يسوع يطعم أربعة آلاف رجل
(متى 15‏:32‏-39)
1 وتَجمّعَ في تِلكَ الأيّامِ جُمهورٌ كبيرٌ، وما كانَ مَعَهُم شيءٌ يأكلونَهُ. فَدَعا يَسوعُ تلاميذَهُ وقالَ لهُم: 2 «أُشفِقُ على هذا الجَمعِ فَهُم مِنْ ثلاثةِ أيّامٍ مَعي، ولا طعامَ لهُم. 3 وإنْ صرَفْتُهم إلى بُيوتِهِم صائِمينَ، خارَت قِواهُم في الطّريقِ، ومِنهُم مَنْ جاءَ مِنْ مكانٍ بَعيدٍ».
4 فأجابَهُ تلاميذُهُ: «كيفَ لأحَدٍ أنْ يُشبعَ هؤُلاءِ النّاسَ خُبزًا هُنا في البرّيّةِ؟» 5 فسألَهُم: «كم رَغيفًا عِندَكُم؟» قالوا: «سَبعَةٌ». 6 فأمَرَ يَسوعُ الجَمعَ أنْ يَقعُدوا على الأرضِ، وأخَذَ الأرغِفَةَ السَبعَةَ وشكَرَ وكسَرَها وأعطى تلاميذَهُ لِيُوَزّعوها على الجَمعِ، فوَزّعُوها علَيهِم. 7 وكانَ معَ التلاميذِ بعضُ سَمكاتٍ صِغارٍ، فبارَكَها يَسوعُ وطَلبَ مِنْ تلاميذِهِ أنْ يُوَزّعوها أيضًا. 8 فأكَلَ النّاسُ حتى شَبِعوا، ثُمّ رفَعوا مِمّا فضَلَ مِنَ الكِسَرِ سَبعَ سِلالٍ. 9 وكانوا نحوَ أربَعةِ آلافٍ. فَصرَفَهُم يَسوعُ 10 وركِبَ القارِبَ معَ تلاميذِهِ وجاءَ إلى نواحي دَلمانُوثَةَ.
الفريسيون يطلبون آية
(متى 16‏:1‏-4)
11 وأقبَلَ إليهِ بَعضُ الفَرّيسيّينَ وأخذوا يُجادِلونَهُ طالِبينَ مِنهُ آيةً مِنَ السّماءِ ليُجرّبوهُ، 12 فتَنَهّدَ مِنْ أعماقِ قَلبِه وقالَ: «ما لِهذا الجِيلِ يَطلُبُ آيةً؟ الحقّ أقولُ لكُم: لن يُعطى هذا الجِيلُ آيةً!»
13 وتَركَهُم ورَجَعَ في القارِبِ إلى الشّاطئِ المُقابِلِ.
خمير الفريسيين وخمير هيرودس
(متى 16‏:5‏-12)
14 ونَسيَ التلاميذُ أن يتزَوّدوا خُبزًا، وما كانَ معَهُم في القارِبِ سِوى رغيفٍ واحدٍ. 15 وأَوصاهُم يَسوعُ قالَ: «إنتَبِهوا، إيّاكُم وخميرَ الفَرّيسيّينَ وخميرَ هيرُودُسَ!»
16 فتَساءَلوا: «هل لأنْ لا خُبزَ مَعنا؟» 17 فَعرفَ يَسوعُ وقالَ لهُم: «لماذا تُفكّرونَ أنّي قُلتُ هذا لأنْ لا خُبزَ معَكُم؟ أما أدْركتُم بَعدُ وفَهِمتُم؟ أعَمِيت قُلوبُكُم إلى هذا الحدّ؟ 18 أمْ لكُم عُيونٌ ولا تُبصِرونَ، وآذانٌ ولا تَسمَعونَ؟ ألا تَذكُرونَ 19 عِندَما كَسَرْتُ الأرغِفَةَ الخَمسَةَ لِلخَمسَةِ الآلافِ، كم قُفّةً مملوءةً مِنَ الكِسَرِ رَفَعتُم؟ قالوا: «اَثنَتَي عَشْرَةَ قُفّةً!» 20 قالَ: «وعِندَما كَسَرتُ الأرغِفَةَ السّبعَةَ لِلأربَعةِ الآلافِ، كم سلّةً مَملوءةً مِنَ الفَضَلاتِ رَفَعتُم؟ قالوا: «سبعَ سِلالٍ!» 21 فقالَ لهُم: «أما فَهِمْتُم بَعدُ؟»
شفاء أعمى في بيت صيدا
22 ووَصَلوا إلى بَيتَ صَيدا، فجاؤُوا إليهِ بِأعمى وتَوسّلوا إلَيهِ أنْ يَلمِسَهُ. 23 فأخَذَ بِيَدِ الأعمى وَقادَهُ إلى خارِجِ القَريةِ، وهُناكَ تَفَلَ في عَينَيهِ، ووَضَعَ يَدَيهِ علَيهِ وسألَهُ: «أتُبْصِرُ شيئًا؟»
24 فتَطلّعَ وقالَ: «أُبصِرُ النّاسَ وأراهُم يَمشُونَ كأنّهُم أشجارٌ». 25 فوَضَعَ يَسوعُ يدَيهِ مرّةً أُخرى على عَينَي الرّجُلِ، فأبصَرَ جيّدًا وعادَ صَحيحًا يرى كُلّ شيءٍ واضِحًا. 26 فأرسَلهُ إلى بيتِهِ وقالَ لَه: «لا تَدخُلِ القَريةَ».
بطرس يشهد بحقيقة يسوع
(متى 16‏:13‏-20، لوقا 9‏:18‏-21)
27 وسارَ يَسوعُ وتلاميذُهُ إلى قُرى قَيصريّةِ فيلبّسَ، وفي الطّريقِ سألَ تلاميذَهُ: «مَنْ أنا في رأيِ النّاسِ؟» 28 فأَجابوهُ: «يوحنّا المَعمَدانُ، وبَعضُهُم يَقولُ: إيليّا، وبَعضُهُم: أحدُ الأنبياءِ». 29 فسألَهُم: «ومَنْ أنا في رأيِكُم أنتُم؟» فأجابَ بُطرُسُ: «أنتَ المَسيحُ!» 30 فأمرَهُم أنْ لا يُخبِروا أحدًا.
يسوع ينبئ أول مرة بموته وقيامته
(متى 16‏:21‏-28، لوقا 9‏:22‏-27)
31 وبدأَ يُعلّمُهُم أنّ اَبنَ الإنسانِ يَجبُ أنْ يتألّمَ كثيرًا، وأنْ يَرفُضَهُ الشّيوخُ ورُؤَساءُ الكَهنَةِ ومُعَلّمو الشّريعَةِ، وأنْ يَموتَ قَتْلاً، وأنْ يَقومَ بَعدَ ثلاثَةِ أيّامٍ. 32 وكانَ يَقولُ هذا الكلامَ علانيَةً. فاَنفَردَ بِه بُطرُسُ وأخَذَ يُعاتِبُهُ. 33 فاَلتَفتَ ورأى تلاميذَهُ، فوَبّخَ بُطرُسَ بِقولِهِ: «اَبتَعِدْ عَنّي يا شَيطانُ، لأنّ أفكارَكَ هذِهِ أفكارُ البَشرِ، لا أفكارُ اللهِ».
34 ودَعا الجُموعَ وتلاميذَهُ وقالَ لهُم: «مَنْ أرادَ أنْ يَتبَعَني، فلْيُنكِرْ نَفسَهُ ويَحمِلْ صليبَهُ ويَتبَعْني. 35 لأنّ الذي يُريدُ أنْ يُخلّصَ حَياتَهُ يَخسَرُها، ولكن الذي يَخسَرُ حَياتَهُ في سَبيلي وسَبيلِ البِشارَةِ يُخَلّصُها. 36 فماذا يَنفَعُ الإنسانَ لو رَبِحَ العالَمَ كُلّهُ وخَسِرَ نَفسَهُ؟ 37 وبماذا يَفدي الإنسانُ نَفسَهُ؟ 38 لأنّ مَنْ يَستَحي بي وبِكَلامي في هذا الجِيلِ الخائِنِ الشّرّيرِ، يَستَحي بِه اَبنُ الإنسانِ متى جاءَ في مَجدِ أبيهِ معَ الملائِكَةِ الأطهارِ».
Yesu Ozo Ŋgaonya te Lidri Kutu Su (4,000) ri
(Matayo 15:32-39)
1 Tuna zwa dri ko amba ta ono vosi oko lowa du aza ikyite voaloya. Ondro lidri te ŋga aza ako onyane oko, Yesu zi taeri'bai ndaro te ndare ago atate ekye: 2 “Ma tusuro ta lidri kwoi rota, tana ànya riyite mabe u'duna te nätu ago yauono ànya te ŋga aza ako onyane. 3 Ondro ka'do mazo ànya te 'bäru ŋgaonya ozoako ànyari, inini ufuna ànya ndi liti ya, tana azaka ànyaro ikyi ni lozo si.”
4 Taeri'bai ndaro ejiyi nda te ekye: “Vocowa ono ya ono 'diaza unina gi'da ŋgaonya amba usune onyane lidri cini kwoi riya?”
5 Yesu ejitate ekye: “Ami orivoya ambata duŋguṛu robe modaya?” Ànya zayitadrite ekye: “Njidrieri.”
6 Yesu ta lowa te orine vuru gyini dri. 'Dooko nda ru duŋguṛu ambata ro se njidrieri ana te ozo aro'boya te Lu ri, wa ànya te, ago ozote taeri'bai ndaro rigye lanjine lowa ri; ndi taeri'bai yeyite inye. 7 Ànya kpa orivoya ti'bi fere be, Yesu ye aro'boya te tana ro ago ata kpate taeri'bai ri lanjine. 8 Vona cini nyayite ago ojo ànya te; ago taeri'bai otoyi 'bolotona se ke'bebe ana te koṛiga na njidrieri twitwi. 9 Oti lidri se konya ŋga be ro orivoya oso kutu su (4,000) ronye. 'Dooko ŋgaonya vosi Yesu 'ba lidri te oyine. 10 Ndi dori nda cite toŋbo ya taeri'bai ndaro be ago oyiyite wari Dalemanuta roya.
Parusii Ejitate ta Talaro rota
(Matayo 16:1-4)
11 Rukä Parusii ro ikyite Yesu re ago etoyi kaladiṛite nda be. Ànya leyi nda ojone. Ndi ànya ejiyi nda te talaro ro ni vo'buyakuru yasi oyene kaka'da robe anjioko nda ni Lu resi. 12 Oko Yesu lawate äfu ago atate ekye: “Lidri tu ono ro kayi taeji talaro rota etaya? Mata ämiri ono, talaro ro ka'dane lidri kwoi ri i'do!”
13 Ago nda e'be ànya te, ago cite toŋbo ya, ago zate fofo tasi nasi.
Loŋga Parusii ro ndi Eroda be
(Matayo 16:5-12)
14 Taeri'bai ijeyi ta ambata uru ro amba tana te, ruyi toto duŋguṛuna alodi ànya yibe toŋbo ya. 15 Yesu atate ànyari ekye: “Mìmba ämidri, nyàgaga ami ni loŋga Parusii ro ndi Eroda be ro ri.”
16 Ànya etoyi atate iyivoya ekye: “Nda ko'debe atane inye 'do tana ama ambata ako ono ro.”
17 Yesu ni tase ànya kayi atana ana te, nda eji ànya te ekye: “Tana e'di nyà ugu ata ta a'doro ambata ako ono rota niya? Mìni ṛoko kode mìni takacina dri ko ya? Drî amiro ka tauni liyaro ya? 18 Ami orivoya mi be, mìndre ko ya? Ami orivoya bi be, nyèri ko ya? Mìyi ta 19 ambata njidrieri se motowabe lidri kutu nji (5,000) ri ana tana ko ya? 'Bolotona se ke'bebe ana nyòtobe ru koṛiga twitwi moda ya?” Ànya zatadrite ekye: “'Butealo foritu.”
20 Yesu ejitate ekye: “Tuse motowa ambata njidrieri be lidri kutu su (4,000) ri, 'bolotona se ke'bebe ana nyòtobe ru koṛiga twitwi moda ya?” Ànya zatadrite ekye: “Njidrieri.”
21 Nda eji ànya te ekye: “Ami drigba tauniako ya?”
Yesu Ede Mano Miako aza te Betesaida ya
22 Ànya ikyiyite Betesaida ya, ago lidri azaka eziyi mano miako aza te Yesu re ago lo'bayirute ndäri nda odone. 23 Yesu ru mano miako ana te drí yasi ago lofo nda te tesi ni 'baŋwa yasi. To ovo mi mano ana roya vosi oko, Yesu 'ba drí ndaro te nda lomvo ago eji nda te ekye: “Inye'do mindre ŋga aza gi'da ya?”
24 Mano ana ndrevote kuru ago atate ekye: “Owo, mandre lidri yi, oko ànya laba ṛo oso ice yi ronye ka ugu aba.”
25 Yesu go 'ba drí ndaro te kpa to'di mi mano ana roya. Saa ono ya mano ana ndrevote madaro, tana ologo voondre ndaro te, ago nda ndre ŋga cini te kadoro. 26 'Dooko Yesu zo nda te 'bäru ago ta nda te ekye: “Migo ko 'baŋwa ana ya.”
Taeṛo Petero ro ta Yesu rota
(Matayo 16:13-20Luka 9:18-21)
27 'Dooko Yesu ndi taeri'bai ndaro be oyiyite 'baŋwà se lototi Kaisaria Filipo lomvo ana ya. Ànya dri liti ya oko, nda eji ànya te ekye: “Nyìti ta märi, lidri ekye ma a'di owo ya?”
28 Ànya zayitadrite ekye: “Rukäna ka ata ekye mi ni Yoane Bapatisi'ba owo, azakana ka ata ekye mi orivoya Eliya owo,” ago “azaka ka ata ekye mi orivoya alo aza nebii ro owo.”
29 Nda eji ànya te ekye: “Oko ami ni? Nyà ata mìkye ma a'di owo ya?” Petero zatadrite ekye: “Mi ni Mesiya owo.”
30 'Dooko Yesu tadri ànyaro te ekye: “Nyìti ta maro ko 'diaza alo ri.”
Yesu Iti ta Rueza Ndaro rote ndi Odra be
(Matayo 16:21-28Luka 9:22-27)
31 'Dooko Yesu eto taeri'bai ndaro embana te ekye: “Beṛo Ŋgwa Lidri ro ri ruezane amba, ago 'di'desii, kohanii 'desi ndi miemba'bai Ota robe oganayi nda 'da zo. Äfuna nda 'da, oko u'du nina si oko nda adrina 'da.” 32 Nda iti ta ono ṛo ŋbelero ànyari. Ta'dota Petero ru nda te pere ago eto nda luku te. 33 Oko Yesu zamite ago ndrevote taeri'bai ndaro dri, ago luku Petero te. Nda ekye: “Minaru pere ni maresi Satani. Tavousu miro 'do ikyi ko ni Lu resi oko ni lidri resi.”
34 'Dooko Yesu zi lowa ndi taeri'bai ndaro be te ndare, nda atate ànyari ekye: “Ondro ka'do 'diaza kolete o'dene mavo, beṛo ndäri ta andivo ndaro ro ijene, kuŋgyi taka ndaro, ago keso mavo. 35 Tana nda se kole adri modo ndaro ro opane ijena anya 'da; oko nda se kabe adri ndaro ijena ta maro ta ago ta lazokado rota opana anya ndi. 36 Ondro ka'do 'diaza kuru 'bädri cini gi ca oko kije adri ndaro gwo, nda usuna ŋga aza gi'da ya? Endaro nda unina ko ŋga aza usune! 37 Nda unina ko ŋga aza ozone ogone adri ndaro usuza. 38 Ondro ka'do 'diaza driupi ro ni märi ago ni ta ŋgaemba maro ri tu luako ago koziro ono si, 'dooko Ŋgwa Lidri ro a'dona kpa driupiro ni ndäri ondro nda kate ikyi 'desi Täpi ndaro roya malaikai alokado be owo.”