Ŋen ŋəd̶akəmia d̶ə-Rəmwa
1 Ŋen ŋafəṯia ŋen ŋero ñagid̶i ñopəṯiya kwai kwai, ñaŋ pred̶ ñəŋgi ñagakəmia ŋen ŋəled̶a ɽrəto, ŋen ŋanṯa ndə ñagakəmia ŋen ŋed̶a gənəŋ ñagakəmia ntam enalo, ŋen ŋanṯa ñaŋ ñəŋgi ñagakəmia ŋen, ñaganəñaŋ com ñagëbəd̶ia ŋen iŋi ŋarnəlo.
2 Đeṯəm, ləgaləŋeṯr ṯa Rəmwa rakəməd̶ia ŋenŋa ŋəd̶urwaṯo eled̶a ildi ləbəd̶ia ŋen iŋi ŋeicia. 3 Na ñaŋ ñəŋgi ñagakəmia led̶a ildi ləbəd̶ia ŋen iŋi ŋeicia, na ñagëbəd̶ia ŋen ŋarno ŋulu com, ñagəbaṯa ṯa ñagid̶i ñaməñe ed̶akəmia d̶ə-Rəmwa? 4 Walla ñagad̶ama ŋen ŋəŋəra ŋəd̶ələŋeṯa ŋəbaiya d̶ə-Rəmwa na d̶walarano d̶əlëɽəŋu na d̶əɽiñaṯa ŋen d̶əlëɽəŋu? Ñagaijəba ṯa d̶ələŋeṯa ŋəbaiya d̶əlëɽəŋu d̶andaməd̶aṯa ṯa ñatad̶e ŋen ŋeicia ñoɽəbaṯe nano? 5 Orn ñagëbəd̶ia ŋen enare enalo na nara enalo nəbɽwaŋəno ṯa naṯad̶a ŋen ŋeicia nṯia ñagararreid̶ia d̶eiciano ŋcn ŋanṯa eloman ləd̶eiciano, ndə d̶akəmia d̶ə-Rəmwa id̶i d̶əd̶urwaṯo d̶id̶i ad̶ələŋim. 6 Ŋen ŋanṯa Rəmwa rapəɽa led̶a pred̶ eŋen ŋəŋəmëɽria lënəŋulu lid̶u. 7 Rënəŋu rid̶i arənanaice led̶a d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte, ildi ləbəd̶ia ŋen ŋəŋəra d̶walad̶a arano na ildi ləbapwaiña ŋaɽrwa na d̶amia na ŋen ṯa lënəŋulu alerṯe lid̶i aləniənded̶əm kwai kwai. 8 Orn led̶a ildi lwaiña ləbəd̶ia mənna enare enen, na laned̶o ŋen ŋəd̶urwaṯo ldənaice ŋen ŋəfo mənna aŋəno esen, na ŋen eŋen ŋafo ṯia, ṯa Rəmwa rid̶i arəlnaniace d̶eiciano na d̶akənna. 9 Led̶a pred̶ ildi ləbəd̶ia ŋen ŋeicia lid̶i alnaneini ŋen ŋubwa kaiñ iŋi ŋələṯrnaṯalo, na d̶wana id̶i d̶əsa narano enen kaiñ, led̶a ildi l-Alyawuḏ ananoŋ na led̶a ildi ləɽo Alyunaniyin com. 10 Orn rënəŋu rid̶i arənanaice led̶a pred̶ ŋaɽrwa na d̶amia na d̶ëuṯaralo ildi ləbəd̶ia ŋen ŋəŋəra, led̶a l-Alyawuḏ ananoŋ na led̶a ildi ləɽo Alyunaniyin com, 11 ŋen ŋanṯa Rəmwa rero d̶akəməd̶aṯa eŋen ŋəpiano.
12 Led̶a pred̶ ildi lero ləberṯia Alganun yi-Musa na lid̶u ŋen ŋeicia lënəŋulu lid̶i aləməndëd̶əni, na led̶a ildi lerṯo Alganun na ləbəd̶ia ŋen ŋeicia lid̶i alakəməni Alganunya. 13 Ŋen ŋanṯa ndə ed̶a gənəŋ gənna Alganun yi-Rəmwa məɽəməɽeñ ŋen iŋi ŋaber ŋəmid̶ia gəd̶urwaṯo eŋen Rəmwa nëiñua, orn led̶a ildi ləbəd̶ia ŋen ŋəd̶urwaṯo Alganunya lid̶i alid̶əni ləd̶urwaṯo eŋen Rəmwa nëiñua. 14 Đeṯəm, ndə led̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ ildi lero ləberṯia Alganun, orn lëbəd̶ia ŋen ləfo ig-Alganun, lënəŋulu lero Alganun, orn ŋen eŋen ŋaɽia Alganun entam enen. 15 Led̶a ildi labërrəŋaid̶ia ŋen ṯa ŋen iŋi Alganun yeɽwata ṯa led̶a alid̶i ŋəwërd̶ənu enare enen, ŋen ŋanṯa nara enen naɽo d̶aməd̶aṯa na naɽwata d̶eṯəm na ŋəṯəɽa eŋen ŋaləsəkia walla ŋid̶i aŋəɽrəkəd̶eid̶əṯi ŋen, 16 eloman ildi Rəmwa rid̶i arakəme ŋen ŋəŋaməɽa ŋəled̶a Yesu Almasiyaga. Ŋen iŋi ŋaɽo ŋəmaṯan eŋen ŋəŋəra iŋi igəbërrəŋaid̶ia.
Ŋen ŋ-Alyawuḏ na ŋ-Alganun
17 Đəñid̶i, aganəŋa ŋəŋgi agəbaṯa ṯa ag-Alyawuḏ na agaɽaŋəd̶aṯa Alganun nano yi-Rəmwa na agëminia bəɽan eŋen ŋə-Rəmwa, 18 na agaləŋeṯo ŋen iŋi Rəmwa rwonaṯa, na agaɽwad̶aṯa agələŋeṯa ŋen iŋi ŋəŋəra ŋəd̶urwaṯo ŋen ŋanṯa agërrəŋeinu Alganun, 19 na agələŋinu nano d̶eṯəm ṯa agaməd̶aṯa led̶a ildi ləŋəlisi, na ṯa agaɽo arrerre eled̶a ildi ləfo iŋərəm. 20 Na agatoɽaṯa ŋen ŋəled̶a laijəba ŋen nəsi na agabërrəŋaicia led̶a lero d̶ələŋeṯa ŋen, ŋen ŋanṯa agaləŋeṯo ŋen pred̶ ŋəd̶eṯəm ŋ-Alganun. 21 Aganəŋa ŋəŋgi agəbërrəŋaicia led̶a ɽrəto ŋen agaber agabërrəŋeinia bəɽan? Aganəŋa ŋəŋgi agəbërrəŋaicia led̶a ŋen ṯa, “Lënəŋulu alerṯe ləlaldəbəca laŋge.” Agalaldəbəca laŋge? 22 Aganəŋa ŋəŋgi agəlwaɽəṯia led̶a ṯa, “Lënəŋulu alerṯe ləɽaŋa lijila ɽrəto, agaɽaŋa lijila ɽrəto? Aganəŋa ŋəŋgi agəŋgeiṯu laŋge alo ləpiano ildi led̶a ldukwud̶əñiṯialo, agalaldəbəca laŋge ig-Alekəl?” 23 Aganəŋa ŋəŋgi agëminia eŋen ŋ-Alganun, agagera ŋen ŋ-Alganun nṯia aganaica Rəmwa d̶eicia? 24 Ŋen ŋanṯa ŋen ŋawërd̶ənu egad̶am gə-Rəmwa ṯa, “Irəŋ gə-Rəmwa gaɽwatənia ŋenŋa ŋeicia eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ ŋen ŋanṯa ñaŋ.”
25 Đuɽəd̶ənia d̶əndaməd̶aṯa ikərəŋ ndə ñagənna na ñagəbəd̶ia ŋen ŋ-Alganun, orn ndə ñagəgera ŋen ŋ-Alganun d̶uɽəd̶ənia ed̶alo d̶aɽo d̶arno d̶ero. 26 Nṯia ndə ed̶a igi gero guɽəd̶ənia gəbəd̶ia ŋen ŋəd̶urwaṯo ŋ-Alganun, Rəmwa raber rabəŋënṯia ed̶a igi gero d̶uɽəd̶ənia garno ed̶a guɽəd̶ənu? 27 Na led̶a ildi lero luɽəd̶ənia egaŋəno orn lëbəd̶ia ŋen ŋ-Alganun, led̶a ildei lid̶i aləndakəme ñaganəñaŋ ñəŋgi ñagerṯo Alganun yiwërd̶ənu na ñəŋgi ñaguɽəd̶ənu egaŋəno, orn ñəŋgi ñagəgera ŋen ŋ-Alganun. 28 Ŋen ŋanṯa Alyawuḏ d̶urri yënəŋu gerṯe yaɽo ed̶a igi g-Alyawuḏ egaŋəno na d̶uɽəd̶ənia d̶urri d̶ënəŋu gerṯe d̶aŋəno ikərəŋ. 29 Alyawuḏ d̶urri yënəŋu yaɽo ed̶a igi gəɽo Alyawuḏ egare, na d̶uɽəd̶ənia d̶urri d̶aɽo d̶uɽəd̶ənia d̶ara, eŋen ŋ-Usila gə-Rəmwa, gerṯe ŋenŋa ŋəwërd̶ənu ig-Alganun. Led̶a laber lənaica ed̶a igi d̶amia, orn Rəmwa ramananaica d̶amia.
دينونة الله
1 لذلِكَ لا عُذْرَ لكَ أيّا كُنتَ، يا مَنْ يَدينُ الآخَرينَ ويَعمَلُ أعمالَهُم، لأنّكَ حينَ تَدينُهُم تَدينُ نَفسَكَ 2 ونَحنُ نَعلَمُ أنّ اللهَ يَدينُ بِالعدلِ مَنْ يَعمَلُ مِثلَ هذِهِ الأعمالِ. 3 وأنتَ، يا مَنْ يَدينُ الذينَ يَعمَلونَها ويَفعلُ مِثلَهُم، أتَظُنّ أنّكَ تَنجو مِنْ دَينونَةِ اللهِ؟ 4 أم إنّكَ تَستَهينُ بِعَظيمِ رأفتِهِ وصَبرِهِ واَحتمالِهِ، غَيرَ عارِفٍ أنّ اللهَ يُريدُ بِرأْفَتِهِ أنْ يَقودَكَ إلى التّوبَةِ؟ 5 ولكنّكَ بِقساوَةِ قَلبِكَ وعِنادِكَ تَجمعُ لِنَفسِكَ غَضَبًا لِـيومِ الغَضَبِ، حينَ تَنكَشِفُ دَينونَةُ اللهِ العادِلَةُ، 6 فيُجازي كُلّ واحدٍ بأعمالِهِ، 7 إمّا بِالحياةِ الأبدِيّةِ لِمَنْ يُواظِبونَ على العَمَلِ الصّالِـحِ ويَسْعَوْنَ إلى المَجدِ والكَرامَةِ والبَقاءِ، 8 وإمّا بالغَضَبِ والسّخْطِ على المُتَمَرّدينَ الذينَ يَرفُضونَ الحقّ ويَنقادونَ لِلباطِلِ. 9 والوَيلُ والعَذابُ لِكُلّ إنسانٍ يعمَلُ الشّرّ مِنَ اليَهودِ أوّلاً ثُمّ اليونانيّينَ، 10 والمَجْدُ والكَرامةُ والسّلامُ لِكُلّ مَنْ يَعمَلُ الخَيرَ مِنَ اليَهودِ أوّلاً ثُمّ اليونانيّينَ، 11 لأنّ اللهَ لا يُحابـي أحدًا. 12 فالذينَ خَطِئوا وهُمْ بِغيرِ شريعةِ موسى، فَبِغيرِ شريعةِ موسى يَهلِكونَ. والذينَ خَطِئوا ولَهُم شريعةُ موسى، فبِشريعةِ موسى يُدانُونَ. 13 وما الذينَ يَسمَعونَ كلامَ الشّريعةِ هُمُ الأبرارُ عِندَ اللهِ، بَلِ الذينَ يَعمَلونَ بأحكامِ الشّريعةِ هُم الذينَ يَتَبرّرونَ. 14 فغَير اليَهودِ مِنَ الأُمَمِ، الذينَ بلا شريعةٍ، إذا عَمِلوا بالفِطرةِ ما تأمُرُ بِه الشريعةُ، كانوا شريعةً لأنفُسِهِم، معَ أنّهُم بِلا شَريعةٍ. 15 فيُـثبِتونَ أنّ ما تأمُرُ بِه الشريعةُ مكتوبٌ في قُلوبِهِم وتَشهَدُ لهُم ضمائِرُهُم وأفكارُهُم، فهيَ مرّةً تَــتّهِمُهُم ومرّةً تُدافِـعُ عَنهُم. 16 وسيَظهَرُ هذا كُلّهُ، كما أُبشّرُكُم بِه، يومَ يَدينُ اللهُ بِالمَسيحِ يَسوعَ خفايا القُلوبِ.
اليهود والشريعة
17 وأنت، يا من تُسمّي نفسَك يهوديّا، وتتّكلُ على الشريعةِ، وتفتخرُ باللهِ 18 وتعرِفُ مشيئتَهُ، وتُمَيّزُ ما هوَ الأفضَلُ بِما تَعَلّمتَهُ مِنَ الشريعةِ، 19 وتَعتَقِدُ أنّكَ قائِدٌ لِلعُميانِ ونُورٌ لِمَنْ هُمْ في الظلامِ 20 ومُؤدّبٌ لِلأغبِـياءِ ومُعَلّمٌ لِلبُسطاءِ، لأنّ لكَ في الشريعةِ كمالَ المعرِفَةِ والحقيقَةِ. 21 أنتَ، يا مَنْ يُعَلّمُ غَيرَهُ، أما تُعَلّمُ نَفسَكَ؟ تُنادي: لا تَسرِقْ، وتَسرِقُ أنتَ؟ 22 تَقولُ: لا تَزْنِ، وتَــزني؟ تَستَنكِرُ الأصنامَ وتنهَبُ هياكِلَها؟ 23 تَفتَخِرُ بالشريعةِ وتُهينُ اللهَ بِعُصيانِ شريعَتِهِ؟ 24 فالكِتابُ يَقولُ: «بِسببِكُم يَستَهينُ النّاسُ باَسمِ اللهِ بَينَ الأُممِ».
25 إنْ عَمِلتَ بالشريعةِ كانَ لِخِتانِكَ فائدةٌ، ولكِنْ إذا خالَفْتَ الشريعةَ صِرتَ في عِدادِ غَيرِ المَخْتونينَ. 26 وإذا كانَ غَيرُ المَختونينَ يُراعُونَ أحكامَ الشريعةِ، أفَما يَعتَبرُهُمُ اللهُ في عِدادِ المَختونينَ؟ 27 ومَنْ عَمِلَ بالشريعةِ، وهوَ غَيرُ مَختونِ الجسَدِ، أفَلا يَحكُمُ علَيكَ أنتَ اليَهوديّ الذي يُخالِفُ الشريعةَ ولَه كِتابُها والخِتانُ؟ 28 فما اليَهوديّ هوَ اليَهوديّ في الظّاهِرِ، ولا الخِتانُ هوَ ما ظهَرَ في الجسَدِ، 29 وإنّما اليَهوديّ هوَ اليَهوديّ في الباطِنِ، والخِتانُ هوَ خِتانُ القَلبِ بالرّوحِ لا بِحُروفِ الشريعةِ. هذا هوَ الإنسانُ الذي يَنالُ المَديحَ مِنَ اللهِ لا مِنَ البشَرِ.