخَ مِنْ بَني جرشونَ، 13 وشِمْري ويَعيئيلُ مِنْ بَني إليصافانَ، وزَكريّا ومَتَّنِيَّا مِنْ بَني آسافَ، 14 ويَحيئيلُ وشِمْعي مِنْ بَني هَمانَ، وشَمْعِيا وعُزِّيئيلُ مِنْ بَني يَدوثونَ، 15 هؤلاءِ جميعُهُم قاموا وجمَعوا أنسِباءَهُم وطَهَّروا أنفُسَهم ودخَلوا الهَيكلَ ليُطَهِّروهُ، مِثلَما أمرَ الملِكُ عمَلا بِشَريعةِ الرّبِّ. 16 ودخَلَ الكهَنةُ إلى داخِلِ الهَيكلِ ليُطَهِّروهُ، فأخرَجوا كُلَّ رجاسةٍ وجَدوها في الهَيكلِ إلى ساحَتِهِ وحمَلَها اللاَّويُّونَ مِنْ هُناكَ إلى وادي قَدرونَ. 17 بَدأوا بِذلِكَ في اليومِ الأوَّلِ مِنَ الشَّهرِ الأوَّلِ وفي اليومِ الثَّامِنِ مِنَ الشَّهرِ ذاتِهِ، بَلَغوا رِواقَ هَيكلِ الرّبِّ. ثمَّ طَهَّروا الهَيكلَ كُلَّهُ في ثمانيةِ أيّامٍ، بِـحيثُ أنهوا العمَلَ كُلَّهُ في اليومِ السَّادِسَ عشَرَ مِنَ الشَّهرِ الأوَّلِ.
إعادة تدشين هيكل الرب
18 ثمَّ دخَلَ اللاَّويُّونَ على حِزقيَّا المَلِكِ وقالوا لَه: «طَهَّرْنا الهَيكلَ كُلَّهُ ومذبَحَ المُحرَقةِ وجميعَ آنيَتِه ومائِدَةَ خُبزِ التَّقدِمةِ معَ جميعِ آنيَتِها. 19 وجميعَ الآنيةِ الّتي نَجَّسَها المَلِكُ آحازُ في أيّامِ مُلكِهِ، حينَ خانَ الرّبَّ، هَيَّأناها وطَهَّرناها، وها هيَ أمامَ مذبحِ الرّبِّ».
20 فَبكَّرَ حِزقيَّا المَلِكُ وجميعُ رُؤُساءِ المدينةِ وصَعِدَ إلى الهَيكلِ. 21 فجاؤوا بِسَبعَةِ ثيرانٍ وسَبعَةِ كِباشٍ وسَبعَةِ خِرافٍ وسَبعَةِ تُيوسٍ لِلتَّكفيرِ عَنْ خطيئةِ أُسرَةِ المَلِكِ وشعبِ يَهوذا، ولِتَطهيرِ الهَيكلِ. فأمرَ المَلِكُ الكهَنةَ مِنْ بَني هرونَ بأنْ يَصعَدوا على مذبحِ الرّبِّ. 22 فذَبَحوا الثِّيرانَ أوَّلا، والكِباشَ ثانيا، والخِرافَ ثالِثا، ورَشُّوا الدَّمَ على المذبَحِ. 23 ثمَّ قَدَّموا تُيوسَ ذبـيحةِ الخطيئةِ أمامَ المَلِكِ والحاضِرينَ، فوَضَعوا أيديَهُم علَيها. 24 وذبَحَها الكهَنةُ وطَهَّروا المذبَحَ بِدَمِها تكفيرا عَنْ جميعِ بَني إِسرائيلَ، لأنَّ حِزقيَّا المَلِكَ أمرَ بِالمُحرَقةِ وذبـيحةِ الخطيئةِ لأجلِهِم جميعا.
25 وعَمِلَ حِزقيَّا بِما أمرَ الرّبُّ بهِ المَلِكَ داوُدَ على لِسانِ جادَ الّذي كانَ رائيَ المَلِكِ، وعلى لِسانِ ناثانَ النَّبـيِّ، فأوقَفَ اللاَّويِّينَ في الهَيكلِ بِصُنوجٍ ورَبابٍ وقيثاراتٍ، 26 وهيَ آلاتٌ كتِلكَ الّتي ا‏ستَعمَلَها داوُدُ، كذلِكَ وقفَ الكهَنةُ بِالأبواقِ أيضا. 27 وأمرَ حِزقيَّا بِتَقديمِ المُحرَقةِ على المذبَحِ، فما إنْ بَدأوا بِتَقديمِها حتّى تَعالى نَشيدُ الحَمدِ لِلرّبِّ على صوتِ الأبواقِ وأنغامِ آلاتِ داوُدَ المَلِكِ. 28 فسَجدَ الحاضرونَ ورَنَّمَ المُرَنِّمونَ وهتَفَ الهاتِفونَ بالأبواقِ إلى أنْ تَمَّتِ المُحرَقةُ. 29 وحينَ تَمّتِ المُحرَقةُ ركَعَ المَلِكُ وجميعُ مَنْ معَهُ وسجَدوا 30 وأمرَ المَلِكُ ورُؤساءُ الشَّعبِ اللاَّويِّينَ بأنْ يُسَبِّحوا لِلرّبِّ بالأناشيدِ الّتي كتَبَها داوُدُ وآسافُ الرَّائي، فسَبَّحوا بِفَرَحٍ وركَعوا وسجَدوا.
31 ثمَّ قالَ حِزقيَّا لِلحاضرينَ: «كرَّسْتُمُ الآنَ أنفُسَكُم لِخِدمةِ الرّبِّ، فا‏قتَرِبوا وقدِّموا ذبائحَ وقرابـينَ شُكرٍ في هَيكلِهِ». فقَدَّموا ذبائِـحَ وقرابـينَ شُكرٍ، وتبَرَّعَ بَعضُهُم بِمُحرقاتٍ‌، 32 فقَدَّموا سَبعينَ ثَورا ومئَةَ كبْشٍ ومئَتَي خروفٍ لِلرّبِّ، 33 وسِتَّ مئَةِ ثَورٍ وثَلاثةَ آلافِ شاةٍ لإطعامِ الشَّعبِ. 34 وكانَ الكهَنةُ قليلينَ فلم يَقدِروا على سَلْخِ المُحرَقاتِ كُلِّها، فساعَدَهُم أنسِباؤُهُمُ اللاَّويُّونَ حتّى كَمُلَ العمَلُ وصارَ الكهَنةُ أكثَرَ عَددا لِلخدمةِ، لأنَّ اللاَّويِّينَ كانوا أكثَرَ ا‏ندِفاعا في الخِدمةِ مِنَ الكهَنةِ. 35 وكانَتِ المُحرَقاتُ كثيرةً، فَضلا عَنْ شُحومِ ذبائِـحِ السَّلامةِ والخمرِ المَسكوبِ على المُحرَقاتِ، فا‏نتظَمَت خِدمةُ الهَيكلِ مِنْ جديدٍ. 36 وفَرِحَ حِزقيَّا وجميعُ الشَّعبِ بأنَّ اللهَ أعانَهُم على تحقيقِ هذا الأمرِ بِهذِهِ السُّرعةِ.