نسل قطورة
1 وعادَ إبراهيمُ فأخَذَ زوجةً ا‏سمُها قطورةُ، 2 فولدَت لَه زِمرانَ ويَقشانَ ومَدانَ ومِديانَ ويِشباقَ وشُوحا. 3 وولَدَ يقشانُ شَبا وددانَ، وبنو ددانَ هُم أشُّوريمُ ولطوشيمُ ولأُمِّيمُ، 4 وبَنو مديانَ هُم عيفةُ وعِفرُ وحنوكُ وأبـيداعُ وألْدعةُ. جميعُ هؤلاءِ بنو قطورةَ. 5 ووَهبَ إبراهيمُ لإسحَقَ جميعَ ما يَملِكُهُ، 6 وأمَّا بَنو سراريهِ فأعطاهُم عطايا وصرفَهُم، وهوَ بَعدُ حيٌّ، عَنْ إسحَقَ ا‏بنهِ إلى أرضِ المَشرِقِ.
موت إبراهيم
7 وكانَ عددُ السِّنينَ الّتي عاشَها إبراهيمُ مئةً وخمْسا وسبْعينَ سنَةً. 8 وفاضت روحُ إبراهيمَ وماتَ بشيـبةٍ صالحةٍ، شيخا شبِـعَ مِنَ الحياةِ، وا‏نضمَّ إلى آبائِهِ. 9 فدفنَه إسحَقُ وإسماعيلُ ا‏بناهُ في مغارةِ المكفيلةِ تُجاهَ مَمْرا، في حقلِ عَفرونَ بنِ صوحرَ الحثِّيِّ، 10 وهوَ الحقلُ الّذي ا‏شتراهُ إبراهيمُ مِنْ بَني حِثٍّ‌. هُناكَ دُفِنَ إبراهيمُ وا‏مرأتُهُ سارةُ‌. 11 وبَعدَ موتِ إبراهيمَ باركَ اللهُ إسحَقَ ا‏بنَهُ. وأقامَ إسحَقُ عندَ بئرِ الحيِّ الرَّائي‌.
مواليد إسماعيل
12 أمَّا بَنو إسماعيلَ بنِ إبراهيمَ الّذي ولَدتْهُ هاجرُ المِصْريَّةُ جاريةُ سارةَ لإبراهيمَ، 13 فهذِهِ أسماؤُهُم بحسَبِ ولادتِهِم، على التوالي: نبايوتُ بِكرُ إسماعيلَ، وقيدارُ وأدَبْئيلُ ومبسامُ 14 ومِشماعُ ودومَةُ ومسَّا 15 وحدارُ وتيما ويطورُ ونافيشُ وقِدْمَةُ. 16 هؤلاءِ هُم بَنو إسماعيلَ وهذِهِ أسماؤُهُم بِـحَسبِ ديارِهِم وحُصونِهِم، وهُمُ ا‏ثنا عشَرَ رئيسا لِقبائِلِهم. 17 وكانَ عدَدُ السِّنينَ الّتي عاشَها إسماعيلُ مئةً وسبْعا وثلاثينَ سنَةً، ثُمَّ فاضت روحُهُ وماتَ وا‏نضمَّ إلى آبائِهِ. 18 وكانَت مَساكِنُ بَني إسماعيلَ مِنْ حويلةَ إلى شورَ، شرقيَّ مِصْرَ في الطريقِ إلى أشورَ وهكذا نزَلَ إسماعيلُ بمواليِدِه قُبالةَ إخوتِهِ.
ولادة عيسو ويعقوب
19 وهذِهِ مواليدُ إسحَقَ بنِ إبراهيمَ: إبراهيمُ ولَدَ إسحَقَ. 20 وكانَ إسحقُ ا‏بنَ أربعينَ سنةً حينَ تزوَّجَ رفقةَ بنتَ بتوئيلَ الأراميِّ، أُختَ لابانَ، مِنْ سَهلِ أرامَ‌. 21 وصلَّى إسحَقُ إلى الرّبِّ لأجلِ رفقةَ ا‏مرأتِهِ لأنَّها كانت عاقرا، فا‏ستجابَ لَه الرّبُّ. وحبِلت رفقةُ 22 وا‏زدحَمَ الولَدانِ في بطنِها، فقالت: «إنْ كانَ الأمرُ هكذا فلماذا الحياةُ». ومضَت لتسألَ الرّبَّ. 23 فقالَ لها الرّبُّ: «في بطنِكِ أمَّتانِ، ومِنْ أحشائِكِ يتفرَّعُ شعبانِ: شعبٌ يسودُ شعبا، وكبـيرٌ يَستعبِدُه صغيرٌ‌».
24 فلمَّا ا‏كتملت أيّامُ حَبلِها تَبـيَّنَ أنَّ في بطنها توأمَينِ. 25 فخرَجَ الأوَّلُ أسمَرَ اللَّونِ كُلُّه كَفَروةِ شَعْرٍ فسمَّوهُ عيسو‌. 26 ثُمَّ خرَجَ أخوهُ ويدُهُ قابضةٌ على عَقِبِ عيسو، فسمَّوهُ يعقوبَ‌. وكانَ إسحَقُ ا‏بنَ ستِّينَ سنَةً حينَ ولدتْهُما رفقةُ.
27 وكبُرَ الصَّبـيَّانِ، فكانَ عيسو صيَّادا ماهرا ورجلا يُحبُّ البرِّيَّةَ، ويعقوبُ رجلا مُسالِما يلزمُ الخيامَ. 28 فأحبَّ إسحَقُ عيسو لأنَّهُ ا‏ستطابَ صيدَهُ، وأمَّا رفقةُ فأحبَّت يعقوبَ.
عيسو يتنازل عن بكوريته
29 وطَبخَ يعقوبُ طبـيخا، فلمَّا عادَ عيسو مِنَ الحقلِ وهوَ خائِرٌ مِنَ الجُوعِ 30 قالَ ليعقوبَ: «أطعِمني مِنْ هذا الأدامِ لأنِّي خائرٌ مِنَ الجُوعِ». لذلِكَ قيلَ لَه أدومُ. 31 فقالَ لَه يعقوبُ: «بِــعْني اليومَ بَكُوريَّتَكَ». 32 فأجابَ عيسو: «أنا صائِرٌ إلى الموتِ، فما لي والبَكوريَّةُ». 33 فقالَ يعقوبُ: «إحلِفْ ليَ اليومَ». فحَلَفَ لَه وباعَ بَكُوريَّتَه لِـيعقوبَ. 34 فأعطى يعقوبُ عيسو خُبزا وطبـيخا مِنَ العدَسِ، فأكلَ وشربَ وقامَ ومضَى. وا‏ستخفَّ عيسو بالبَكُوريَّةِ‌.
Zelevoi Azaka Abarayama ro
(1 Ambâ 1:32-33)
1 Ago Abarayama gye toko aza te ävuruna Ketura, 2 anya ti Zimerana, Jokesana, Medana, Midiana, Isebaka ndi Sua be te ndäri. 3 Jokesana ni täpi Sheba ndi Dedana be ro, ago zelevoi Dedana ro ni Asura'bai, Letusima'bai ndi Lumima'bai be. 4 Ŋgwàagoro Midiana ro ni Efa, Efera, Anoka, Abida ndi Eleda be. Se cini kwoi ni zelevoi Ketura ro.
5 Abarayama e'be ŋgase cini nda be sina ana te Yisika ri. 6 Oko dri teinye ndäri odra ako nda ozo ŋgapäṛi te ŋgwàagoro 'ditoko azaka ndaro kai ro ri, 'dooko nda pere ŋgwàagoro kai teni ŋgwa ndaro Yisika resi, zo ànya te ogone wari se ogone 'buzelesi ana ya.
Odra ndi Ose Abarayama robe
7 Abarayama rite ndroa kama alo 'butenjidrieri fonji (175). 8 Nda drate odeodero pari agoambago ro. 9 Ŋgwàagoro ndaro Yisika ndi Isamaele be seyi nda te kugyi Makepela roya, ämvu Eferona ŋgwa Zohara ro roya, se orivoya Ete'bai yi, ogone 'buzele Mamere roya, 10 ana ni ämvu se Abarayama kogyebe ni Ete'bai rigyesi ana owo; ase Abarayama ndi toko ndaro Sara be te kigye. 11 Odra Abarayama ro vosi oko, Lu äṛu ŋgwa ndaro Yisika te, ago Yisika rite loto koro Bera Lai Roi kala.
Zelevoi Isamaele ro
(1 Ambâ 1:28-31)
12 Kwoi ni ävuru ŋgwàagoro Isamaele ŋgwa Abarayama ro se Agara Ezipeto'ba ruindu'ba Sara ro kutibe ndäri ana ro owo. 13 Ŋgwàagoro kwoi ara ävurunai te uti ànyaro voro, ŋgwa kayo ro ni Nebayota, 'dooko Kedara, Adabela, Mibesama, 14 Misema, Duma, Masa, 15 Adada Tema, Jetura, Nafisa ndi Kedema be. 16 Ànya ni orivoya zutui 'bakalai 'butealo foritu ro ro, ago äzi ävuru ànyaro te 'baŋwà ànyaro ndi vorogoŋwà ànyaro be drisi. 17 Isamaele ka odra oko ndroa ndaro te kama alo 'butenätu fonjidrieri (137), ndi ase nda te lidri ndaro lako. 18 Zelevoi Isamaele ro riyite lakole wari Avila ndi Sura be roya 'buzele Ezipeto roya, liti se kabe oyi Asaria ya ana ya. Ànya riyite to ni zelevoi azaka Abarayama ro resi.
Uti Esau ndi Yakoba be ro
19 Kwoi ni tase cini ta Yisika ŋgwa Abarayama ro rota owo. 20 Yisika ka Rebeka, ŋguti Betuela Arama'ba Mesopotamia ro endreŋwa Labana ro ogyena iri toko ro oko ndroa ndaro te 'bute su. 21 Yisika ye mätu te OPI ri tana Rebeka a'dote kondo ro, OPI za mätu ndaro tadrina te, ago Rebeka kwo ŋgwa te. 22 Ŋgwà 'degwo rulo'bane anya ya tana ŋgwà lezo yi; anya atate ekye: “Ta nonye ono ka a'do märi etaya?” Ta'dota anya oyite tana ejine ni OPI si.
23 Ago OPI atate anyari ekye:
“Tu'de ritu orivoya ya miro ya,
lidri se ritu nya oyebe utine 'do a'dona 'da ruraṛiraṛiro.
Azana a'dona mbararo ndrani äzirina ri,
se kayoŋwaro induruna 'da se täduŋwaro ri.”
24 Tu anyaro utiro kosate oko, anya ti ŋgwàagoro te lezo ro. 25 Se käti efote okaro, lomvona kpeye 'bi ro oso boŋgo 'bi be ronye, ta'dota äzi ävuruna te Esau. 26 Ago ṛirina efote drí ndaro ru pakäsusu Esau rote ndi; ta'dota äzi ävuru ndaro te Yakoba. Yisika ka ànya uti oko ndroa ndaro te 'butenjidrialo (60).
Esau ka A'do Kayo ro Ndaro Ogyena
27 Ŋgàgaŋwa se kwoi mbayite: Esau a'dote äṛigo'ba ro, mano se lu vocowa tawi, oko Yakoba nda iro mano trwe yi, ka iro ori 'bäru. 28 Yisika lu Esau tawi, tana nda ka iza se Esau kabe ufuna ana onyana; oko Rebeka lu iro Yakoba ayani.
29 Tu alo aza si ondro Yakoba ka i'di lete oko, Esau esate ni vocowa yasi, ago nda te täbiri ro. 30 Esau atate Yakoba ri ekye: “Molo'baru miri, nyozo i'di oka 'do azana mambe robe tana täbiri fu ma te tu.” (Tana ta'doro äzi ävuru ndaro te Edoma.)
31 Yakoba zatadrite ekye: “Käti ono nyozo a'do kayo ro miro märi, 'dooko ma'dena gwo i'di ozone miri.”
32 Ago Esau ekye: “Kado yi, ma oyete odrane, a'do kayo ro 'do oyena 'bo e'di märi ya?”
33 'Dooko Yakoba ekye: “Nyäṛuru märi käti.” Ago Esau äṛurute ndäri: ago ozo a'do kayo ro ndaro te Yakoba ri. 34 'Dooko Yakoba ozo ambata ndi i'di jorero be te Esau ri: nda nya ŋgate ago mvu ŋga kpate, 'dooko nda ŋgate ndi oyite. 'Doni tausu ädu Esau ro ta a'do kayo ro ndaro rota owo.