Ŋen ŋə-Buṯrus na ŋə-Karnilius
1 Na alo yi-Gaisanya maje gafo gəbërnia Karnilius gəɽo eləŋ gaskari yeɽo miyya ibërnia jes y-Iṯalia. 2 Gënəŋu gafo gaŋəra na gad̶əñia Rəmwa led̶ala pred̶ legeɽa gəlëɽəŋu, na gënəŋu gaməd̶aṯo led̶a ildi ləɽo ŋəbaiyaŋəno na gaṯurṯia Rəmwa jaica. 3 Na lomanəŋ garno sa iɽijin yëd̶əñin, ŋen ŋamiñiṯəma nəŋəseici ŋopia malaiyəka d̶ə-Rəmwa nəd̶əmeṯa nano nḏaṯa, “Karnilius.” 4 Na ṯaŋəseicu kaiñ na ŋəd̶aiña nəŋəmëndi, nəŋaṯa, “Ŋen ŋanṯau ya Eləŋ?” Na malaiyəka ndəmeiṯi ṯa, “Đəṯurṯia Rəmwa d̶əlaɽəŋa na d̶ələŋeṯa d̶əño d̶əlaɽəŋa d̶abwoṯo Rəmwa nano, na rələŋəd̶einiau. 5 Na d̶əñid̶i d̶waṯo led̶a alo yi-Yafa ṯa alundəd̶ia maje gəbërnia Siman, igi gəbërnia Buṯrus com, 6 gënəŋu gwëtu gaɽaŋa egeɽa gə-Siman, igi gəbəpa yerna, na eɽa gafo albar nano.” 7 Ndə malaiyəka d̶əbəɽo d̶əge, id̶i d̶ənaico Karnilius ŋen, gënəŋu nəŋundəd̶i ləbai eɽa ləɽijan ildi ləmeitia ŋəmëɽria na askari isi yeŋəra isi imad̶uɽəd̶ənṯia, 8 na ndə gəlwaɽəṯəlo ŋen pred̶ nəŋələd̶waṯe alo yi-Yafa.
9 Na eloman leṯeɽe ndə ləfo alo yi-Yafa ṯwaiñ, Buṯrus nəŋabwoṯe eɽa ed̶əpe ŋen ŋanṯa aŋəṯurṯi Rəmwa ëd̶əñinano. 10 Na nəŋəcoiñəṯe kaiñ ṯaŋwonaṯo gəsa, na ŋen led̶a ləfo ləbəd̶ia aicəba, ŋen ŋamiñiṯəma garno gəndro iŋurid̶. 11 Na gaseicu ltuŋga ləgagid̶ənu na wagənəŋ gəbarano garno alfarəd̶ia liruwəṯa alo lëndənu alo marldwan, 12 leiṯo laŋge ano ɽrugud̶u d̶wala d̶əd̶əñwa na d̶irnuŋ, na imwa yeicia na ndəfia nelo. 13 Na olia nəŋəmeṯa nano nəŋaṯa, “Buṯrus, twod̶o ŋaɽiñe d̶wala ŋase!” 14 Orn Buṯrus nəŋaṯa, “Ndo, Eləŋ Yesu! Igënəñi egero egəsa wagənəŋ gətaŋa geicia lomanəŋ.” 15 Na olia igi geṯəma nano təŋ nəŋaṯa, “Wagənəŋ igi Rəmwa rid̶u gətəɽe ŋerṯe agəbaṯa ṯa gataŋa!” 16 Ŋen iŋi ŋid̶ənu ñoman ñiɽijin na waŋge nəŋoɽəbaṯe elo d̶əge.
17 Ŋen Buṯrus girəwano nəŋiɽəd̶əni bəɽan ṯa ŋen ŋanṯau iŋi igəseicu. Orn led̶a ildi Karnilius gəd̶waṯəlo labekeɽəd̶ia eɽa gə-Siman, na lafo laṯurwa igëuwər iliga lakəl d̶urri, 18 na lundəd̶u ldeɽəd̶e ṯa, “Siman igi gəbërnia Buṯrus gëni ëli?” 19 Na ndə Buṯrus gəfo gəsəd̶eicia ŋen nəsi iŋi gəseicu, Usila gə-Rəmwa galwaɽəṯəma ṯa, “Nwano, led̶a lëni liɽijin ləŋapwaiña. 20 Twod̶o ŋirəwi ñaɽəlda. Gerṯe agirəwano eŋen ŋənəŋ, ŋen ŋanṯa igënəñi egad̶waṯəlo.” 21 Nṯia Buṯrus nəŋəlimwəṯi nano nəŋaṯa ṯa, “Fiñi ñiŋgi ñagaiñəpwaiña. Ŋen ŋanṯau iŋi ñagiləjiṯu?” 22 Na led̶a ldaṯa, “Karnilius, maje gəɽo eləŋ gaskari miyya igi gəd̶urwaṯo eŋen Rəmwa nëiñua na gəd̶əñia Rəmwa, na Alyawuḏ pred̶ yaɽo d̶aməd̶aṯa eŋen ŋəŋəra ŋəlëɽəŋu, gënəŋu ganeinu ŋen malaiyəkad̶a d̶ətəɽe d̶ə-Rəmwa ṯa aŋundəd̶aici egeɽa gəlëɽəŋu aŋanaṯe ŋen ŋəlaɽəŋa.”
23 Nṯia Buṯrus gundəd̶əlo ṯa alënṯi egeɽa. Na eloman leṯeɽe laməño Buṯrusala na lorəba ləmaṯan lalo yi-Yafa ldabəlalda. 24 Na eloman leṯeɽe ldënṯi alo yi-Gaisariya. Na Karnilius gafo gəlṯurṯia na gundəd̶u led̶a əllëɽəŋu na rappa.
25 Ndo Buṯrus gënṯu eɽa, Karnilius nəŋəmaŋënṯi nəŋəmud̶əñiṯi alo. 26 Orn Buṯrus nəŋəmatud̶i nəŋəmeiṯi ṯa, “Twod̶o igënəñi egaɽo ed̶a com.” 27 Na ṯalɽwatəldəga ldënṯi nəŋəfid̶i led̶a lwaiña lərraid̶o. 28 Na Buṯrus nəŋəleiṯi ṯa, “Ñaganəñaŋ ñagaləŋeṯo ŋopia ṯa ŋen ŋëd̶əñinu kaiñ ṯa ed̶a gəɽo Alyawuḏ laɽaŋa ed̶aga gigëməcu gərto, na ṯa aŋəɽe egeɽa gəlëɽəŋu, orn Rəmwa rəŋaicəñi ŋen ṯa egaber egəlwaɽa ṯa ed̶a gənəŋ gataŋa walla geicia. 29 Nṯia d̶əñid̶i egeṯo egero egəned̶a ndə ñagundəd̶əñi orn egandeɽəd̶ia ṯa, ñagundəd̶əñi ed̶a?” 30 Na Karnilius nəŋaṯa, “Đəñid̶i ñoman ñaŋgaṯo marldwan ŋen ŋarno ëd̶əñin isi, sa iɽijin, egafo igaṯurṯia Rəmwa egeɽa gəlëɽəñi, na maje nəŋəñəd̶uri nëiñua gëɽənu ndrenia nano nəwad̶ialo nətəɽe kaiñ, 31 nəŋaṯa, ‘Karnilius! Đəṯurṯia Rəmwa d̶əlaɽəŋa d̶anənu na d̶ələŋeṯa d̶əño d̶əlaɽəŋa Rəmwa nëiñua d̶aləŋəd̶einiau. 32 Đwaṯo led̶a alo yi-Yafa ŋundəd̶i Siman gəbërnia Buṯrus, gënəŋu gafo eɽa gə-Siman maje gəbəɽia yerna igi gəfo albar nano’. 33 Nṯia igad̶weiṯiaŋalo ram, na agid̶u ŋen ŋəŋəra ageṯo. Đəñid̶i ñagarraid̶o pred̶ Rəmwa nëiñua ṯa ñane ŋen pred̶ iŋi Eləŋ Yesu gəlwaɽəṯiaŋa ṯa ŋaɽwate.”
Ŋen Buṯrus gəlwaɽo
34 Na Buṯrus nəŋəbəlad̶e ëiñuano ilëɽəŋu nəŋaṯa ṯa, “Đeṯəm igaseicu ŋen na egaləŋeṯo ŋopia ṯa Rəmwa rero rəbəd̶ia led̶a ləmaṯan ləməñaṯo lorəba, 35 orn led̶a pred̶ lalo pred̶ ildi ləbuŋṯia Rəmwa na ləbəd̶ia ŋen ŋəd̶urwaṯo pred̶ Rəmwa rwonaṯa, rënəŋu raləŋënṯia. 36 Ñagaləŋeṯo olia igi rënəŋu rəd̶waṯo eled̶a l-Israyil ṯa alërrəŋaid̶i ŋen ŋəŋəra ŋəd̶ëuṯaralo i-Yesu Almasiya, gënəŋu igi gəɽo Eləŋ gəlaŋge pred̶. 37 Ñagaləŋeṯo ŋen ŋakəl ŋërrəŋeinu alo Yuḏiya pred̶, ŋatwod̶o alo yi-Jalil, ndə Yuanna gërrəŋaicu led̶a ŋen ŋəmamuḏiya. 38 Ñagaləŋeṯo ṯa Rəmwa rabuŋṯu Yesu galo yi-Nasəraṯ Usilaga Gətəɽe na ŋabəɽaŋa, na gënəŋu ṯaŋakaldaico ṯaŋid̶u ŋen ŋəŋəra ṯaŋakeid̶u led̶a pred̶ ildi Seṯan ed̶aməlo, ŋen ŋanṯa Rəmwa rafəmaiya. 39 Na nanda ñagaɽo d̶aməd̶aṯa eŋen pred̶ iŋi gënəŋu gid̶u alo y-Alyawuḏ na alo yi-Ursalim. Led̶a laɽiñəma ndə lëɽəma gabəreicia id̶uɽi. 40 Orn Rəmwa ratud̶ima ndə ñoman ñəŋgaṯo ñiɽijin ndrəmaŋgiṯi ṯa aŋəseini təŋ, 41 gerṯe eled̶a pred̶, orn enanda ñəŋgi Rəmwa rwoṯənde eled̶a ananoŋ ṯa ñaɽeṯe d̶aməd̶aṯa, nanda ñəŋgi ñagəsəlda na ñageṯəlda ŋen gënəŋu gətwod̶o eŋəɽaiñ. 42 Yesu galwaɽəṯənde ṯa ñërrəŋaici led̶a ŋen na ñaɽeṯe d̶aməd̶aṯa ṯa fəŋu igi Rəmwa rëɽəma gəɽo Eləŋ igi gid̶i aŋakəme led̶a ləməṯo na laiyo. 43 Fəŋu alanəbiya pred̶ yeɽo d̶aməd̶aṯa eŋen ŋəlëɽəŋu ṯa led̶a pred̶ ildi lëndu ŋen ŋəlëɽəŋu lid̶i aləŋgəd̶eini ŋen eŋen ŋeicia irəŋga gəlëɽəŋu.”
Ŋen led̶a gerṯe laɽo Alyawuḏ ləneinu Usila Gətəɽe
44 Ndə Buṯrus gəɽwata ŋen iŋi məldin Usila Gətəɽe nəŋəliruwəṯi nano ildi pred̶ ləno ŋen ŋəlëɽəŋu. 45 Led̶a ildi leṯo Buṯrusala ildi lëndu ŋen ŋə-Rəmwa, na luɽəd̶ənu, lënəŋulu ldirəwano kaiñ ŋen ŋanṯa d̶ənaica Usila Gətəɽe girəwuṯu led̶a nano ildi lero ləɽia Alyawuḏ com. 46 Ŋen ŋanṯa lalənaṯa ləɽwata olia ɽetəɽeteo ldənanaice Rəmwa ŋaɽrwa. Orn Buṯrus nəŋaṯa, 47 “Ed̶a gənəŋ gaɽwad̶aṯa gəned̶a ṯa led̶a ildi alneini mamuḏiya, ildi ləneinu Usila Gətəɽe garno nëndr?” 48 Na galwaɽəṯəlo ṯa alneini mamuḏiya irəŋga gə-Yesu Almasiya. Orn ldeɽəd̶e Buṯrus ṯa aləɽaŋəlda ñoman ñəmaṯan.
بطرس وكورنيليوس
1 وكانَ في قيصَرِيّةَ رَجُلٌ اَسمُهُ كُورنيليوسُ، ضابِطٌ مِنَ الفِرقَةِ الإيطالِـيّةِ في الجَيشِ. 2 كانَ تَقِـيّا يَخافُ اللهَ هوَ وجميعُ أهلِ بَيتِهِ، ويُحسِنُ إلى الشّعبِ بِسَخاءٍ، ويُداوِمُ على الصّلاةِ للهِ. 3 فرأَى نحوَ السّاعَةِ الثالِثَةِ مِنَ النّهارِ في رُؤيا واضِحَةٍ مَلاكَ اللهِ يدخُلُ علَيهِ ويُناديهِ: «يا كُورنيليوسُ!» 4 فنظَرَ إلَيهِ في خَوفٍ وقالَ: «ما الخبَرُ، يا سيّدي؟» فقالَ لَه المَلاكُ: «صَعِدَت صَلَواتُكَ وأعمالُكَ الخَيريّةُ إلى اللهِ، فتَذَكّركَ. 5 فأرسِلِ الآنَ رِجالاً إلى يافا وَجِـئْ بسِمعانَ الذي يُقالُ لَه بُطرُسُ. 6 فهوَ نازِلٌ عِندَ دبّاغٍ اَسمُهُ سِمعانُ وبَيتُهُ على شاطئِ البحرِ». 7 فلمّا اَنصَرَفَ المَلاكُ الذي كانَ يُكَلّمُهُ، دَعا اَثنَينِ مِنْ خَدَمِهِ وجُنديّا تَقيّا مِنْ أخِصّائِهِ، 8 وأخبرَهُم بِكُلّ ما جَرى، وأرسَلَهُم إلى يافا.
9 فساروا في الغَدِ. وبَينَما هُم يَقتَرِبونَ مِنْ يافا، صَعِدَ بُطرُسُ إلى السّطحِ نحوَ الظّهرِ ليُصلّيَ، 10 فجاعَ وأرادَ أنْ يأكُلَ. ولمّا أخَذوا يُهيّئونَ لَه الطّعامَ وقَعَ في غَيبوبةٍ، 11 فرأى السّماءَ مَفتوحَةً، وشيئًا يُشبِهُ قِطعةَ قماشٍ كبـيرةً مَعقودَةً بأطرافِها الأربعةِ تَتَدلّى إلى الأرضِ. 12 وكانَ علَيها مِنْ جميعِ دَوابّ الأرضِ وزحّافاتِها وطُيورِ السّماءِ. 13 وجاءَهُ صَوتٌ يقولُ لَه: «يا بُطرُسُ، قُمِ اَذبَحْ وكُلْ». 14 فقالَ بُطرُسُ: «لا يا ربّ! ما أكَلتُ في حياتي نَجِسًا أو دَنِسًا». 15 فقالَ لَه الصوتُ ثانيَةً: «ما طَهّرهُ اللهُ لا تَعتَبِرْهُ أنتَ نَجِسًا!» 16 وحدَثَ هذا ثلاثَ مَرّاتٍ، ثُمّ اَرتفَعَ الشيءُ في الحالِ إلى السّماءِ.
17 وبَينَما بُطرُسُ في حَيرَةٍ يُسائِلُ نَفسَهُ ما مَعنى هذِهِ الرُؤيا التي رآها، كانَ الرّجالُ الذينَ أرْسَلَهُم كُورنيليوسُ سألوا عَنْ بَيتِ سِمعانَ ووَقَفوا بالبابِفي 18 ونادُوا مُستَخبِرينَ: «هَلْ سِمعانُ الذي يُقالُ لَه بُطرُسُ نازِلٌ هُنا؟» 19 كانَ بُطرُسُ لا يَزالُ يُفَكّرُ في الرُؤيا، فقالَ لَه الرّوحُ: «هُنا ثلاثةُ رِجالٍ يَطلُبونَكَ، 20 فقُمْ واَنزِلْ إلَيهِم واَذهَبْ مَعَهُم ولا تَخَفْ، لأنّي أنا أرسَلْتُهُم». 21 فنَزَلَ بُطرُسُ وقالَ لهُم: «أنا هوَ الذي تَطلُبونَهُ. لِماذا جِئتُم؟» 22 أجابوا: «أرسَلَنا الضّابِطُ كُورنيليوسُ، وهوَ رَجُلٌ صالِـحٌ يَخافُ اللهَ ويَشهَدُ على فَضلِهِ جميعُ اليَهودِ، لأنّ مَلاكًا طاهِرًا أبلَغَهُ أنْ يَجيءَ بِكَ إلى بَيتِهِ ليَسمَعَ ما عِندَك مِنْ كلامٍ». 23 فدعاهُمْ بُطرُسُ وأنزَلَهُم عِندَهُ.
وفي الغدِ، قامَ وذهَبَ مَعهُم يُرافِقُهُ بَعضُ الإخوةِ مِنْ يافا، 24 فوصَلَ إلى قَيصَريّةَ في اليومِ التالي. وكانَ كُورنيليوسُ يَنتَظِرُهُم معَ الذينَ دَعاهُم مِنْ أنسِبائِهِ وأخَصّ أصدقائِهِ. 25 فلمّا دخَلَ بُطرُسُ، اَستَقْبَلَهُ كُورنيليوسُ واَرتَمى ساجِدًا لَه. 26 فأنهَضَهُ بُطرُسُ وقالَ لَه: «قُمْ، ما أنا إلاّ بَشَرٌ مِثلُكَ!» 27 ودخَلَ وهوَ يُحادِثُهُ، فوَجَدَ جَمعًا كَبـيرًا مِنَ النّاسِ، 28 فقالَ لهُم: «تَعرِفونَ أنّ اليَهودِيّ لا يَحِلّ لَه أنْ يُخالِطَ أجنَبِـيّا، أو يَدخُلَ بَيتَهُ. لكِنّ اللهَ أراني أنْ لا أحسُبَ أحدًا مِنَ النّاسِ نَجِسًا أو دَنِسًا. 29 فلمّا دَعَوتُموني جِئْتُ مِنْ غَيرِ اَعتِراضٍ. فأسألُكُم: لِماذا دَعَوتُموني؟»
30 فقالَ كُورنيليوسُ: «كُنتُ مِنْ أربعةِ أيّامٍ أُصَلّي في بَيتي عِندَ السّاعَةِ الثالِثَةِ بَعدَ الظّهرِ، فرَأيتُ رَجُلاً علَيهِ ثِـيابٌ بَرّاقةٌ يَقِفُ أمامي 31 ويَقولُ لي: «يا كُورنيليوسُ! سَمِعَ اللهُ صَلواتِكَ وذكَرَ أعمالَكَ الخَيريّةَ، 32 فأرسِلْ إلى يافا، واَستَدْعِ سِمعانَ الذي يُقالُ لَه بُطرُسُ، فهوَ نازِلٌ في بَيتِ سِمعانَ الدّبّاغِ على شاطئِ البحرِ». 33 فأرسَلتُ إلَيكَ في الحالِ، وأنتَ أحسَنْتَ في مَجيئِكَ. ونَحنُ الآنَ جَميعًا في حَضرَةِ اللهِ لنَسمَعَ كُلّ ما أمَرَكَ بِه الرّبّ».
عظة بطرس
34 فقالَ بُطرُسُ: «أرى أنّ اللهَ في الحَقيقةِ لا يُفَضّلُ أحدًا على أحدٍ، 35 فمَنْ خافَهُ مِنْ أيّةِ أُمّةٍ كانَت وعَمِلَ الخيرَ كانَ مَقبولاً عِندَهُ. 36 أرسَلَ كَلِمَتَهُ إلى بَني إِسرائيلَ يُعلِنُ بِشارَةَ السلامِ بِـيَسوعَ المَسيحِ الذي هوَ رَبّ العالَمينَ. 37 وأنتُم تَعرِفونَ ما جرى في اليَهوديّةِ كُلّها، اَبتداءً مِنَ الجَليلِ بَعدَ المَعموديّةِ التي دعا إلَيها يوحنّا، 38 وكيفَ مسَحَ اللهُ يَسوعَ النّاصِريّ بالرّوحِ القُدُسِ والقُدرَةِ، فسارَ في كُلّ مكانٍ يَعمَلُ الخَيرَ ويَشفي جميعَ الذينَ اَستولى علَيهِم إبليسُ، لأنّ اللهَ كانَ معَهُ. 39 ونَحنُ شُهودٌ على كُلّ ما عَمِلَ مِنَ الخَيرِ في بِلادِ اليَهودِ وفي أُورُشليمَ. وهوَ الذي صَلَبوهُ وقَتَلوهُ. 40 ولكِنّ اللهَ أقامَهُ في اليومِ الثالِثِ وأعطاهُ أنْ يَظهَرَ، 41 لا لِلشَعبِ كُلّهِ، بل لِلشُهودِ الذينَ اَختارَهُمُ اللهُ مِنْ قَبلُ، أي لنا نَحنُ الذينَ أكلوا وشَرِبوا معَهُ بَعدَ قيامَتِهِ مِنْ بَينِ الأمواتِ. 42 وأوصانا أنْ نُبَشّرَ الشّعبَ ونَشْهَدَ أنّ اللهَ جَعَلَهُ ديّانًا لِلأحياءِ والأموات. 43 ولَه يَشهَدُ جميعُ الأنبِـياءِ بِأَنّ كُلّ مَنْ آمنَ بِه يَنالُ باَسمِهِ غُفرانَ الخَطايا».
حلول الروح القدس على غير اليهود
44 وبَينَما بُطرُسُ يَتكَلّمُ، نزَلَ الرّوحُ القُدُسُ على جميعِ الذينَ يَسمَعونَ كلامَهُ. 45 فتَعَجّبَ أهلُ الخِتانِ الذينَ رافَقوا بُطرُسَ حينَ رأَوا أنّ اللهَ أفاضَ هِبةَ الرّوحِ القُدُسِ على غَيرِ اليَهودِ أيضًا، 46 لأنّهُم سَمِعوهُم يتكَلّمونَ بِلُغاتٍ غَيرِ لُغَتِهِم ويُعَظّمونَ اللهَ. فقالَ بُطرُسُ: 47 «هَؤلاءِ النّاسُ نالوا الرّوحَ القُدُسَ مِثلَنا نَحنُ، فمَنْ يُمكِنُهُ أنْ يَمنَعَ عَنهُم ماءَ المَعموديّةِ؟» 48 وأمَرَهُم بأنْ يتَعَمّدوا باَسمِ يَسوعَ المَسيحِ. فدَعَوْه إلى أنْ يُقيمَ عِندَهُم بِضعةَ أيّامٍ.