مثل وليمة الملك
(لوقا 14‏:15‏-24)
1 وعادَ يَسوعُ إلى مُخاطَبَةِ الجُموعِ بالأمثالِ، فقالَ: 2 «يُشبِهُ مَلكوتُ السّماواتِ مَلِكًا أقامَ وليمَةً في عُرسِ اَبنِه. 3 فأرسَلَ خدَمَهُ يَستَدْعي المَدعُوّينَ إلى الوَليمَةِ، فرَفَضوا أنْ يَجيئوا. 4 فأرسَلَ خدَمًا آخرينَ ليقولوا للمَدعُوّينَ: أعدَدْتُ وليمَتي وذَبَحتُ أبقاري وعُجولي المُسمّنةَ وهيّأتُ كُلّ شيءٍ، فتعالَوْا إلى العُرسِ! 5 ولكنّهُم تهاوَنُوا، فمِنهُم مَنْ خرَجَ إلى حقلِهِ، ومِنهُم مَنْ ذهَبَ إلى تِجارَتِهِ، 6 والآخرونَ أمسكوا خَدَمَهُ وشَتَموهُم وقَتَلوهُم. 7 فغَضِبَ الملِكُ وأرسَلَ جُنودَهُ، فأهلَكَ هؤلاءِ القَتَلةَ وأحرَقَ مَدينَتَهُم. 8 ثمّ قالَ لخَدَمِهِ: الوَليمةُ مُهيّأةٌ ولكنّ المَدعُوّينَ غَيرُ مُستحقّينَ، 9 فاَخرُجوا إلى مَفارقِ الطّرُقِ واَدعُوا إلى الوَليمَةِ كُلّ مَنْ تَجِدونَهُ. 10 فخرَجَ الخَدَمُ إلى الشّوارعِ وجَمَعوا مَنْ وجَدوا مِنْ أشرارٍ وصالِحينَ، فاَمتلأتْ قاعَةُ العُرسِ بالمدعُوّينَ.
11 فلمّا دخَلَ المَلِكُ ليَرى المدعوّينَ، وجَدَ رجُلاً لا يَلبَسُ ثِيابَ العُرسِ. فقالَ لَه: 12 كيفَ دَخَلتَ إلى هُنا، يا صَديقي، وأنتَ لا تلبَسُ ثِيابَ العُرسِ؟ فسكَتَ الرّجُلُ. 13 فقالَ المَلِكُ للخَدَمِ: اَربُطوا يَدَيهِ ورِجلَيهِ واَطرَحوهُ خارِجًا في الظّلامِ فهُناكَ البُكاءُ وصَريفُ الأسنانِ. 14 لأنّ المدَعُوّينَ كَثيرونَ، وأمّا المُختارونَ فَقليلونَ».
دفع الجزية إلى القيصر
(مرقس 12‏:13‏-17، لوقا 20‏:20‏-26)
15 وذهَبَ الفَرّيسيّونَ وتَشاوَروا كيفَ يُمسِكونَ يَسوعَ بِكلِمَةٍ. 16 فأرسلوا إلَيهِ بَعضَ تلاميذِهِم وبَعضَ الهيرودُسيّينَ يَقولونَ لَه: «يا مُعَلّمُ، نَعرِفُ أنّكَ صادقٌ، تُعلّمُ بِالحَقّ طَريقَ اللهِ، ولا تُبالي بأحدٍ، لأنّكَ لا تُراعي مَقامَ النّاسِ. 17 فقُلْ لنا: ما رأيُكَ؟ أيَحِلّ لنا أنْ نَدفَعَ الجِزْيَةَ إلى القَيصَرِ أم لا؟»
18 فعرَفَ يَسوعُ مَكرَهُم، فقالَ لهُم: «يا مُراؤونَ! لِماذا تُحاوِلونَ أنْ تُحْرِجوني؟ 19 أرُوني نَقدَ الجِزْيةِ!» فناولوهُ دينارًا. 20 فقالَ لهُم: «لِمَن هذِهِ الصّورَةُ وهذا الاسمُ؟» 21 قالوا: «لِلقَيصَرِ!» فقالَ لهُم: «اَدفَعوا، إذًا، إلى القَيصَرِ ما لِلقَيصَرِ، وإلى اللهِ ما للهِ!» 22 فتَعَجّبوا مِمّا سَمِعوهُ، وتَركوهُ ومَضَوْا.
قيامة الأموات
(مرقس 12‏:18‏-27، لوقا 20‏:27‏-40)
23 وفي ذلِكَ اليومِ جاءَ إلى يَسوعَ بَعضُ الصدّوقيّينَ، وهُمُ الّذينَ يُنكِرونَ القِيامَةَ، وسألوهُ: 24 «يا مُعلّمُ، قالَ موسى: إنْ ماتَ رجُلٌ لا ولَدَ لَه، فَلْيَتَزوّجْ أخوهُ اَمرأتَهُ ليُقيمَ نَسلاً لأخيهِ. 25 وكانَ عِندَنا سبعةُ إخوةٍ، فتَزوّجَ الأوّلُ وماتَ مِنْ غَيرِ نَسلٍ، فتَرَكَ اَمرأتَهُ لأخيهِ. 26 ومِثلُهُ الثّاني والثّالِثُ حتّى السّابِعُ. 27 ثُمّ ماتَتِ المرأةُ مِنْ بَعدِهِم جميعًا. 28 فلأيّ واحدٍ مِنهُم تكونُ زوجةً في القيامةِ؟ لأنّها كانَت لَهُم جميعًا».
29 فأجابَهُم يَسوعُ: «أنتُم في ضَلالٍ، لأنّكُم تَجهَلونَ الكُتُبَ المُقَدّسةَ وقُدرَةَ اللهِ. 30 ففي القِيامَةِ لا يَتَزاوَجونَ، بلْ يكونونَ مِثلَ مَلائِكَةٍ في السّماءِ. 31 وأمّا قيامَةُ الأمواتِ، أفَما قَرَأتُم ما قالَ اللهُ لكُم: 32 أنا إلهُ إبراهيمَ، وإلهُ إسحقَ، وإلهُ يعقوبَ؟ وما كانَ اللهُ إلهَ أمواتٍ، بل إلهُ أحياءٍ».
33 وسَمِعَ الجُموعُ هذا الكلامَ، فتَعَجّبوا مِنْ تَعليمِهِ.
الوصية العظمى
(مرقس 12‏:28‏-34، لوقا 10‏:25‏-28)
34 وعَلِمَ الفَرّيسيّونَ أنّ يَسوعَ أسكَتَ الصَدّوقيّينَ، فاَجتمعوا معًا. 35 فسألَهُ واحِدٌ مِنهُم، وهوَ مِنْ عُلماءِ الشّريعةِ، ليُحرِجَهُ: 36 «يا مُعَلّمُ، ما هي أعظمُ وصِيّةٍ في الشّريعةِ؟»
Hebrews-10-24
37 فأجابَهُ يَسوعُ: «أحِبّ الرّبّ إلهَكَ بِكُلّ قَلبِكَ، وبِكُلّ نفسِكَ، وبكُلّ عَقلِكَ. 38 هذِهِ هيَ الوصِيّةُ الأولى والعُظمى. 39 والوصِيّةُ الثّانِيةُ مِثْلُها: أحِبّ قَريبَكَ مِثلَما تُحبّ نفسَكَ. 40 على هاتينِ الوصِيّتَينِ تَقومُ الشّريعةُ كُلّها وتَعاليمُ الأنبياءِ».
المسيح وداود
(مرقس 12‏:35‏-37، لوقا 20‏:41‏-44)
41 وبَينَما الفَرّيسيّونَ مُجتمِعونَ سألَهُم يَسوعُ: 42 «ما قولُكُم في المَسيحِ؟ اَبنُ مَنْ هوَ؟» قالوا لَه: «اَبنُ داودَ!» 43 قالَ لهُم: «إذًا، كيفَ يَدعوهُ داودُ رَبّا، وهوَ يَقولُ بِوَحْيٍ مِنَ الرّوحِ: 44 قالَ الرّبّ لِرَبّي: اَجلِسْ عَنْ يَميني حتّى أجعَلَ أعداءَكَ تَحتَ قَدَمَيْكَ. 45 فإذا كانَ داودُ يَدعو المَسيحَ رَبّا، فكَيفَ يكونُ المَسيحُ اَبنَهُ؟»
46 فما قدِرَ أحدٌ أن يُجيبَهُ بكَلِمَةٍ، ولا تجرّأَ أحدٌ مِنْ ذلِكَ اليومِ أنْ يَسألَهُ عَنْ شَيءٍ.
Lapidriopi Karama Lagye Ogyero ro
(Luka 14:15-24)
1 Yesu ata ta kpate to'di lidri ri lapidri si ekye: 2 “Miri 'Bädri'ba vo'buyakuru ro laba oso nonye. Tu aza si 'bädri'ba aza orivoya se ede karama lagye ogyero te ŋgwa ndaro ri. 3 Nda zo ruindu'bai te ŋgwazi läzine ikyine karama ya, oko ànya gayizo ikyine. 4 Ago nda zo ruindu'bai azaka te lazo ono be ŋgwazi ri ekye: ‘Yauono karama maro te nja; 'daŋgoi ndi tii kadokado maro be utufute, ago ŋga cini te nja. Nyìkyi ri karama lagye roya!’ 5 Oko ŋgwazii se äläzibe ana tiyi tana kote ago oyiyite losi ànyaro yasi 'dialo oyite ämvu ndaro ya, azana vo ŋgaogyero ndaro ya, 6 azakana ruyi ruindu'bai te, 'biyi ànya te, ago fuyi ànya te. 7 'Bädri'ba ana a'dote kyilaro amba, ago nda zo kyila'bai ndaro te se tufuyi 'diufu'bai se kai te ago zayi 'bakici ànyaro te kpeye. 8 'Dooko nda zi ruindu'bai ndaro te ago atate ànyari ekye: ‘Karama maro lagye ogyero te nja, oko lidri se äläzibe kwoi tana si ko. 9 Ka'do inye nyòyi litiŋwà 'desiro drisi ago nyäläzi lidri amba ikyine karama ya oso se mìni ndi usune ronye.’ 10 'Dooko ruindu'bai oyiyite tesi litiŋwà yasi ago otoyi lidri cini se ànya kusuyibe te, se kadoro ndi se koziro be, ago zo lagyero a'dote twi lidri be.
11 “'Bädri'ba ana cite ŋgwazii ondrene ago ndre mano aza te se so boŋgo lagyero kote. 12 'Bädri'ba eji nda te ekye: ‘Bereazi, nyeci teinye boŋgo lagyero ako etaya?’ Oko mano ana ata ta aza kote. 13 'Dooko 'bädri'ba atate ruindu'bai ri ekye: ‘Nyèmbe drí ndaro ndi pa ndaro be, ago mìvo nda tesi vouni ya. Lau a'dona ndäri liyi ndi sionya be.’ ”
14 Ago Yesu ndetate ekye: “Äläzite amba, oko anjite toto fere.”
Taeji ta Parata Driutwero Kotoro ta
(Marako 12:13-17Luka 20:20-26)
15 Parusii oyiyite ago rayitate Yesu odone taeji si. 16 'Dooko ànya zoyi taeri'bai ànyaro azaka te ndare ndi rukä gboko Eroda ro robe, ànya atayite ekye: “Miemba'ba, mä̀ni ndi anjioko nya ni taŋgye iti. Nya ni ole Lu ro taŋgyena embana lidri ri, teinye milo'be ako tase lidri kabe usuna ta. Tana nya ko 'desi lidri ro tana usuna ayani. 17 Nyiti ta ämäri, inye'do, nyusu miro be eŋwanye ya? Inye'do Ota letadri gindi parata driutwero ozone 'Bädri'ba Roma'ba ro ri kode ko ya?”
18 Caoko Yesu ni tase koziro ànya korayibe ana tana te, ago nda atate ekye: “Ami miomba'bai! Tana e'di nyà ma ojo niya? 19 Nyàka'da parata kaciro driutwero märi!”
Ànya eziyi parata kaciro te ndäri, 20 ago nda eji ànya te ekye: “Beti ndi ävuru kwoi be a'di roya?”
21 Ànya zayitadrite ekye: “'Bädri'ba ro.” Ta'dota Yesu atate ànyari ekye: “Ka'do inye, nyòzo ŋgase 'Bädri'ba ro gi 'Bädri'ba ri, ago nyòzo ŋgase Lu ro gi Lu ri.”
22 Ondro ànya keriyi ta ono te oko, ànya laroyite; ago ànya e'beyi nda te ndi oyiyite.
Taeji ta Eforo ni Avo yasi rota
(Marako 12:18-27Luka 20:27-40)
23 Tu gialo ana si azaka Sadukei ro se kayi be ata ekye lidri ri efone ni avo yasi i'do kai ikyiyite Yesu re. 24 Ago atayite ekye: “Miemba'ba, Musa katabe ekye, ondro ka'do mano aza kodrate ŋgàga ako, anjioko ädrupi ndaro ri ocine ävuzi ri tana ànya kutiyi ŋgàga robe ka'do robe ŋgwai ro mano se kodrabe 'do ri. 25 Ädrupii njidrieri azaka orivoya se riyite noŋwa, ŋgwa kayoro gye lagye te ago drate teinye ŋgàga ako, ago e'be ävuzi te ädrupi ndaro ri. 26 Tase alo ono a'do kpate ädrupi ṛiri ndaro ri, ago äduro ta ono a'dote vona se cini njidrieri kai ri. 27 Ago äduro oko toko se ana dra kpate. 28 Ka'do inye, tu eforo avo rosi lidriidriro anya a'dona toko ro a'di riya? Tana vo ànyaro cini ciyite anya ri.”
29 Yesu zatadri ànyaro te ekye: “Mìjete! Tana mìni Taegyi ko ca mbara Lu ro. 30 Tana ondro avo kefote lidriidriro oko, ànya a'donayi oso malaikai vo'buyakuru ya ronye, ago uninayi ko lagye ogyene. 31 Inye'do, tase Lu katabe ämiri ta efo avo rota mìzi tana ṛo ko ya? Se nda ekye: 32 ‘Ma ni Lu Abarayama ro, Lu Yisika ro, ago Lu Yakoba ro.’ Nda ni Lu 'dise lidriidriro ro, ko avo ro.”
33 Ondro lowa keri ta ono te oko, ànya laroyite amba ta ŋgaemba ndaro rota.
Ota se 'Desi Parandra
(Marako 12:28-34Luka 10:25-28)
34 Ondro Parusii keriyitate Yesu 'ba Sadukei te a'done titiro oko, ànya ikyiyite troalo, 35 ago alodi ànyaro miemba'ba Ota ro, ojote nda ojone taeji si. 36 Nda ejitate ekye: “Miemba'ba, ota eŋwani ni parandra Ota ya ya?”
37 Yesu zatadrite ekye: “ ‘Nyulu Opi Lu miro ya cini miro si, lindri cini miro si, ago tauni cini miro si.’ 38 Ono ni Ota se 'desi ago fopara ndra owo. 39 Ṛiri ota se fopara ndra ro oso käti ronye ni no: ‘Nyulu oriazi miro oso nyulu andivo miro be ronye.’ 40 Ota cini Musa ro ndi ŋgaemba nebii robe edrete ota se ritu kwoi dri.”
Taeji ta Mesiya rota
(Marako 12:35-37Luka 20:41-44)
41 Ondro azaka Parusii ro kotoyikalate troalo oko, Yesu eji ànya te ekye: 42 “Nyùsu ta Mesiya robe eŋwanye ya? Nda ni zelevo a'di ro yasi ya?” Ànya zayitadrite ekye: “Nda ni zelevo Dawidi ro.”
43 Yesu ejitate ekye: “Tana e'di Tori 'ba tavousu te Dawidi ya nda uzine ‘Opi’ niya? Dawidi atate ekye:
44 ‘Opi atate Opi maro ri ekye:
Miri noŋwa drígwo maro ya
madale ma'bana kyila'baazii miro lutu pa miro zele.’
45 Dawidi zi Mesiya te ‘Opi’, ka'do inye Mesiya a'dona zelevo Dawidi ro eŋwanye ya?”
46 'Diaza ni kote tadri Yesu ro ozane, ago ṛoni tu gi ana si 'diaza ni kote nda ejine ndra taeji si.