يوشيا ملك يهوذا
(2أخ 34‏:1‏-2)
1 وكانَ يوشيَّا ا‏بنَ ثماني سِنينَ حينَ ملَكَ، ودامَ مُلْكُهُ إحدى وثَلاثينَ سنَةً بِأورُشليمَ. وا‏سمُ أُمِّهِ يَديَدَةُ بِنتُ عَدايَةَ مِنْ بُصقَةَ‌. 2 وعَمِلَ القويمَ في نظَرِ الرّبِّ، وا‏قْتَدى بِداوُدَ جَدِّهِ، وما حادَ عَنْ طُرُقِهِ يَمينا ولا يَسارا.
العثور على كتاب الشريعة
(2أخ 34‏:8‏-18)
3 وفي السَّنةِ الثَّامنةَِ عَشْرَةَ لِـيوشيَّا، أرسلَ رئيسَ ديوانِهِ شافانَ بنَ أصَلْيا بنَ مَشُلاَّمَ إلى الهَيكلِ وقالَ لَه: 4 «إذهَبْ إلى حَلْقيَّا الكاهنِ العظيمِ وقُلْ لَه أنْ يَحسِبَ المالَ الوارِدَ إلى الهَيكلِ، مِمَّا جمَعَهُ حارِسو البابِ مِنَ الشَّعبِ عِندَ دُخولِهِم، فتَأخُذُهُ‌ 5 وتُسَلِّمُهُ إلى الوُكلاءِ الّذينَ يتَوَلَّونَ العمَلَ في الهَيكلِ، فيَدفَعونَ بَعضَهُ إلى العُمَّالِ لِتَرميمِ ما تهَدَّمَ مِنهُ، 6 أي إلى النَّجَّارينَ والبَنَّائينَ والنَّحَّاتينَ، وبَعضَهُ الآخَرَ لِشِراءِ خشَبٍ وحجارةٍ مَنحوتَةٍ لِلتَّرميمِ. 7 ولا حاجةَ لِمُحاسَبةِ الوُكلاءِ على المالِ الّذي يتَسَلَّمونَهُ، لأنَّهُم يتَصَرَّفونَ بِأمانةٍ».
8 فقالَ حَلْقيَّا الكاهنُ العظيمُ لِشافانَ رئيسِ الدِّيوانِ: «وجَدْتُ كِتابَ الشَّريعةِ‌ في الهَيكلِ». وناوَلَهُ الكتابَ فقَرَأهُ. 9 ورجَعَ شافانُ إلى المَلِكَ وقالَ لَه: «حسَبَ رِجالُكَ الفِضَّةَ الّتي في الهَيكلِ، ودَفَعوها إلى الوُكلاءِ الّذينَ يتَوَلَّونَ العمَلَ في التَّرميمِ». 10 ثُمَّ قالَ لِلمَلك: «أعطاني حَلْقيّا الكاهنُ كتابَ الشَّريعةِ» وقَرَأهُ أمامَ المَلِكِ.
11 فلمَّا سَمِعَ المَلِكُ ما ورَدَ في كِتابِ الشَّريعةِ مَزَّقَ ثيابَهُ 12 وقالَ لِحَلْقيّا الكاهنِ، وأخيقامَ بنِ شافانَ، وعكبورَ بنِ ميخا، وشافانَ رئيسِ الدِّيوانِ: 13 «إذهَبوا ا‏سألوا الرّبَّ لي ولِجميعِ شعبِ يَهوذا عَمَّا ورَدَ في الكتابِ. فما أعظَمَ غضَبَ الرّبِّ علَينا، لأنَّ آباءَنا لم يسمَعوا لِكلامِ هذا الكتابِ ويَعمَلوا بِكُلِّ ما ورَدَ فيه لأجلِنا».
14 فذهَبَ حَلْقيّا الكاهنُ، وأخيقامُ وعكبورُ وشافانُ وعَسايا إلى خَلْدَةَ النَّبـيَّةِ ا‏مرَأةِ شَلُّومَ بنِ تِقْوَةَ بنِ حَرْحَسَ، حافِظِ الثِّيابِ في الهَيكلِ، وكانَت مُقيمَةً في الحَيِّ الجديدِ بِأورُشليمَ، وسألوها عَمَّا يَفعَلونَ‌. 15 فأجابَت: «أخبِروا مَلِكَ يَهوذا الّذي أرسلَكُم إليَّ أنَّ الرّبَّ إلهَ إِسرائيلَ يقولُ: 16 ها أنا جالبٌ شَرًّا على هذِهِ المدينةِ وعلى سُكَّانِها، كما ورَدَ في هذا الكتابِ الّذي قرَأهُ مَلِكُ يَهوذا، 17 لأنَّهُم ترَكوني وأحرقوا البَخورَ لآلِهةٍ غريـبةٍ، فأغاظوني بِـجميعِ ما فعَلوا حتّى ا‏تَّقَدَ غضَبـي على هذِهِ المدينةِ، ولن يَنطَفئَ. 18 وأمَّا إلى مَلِكَ يَهوذا، فتَقولونَ: هذا ما يقولُ الرّبُّ إلهُ إِسرائيلَ: سَمِعْتَ لِلكلامِ الّذي ورَدَ في الكتابِ، 19 فَلانَ قلبُكَ وخشَعْتَ أمامي، ومَزَّقْتَ ثيابَكَ، وبكيتَ عِندَ سَماعِكَ ما قُلتُهُ على هذِهِ المدينةِ وعلى سُكَّانِها إنَّها لِلدَّمارِ واللَّعنَةِ. لكنَّني أنا الرّبُّ سَمِعْتُ صلاتَكَ، 20 فلن تَرى عَيناكَ الشَّرَّ الّذي أنا جالِبُهُ على هذا المكانِ، بَلْ تموتُ وتُدفَنُ معَ آبائِكَ بِسلامٍ». فرجَعَ الرُّسُلُ بِهذا الكلامِ إلى المَلِكِ‌.
Josia 'Bädri'ba Yuda ro
(2 Ambâ 34:1-2)
1 Josia ka eto 'dimiri oko ndroa ndaro te njidriena, nda mirivote ndroa 'butenätu foalo Yerusalema ya. Ävuru endre ndaro ro ni Jedida ŋguti Adaya ro, ni 'ba'desi Bozekata yasi. 2 Josia yete tase ŋgyero ayani OPI mile; nda sote taoye zutu ndaro Dawidi ro voro, ago nda kukute ni kigyesi.
Usu Buku Ota rote
(2 Ambâ 34:8-28)
3 Ndroa 'butealo fonjidriena miri 'Bädri'ba Josia ro rosi oko, nda zo egyi'ba vure ro Sapana ŋgwa Azalia ro kwozo Mesulama rote lazo be Yekalu ya ekye: 4 “Nyoyi Ilekia kohani fopara re, nda koti oti parata se ezibe Yekalu ya 'do ro, se dereŋwa gaga'bai kotoyibe ni lidri rigyesi 'do. 5 Mi'ba nda kozo dri'bai se kayibe vo Yekalu ro ondrene iyi rigye kozoyi robe päläti ro ànya se kayibe Yekalu ede iyi ri, 6 anjioko ceoto'bai, zoobe'bai ndi kuniede'bai be ri, ago kpa joce ndi kuni se edebe nja 'do ogyeza Yekalu edeza. 7 Oko eji ànya kote kode parata se ana ye losi eŋwanye, tana ànya yeyi losi te sina 'diriro.”
8 Kohani Fopara Ilekia atate egyi'ba Sapana ri ekye: “Musu buku Ota rote Yekalu ya.” Ndi Ilekia ozo buku ana te Sapana ri ago nda zite. 9 'Dooko egyi'ba Sapana ikyite 'bädri'ba re, ago iti tana te 'bädri'ba ri ekye: “Ruindu'bai miro eweyi parata se Yekalu ya te kpeye, ago ozoyite dri'bai losiro Yekalu edero rigye.” 10 'Dooko Sapana atate 'bädri'ba ri ekye: “Buku ono Ilekia ozoni märigye.” Ndi nda zite 'bädri'ba ri.
11 Ago ondro 'bädri'ba keri ata buku Ota ro ana rote oko, nda wa boŋgo ndaro te. 12 Ago 'bädri'ba ozotate kohani Ilekia, Aikama ŋgwa Sapana ro, Akebora ŋgwa Mikaya ro, Sapana egyi'ba vure ro, ndi Asaya ruindu'ba 'bädri'ba robe ri ekye: 13 “Nyòyi nyeji OPI ta maro ta, ta lidri rota ago ta lidri cini Yuda ro rota, ta ŋgaemba buku ono ya rota, tana kyila OPI ro leru te ndra ama be, tana zutui amaro royi tase buku ono ya kote ànya yeyi tase egyibe oyene ämäri ono kote.”
14 'Dooko kohani Ilekia, Aikama, Akebora, Sapana ndi Asaya be oyiyite nebi tokoro Huleda ro kwozo Areasa ro, se ni voondre'ba vo boŋgo odroro Yekalu ro ro re. Ànya itiyi tase ka'dobe ana vona te anyari. 15 Ago Huleda atate ànyari ekye, Ono ni tase OPI Lu Yisaraele ro kabe atana owo ekye: “Nyata mano gi kezo ami be mare ono ri mìkye: 16 Ono ni tase OPI kabe atana owo ekye mezana Yerusalema 'da ndi lidri na be oso ata se cini buku ono ro 'bädri'ba Yuda ro kuzibe ono ro voro. 17 Tana ànya gayitezo maro ago zayi ŋga tägyi tagyiriro te lui azaka ri, ta'dota ànya ekoyi ya maro te kyilaro tase cini ànya koyebe kwoi si. Kyila maro lekote Yerusalema be ago okyene te i'do. 18 Oko ono ni tase ämiri atane 'bädri'ba Yuda ro se kezo ami be OPI ejine ri owo, nyata ndäri mikye: Ono ni tase OPI, Lu Yisaraele ro kabe atana owo ta tase nyeribe rota owo ekye: 19 Tana nyetadrite ago nyologo andivo miro te vuru ma OPI kandra, tana nyeri ozionya maro Yerusalema ezane ndi lidri na be 'do te. Se makye ma'bana vo ono 'da a'done tandroro ago latri be ago nyotowa boŋgo miro te ndi ugu liyi be ma mile. Oko yauono meri mätu miro te. 20 Ta'dota ma'bana mi 'da odrane liyaro, asena mi 'da 'budri miro ya zutui miro re, ago miri rriti se cini maoyebe ezine Yerusalema ndi lidri na be dri ondrene i'do.”
'Dooko lidri se kai logoyi ata ono te 'Bädri'ba Josia ri.