1 فما هوَ فَضْلُ اليَهوديّ إذًا؟ وما هوَ نَفْعُ الخِتانِ؟ 2 كثيرٌ مِنْ جميعِ الوُجوهِ. وأوّلُها أنّ اللهَ اَئتَمَنَ اليَهودَ على أقوالِهِ. 3 فماذا إنْ خانَ بَعضُهُم؟ أَتُبْطِلُ خيانتُهُم وفاءَ اللهِ؟ 4 كلاّ! صَدَقَ اللهُ وكذَبَ كُلّ إنسانٍ. فالكِتابُ يَقولُ: «تَظهَرُ صادِقًا إذا تَكلّمتَ ومُنتَصِرًا إذا خُوصِمتَ».
5 وإذا كانَ ضَلالُنا يُظهِرُ صلاحَ اللهِ، فماذا نَقولُ؟ أيكونُ اللهُ ظالِمًا إذا أنْزَلَ بِنا غضَبَه؟ وهُنا أتَكلّمُ كإنسانٍ. 6 كلاّ! وإلاّ فكَيفَ يَدينُ اللهُ العالَمَ؟
7 وإذا كانَ كَذِبـي يَزيدُ ظُهورَ صِدقِ اللهِ مِنْ أجلِ مَجدِهِ، فَلِماذا يَحكُمُ علَيّ اللهُ كما يَحكُمُ على الخاطِـئِ؟ 8 ولِماذا لا نَعَملُ الشّرّ ليَجيءَ مِنهُ الخَيرُ، كما يَفتَري علَينا بَعضُهُم، فــيَـزعمونَ أنّنا نَقولُ بِه؟ هَؤلاءِ عِقابُهُم عادِلٌ.
ما من أحد بار
9 فماذا، إذًا؟ هل نَحنُ اليَهودَ أفضَلُ عِندَ اللهِ مِنَ اليونانيّينَ؟ كلاّ، لأنّ اليَهودَ واليونانيّينَ، كما سبَقَ القولُ، خاضِعُونَ جميعًا لسُلْطانِ الخَطيئَةِ. 10 فالكِتابُ يقولُ:
«ما مِنْ أحدٍ بارّ، لا أحَدَ
11 ما مِنْ أحدٍ يَفهَمُ،
ما مِنْ أحدٍ يَطلُبُ اللهَ.
12 ضلّوا كُلّهُم وفَسدُوا مَعًا.
ما مِنْ أحدٍ يَعمَلُ الخَيرَ، لا أحَدَ.
13 حناجِرُهُم قُبورٌ مفتوحَةٌ،
وعلى ألسِنَتِهِم يَسيلُ المَكْرُ.
سُمّ الأفاعي على شِفاهِهِم
14 ومِلءُ أفواهِهِم لَعْنَةٌ ومَرارَةٌ.
15 أقدامُهُم تُسْرعُ إلى سَفْكِ الدّماءِ،
16 والخَرابُ والبُؤسُ أينَما ساروا.
17 طريقَ السّلامِ لا يَعرِفونَ،
18 ولا مَخافةُ اللهَِ نُصْبَ عُيونِهِم».
19 ونَحنُ نَعلَمُ أنّ كُلّ ما تَقولُهُ الشريعةُ إنّما تَقولُهُ للذينَ هُمْ في حُكمِ الشريعةِ، ليَسْكُتَ كُلّ إنسانٍ ويَخضَع العالَمُ كُلّهُ لِحُكْمِ اللهِ. 20 فالعمَلُ بأحكامِ الشريعَةِ لا يُبرّرُ أحدًا عِندَ اللهِ، لأنّ الشريعةَ لِمَعرِفَةِ الخَطيئَةِ.
التبرير والإيمان
21 ولكنِ الآنَ ظهَرَ كيفَ يُبرّرُ اللهُ البشَرَ مِنْ دونِ الشريعةِ، كما تَشْهَدُ لَه الشريعةُ والأنبـياءُ. 22 فهوَ يُبرّرُهُم بالإيمانِ بـيَسوعَ المَسيحِ: ولا فَرقَ بَينَ البشَرِ. 23 فهُمْ كُلّهُم خَطِئوا وحُرموا مَجدَ اللهِ. 24 ولكِنّ اللهَ بَــرّرهُم مَجّانًا بِنِعمَتِهِ بالمَسيحِ يَسوعَ الذي اَفتَداهُم 25 والذي جَعلَهُ اللهُ كفّارةً في دمِهِ لِكُلّ مَنْ يُؤمنُ بِه. واللهُ فعَلَ ذلِكَ ليُظهِرَ بِرّهُ. فإذا كانَ تَغاضى بِصَبْرِهِ عَنِ الخطايا الماضِيَةِ، 26 فهوَ في الزّمَنِ الحاضِرِ يُظهِرُ بِرّهُ ليَكونَ بارّا ويُبــرّرَ مَنْ يُؤمنُ بـيَسوعَ.
27 فأينَ الفَخرُ؟ لا مَجالَ لَه. وبِماذا نَفتَخِرُ؟ أبِالأعمالِ؟ لا، بَلْ بالإيمانِ. 28 فنَحنُ نَعتَقِدُ أنّ الإنسانَ يتبَرّرُ بِالإيمانِ، لا بِالعَمَلِ بأحكامِ الشريعةِ؟ 29 أَفَيكونُ اللهُ إلهَ اليَهودِ وحدَهُم؟ أما هوَ إلهُ سائِرِ الأُمَمِ أيضًا؟ بلى، هُوَ إلهُ سائرِ الأُممِ. 30 لأنّ اللهَ واحدٌ يُـبَـرّرُ اليَهودَ بالإيمانِ، كما يُبرّرُ غَيرَ اليَهودِ بالإيمانِ. 31 وهل يَعني هذا أنّنا نُبطِلُ الشريعةَ بِالإيمانِ؟ كلّا، بَلْ نُثبِتُ الشريعةَ.
1 Ka'do inye takado Yudai ro gindi ndrani Atrai ro drisi ya? Kode inye'do takado 'diolo ŋbiṛiro ro gibe ya? 2 Endaro kadona ndi orivoya liti cini yasi! Käti ono Lu ozo lazo ndaro te Yudai ri. 3 Oko ondro azaka Yudai ro ka'do kote 'diri ro oko ya? Inye'do o'bana Lu gwo a'done ta'diri ako ya?
4 Endaro ko inye! Beṛo Lu ri a'done ŋgye, ondro lidri cini ka'do gica kowe'bai ro owo. Tana Taegyi kata ekye:
“Beṛo mi ka'dane ŋgye ondro nyate ata owo;
beṛo miri vure miro opene ṛe ondro ate vure miro ope owo.”
5 Oko ondro ka'do taoye kozi amaro ro kaka'da taoye ŋgye Lu rote ŋbelero, inye'do mänina gindi atane makye, Lu ka taoye koziro ondro nda kate ama eza owo ya? (Taeji ono orivoya a'do lidri ro voro.) 6 Ko inye! Ondro Lu ka'do gwo orivoya taŋgye ako, nda unina vure 'bädri ro opene eŋwanye ya?
7 Oko ondro ka'do taŋgyeako maro ka taŋgye Lu ro ka'dana ago ka a'do 'desi ndaro o'bane edrene ŋbelero ndra, tana e'di a drigba vure maro opena takozi'ba ronye niya? 8 Tana e'di nyàta ko mikye: “Mì'de màye taundi takado kikyi robe ya?” Endaro, lidri rukä 'da ma te ugu ma kicu si ekye mugu ta gi 'do ata! Apena vure ànyaro 'da oso se sibe oyene ronye.
'Diaza I'do Taŋgye'ba ro
9 Ka'do inye ama Yudai gibe kadopara ndrani Atrai drisi ya? I'do inye alona. Maka'da rote nja anjioko Yudai ndi Atrai be ojo rere, ànya cini orivoya mbara takozi ro zele. 10 Oso Taegyi kabe ata ronye ekye:
“'Diaza alona i'do se orivoya taŋgye'ba ro,
11 'diaza i'do tavouni'ba ro
kode se kabe Lu uṛi.
12 Ànya cini kute ni Lu resi;
ànya cini ye takozi te;
'diaza ye tase kado kote, ca gi 'di alodi aza.
13 Ata ànyaro orivoya twi ŋgaodo odraro be;
koweoga koziro kereṛi ladra ànyaro drisi,
ago ozionya koziro oso äṛi ini ro ronye, ka itwe ni kala ànyaro yasi;
14 ata ànyaro orivoya twi latriotri osoro be.
15 Ànya kayi oŋga ndriŋwa 'di ogane ago ufune;
16 vose ànya kayibe oyi kigyesi ànya kayi e'bena tandro ro ago perepere ro.
17 Ànya niyi liti taliatokpe ro ko
18 Ànya niyi ta Lu oro ro kpa ko.”
19 Ago yauono mä̀nite anjioko ŋga cini se Ota ya ka ata ànya se kayibe ori Ota zele ri, tana ŋgase cini lidri kabe megyegye oye tana ro drî na ritaza ago ezi 'bädri robe cu vureope Lu ro zele. 20 Tana a'ba 'diaza kote ŋgye Lu mile tase Ota kolebe oyena si; tase Ota kabe oyena anjioko ka lidri o'ba unine anjioko nda ye takozi te.
Lu Kani Ama O'ba Ŋgye Nda be
21 Oko yauono liti Lu ro ugu lidri o'baro ŋgye andivo ndaro be aka'date. Ota aza i'do se unina ndi ta ono oyene, Ota Musa ro ndi nebii robe kedretazevo ànyaro gica tana ro owo.
22 Lu ka lidri o'ba ŋgye taoma ànyaro Yesu Kristo ya si. Lu ka ta ono oyena ṛo vona se cini kabe taoma Kristo ya ri; tana a'do toto i'do alona, 23 'dicini ye takozi te ago orivoya lozo ni ŋgaopa Lu ro resi. 24 Oko ŋgapäṛi teinye awi yauni Lu ro rosi a'ba vona cini te ŋgye nda be Kristo Yesu si, se kabe ànya o'ba dritairo. 25 Lu ozo nda te, tana kari ndaro se korobe si e'be lidri robe ta takozii ànyaro rota taoma ànyaro nda ya si. Nda ye ta ono te tana kaka'da taŋgye ndaro robe, tana tu kyeno ana ya nda orivoya yaiŋgyi be ago ndrevote takozii lidri ro drisi; 26 tana kaka'da robe tu yauono ya anjioko nda andivo orivoya taŋgye'ba yi ago nda kani 'dicini se kabe taoma Yesu ya o'bana ŋgye.
27 Ka'do inye, mä̀ŋgyina drî ndiya? I'do! Ago takaci tana se ono ro ni e'di ya? Inye'do tana màbe Ota oro ono roya? Hwa, oko tana màma ta be ono ro. 28 Tana mä̀nite anjioko a'ba lidri te ŋgye Lu be toto taoma si, ago ko tase Ota kabe ugu atana oyene si ayani. 29 Ka'do inye Lu toto Lu Yudai ro ayani ya? Inye'do nda ko kpa Lu Atrai roya? Endaro nda kpa orivoya Atrai ro. 30 Lu orivoya alodi, ago nda o'bana Yudai 'da ŋgye andivo ndaro be ta taoma ànyaro rosi, ago o'bana Atrai 'da ŋgye taoma ànyaro si. 31 Inye'do mà'do be taoma ono be mà te Ota ovo cowa ya? Hwa, i'do inye alona; vona ro mà Ota äti.