Ŋen ŋə-Yesu na ŋəwuji galo yi-Saməriya
1 Ndə Eləŋ Yesu gələŋeṯo ṯa Alfarisiyin yano ṯa gënəŋu gëbəd̶ia led̶a lwaiña ləmateṯa na galnanaica mamuḏiya ləməñaṯo lorəba le-Yuanna ( 2 na Yesu gënəŋu gero gənaica ed̶a gənəŋ mamuḏiya, illi ṯaləmis ilëɽəŋu yalnanaica mamuḏiya), 3 gënəŋu nəŋəməñe alo Yuḏiya nəgabəṯa alo yi-Jalil. 4 Na ŋen gënəŋu gəfo ed̶ad̶ gəməña alo yi-Saməra. 5 Na gënəŋu nəŋeṯa irnuŋ nano galo yi-Saməra gəbërnia Sukar, alo yafo ṯwaiñ alo nano isi Yagub gənaico Yusif, id̶ia gəlëɽəŋu pənde. 6 Ləbu lə-Yagub lafo tu. Na Yesu nəŋəcwarəṯe kaiñ ŋen ŋanṯa gerldo, nəŋəmiñəniano ldəbu ëd̶əñinano. 7 Wuji gənəŋ galo yi-Saməriya nəŋeṯa nəŋau gwonaṯa gəbaɽa ŋawa. Na Yesu nəŋeiṯi wuji ṯa, “Naicəñe ŋawa iṯi.” ( 8 Ŋen ŋanṯa ṯaləmis ilëɽəŋu yabəɽo irnuŋ ṯa ailid̶i ŋəsa.) 9 Wuji galo yi-Saməriya nəŋəmeiṯi ṯa, “Ŋen ŋanṯau aganəŋa agaɽo Alyawuḏ na ageɽəd̶iñe ŋawa, ñiŋgi egalo yi-Saməriya?” (Ŋen ŋanṯa ñaŋ Alyawuḏ na Asamariyin ləgaged̶r.)
10 Yesu nəŋəmuɽəbiṯi eŋen ṯa, “Gəbanṯa agaləŋeṯo d̶ənaica d̶ə-Rəmwa, na ed̶a igi gəlwaɽəṯiaŋa ṯa, naicəñe ŋawa iṯi, ṯa aganəŋa agid̶i ŋameɽəd̶e na gënəŋu gid̶i aŋanaice ŋawa ŋəd̶əməṯia.” 11 Wuji nəŋəmeiṯi ṯa, “Ya Eləŋ, agero agəberṯia arrəmbei, na ləbu loliano. Agid̶i ŋame ŋga ŋawa iŋi ŋəd̶əməṯia? Ləbu na arrəmbei 12 Agoɽra agaməñaṯa d̶aṯa egaiñ Yagub, igi gənaicənde ləbu ildi gënəŋu na ləd̶ia əllëɽəŋu, na d̶wala d̶əlëɽəŋu ləṯiau ŋawa?”
13 Yesu nəŋəmuɽəbiṯi eŋen ṯa, “Ed̶a gəṯia ŋawa iŋi aŋal gid̶i aŋəmare təŋ, 14 orn ed̶a gənəŋ gəṯia ŋawa iŋi egəmanaica gënəŋu gaber gid̶i aŋerṯe d̶ərraŋalano lomanəŋ təŋ kwai kwai, ŋen ŋanṯa ŋawa iŋi egəmanaica ŋid̶i aŋəɽeṯe d̶oro iŋu id̶i d̶ərrəməd̶ia ŋawano bəɽəbəte ŋen ŋanṯa d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte.”
15 Wuji nəŋəmeiṯi ṯa, “Ya Eləŋ, naicəñe ŋawa iŋi, ṯa aŋal aŋerṯe gaiñarra lomanəŋ təŋ, na yerṯe igid̶i yoɽəbaṯe nəŋau təŋ.” 16 Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Mbu ŋundəd̶ia ebaŋgalo ñeṯa ëli.” 17 Wuji nəŋəmeiṯi ṯa, “Egero ebaŋgaiñ.”
Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Agalwaɽo d̶eṯəm, ndə agaṯa agero agəberṯia ebaŋgalo, 18 ŋen ŋanṯa agafo agerṯo ebaŋgalanda d̶enəŋ na maje igi agerṯəma d̶əñid̶i gerṯe ebaŋgalo igi. Ŋen ŋəlaɽəŋa ŋad̶eṯəm.”
19 Wuji nəŋəmeiṯi ṯa, “Ya Eləŋ, igaseicia ṯa agaɽo nabi. 20 Bapanda eldaiñ labuŋṯu Rəmwa naiyən isi, orn ñaŋ ñagabaṯa ṯa Ursalim gaɽo alo isi d̶eṯəm led̶a lwabuŋṯiau Rəmwa.” 21 Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Wuji ëndu ŋen ŋəlëɽəñi, liga lid̶i alela ildi ñagəber ñagid̶i ñabuŋṯi Đaṯa Rəmwa naiyən isi walla alo yi-Ursalim. 22 Ñaŋ ñəŋgi ñagəɽo Asamariyin ñagaijəba ñagabuŋṯia əsëgi, orn nanda Alyawuḏ ñagaləŋeṯo ṯa əsëgi ñagəmabuŋṯia, ŋen ŋanṯa d̶ëbəria d̶eṯo ig-Alyawuḏ. 23 Orn liga lid̶i alela, d̶eṯəm leṯo na iliga ildi led̶a laboŋwa cnare ŋopia lënəŋulu labuŋṯia Rəmwa ig-Usila na eŋen ŋəd̶eṯəm, ŋen ŋanṯa Đaṯa Rəmwa rwonaṯa led̶a larno ṯia ṯa labuŋṯia. 24 Rəmwa raɽo Usila, na led̶a ildi labuŋṯia d̶eṯəm aləbuŋṯi Usilaga na ŋenŋa ŋəd̶eṯəm.”
25 Wuji nəŋəmeiṯi ṯa, “Egaləŋeṯo ṯa Masiya gid̶i aŋela, ndə geṯo d̶əge gid̶i aŋəndəlwaɽəṯi ŋen pred̶.” 26 Yesu nəŋəmeiṯi ṯa. “Fəŋu Almasiya igi ñagəldəgəɽwata.” 27 Liga ildei ṯaləmis ilëɽəŋu yeṯo niyirəwano ŋen ŋanṯa yafid̶əma ləɽwata wujiga, orn ed̶a nəŋerṯe gənəŋ iŋulu geɽəd̶əma ṯa, “Agwonaṯa wande, walla ṯa ñagaɽwata wujiga ed̶a?” 28 Na wuji nəŋəṯad̶e ɽia əllëɽəŋu nəŋoɽəbaṯe irnuŋ nəŋəlwaɽəṯi led̶a ṯa, 29 “Elar ñaŋ pred̶ aɽr ñanwane maje igi gəɽwata ŋen pred̶ iŋi igid̶u, gaɽe gerṯe fəŋu Almasiya?” 30 Na lënəŋulu ldela irnuŋ ldəmaɽe nano.
31 Ŋen wuji gəbəɽo aŋəɽwatiṯi liji, ṯaləmis ṯaiyəɽwatiṯu Yesu ṯa, “Ya Ed̶a gəbërrəŋaid̶ia ŋen, so ŋəsa.” 32 Orn gënəŋu nəŋəleiṯi ṯa, “Egerṯo ŋəsa egəsa iŋi ñagaijəba.”
He who gathers crops in summer is a prudent son, but he who sleeps during harvest is a disgraceful son.
33 Ŋen ŋafəṯia ṯaləmis ṯaiɽwataid̶o niyaṯa, “Gaɽe ed̶a gənəŋ gaməṯəma ŋəsa gəso?” 34 Yesu nəŋəleiṯi ṯa, “Fəŋəsa iŋi ŋəlëɽəñi, fəd̶id̶ia ŋen ŋəlëɽəŋu igi gəd̶waṯəñe, na ṯa ebəɽenḏeṯe ŋəmëɽria ŋəlëɽəŋu. 35 Gerṯe ñagəbaṯa ṯa, ‘Liga ləd̶wanḏa lamulu leṯo nubwa marldwan?’ Orn igandəlwaɽəṯia tud̶ir isi esalo ñaseici nii nore d̶əñid̶i na ñwonaṯa nwandənia! 36 Na ed̶a igi gwanḏa gamama d̶əpəɽa, ŋen ŋanṯa gënəŋu gabëkëɽia ŋolwa ldəɽo ŋen ŋanṯa d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte, ṯa ed̶a gawad̶a na ed̶a gwanḏa aləŋəreṯe nano ndəm. 37 Ŋen ŋafo d̶eṯəm ṯa, ‘Ed̶a gənəŋ gawad̶a, na ed̶a gwomən təŋ gwanḏa’. 38 Egad̶waṯənde ṯa ñwande ŋolwa, orn ñagero ñagəbəd̶ia ŋəmëɽria ṯa ñid̶i ŋolwa iŋi. Led̶a lwomən təŋ lid̶u ŋəmëɽria kaiñ orn ñaganəñaŋ nəñënṯi iŋəmëɽria eŋen iŋi lënəŋulu lid̶u.”
39 Led̶a lwaiña ləɽo Asamariyin lirnuŋ igei lëndu ŋen ŋə-Yesu ŋen ŋanṯa d̶aməd̶aṯa d̶əwuji ndə gaṯa, “Gënəŋu galwaɽəṯiñi ŋen pred̶ igid̶u.” 40 Na ndə Asamariyin yeṯəma nano ṯaimekeɽəd̶o ṯa ald̶əɽaŋəlda, na laɽaŋəlda ñoman ñəɽijan. 41 Na led̶a lwomən lwaiña ldëndi ŋen ŋəlëɽəŋu ŋen ŋanṯa ŋen gəlwaɽəṯəlo, 42 na lënəŋulu ldeiṯi wuji ṯa, “Đəñid̶i ñagero ñagəbëndia ŋen ŋə-Yesu ŋen ŋanṯa ŋa, orn ñagananda ñagano d̶urri, na ñagaləŋeṯo d̶eṯəm ṯa, gënəŋu gaɽo Đëbəria d̶alo.”
Ŋen Yesu geid̶u id̶ia ged̶a gəɽo eləŋ goɽra alo yi-Kafrnawum
(Maṯṯa 8:5-13Luka 7:1-10)
43 Orn ndə ñoman ñəŋgaṯo ñəɽijan Yesu nəŋəməñe, nəgabəṯa alo yi-Jalil. 44 Ŋen ŋanṯa Yesu gënəŋu gaṯa, “Nabi gero gənəŋ gənaneinia d̶amia irnuŋ gəlëɽəŋu.” 45 Ŋen ŋafəṯia ndə geṯo alo yi-Jalil, liji lalo yi-Jalil ldəmaŋënṯi ŋen ŋanṯa laseicu ŋen pred̶ gënəŋu gid̶u alo yi-Ursalim iliga ləd̶əsa. Lënəŋulu laseicu ŋen pred̶ ŋid̶ənu iliga ləd̶əsa.
46 Yesu nəŋoɽəbaṯe alo yi-Gana Jalil, alo isi gid̶iau ŋawa nəŋəɽeṯe ŋawa ŋenəb. Na maje gafo gənəŋ gəɽo eləŋ gəfo alo yi-Kafrnawum, na id̶ia gəlëɽəŋu gafo gwuma. 47 Ndə gəno ṯa Yesu goɽəbaṯo alo Yuḏiya nəŋeṯa alo yi-Jalil, nəŋəmaɽe nano nəŋəmekeɽəd̶e kaiñ ŋen ŋanṯa aŋirəwuṯa Kafrnawum ṯa aŋeid̶i ŋere, ŋen ŋanṯa id̶ia gafo ṯwaiñ gabaiya. 48 Na Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Ndə ñagero ñagəseica ŋen ŋoɽra na aŋwara ñagaber ñagid̶i ñëndi ŋen.” 49 Maje gəɽo eləŋ nəŋəmalwaɽəṯi ṯa, “Ya Eləŋ elaŋ d̶əñid̶iṯia ŋere ŋəlëɽəñi ŋəmulu ŋəbaiya.” 50 Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Mbu id̶ia gəlaɽəŋa gwëtu gatwod̶o gid̶i aŋəməṯe!” Na maje nəŋëndi ŋen iŋi Yesu gəlwaɽəṯəma nəgabəla.
51 Liga gënəŋu gəmulu girəwa gəfo ed̶ad̶ ləbai əllëɽəŋu ldopəd̶aid̶e ŋulda, ldəmalwaɽəṯi ṯa, “Ŋere ŋəlaɽəŋa ŋwëtu ŋaməṯo!” 52 Ŋen ŋafəṯia nəŋəleɽəd̶e, sa yaɽo mənau ŋaməjəd̶ia, na lënəŋulu ldəmeiṯi ṯa, “Đəmwa d̶aŋgiṯəma erega sa yento.” 53 Ŋen ŋafəṯia eṯen galəŋeṯosa yakəl d̶urri, isi Yesu gəlwaɽəṯəmau ṯa, “Id̶ia gəlaɽəŋa gwëtu gatwod̶o, gid̶i aŋəməṯe.” Gënəŋu na led̶a pred̶ leɽa gəlëɽəŋu ldëndi ŋen. 54 Ŋen iŋi ŋaɽo aŋwara eɽijan isi Yesu gid̶u ndə goɽəbad̶o alo Yuḏiya nəŋeṯa alo yi-Jalil.
يسوع والمرأة السامرية
1 وعرَفَ الرّبّ يَسوعُ أنّ الفَرّيسيّـينَ سَمِعوا أنّهُ تَلمَذَ وعَمّدَ أكثَرَ مِمّا تَلمَذَ يوحنّا وعَمّدَ، 2 معَ أنّ يَسوعَ نَفسَهُ ما كانَ يُعَمّدُ بل تلاميذُهُ، 3 فتَرَكَ اليهودِيّةَ ورجَعَ إلى الجَليلِ. 4 وكانَ لا بُدّ لَه مِنَ المُرورِ بالسّامِرَةِ، 5 فوصَلَ إلى مدينةٍ سامرِيّةٍ اَسمُها سُوخارُ، بالقُربِ مِنَ الأرضِ التي وهَبَها يَعقوبُ لاَبنِهِ يوسُفَ، 6 وفيها بِئرُ يَعقوبَ. وكانَ يَسوعُ تَعِبَ مِنَ السّفَرِ، فقَعَدَ على حافَةِ البئرِ. وكانَ الوَقتُ نحوَ الظّهرِ. 7 فجاءَتِ اَمرأةٌ سامريّةٌ تَستَقي مِنْ ماءِ البِئرِ، فقالَ لها يَسوعُ: «أعطيني لأشرَبَ». 8 وكانَ تلاميذُهُ في المدينةِ يَشتَرُونَ طَعامًا. 9 فأجابَتِ المرأةُ: «أنتَ يَهوديّ وأنا سامرِيّةٌ، فكيفَ تَطلُبُ مِنّي أنْ أسقِـيَكَ؟» قالَت هذا لأنّ اليَهودَ لا يُخالِطونَ السّامِريّـينَ.
10 فقالَ لها يَسوعُ: «لو كُنتِ تَعرِفينَ عَطِيّةَ اللهِ، ومَنْ هوَ الذي يَقولُ لكِ أعطيني لأشرَبَ، لَطَلَبتِ أنتِ مِنهُ فأعطاكِ ماءَ الحياةِ». 11 قالَت لَه المَرأةُ: «لا دَلوَ معَكَ، يا سيّدي، والبِئرُ عَميقَةٌ، فمِنْ أينَ لكَ ماءُ الحياةِ؟ 12 أبونا يَعقوبُ أعطانا هذِهِ البِئرَ، وشَرِبَ مِنها هوَ وأولادُهُ ومواشيهِ، فهَلْ أنتَ أعظَمُ مِنْ يَعقوبَ؟»
13 فأجابَها يَسوعُ: «كُلّ مَنْ يَشرَبُ مِنْ هذا الماءِ يَعطَشُ ثانيةً، 14 أمّا مَنْ يَشرَبُ مِنَ الماءِ الذي أُعطيهِ أنا، فلَنْ يَعطَشَ أبدًا. فالماءُ الذي أُعطيهِ يَصيرُ فيهِ نَبعًا يَفيضُ بِالحياةِ الأبديّةِ».
15 قالَت لَه المرأةُ: «أَعطِني مِنْ هذا الماءِ يا سيّدي، فلا أعطَشَ ولا أعودَ إلى هُنا لأستقِـيَ».
16 قالَ لَها: «اَذهَبـي واَدْعِي زوجَكِ، واَرجِعِـي إلى هُنا». 17 فأجابَتِ المَرأةُ: «لا زَوجَ لي». فقالَ لها يَسوعُ: «أصَبْتِ في قولِكِ: لا زَوجَ لي، 18 لأنّهُ كانَ لكِ خَمسةُ أزواجٍ، والذي لكِ الآنَ ما هوَ زَوجُكِ. وفي هذا صَدَقْتِ».
19 قالَتِ المَرأةُ: «أرى أنّكَ نَبِـيّ، يا سيّدي! 20 آباؤُنا عَبَدوا اللهَ في هذا الجبَلِ، وأنتُمُ اليَهودُ تَقولونَ إنّ أُورُشليمَ هيَ المكانُ الذي يَجِبُ أنْ نَعبُدَ اللهَ فيهِ».
21 قالَ لها يَسوعُ: «صدّقيني يا اَمرَأةُ، يَحينُ وقتٌ يَعبُدُ النّاسُ فيهِ الآبَ، لا في هذا الجبَلِ ولا في أُورُشليمَ. 22 وأنتُم السّامِريّـينَ تَعبُدونَ مَنْ تَجهَلونَهُ، ونَحنُ اليَهودَ نَعبُدُ مَنْ نَعرِفُ، لأنّ الخلاصَ يَجيءُ مِنَ اليَهودِ. 23 ولكِنْ ستَجيءُ ساعَةٌ، بل جاءَتِ الآنَ، يَعبُدُ فيها العابِدونَ الصادِقونَ الآبَ بالرّوحِ والحَقّ. هَؤلاءِ هُمُ العابِدونَ الذينَ يُريدُهُمُ الآبُ. 24 اللهُ رُوحٌ، وبالرّوحِ والحَقّ يَجِبُ على العابِدينَ أنْ يَعبُدوهُ».
25 قالَت لَه المَرأةُ: «أعرِفُ أنّ المَسيّا، (أي المسيحَ) سيَجيءُ. ومتى جاءَ أخبَرَنا بِكُلّ شيءٍ». 26 قالَ لها يَسوعُ: «أنا هوَ، أنا الذي يُكلّمُكِ».
27 وعِندَ ذلِكَ رجَعَ تلاميذُهُ. فتَعَجّبوا حينَ وجَدوهُ يُحادِثُ اَمرأةً. ولكِنْ لا أحدَ مِنهُم قالَ: «ماذا تُريدُ مِنها؟» أو «لماذا تُحادِثُها؟»
28 وتَركَتِ المَرأةُ جَرّتَها ورَجَعَت إلى المدينةِ. فقالَت للنّاسِ هُناكَ: 29 «تَعالَوا اَنظُروا رَجُلاً ذكَرَ لي كُلّ ما عَمِلتُ. فهَلْ يكونُ هوَ المَسيحُ؟» 30 فخرَجوا مِنَ المدينةِ وجاؤُوا إلى يَسوعَ.
31 وكانَ التلاميذُ في أثناءِ ذلِكَ يَقولونَ ليَسوعَ: «كُلْ، يا مُعَلّمُ». 32 فقالَ لهُم: «لي طعامٌ آكُلُه لا تَعرِفونَهُ أنتُم». 33 فأخَذَ التلاميذُ يَتساءَلونَ: «هَل جاءَهُ أحدٌ بِما يُؤكَلُ؟» 34 وقالَ لهُم يَسوعُ: «طعامي أنْ أعمَلَ بِمَشيئَةِ الذي أرْسَلني وأُتمّمَ عَمَلهُ. 35 أما تَقولونَ: بَعدَ أربعةِ أشهُرٍ يَجيءُ الحَصادُ؟ وأنا أقولُ لكُم: تَطَلّعوا واَنظُروا إلى الحُقولِ كيفَ اَبـيضّت ونَضجَت لِلحَصادِ. 36 وها هوَ الحاصِدُ يأخُذُ أُجرتَهُ، فيَجمَعُ ثَمَرًا لِلحياةِ الأبديّةِ. فيفرَحُ الزّارعُ معَ الحاصِدِ، 37 ويَصْدُقُ القولُ: واحِدٌ يَزرَعُ وآخَرُ يَحصُدُ. 38 وأنا أرسَلتُكُم لِتَحصُدوا حَقلاً ما تَعِبتُم فيهِ. غَيرُكُم تَعِبَ وأنتُم تَجنُونَ ثَمرَةَ أتعابِهِ».
39 فآمَنَ بِه كثيرٌ مِنَ السّامِريّـينَ في تِلكَ المدينةِ، لأنّ المَرأةَ شَهِدَت فقالَت: «ذكَرَ لي كُلّ ما عَمِلتُ». 40 فلمّا جاءَ إلَيهِ السّامريّونَ رَجَوا مِنهُ أنْ يُقيمَ عِندَهُم، فأقامَ يومَينِ. 41 وزادَ كثيرًا عددُ المُؤمنينَ بِه عِندَما سَمِعوا كلامَهُ، 42 وقالوا لِلمَرأةِ: «نَحنُ نُؤمِنُ الآنَ، لا لِكلامِكِ، بل لأنّنا سَمِعناهُ بأنفُسِنا وعَرَفنا أنّهُ بالحقيقةِ هوَ مُخَلّصُ العالَمِ».
يسوع يشفي طفلاً
(متى 8‏:5‏-13، لوقا 7‏:1‏-10)
43 وبَعدَ يومَينِ ذهَبَ يَسوعُ إلى الجليلِ، 44 مَع أنّهُ هوَ الذي قالَ: «لا كرامةَ لِنَبـيّ في وطَنِهِ». 45 فلمّا وصَلَ إلى الجَليلِ، رَحّبَ بِه أهلُها، لأنّهُم كانوا في أُورُشليمَ في عيدِ الفِصحِ، فشاهَدوا كُلّ ما عَمِلَ مُدّةَ العيدِ.
46 وجاءَ أيضًا إلى قانا الجليلِ، حيثُ جَعلَ الماءَ خَمرًا. وكانَ في كَفْرناحومَ رَجُلٌ مِنْ حاشيةِ المَلِكِ، لهُ اَبنٌ مَريضٌ. 47 فلمّا سَمِعَ أنّ يَسوعَ وصَلَ مِنَ اليَهوديّةِ إلى الجَليلِ، جاءَ إلَيهِ يَلتَمِسُ مِنهُ أنْ يَنزِلَ إلى كَفْرناحومَ لِـيشفيَ اَبنَهُ الذي أشرَفَ على الموتِ. 48 فقالَ لَه يَسوعُ: «أنتُم لا تُؤمنونَ إلاّ إذا رأيتُمُ الآياتِ والعَجائِبَ». 49 فقالَ لَه الرّجُلُ: «اَنزِلْ يا سيّدي، قَبلَ أنْ يَموتَ ولَدي». 50 فقالَ لَه يَسوعُ: «اَذهَبْ! اَبنُكَ حَيّ».
فآمَنَ الرّجُلُ بِكلامِ يَسوعَ وذهَبَ إلى كَفْرناحومَ. 51 وبَينَما هوَ في الطّريقِ، لاقاهُ خَدَمُهُ وأخبروهُ بِأنّ اَبنَهُ حيّ. 52 فسألَهُم: «متى تَعافى؟» أجابوا: «البارِحَةَ، في السّاعةِ الواحِدَةِ بَعدَ الظّهرِ، تَركَتْهُ الحُمّى». 53 فتَذكّرَ الأبُ أنّها السّاعةُ التي قالَ فيها يَسوعُ: «اَبنُكَ حيّ». فآمَنَ هوَ وجميعُ أهلِ بَيتِهِ.
54 هذِهِ ثانِـيةُ آياتِ يَسوعَ، صنَعَها بَعدَ مَجيئهِ مِنَ اليَهوديّةِ إلى الجَليلِ.