يوشيا يقيم فصحا للرب
(2مل 23‏:21‏-23)
1 وأقامَ يوشيَّا في أورُشليمَ فِصْحا لِلرّبِّ فذَبَحوا الخِرافَ في الرَّابعَ عشَرَ مِنَ الشَّهرِ الأوَّلِ. 2 وعيَّنَ الكهَنةَ في وظائِفِهِم وشَجَّعَهُم على خِدمةِ هَيكلِ الرّبِّ. 3 وقالَ لِلاَّويِّينَ الّذينَ كرَّسوا أنفُسَهُم لِلرّبِّ، وكانوا يُعَلِّمونَ بَني إِسرائيلَ: «ضَعوا تابوتَ العَهدِ المُقَدَّسِ في الهَيكلِ الّذي بَناهُ سلميانُ بنُ داوُدَ مَلِكُ إِسرائيلَ، فلا حاجةَ بِكُم بَعدَ الآنَ إلى أنْ تَحمِلوهُ مِنْ مكانٍ إلى آخَرَ على الأكتافِ، بل ا‏خْدُموا الرّبَّ إلهَكُم وشعبَهُ بَني إِسرائيلَ. 4 خُذوا أماكِنَكُم في الهَيكلِ بِـحسَبِ عَشائِرِكُم وفِرَقِكُم، كما رسَمَ داوُدُ مَلِكُ إِسرائيلَ وا‏بنُهُ سليمانُ‌، 5 ونَظِّموا أنفُسَكُم بِـحَيثُ يُساعِدُ بَعضُكُم، أنتُم بَنو لاوي، كُلَّ بَيتٍ مِنْ بُيوتِ عامَّةِ الشَّعبِ مِنْ بَني قومِكُم. 6 وا‏ذْبَحوا خِرافَ الفِصْحِ، وتطَهَّروا بِـحسَبِ الشَّريعةِ وساعِدوا إخوَتَكُم بَني إِسرائيلَ ليَعمَلوا بِما قالَ الرّبُّ على لِسانِ موسى».
7 وقدَّمَ يوشيَّا مِنْ مَواشيهِ إلى عامَّةِ الشَّعبِ المَوجودينَ للاحتِفالِ بِالفِصْحِ ثَلاثينَ ألفَ خروفٍ وجَدْيٍ وثَلاثةَ آلافِ رأسٍ مِنَ البقَرِ. 8 وتبَرَّعَ أعوانُه لِلشَّعبِ ولِلكهَنةِ ولِلاَّويِّينَ، فأعطى حِلْقيَّا وزَكريّا ويَحيئيلُ القَيِّمونَ على الهَيكلِ لِلكهَنةِ تَقدماتِ الفِصْحِ ألفينِ وسِتَّ مئَةِ خروفٍ وجَدْيٍ وثَلاثَ مئَةِ رأسٍ مِنَ البقَرِ. 9 وقدَّمَ كونَتْيا وشَمَعْيا ونَثَنَئيلُ أخَواهُ، وحَشَبْيا ويَعيئيلُ ويوزابادُ، وجميعُهُم مِنَ الزُّعماءِ اللاَّويِّينَ، هؤلاءِ قَدَّموا لِلاَّويِّينَ ذبائِـحَ لِلفِصْحِ خمسَةَ آلافِ خروفٍ وجَدْيٍ وخمسَ مئَةِ رأسٍ مِنَ البقَرِ.
10 فلمَّا صارَ كُلُّ ذلِكَ جاهِزا لِلفِصْحِ، وقَفَ الكهَنةُ في أماكِنِهِم واللاَّويُّونَ في فِرَقِهِم كما أمرَ المَلِكُ. 11 وبَعدَما ذُبِـحَ لِلفِصْحِ ورَشَّ الكهَنةُ الدَّمَ على المَذبَحِ، سلَخَ اللاويُّونَ الذَّبائِـحَ، 12 ثُمَّ فرَزوا المُحرَقاتِ لِـيوَزِّعوها على عامَّةِ الشَّعبِ بِـحسَبِ عَشائِرِهم حتّى يُقَرِّبوها لِلرّبِّ كما ورَدَ في كِتابِ موسى. وهكذا فعَلوا بِالبقَرِ. 13 وشَوى اللاَّويُّونَ ذبائِـحَ الفِصْحِ على النَّارِ كما هوَ مرسومٌ، وطَبَخوا القرابـينَ المُقَدَّسَةَ في القُدورِ والطُّسوتِ والطَّناجِرِ وأسرَعوا بِتَوزيعِها على عامَّةِ الشَّعبِ‌. 14 وبَعدَ ذلِكَ هَيَّأ اللاَّويُّونَ الطَّعامَ لأنفُسِهِم ولِلكهَنةِ مِنْ بَني هرونَ، لأنَّ الكهَنةَ ظَلُّوا يُقَدِّمونَ المُحرَقاتِ والشُّحومَ لِلرّبِّ إلى اللَّيلِ. 15 ووقَفَ المُغَنُّونَ مِنْ بَني آسافَ في أماكِنِهِم على حسَبِ ما أمرَ داوُدُ وآسافُ وهَيمانُ ويَدوثونُ رائي المَلِكِ. ولَزِمَ البَوَّابونَ أماكِنَهُم عِندَ أبوابِ الهَيكلِ، لأنَّ أنسِباءَهُمُ اللاَّويِّينَ هَيَّأوا لهُم طَعامَ الفِصْحِ.
16 وهكذا تهَيَّأ كُلُّ شيءٍ في ذلِكَ اليومِ لِخِدمةِ الرّبِّ وإقامةِ الفِصْحِ وتقديمِ المُحرَقاتِ على مذبَحِ الرّبِّ، كما أمرَ المَلِكُ يوشيَّا. 17 وا‏حتفَلَ بِالفِصْحِ كُلُّ مَنْ حضَرَ مِنْ بَني إِسرائيلَ، وبالفطيرِ‌ مُدَّةَ سَبعةِ أيّامٍ. 18 ولم يكُنْ لِذلِكَ الفِصْحِ مَثيلٌ في إِسرائيلَ مُنذُ أيّامِ صموئيلَ النَّبـيِّ فما مِنْ مَلِكٍ مِنْ إِسرائيلَ ا‏حتفَلَ بِالفِصْحِ مِثْلَما فعَلَ يوشيَّا والكهَنةُ واللاَّويُّون وجميعُ شعبِ يَهوذا ومَنْ حضَرَ مِنْ شعبِ إِسرائيلَ وسُكَّانِ أورُشليمَ، 19 وذلِكَ في السَّنةِ الثَّامنَةَ عَشْرَةَ مِنْ مُلْكِ يوشيَّا‌.
نهاية عهد يوشيا
(2مل 23‏:28‏-30)
20 وبَعدَما أتَمَّ يوشيَّا كُلَّ هذا لِهَيكلِ الرّبِّ، سارَ نَكْوُ مَلِكُ مِصْرَ على رأسِ جيشِهِ إلى كركميشَ عِندَ الفُراتِ لِلقِتالِ هُناكَ، فخَرَجَ يوشيَّا لِلتَّصَدِّي لَه، 21 فأرسَلَ إليهِ نَكْوُ رُسُلا، يقولُ: «ما لي ولكَ يا مَلِكَ يَهوذا. لم أجِـئْ لِمُحارَبَتِكَ اليومَ، بل لِمُحارَبةِ أعدائي واللهُ أمرَني أنْ أُسرِعَ. فا‏جتَنِبْ مُقاوَمةَ اللهِ الّذي يُسانِدُني لِئلاَّ يُهلِكَكَ». 22 فلم يسمَعْ يوشيَّا لِكلامِ اللهِ مِنْ فَمِ نَكْوُ فيَحيدَ عَنْ دَربِهِ، بل عزَمَ على مُحارَبَتِهِ وجاءَ لِلقائِهِ في وادي مَجِدُّو‌. 23 فأصابَهُ الرُّماةُ بِالسِّهامِ. فقالَ لِرِجالِهِ: «خُذوني مِنْ هُنا لأنَّ جِراحي بَليغَةٌ». 24 فنَقلوهُ مِنْ مَركبَتِهِ إلى مَركبَةٍِ أُخرى وجاؤوا بهِ إلى أورُشليمَ، فماتَ ودُفِنَ في مقابِرِ آبائِهِ. فناحَ علَيهِ جميعُ شعبِ يَهوذا وسُكَّانُ أورُشليمَ، 25 ورَثاهُ إرميا وما زالَ المُغَنُّونَ والمُغَنِّياتُ يَندُبونَهُ بِهذِهِ المَرثاةِ كما جَرَتِ العادَةُ إلى هذا اليومِ، وهذِهِ المَرثاةُ مُدَوَّنَةٌ في كِتابِ المراثي‌. 26 وما تبَقَّى مِنْ أخبارِ يوشيَّا وأعمالِهِ الحسَنةِ الّتي عَمِلَها بِـحسَبِ ما هوَ مكتوبٌ في شريعةِ الرّبِّ‌، 27 وأحوالُهُ مِنْ أوَّلِها إلى آخِرِها، كُلُّ هذا مُدَوَّنٌ في سِفرِ مُلوكِ إِسرائيلَ ويَهوذا.
Josia ka Karama Lävu Odra ro ro Oyena
(2 'Bädri'bai 23:21-23)
1 'Bädri'ba Josia ye karama Lävu Odra ro rote Yerusalema ya OPI oroza; ànya tufuyi koronyai karama ana rote u'du 'butealo fosu imba käti rosi. 2 Nda ka'da kama losi oyero Yekalu ya rote kohanii ri ago ozo agoago te ànyari losi oyeza kadoro. 3 Ago nda ozo ŋgaemba kwoi kpate Lewe'bai kwoi se ni miemba'bai Yisaraele ro, se adite alokado OPI ri kai ri ekye: “Mi'ba Sänduku alokado Tao'baro Yekalu se 'Bädri'ba Solomo ŋgwa Dawidi ro kobebe ono ya. Kote ämiri luŋgyine vo 'do ya ago vo ana ya, oko yauono te ämiri ruindune OPI Lu amiro ri ago lidri Yisaraele ro ri. 4 Mira andivo amiro Yekalu ya ba 'bakalai voro, losi se 'Bädri'ba Dawidi ndi ŋgwa ndaro Solomo be kozoyibe ämiri voro, 5 mira andivo amiro kadoro tana azaka amiro kopa katidri cini lidri Yisaraele ro robe ba alo alo. 6 Ämiri ni timelegogoi ndi indri karama Lävu Odra ro robe tufune. Ka'do inye nyede andivo amiro wäṛiro ago nyede ŋgapäṛi oloro tori ro tana Yisaraele'bai azi amiro kosoyi robe ŋgaemba se OPI kozobe Musa si ana voro.”
7 'Dooko 'Bädri'ba Josia ozo timele ndi indri be te kutu 'butenätu (30,000), ndi 'daŋgoi kutu nätu (30,000) be, ni koronyai modo ndaro ro yasi onyane lidri ri karama Lävu Odra ro roya. 8 Ago dri'bai losi ro ndaro ozoyi ŋga kpate lidri ri, kohanii ri, ndi lewe'bai be. Ago 'desii dri'bai Yekalu ro ro, Kohani Fopara Elekia, Zekaria, ndi Jiela be, ozoyi timelegogoi ndi tego'be'bei be te kutu ritu kama njidrialo (2,600) ndi 'daŋgoi kama nätu (300) be olone tu karama rosi. 9 Ago dri'bai Lewe'bai ro, Konania, Semaya, ndi ädrupi ndaro Netaniela be, ago Asabia, Jiela, ndi Jozabada be ozoyi timelegogoi ndi tego'be'bei be te kutu nji (5,000) ndi 'daŋgoi kama nji (500) be Lewe'bai ri olone tori ro.
10 Ondro ara ŋga cini karama Lävu Odra ro rote oko, kohanii ndi Lewe'bai be edreyite vo ànyaro yasi, oso 'Bädri'ba kozo ota na be ronye. 11 Ondro utufu timelegogoi ndi indrii be te oko, Lewe'bai wiyi kyini na te, ago kohanii luvuyi kari na te vo tori oloro dri. 12 'Dooko ànya leweyi koronyai ozaro tori ro te lidri ri ba gboko katidrii ro voro, tana ànya kozayi robe OPI ri oso ŋgaemba se Ota Musa roya ronye. 13 'Dooko Lewe'bai lo'biyi iza alobe Lävu Odra ro ro ana te oso se ara tana be ronye; ago la'diyi ŋgapäṛi alokado te lakazà si, luku'du si, ago kagyi si, ago lanjiyi iza te ndrindri lidri cini ri. 14 Ondro ande ono oyena te oko Lewe'bai diyi iza te andivo ànyaro ri ndi kohanii zelevo Arona robe ri, tana kohanii riyite losi oyene madale ŋgäkyi ya, koronyai se ozaro cu iyi ndi vo ombiombiro koronyai se alobe ŋgapäṛi ro iyi robe ozavoya. 15 Loŋgo oŋgo'bai zelevo Asafa ro riyite vo ànyaro se ozobe ànyari ŋgaemba 'Bädri'ba Dawidi rosi ana yasi, ànya ni: Asafa, Emana, ndi Jedutuna, nebi 'bädri'ba robe. Gaga'bai se dereŋwai Yekalu roya kai e'beyi vo ànyaro kote, tana Lewe'bai azi azaka edeyi ŋga karama Lävu Odra ro rote ànyari. 16 Ta'dota, tu ana si aye ŋga cini OPI mätu ro, Karama Lävu Odra ro ro ätiro, ndi ta ŋgapäṛi ozaro vo tori oloro dri be te oso 'Bädri'ba Josia kozo ota na be ronye. 17 Lidri cini Yisaraele ro se ka'dobe lau kai yeyi Karama Lävu Odra ro ro ndi Karama Ambata Loŋgaako robe te u'duna njidrieri. 18 Eto ṛoni tu nebi Samuele rosi aye karama Lävu Odra ro ro kote oso ono ronye. 'Bädri'bai se käti kai aza alona ye karama Lävu Odra ro ro kote oso se 'Bädri'ba Josia, kohanii, Lewe'bai, lidri Yuda ro, Yisaraele ro, ndi lidri Yerusalema robe 19 koyeyibe ndroa 'butealo fonjidriena ŋgamiri Josia ro rosi ana ronye.
Ädu Ŋgamiri Josia ro ro
(2 'Bädri'bai 23:28-30)
20 Tase cini Josia koyebe ta Yekalu rota ono vosi oko, Neko, 'Bädri'ba Ezipeto ro ezi kyila'bai te kyila oyene Karekemisa ya Golo Eferata kala, ago Josia ojote kyila oyene nda be, 21 oko Neko zo lazo ono te ndäri ekye: “Kyila gi mabe oyena ono tana di ko mi, 'Bädri'ba Yuda ro. Mikyi kote kyila oyene mibe, oko kyila oyene kyila'baazii maro be, ago Lu atate märi ikyine foroforo. Lu orivoya ma'be, ta'dota nyalaga ma ko zo, ukyi nda ufu mi 'da.” 22 Caoko Josia le gi'du kyila oyene. Nda lekote tase Lu kabe atana 'Bädri'ba Neko si ana erine, ta'dota nda oyi loci andivo ndaro te kyila ya vodäyiro Megido roya.
23 Kyila ya lau Ezipeto'bai 'boyi 'Bädri'ba Josia te ätu si. 'Dooko nda atate ruindu'bai ndaro ri ekye: “Nyolofo ma tesi, tana ä'bo mate koziro!” 24 'Dooko ànya ŋgyiyi nda teni arabia ndaro yasi, ago 'bayi nda te arabia ṛiri ndaro se lau ana ya ago eziyi nda te Yerusalema ya. Nda drate lau, ago asete vo 'bädri'bai osero ya. Lidri cini Yuda ndi Yerusalema robe liyiyi avo ndaro te.
25 Nebi Yeremaya whiwhi loŋgo te 'Bädri'ba Josia liyiza. Ago a'dote la'bi ro loŋgo oŋgo'bai cini ri Yisaraele ya, manoàgo ndi 'ditoko be, loŋgo ono oŋgone ondro ànya kayite nda liyi owo. Loŋgo ono egyite Buku Liyi roya.
26 Rukä tase Josia koyebe ro, taoye kado ndaro OPI ri, ota oro ndaro, 27 ndi ambâ ndaro be ni etovona ya le ondevona ya, egyi tana te Buku Ambâ ro 'Bädri'bai Yisaraele ro ro ndi Yuda robe ya.