Ämvu Kono ro Nabota ro
1 Nabota Jezerela'ba orivoya ämvu kono robe Jezerela ya loto zo'desi miriro Aba 'Bädri'ba Samaria ro ro lomvo. 2 Tu alo aza si Aba atate Nabota ri ekye: “Nyozo ämvu kono ro miro märi ka'do robe ämvu agba ro ro märi, tana orivoya loto zo'desi miriro maro lomvo. Mozona ämvu kono ro aza kadopara na miri vona ro; ago ondro ka'do mile te mozona lagyena miri parata ro.”
3 Oko Nabota atate Aba ri ekye: “OPI leko märi drimbi zutui maro ro ozone miri.” 4 Ago Aba oyite 'bäru tusuro ago kyilaro tase Nabota Jezerela'ba katabe ndäri ana tana ro. Tana Nabota atate ekye: “Mäninako drimbi zutui maro ro ozone miri.” Ndi nda 'dete vuru kitapara dri za mi ndaro te tiṛi lomvoro ago lekote ŋgaonya onyane. 5 Oko Jezebela toko ndaro ikyite ndare, ago atate ndäri ekye: “Tana e'di nya'do gwo tusuro ago mileko ŋgaonya onyane niya?”
6 Aba zatadrite ekye: “Tana matate Nabota Jezerela'ba ri makye: Nda kozo ämvu kono ro ndaro märi parata dri, ondro ka'do nda kole gindi mozona ämvu kono ro aza ndäri vona ro, oko nda zatadrite ekye: Yiri ämvu kono ro iro ozone märi i'do!”
7 Ago Jezebela toko ndaro atate ndäri ekye: “Inye'do yauono nya ṛo koni Yisaraele miri ya? Miŋga minya ŋgaonya ago nya'do yai'dwesi, mozona ämvu kono ro Nabota Jezerela'ba ro ro 'da miri.”
8 Ndi anya egyi waraga te ävuru Aba rosi, ago ebe ànya te ŋga ŋgaebero Aba rosi, ago anya zo waraga te dri'bai losi ro ndi 'desii se koriyibe Nabota be Jezerela ya kai ri. 9 Anya egyi tate waraga ya ekye: “Nyayo ta tu akpa ro ro, ago nyozo orivo Nabota ri vo oriro 'dioro ro ya lidri lako. 10 Ago mi'ba lidri kozi ritu kori loto ndare ago kikicuyi nda, ekye: ‘Mi'da Lu te ndi 'bädri'ba be.’ 'Dooko äru nda tesi, ago avo nda kuni si ṛi.”
11 Ago dri'bai losi ro ndi 'desii lidri 'bakici Jezerela roya be, yeyite oso se Jezebela kegyibe ànyari waraga ya ronye. 12 Ànya ayoyi ta akpa rote, ago ozoyi orivo te Nabota ri vo oriro 'dioro ro ya lidri lako. 13 Ago mano kozi ritu ikyiyite riyite lototi ndare, ago kicuyi Nabota te lidri kandra ekye: “Nabota 'da Lu te ndi 'bädri'ba be.” Ago ànya lofoyi nda te tesi 'bakici kundu, ago voyi nda te ṛi kuniŋwà si. 14 'Dooko ànya zoyi lazo te Jezebela ri ekye: “Avo Nabota te kuni si nda drate.”
15 Dori ondro Jezebela keri tate anjioko avo Nabota te kuni si ago nda drate oko, Jezebela atate Aba ri ekye: “Miŋga, miru ämvu kono ro Nabota Jezerela'ba ro miri, se nda kogabezo ozone miri parata dri 'do; tana yauono Nabota te i'do lidriidriro, oko nda drate.” 16 Ago dori 'bädri'ba keri tate Nabota drate oko, nda ŋgate oyite ämvu kono ro Nabota Jezerela'ba ro roya, urune ndäri.
17 'Dooko OPI atate nebi Eliya Tisebe'ba ri ekye: 18 “Miŋga nyoyi drî Aba 'bädri'ba Yisaraele ro ro utune, se orivoya Samaria ya ana, nda orivoya ämvu kono ro Nabota roya nda oyite urune ndäri. 19 Ago beṛo miri atane ndäri mikye: Ono ni tase OPI kabe atana owo ekye: ‘Mifu 'di te, ago nya kpate ämvu na uruna ya?’ Nyiti ta ndäri mikye ma OPI matani nonye makye: ‘Vose kokyei kombe kari Nabota robe kigye ana kokyei ombena kari modo miro ro kpa kigye.’ ”
20 Ondro Aba kondre Eliya te oko nda atate ekye: “Nyusu mateya kyila'baazi maro?” Eliya zatadrite ekye: “Musu mite, tana nyozo andivo miro te ugu tase orivoya koziro OPI mile oyene. 21 Ta'dota ono ata OPI ro miri owo ekye: ‘Mezina ŋgakozi ndi midri; ago mayona mi 'da waṛi, ago mutufuna manoàgo katidri mi Aba ro ro iyeäṛi ro kode dritairo ndi kpeye ni Yisaraele yasi. 22 Ago mayena katidri miro ndi oso maye katidri 'Bädri'ba Yeroboama ŋgwa Nebata ro robe ago oso maye katidri 'Bädri'ba Baasa ŋgwa Aija ro robe ronye, tana nyeŋga ya maro te a'done kyilaro ono rota, ago tana nyoloci Yisaraele te takozi oyene.’ 23 Ago OPI atate ta Jezebela rota ekye: Kokyei onyana Jezebela ni goro Jezerela roya. 24 Ago 'diaza Aba ro se kabe odra 'bakici ya kokyei onyana ni; ago 'diaza ndaro se kabe odra vorriro ya koyii onyana ni.”
25 ('Diaza i'do se kozo andivo ndaro be cu ŋgakozi oyene OPI mile oso Aba ronye, se Jezebela toko ndaro so ya ndaro be oyene ana. 26 Nda yete tase pari undiro ayani ososi lui edeedero vo oso Amora'bai koyeyibe ronye, se OPI njate ni lidri Yisaraele ro milesi ana).
27 Ago ondro Aba keri ata se kwoi te oko, nda wa boŋgo ndaro te, ago so gunia te yilomvo, ago akpate ago u'dute gunia si, ago ugu abate yeleyele.
28 Ago OPI atate Eliya Tisebe'ba ri ekye: 29 “Inye'do mindre Aba kologo andivo ndaro be vuru mamile 'do ndi ya? Tana nda logo andivo ndaro te vuru mamile, mezina ŋgakozi ko tu ndaro si, oko mezina ŋgakozi ndi katidri ndaro dri tu ŋgwa ndaro rosi.”
كرم نابوت
1 وكانَ لِنابوتَ اليزرعيليِّ كرمٌ في يَزرَعيلَ قريـبٌ مِنْ قصرِ أخابَ مَلِكِ السَّامِرةِ. 2 فقالَ أخابُ لِنابوتَ: «أعطِني كرمَكَ فيكونَ لي بُستانَ بُقُولٍ لأنَّهُ قريـبٌ مِنْ قصري، وأنا أُعطيكَ بدلا مِنهُ كَرما أفضَلَ، وإنْ شِئْتَ أعطَيتُكَ ثَمَنَهُ نَقدا». 3 فأجابَهُ نابوتُ: «لا سمَحَ الرّبُّ أنْ أُعطيَكَ ميراثَ آبائي‌». 4 فعادَ أخابُ إلى قصرِهِ قَلِقا حزينا مِنْ كلامِ نابوتَ، ونامَ في سريرِهِ، وحَوَّلَ وجهَهُ إلى الحائِطِ ولم يتَناوَلْ طَعاما.
5 فجاءَت إيزابَلُ زَوجَتُهُ وسألَتْهُ: «ما بالُكَ كئيـبَ النَّفسِ ولا تـتَناوَلُ طَعاما؟» 6 فأجابَها: «لأنِّي قُلتُ لِنابوتَ اليَزرَعيليِّ: أعطِني كرمَكَ بِثَمَنٍ، أو إذا شِئْتَ أُعطيكَ كرما بدلا مِنهُ، فقالَ: لا أُعطيكَ كرمي». 7 فقالَت لَه إيزابَلُ: «أما أنتَ مَلِكٌ على إِسرائيلَ؟ قُمْ تَناوَلْ طَعاما وطِبْ نفْسا، وأنا أُعطيكَ كرمَ نابوتَ اليزرَعيليِّ».
8 وكتبت إيزابَلُ رسائِلَ بِا‏سمِ أخابَ، وختَمَتْها بِـخاتَمِهِ وأرسَلَتها إلى الشُّيوخِ والأعيانِ في المدينةِ الّتي يسكُنُها نابوتُ. 9 وكتَبَت في الرَّسائِلِ تقولُ: «نادوا بِيومِ صومٍ، وأجلِسوا نابوتَ في مُقدِّمةِ الشَّعبِ، 10 وا‏ختاروا رَجُلَينِ سافِلَينِ يَشهَدانِ علَيهِ أنَّهُ جَدَّفَ على اللهِ وعلى المَلِكِ‌. ثُمَّ أخرِجوهُ وا‏رجموهُ حتّى الموتِ». 11 ففَعَلَ شُيوخُ مدينةِ نابوتَ وأعيانُها كما كتبت إيزابَلُ في رسائِلِها إليهِم. 12 فنادَوا بِيومِ صومٍ وأجلَسوا نابوتَ في مُقَدِّمةِ الشَّعبِ، 13 ثُمَّ جاءَ رَجُلانِ سافِلانِ وجلسا قُبالَتَهُ، وشَهِدا علَيهِ أمامَ الشَّعبِ أنَّهُ جَدَّفَ على اللهِ وعلى المَلِكِ. فأخَذوهُ إلى خارِجِ المدينةِ ورجَموهُ بِالحجارةِ فماتَ. 14 وأرسَلوا إلى إيزابَلَ يقولونَ: «رُجِمَ نابوتُ وماتَ».
15 فلمَّا سَمِعَت إيزابَلُ برَجمِ نابوتَ وموتِهِ قالَت لأخابَ: «تَملِكُ الآنَ كرمَ نابوتَ اليزرَعيليِّ الّذي رفَضَ أنْ يَبـيعَكَ إياهُ بِثمَنٍ، لأنَّهُ ماتَ». 16 فلمَّا سَمِعَ أخابُ بِمَوتِ نابوتَ، نزَلَ في الحالِ إلى الكرمِ لِـيَمتَلِكَهُ.
17 فقالَ الرّبُّ لإيليَّا التَّشْبـيِّ: 18 «إذهَبْ لِلقاءِ أخابَ مَلِكِ إِسرائيلَ في السَّامِرةِ، في كرمِ نابوتَ الّذي نزَلَ إليهِ لِـيَمتَلِكَهُ، 19 وقُلْ لَه: «هذا ما قالَ الرّبُّ: أَقَتَلْتَ وَامْتَلَكْتَ أَيضا؟ ثُمَّ قُلْ لَهُ: هذا ما قالَ الرّبُّ: في الموضِعِ الّذي لَحَسَت فيهِ الكِلابُ دمَ نابوتَ، تَلحَسُ الكِلابُ دَمَكَ أَنْتَ أيضا».
20 فقالَ أخابُ لإيليَّا حينَ رَآهُ مُقبِلا: «هل وجَدتَني يا عَدُوّي؟» فأجابَ: «نعم، وجَدتُكَ لأنَّكَ بِــعْتَ نفْسَكَ وفعَلتَ الشَّرَّ أمامَ الرّبِّ. 21 لِذلِكَ يقولُ لكَ الرّبُّ: سأجلِبُ علَيكَ الشَّرَّ، وأُبـيدُ نَسلَكَ، وأقطَعُ كُلَّ ذكَرٍ فيهِ، مِنَ الكبـيرِ إلى الصَّغيرِ. 22 وأجعَلُ نَسلَكَ كنَسلِ يَرُبعامَ ونَسلِ بَعشا بنِ أخيَّا، لأنَّكَ أغَظتَني وجعَلتَ إِسرائيلَ يَخطَأُ. 23 أمَّا لإيزابَلَ، فيقولُ الرّبُّ أيضا: عِندَ أسوارِ مدينةِ يَزرَعيلَ تفتَرِسُ الكِلابُ جُثَّتَها‌. 24 وأمَّا أنتَ فمَنْ ماتَ مِنْ نَسلِكَ في المدينةِ كذلِكَ تفتَرِسُهُ الكِلابُ، ومَنْ ماتَ في البرِّيَّةِ فطَيرُ السَّماءِ تأكُلُهُ».
25 وما باعَ أحدٌ نفْسَهُ لِفِعْلِ الشَّرِّ أمامَ الرّبِّ مِثلَ أخابَ الّذي أغوَتهُ زَوجَتُهُ. 26 وبالَغَ أخابُ في الخطيئةِ بِــعِبادتِهِ الأصنامَ القذِرةَ، كما فعَلَ الأموريُّونَ الّذينَ طرَدُهُمُ الرّبُّ مِنْ وجهِ بَني إِسرائيلَ.
27 فلمَّا سَمِعَ أخابُ كلامَ إيليَّا مَزَّقَ ثيابَهُ ولَبِسَ مِسْحا ونامَ فيهِ، وصامَ ومشى مُنَكَّسَ الرَّأسِ. 28 فقالَ الرّبُّ لإيليَّا التَّشْبـيِّ: 29 «أرأيتَ كيفَ ا‏تّضَعَ أخابُ أمامي؟ لِذلِكَ لا أجلِبُ الشَّرَّ على نَسلِهِ أيّامَ حياتِهِ، ولكنْ في أيّامِ ا‏بْنِهِ».