Ŋen ŋəwujənu ŋwuji gəṯëd̶ənialo na ed̶a gakəməd̶ia
1 Yesu nəŋəlwaɽəṯi ṯaləmis ŋen ŋəwujənu ṯa, d̶eṯəm yënəŋulu ṯayekeɽəd̶o Rəmwa jaica jaica na aiyerṯe yofəd̶iano, 2 nəŋaṯa, “Eləŋ gafo gənəŋ alo yenəŋ igi gero gəd̶əñia Rəmwa na gero gəd̶əñia led̶a com. 3 Na wuji gafo gənəŋ alo yakəl igi ebaŋgen gaiyo, na gënəŋu nəŋəmeṯa nano ñoman ñwaiña nəŋaṯa, ‘Naicəñe ŋen ŋəd̶urwaṯo ŋed̶a igi gəgeiyeiñe!’ 4 Iliga lwalano gënəŋu ganed̶o orn iliga lənḏurṯu nəŋaṯa egare gəlëɽəŋu, ‘Egero igəd̶əñia Rəmwa na egero igəd̶əñia led̶a, 5 orn ŋen ŋanṯa wuji igi gaiñirnḏeicia kaiñ igid̶i emanaice ŋen ŋəd̶urwaṯo ŋen ŋanṯa nḏurṯu alo gënəŋu aŋerṯe gaiñəcwaria gəñokoɽəbaṯa nano!’ ” 6 Eləŋ Yesu nəŋaṯa, “Nər ŋen iŋi ŋeləŋ gero gəd̶urwaṯa eŋen gəlwaɽo. 7 Na Rəmwa raber rid̶i arəmoṯe ŋen ŋəled̶a əllëɽəŋu ildi luṯənu na lurəndəd̶ia ṯa alneini ŋen ŋəd̶urwaṯo ildi lurəndəd̶ia ëd̶əñëd̶əñin na uləŋgələŋ? Gaɽe rënəŋu raber rid̶i arəlaməd̶aṯe taltal? 8 Igandəlwaɽəṯia ṯa rënəŋu rarəmoṯwa ŋen ṯa lënəŋulu alneini ŋen ŋəd̶urwaṯo taltal. Orn gaɽe Id̶ia gə-Led̶a gid̶i aŋəfid̶i led̶a ildi lerṯo d̶wonaṯa alo ndə geṯo?”
Ŋen ŋəwujənu ŋ-Alfarisi na ŋed̶a gətəmeicia ṯolba
9 Na Yesu nəŋəlwaɽəṯi led̶a ləmaṯan ŋen ŋəwujənu ildi lëɽənu d̶əñano ṯa lad̶urwaṯo eŋen na lad̶aməco led̶a eŋen ildi lwomən pred̶: 10 “Led̶a ləɽijan lënṯu ig-Alekəl ṯa aleɽəd̶e Rəmwa. Ed̶a gənəŋ g-Alfansiyin, na ed̶a gwomən gəled̶a lətəmeicia ṯolba.
11 “Ed̶a g-Alfarisiyin gad̶əru nəŋəṯurṯi Rəmwa ṯia eŋen ŋəlëɽəŋu ṯa, ‘Ya Rəmwa igaŋërṯiaŋa nano ŋen ŋanṯa egero egəbarna led̶a ildi lwomən, ildi ləsaṯa lorəba na ləgera ŋen na ləɽo nalaiñ, na ŋen ŋanṯa egero egəbarna ed̶a igi gətəmeicia ṯolba com. 12 Egaɽaŋa ŋorwaṯaŋa ñoman ñəɽijan eñoman d̶enəŋ ñəməñe ñəɽijan. Na egananaid̶ia laŋge egworəb ildi ləɽo red̶ elaŋge pred̶ igəfafid̶əlo’. 13 Orn ed̶a igi gətəmeicia ṯolba gad̶əru nwaldaŋ aten na gero gamed̶əño ṯa gatucia isi elo orn ṯaŋəpunu lurəmia bəɽan nəŋaṯa, ‘Ya Rəmwa giyacəñe ŋəbaiya nano ŋen ŋanṯa igeicia!’ ” 14 Yesu nəŋaṯa, igandəlwaɽəṯia ṯa, “Ed̶a igei gətəmeicia ṯolba gad̶aŋəṯo eɽa gəd̶urwaṯo eŋen Rəmwa nëiñua orn ed̶a gwomən gero gəbəd̶ia ṯia. Ŋen ŋanṯa ed̶a igi goɽrinia bəɽan gënəŋu gid̶i aŋid̶əni gəta na ed̶a igi gəbəd̶ənia gəta bəɽan gënəŋu gid̶i aŋoɽrini.”
Ŋen Yesu gabuŋṯu ñere ñərra
(Maṯṯa 19:13-15Margus 10:13-16)
15 Led̶a ləmaṯan lafo lamaməṯu Yesu ñere eñen ṯa gënəŋu aŋələpərre. Orn ndə ṯaləmis yiseicu ṯia, negəriñaṯe led̶a. 16 Yesu nəŋundəd̶eini ñere nano, nəŋaṯa, “Ŋgiṯr ñere aiñeṯa nano. Ñerṯe ñagələtriṯia ŋen ŋanṯa led̶a larno ṯia ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋaŋen. 17 Đeṯəm igandəlwaɽəṯia ṯa ed̶a gənəŋ igi gəber gəbaŋënṯia ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋen ŋarno ŋere ŋəta gënəŋu gaber gid̶i aŋënṯi.”
Ŋen maje gerṯo laŋge lwaiña gəpwaiña d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte
(Maṯṯa 19:16-30Margus 10:17-31)
18 Na eləŋ gənəŋ gəled̶a l-Alyawuḏ geɽəd̶o Yesu nəŋaṯa, “Ya Ed̶a gəŋəra gəbërrəŋaid̶ia ŋen, igëbəd̶ia ṯau ṯa yerṯe d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte?”
19 Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Agënəciñi egəŋəra ed̶a? Ed̶a gero gənəŋ gəŋəra illi Rəmwa ronto. 20 Agaləŋeṯo Alganun: Ŋerṯe agəɽaŋa wujiga gərto, ŋerṯe agəɽiñəd̶ia, ŋerṯe agəlaldəbəca, ŋerṯe agaɽia wen na d̶əñiṯu eṯalo na ləŋgalo.” 21 Na eləŋ nəŋəmeiṯi ṯa, “Egarəmoṯo ŋen iŋi pred̶ liga egəɽo ëd̶əm na d̶əñid̶i məldin.” 22 Ndə Yesu gəno ŋen iŋi nəŋəmeiṯi ṯa, “Agafo pwa eŋen ŋənəŋ. Mbu ŋaṯwe laŋge pred̶ əllaɽəŋa na ŋananaice led̶a algərus ildi ləɽo ləbai na agid̶i ŋerṯe laŋge lwaiña elo. Oro ŋela ŋaiñəteṯe.” 23 Orn ndə eləŋ gəno ŋen iŋi ṯaŋwano kaiñ ŋen ŋanṯa gënəŋu gerṯo laŋge lwaiña. 24 Ndə Yesu gəseicu eləŋ gwana kaiñ nəŋaṯa. “Ŋen ŋau ŋəbɽwaŋəno ṯia eled̶a ildi lerṯo laŋge lwaiña ṯa alënṯi eŋələŋe ŋə-Rəmwa! 25 Ŋen ṯa d̶ëuri d̶əbënṯia id̶əɽi d̶alibria ŋen iŋi ŋabaped̶ ŋaməñaṯo ŋen ṯa ed̶a igi gerṯo laŋge lwaiña gəbënṯia eŋələŋe ŋə-Rəmwa.” 26 Led̶a ildi ləno ŋen iŋi ldaṯa. “Ndə ŋen ŋəfo ṯia, əsëgi gəɽwad̶aṯa gëbərnia.” 27 Orn Yesu nəŋaṯa, “Ŋen iŋi led̶a ləber ləɽwad̶aṯa ləbəd̶ia, Rəmwa rënəŋu raɽwad̶aṯa rəbəd̶ia.” 28 Buṯrus nəŋaṯa, “Seicu, nanda ñagaŋgiṯu neɽa enaiñ nəñaŋateṯe.” 29 Yesu nəŋəlwaɽəṯi ṯa, “Đeṯəm igandəlwaɽəṯia ṯa led̶a pred̶ ildi ləŋgiṯu neɽa enen na wasenanda na lorldenanda na eṯenanda na ləŋgenanda na ñere ŋen ŋanṯa ŋələŋe ŋə-Rəmwa, 30 lënəŋulu lid̶i alneini d̶əñid̶i ŋen ŋwaiña kaiñ ŋəməñaṯo ŋen ŋananoŋ na iliga ildi lid̶i alela lid̶i alneini d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte.”
Ŋen Yesu gəlwaɽo təŋ eŋen ŋəŋəɽaiñ ŋəlëɽəŋu
(Maṯṯa 20:17-19Margus 10:32-34)
31 Yesu nəŋəmaṯe ṯaləmis aləsoŋ isi yeɽo red̶ neməñe eɽijan nəŋəlwaɽəṯi ṯa, “Seicr! Ləgabəṯar alo yi-Ursalim na ŋen pred̶ iŋi alanəbiya yiwërd̶u eŋen ŋ-Id̶ia gə-Led̶a ŋid̶i aŋəɽiñad̶eini. 32 Ŋen ŋanṯa gënəŋu gid̶i aŋəneid̶əni eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ na gid̶i aŋəd̶aməjəni eŋen na gid̶i aŋwërni na gid̶i aŋəd̶aṯabijəni nano. 33 Lënəŋulu lid̶i almëpwi kaiñ almaɽiñe, na ndə ñoman ñəɽo ñiɽijin gënəŋu gid̶i aŋətwod̶e eŋəɽaiñ.” 34 Orn ṯaləmis yero yeləŋeṯa ŋen iŋi pred̶ na ŋen ŋatërainəlo nano. Na yënəŋulu niyaijəbeṯe ŋen iŋi Yesu gəɽwataṯa nano.
Ŋen Yesu geid̶u ed̶a gəŋəlisi
(Maṯṯa 20:29-34Margus 10:46-52)
35 Ndə Yesu gəfo alo y-Ariya ṯwaiñ, ed̶a gənəŋ gəŋəlisi gəber gəseid̶ia gafo gaɽaŋa ed̶ad̶ ṯaŋekeɽəd̶o led̶a laŋge. 36 Ndə maje gəno led̶a lwaiña ləbərlda ed̶ad̶ nəŋeɽəd̶əd̶e ṯa, “Ŋen ŋəwande?” 37 Na led̶a ldəmeiṯi ṯa, “Yesu galo yi-Nasəraṯ fəŋu gəbərlda ed̶ad̶!” 38 Gënəŋu nəŋundəd̶i Yesu nəŋaṯa, “Ya Yesu Id̶ia gə-Ḏawuḏ, giyacəñe ŋəbaiya nano.” 39 Led̶a ildi lafəṯu Yesu nëiñua ldəmagariñaṯe ldəmeiṯi ṯa bwaiño ŋəma, orn maje ṯaŋurndəd̶u kaiñ nəŋaṯa ṯa, “Id̶ia gə-Ḏawuḏ giyacəñe ŋəbaiya nano.” 40 Yesu nəŋəd̶uri nəŋəlwaɽəṯi led̶a ṯa aləmamaṯe maje nano. Ndə geṯo Yesu ṯwaiñ, nəŋəmeɽəd̶e ṯa, 41 “Fəwandəgi agwonaṯa igəŋiṯia?” Maje nəŋaṯa, “Ya Eləŋ ŋgiṯəñi iseid̶i təŋ.” 42 Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Seid̶u. Đwonaṯa d̶əlaɽəŋa d̶eid̶iaŋa.” 43 Na maje nəŋəseid̶i taltal nəŋəteṯe Yesu ṯaŋənanaico Rəmwa ŋaɽrwa. Na led̶a pred̶ ldənaice Rəmwa ŋaɽrwa ndə ləseicu ŋen iŋi.
مثل الأرملة والقاضي
1 وكلّمَهُم بِمَثَلٍ على وُجوبِ المُداومَة على الصلاةِ مِنْ غَيرِ مَلَلٍ، 2 قالَ: «كانَ في إحدى المُدُنِ قاضٍ لا يَخافُ اللهَ ولا يَهابُ النّاسَ. 3 وكانَ في تِلكَ المدينةِ أرملةٌ تتردّدُ إليهِ وتقولُ لَهُ: أنصِفْني مِنْ خَصْمي! 4 فكانَ يَرفُضُ طَلَبها، ولكنّهُ بَعدَ مُدّةٍ طويلةٍ قالَ في نَفسِهِ: معَ أنّي لا أخافُ اللهَ ولا أهابُ النّاسَ، 5 فسأُنصِفُ هذِهِ الأرمَلةَ لأنّها تُزْعِجُني، وإلاّ ظَلّت تَجيءُ وتُضايقُني».
6 وقالَ الرّبّ يَسوعُ: «اَسمَعوا جيّدًا ما قالَ هذا القاضي الظالمُ، 7 فكيفَ لا يُنصِفُ اللهُ مُختاريهِ الضارعينَ إلَيهِ ليلَ نهارَ؟ وهل يُبطئُ في الاستجابَةِ لهُم؟ 8 أقولُ لكُم: إنّهُ يُسرعُ إلى إنصافِهِم. ولكِنْ، أيَجِدُ اَبنُ الإنسانِ إيمانًا على الأرضِ يومَ يَجيءُ؟»
مثل الفريسي وجابي الضرائب
9 وقالَ هذا المثَلَ لِقومٍ كانوا على ثِقَةٍ بأنّهُم صالِحونَ، ويَحتَقِرونَ الآخرينَ: 10 «صَعِدَ رَجُلانِ إلى الهَيكَلِ ليُصَلّيا، واحدٌ فَرّيسيّ والآخرُ مِنْ جُباةِ الضّرائبِ. 11 فوقَفَ الفَرّيسيّ يُصلّي في نَفسِهِ فيقولُ: شُكرًا لكَ يا اللهُ، فما أنا مِثلُ سائِرِ النّاسِ الطامعينَ الظالِمينَ الزّناةِ، ولا مِثلُ هذا الجابي! 12 فأنا أصومُ في الأُسبوعِ مَرّتَينِ، وأوفي عُشْرَ دَخلي كُلّهِ. 13 وأمّا الجابي، فوقَفَ بَعيدًا لا يَجْرُؤُ أنْ يَرفَعَ عَينَيهِ نحوَ السّماءِ، بل كانَ يَدُقّ على صَدْرِهِ ويقولُ: اَرحَمْني يا اللهُ، أنا الخاطئُ!
14 أقولُ لكُم: هذا الجابي، لا ذاكَ الفَرّيسيّ، نزَلَ إلى بَيتِهِ مَقبولاً عِندَ اللهِ. فمَنْ يرفَعْ نَفسَهُ يَنخَفِضْ، ومَنْ يخْفِضْ نَفسَهُ يَرتَفِعْ».
يسوع يبارك الأطفال
(متى 19‏:13‏-15، مرقس 10‏:13‏-16)
15 وجاءَ إلَيهِ بَعضُ النّاسِ بأطفالٍ ليضَعَ يدَيهِ علَيهِم. فلمّا رآهُمُ التلاميذُ اَنتَهرُوهُم. 16 ولكِنْ يَسوعُ دعا الأطفالَ إلَيهِ وقالَ: «دَعُوا الأطفالَ يَأتونَ إليّ ولا تَمنَعوهُم، لأنّ لأمثالِ هَؤلاءِ مَلكوتَ اللهِ. 17 الحَقّ أقولُ لكُم: مَنْ لا يَقبلُ مَلكوتَ اللهِ كأنّهُ طِفْلٌ لا يَدخُلُهُ».
الرجل الغني
(متى 19‏:16‏-30، مرقس 10‏:17‏-31)
18 وسألَهُ أحَدُ الوُجَهاءِ: «أيّها المُعَلّمُ الصالحُ، ماذا أعمَلُ لأرِثَ الحياةَ الأبدِيّةَ؟» 19 فأجابَهُ يَسوعُ: «لماذا تَدعوني صالِحًا؟ لا صالحٌ إلاّ اللهُ وحدَهُ. 20 أنتَ تَعرِفُ الوصايا: لا تَزْنِ، لا تَقْتُلْ، لا تَسرِقْ، لا تَشهَدْ بالزّورِ، أكرِمْ أباكَ وأُمّكَ». 21 فقالَ الرّجُلُ: «مِنْ أيّامِ صِبايَ عمِلتُ بِهذِهِ الوصايا كُلّها».
22 فلمّا سمِعَ يَسوعُ كلامَهُ هذا، قالَ لَهُ: «يُعْوِزُكَ شيءٌ واحدٌ، بِعْ كُلّ ما تَملِكُ ووَزّعْ ثَمنَهُ على الفُقراءِ، فيكونَ لكَ كَنزٌ في السّماواتِ، وتَعالَ اَتبَعْني». 23 فحَزِنَ الرّجُلُ عِندَما سمِعَ هذا الكلامَ، لأنّهُ كانَ غَنيّا جدّا.
24 ورأى يَسوعُ أنّهُ حزِنَ، فقالَ: «ما أصعَبَ دُخولَ الأغنياءِ إلى مَلكوتِ اللهِ! 25 فمُرورُ الجمَلِ في ثَقبِ الإبرَةِ أسهَلُ مِنْ دُخولِ الغَنيّ إلى مَلكوتِ اللهِ». 26 فقالَ السّامِعونَ: «مَنْ يُمكِنُهُ أنْ يَخلُصَ، إذًا؟» 27 فأجابَ يَسوعُ: «ما لا يُمكِنُ عِندَ النّاسِ، مُمْكنٌ عِندَ اللهِ».
28 فقالَ لَهُ بُطرُسُ: «ها نَحنُ تَركنا ما لنا وتَبِعناكَ!» 29 فأجابَ يَسوعُ: «الحقّ أقولُ لكُم: ما مِنْ أحَدٍ ترَكَ بَيتًا أوِ اَمرأةً أو إخوَةً أو أبًا أو أُمّا أو أولادًا مِنْ أجلِ مَلكوتِ اللهِ، 30 إلاّ نالَ في هذِهِ الدُنيا أضعافَ ما ترَكَ، ونالَ في الآخِرَةِ الحياةَ الأبدِيّةَ».
يسوع ينبئ مرة ثالثة بموته وقيامته
(متى 20‏:17‏-19، مرقس 10‏:32‏-34)
31 وأخَذَ التلاميذَ الاثنَي عشَرَ على اَنفِرادٍ وقالَ لهُم: «ها نَحنُ صاعِدونَ إلى أُورُشليمَ، فيَتِمّ كُلّ ما كتَبَهُ الأنبياءُ في اَبنِ الإنسانِ، 32 فسَيُسَلّمُ إلى الوثَنيّينَ، فيَستَهزِئونَ بِه ويَشتُمونَهُ ويَبصُقونَ علَيهِ، 33 ثُمّ يَجلِدونَهُ ويَقتُلونَهُ، وفي اليومِ الثالثِ يَقومُ». 34 فما فَهِمَ التلاميذُ شيئًا مِنْ ذلِكَ، وكانَ هذا الكلامُ مُغلَقًا علَيهِم، فما أدركوا مَعناهُ.
يسوع يشفي أعمى
(متى 20‏:29‏-34، مرقس 10‏:46‏-52)
35 واَقتَرَبَ يَسوعُ مِنْ أريحا، وكانَ رَجُلٌ أعمى جالِسًا على جانِبِ الطّريقِ يَستَعطي. 36 فلمّا أحسّ بِمُرورِ الجُموعِ سألَ: «ما هذا؟» 37 فأخبروهُ أنّ يَسوعَ النّاصِريّ يَمُرّ مِنْ هُناكَ. 38 فصاحَ الأعمى: «يا يَسوعُ اَبنَ داودَ، اَرحَمني!» 39 فاَنتَهَرَهُ السّائِرونَ في المُقدّمَةِ ليَسكُتَ. لكِنّهُ صاحَ بِصوتٍ أعلى: «يا اَبنَ داودَ، اَرحَمني!» 40 فوقَفَ يَسوعُ وأمرَ بأنْ يُقَدّموهُ إلَيهِ. فلمّا اَقتَرَبَ سألَهُ: 41 «ماذا تُريدُ أنْ أعمَلَ لكَ؟» فأجابَهُ: «أنْ أُبصِرَ، يا سيّدُ!»
42 فقالَ لَه يَسوعُ: «أبصِرْ، إيمانُكَ شَفاكَ!» 43 فأبصَرَ في الحالِ وتبِعَ يَسوعَ وهوَ يَحمَدُ اللهَ. ولمّا رأى الشّعبُ ما جرى، مَجّدوا اللهَ كُلّهُم.