1 دَوّنْتُ في كتابـيَ الأوّلِ، يا ثاوفِـيلسُ، جميعَ ما عَمِلَ يَسوعُ وعَلّمَ مِنْ بَدءِ رِسالَتِه 2 إلى اليومِ الذي اَرتفَعَ فيهِ إلى السّماءِ، بَعدَما أعطى بِالرّوحِ القُدُسِ وصايا للذينَ اَختارَهُم رُسُلاً. 3 ولَهُم أظهَرَ نَفسَهُ حَيّا بِبراهينَ كثيرةٍ، وتَراءى لهُم مُدّةَ أربَعينَ يومًا بَعدَ آلامِهِ، وكَلّمَهُم على مَلكوتِ اللهِ. 4 وبَينَما هوَ يأكُلُ معَهُم قالَ: «لا تَترُكوا أُورُشليمَ، بَلِ اَنتَظِروا فيها ما وعَدَ بِه الآبُ وسَمِعْتُموهُ مِنّي: 5 يوحنّا عَمّدَ بالماءِ، وأمّا أنتُم فتتَعَمّدونَ بِالرّوحِ القُدُسِ بَعدَ أيّامٍ قَليلةٍ».
صعود يسوع إلى السماء
6 فسألَ الرّسُلُ يَسوعَ عِندَما كانوا مُجتَمعينَ معَهُ: «يا رَبّ، أفي هذا الزّمَنِ تُعيدُ المُلْكَ إلى إِسرائيلَ؟» 7 فأجابَهُم: «ما لكُم أنْ تَعرِفوا الأوقاتَ والأزمِنةَ التي حَدّدَها الآبُ بِسُلطانِهِ. 8 ولكِنّ الرّوحَ القُدُسَ يَحلّ علَيكُم ويهَبُكُمُ القُوّةَ، وتكونونَ لي شُهودًا في أُورُشليمَ واليَهودِيّةِ كُلّها والسّامِرَةِ، حتى أقاصي الأرضِ». 9 ولمّا قالَ يَسوعُ هذا الكلامَ اَرتَفعَ إلى السّماءِ وهُم يُشاهِدونَهُ، ثُمّ حَجَبَتْهُ سَحابَةٌ عَنْ أنظارِهِم.
10 وبَينَما هُم يَنظُرونَ إلى السّماءِ وهوَ يَبتَعِدُ عَنهُم، ظهَرَ لهُم رَجُلانِ في ثِـيابٍ بَيضاءَ 11 وقالا لهُم: «أيّها الجَليليّونَ، ما بالُكُم واقِفينَ تَنظُرونَ إلى السّماءِ؟ يَسوعُ هذا الذي صَعِدَ عَنكُم إلى السّماءِ سيَعودُ مِثلَما رأيتُموهُ ذاهِبًا إلى السّماءِ».
إختيار خلف ليهوذا
12 فرَجَعَ الرّسُلُ إلى أُورُشليمَ مِنَ الجبَلِ الذي يُقالُ لَه جبَلُ الزّيتونِ، وهوَ قَريبٌ مِنْ أُورُشليمَ على مَسيرةِ سَبتٍ مِنها. 13 ولمّا دَخَلوا المدينةَ صَعِدوا إلى غُرفَةٍ في أعلى البَيتِ كانوا يُقيمونَ فيها، وهُم بُطرُسُ ويوحنّا، ويَعقوبُ وأندَراوُسُ، وفيلبّسُ وتُوما، وبرتولوماوُسُ ومتّى، ويَعقوبُ بنُ حَلفى، وسِمْعانُ الوَطَنِـيّ الغَيورُ، ويَهوذا بنُ يَعقوبَ. 14 وكانوا يُواظبونَ كُلّهُم على الصّلاةِ بِقَلبٍ واحدٍ، معَ بَعضِ النساءِ ومَريَمَ أُمّ يَسوعَ وإخوَتِه.
15 وفي تِلكَ الأيّامِ خطَبَ بُطرُسُ في الإخوةِ، وكانَ عدَدُ الحاضرينَ نحوَ مِئةٍ وعشرينَ، فقالَ: 16 «يا إخوتي، كانَ لا بُدّ أنْ يَتِمّ ما أنبأَ بِه الرّوحُ القُدُسُ في الكِتاب مِنْ قَبلُ بِلسانِ داوُدَ، على يَهوذا الذي جعَلَ نَفسَهُ دَليلاً للذينَ قَبضوا على يَسوعَ. 17 كانَ واحدًا مِنّا ولَه نَصيبٌ مَعَنا في هذِهِ الخِدمَةِ، 18 ثُمّ اَشتَرى بِثَمَنِ الجريمَةِ حَقلاً، فوَقَعَ على رَأْسِهِ واَنشَقّ مِنْ وسَطِهِ، واَندَلَقَت أمعاؤُهُ كُلّها. 19 وعرَفَ ذلِكَ سُكّانُ أُورُشليمَ كُلّهُم، حتى تَسمّى هذا الحقلُ في لُغَتِهم «حَقَلْ دَما» أي حَقلَ الدّمِ. 20 فكِتابُ المزاميرِ يَقولُ: «لتَصِرْ دارُهُ خَرابًا، ولا يكُنْ فيها ساكِنٌ». ويقولُ أيضًا: «لِـيأخُذْ وَظيفَتَهُ آخَرُ». 21 ونَحنُ فينا رِجالٌ رافَقونا طَوالَ المُدّةِ التي قَضاها الرّبّ يَسوعُ بَينَنا، 22 مُنذُ أنْ عَمّدَهُ يوحنّا إلى يومِ اَرتفَعَ عَنّا، فيَجبُ أنْ نَختارَ واحدًا مِنهُم ليكونَ شاهِدًا مَعَنا على قيامَةِ يَسوعَ».
23 فاَقترَحَ الإخوةُ اَثنَينِ مِنهُم هُما يوسُفُ المدعو بارَسابا المُلَقّبُ بِـيوستُسَ، ومَتّياسُ. 24 ثُمّ صَلّوا فقالوا: «يا رَبّ، أنتَ تَعرِفُ ما في القُلوبِ. أظهِرْ لنا مَنِ اَختَرتَ مِنْ هَذينِ الرّجُلينِ 25 ليَقومَ بالخِدمةِ والرّسالةِ مَقامَ يَهوذا الذي تَركَهُما ومضى ليَلقى مَصيرَهُ». 26 ثُمّ اَقتَرَعوا فأصابَتِ القُرعةُ مَتّياسَ، فاَنضَمّ إلى الرّسُلِ الأحدَ عشَرَ.
1 Ku Teopila:
Buku käti maro ya megyi tase cini Yesu koyebe ago kembabe tana te ṛoni tuse nda keto losi ndaro be si 2 madale tuse Lu ru Yesu te vo'buyakuru ya si. Teinye nda uru ako kuru, nda ozo ota te mbara Tori Alokado rosi lidri se nda konjibe lazo'bai ndaro ro ana ri. 3 Odra ndaro vosi, u'duna 'butesu nda ka'darute ànyari perena amba liti se ka'da tate ànyari endaro anjioko nda adrite. Ànya ndre nda te, ago nda atate ànya yibe ta Miri 'Bädri'ba Lu ro rota. 4 Ago ondro ànya kikyite voaloya oko, nda ozo ota ono te ànyari ekye: “Nyè'be Yerusalema ko, oko nyòkote ŋgapäṛi se miti tana be ämiri, ŋgapäṛi se Täpi maro ko'ba tana be 'do. 5 Yoane bapatisi 'di te gyi si, oko u'du fere si oko abapatisina ami 'da Tori Alokado si.”
Ogo Yesu ro Vo'buyakuru ya
6 Ondro Lazo'bai kotoyikalate Yesu be oko, ànya ejiyi nda te ekye: “Opi, tu ono si ono migo nyologona Miri 'Bädri'ba ro gi'da Yisaraele riya?”
7 Yesu atate ànyari ekye: “Tunai ndi a'donai be arate drikaca Täpi maro modona rosi, ago ko ämiri unine kode ànya ka a'do itu. 8 Oko ondro Tori Alokado kikyite ämidri oko, nyà'dona 'da twi mbara be, ago nyà'dona 'da tazevoedre'bai maro Yerusalema ya, Yuda cini yasi ndi Samaria be, ago le ädu 'bädri roya.”
9 Ata ono vosi, äru nda te vo'buyakuru ya, ànya uguyi nda ondre te oyivoya ago 'dikolo da'do nda teni ondrevoya ànyari.
10 Ànya riyite 'du vo ondrene kuru ondro nda kate ugu oyi owo, ago ndriŋwa oko lidri ritu boŋgo onjero be edreyite ànya re 11 ago atayite ekye: “Galilaya'bai, nyèdre nyà ugu voondre vokuru ya etaya? Yesu se ärube ni ami resi vo'buyakuru ya ono, egona kpa oso mìndre nda be oyivoya vo'buyakuru ya 'do ronye.”
Vo Yuda ro
12 'Dooko lazo'bai goyite kovole Yerusalema ya ni 'Bereŋwa Ice Idoro ro drisi, se ozona oso jä'dijä'dina alo ni 'bakici yasi. 13 Ànya ciyite 'bakici ya ago tuyite kuru zoya se ànya kayiugu ori be kigye ana ya! Petero, Yoane, Yakoba, ago Andarea, Filipo ago Toma, Batolimayo ago Matayo, Yakoba ŋgwa Alepayo ro, Simona se äzite 'bädri iro lu'ba ago Yuda ŋgwa Yakoba ro. 14 Ànya otoyikalate ondoalo voaloya mätune, troalo 'ditoko be ago Maria endre Yesu ro ndi ädrupii ndaro be.
15 Ago u'du fere vosi oko kalakoto taoma'bai ro a'dote, ànya cini orivoya oso kama alo 'buteritu (120) ronye, ago Petero edrete kuru ta atane. 16 Nda atate ekye: “Ädrupii maro, taegyi a'dote endaro se Tori Alokado katabe Dawidi si, äŋgu tana teṛo kyeno ta Yuda rota, se lepe ànya se kuru Yesu te kai ni. 17 Yuda ni alo aza gboko amaro ro, tana anji nda te losi oyene ama yibe.”
18 (Parata se Yuda kurube taoye undiro ndaro tana ro ana nda gye ämvu te sina, 'dooko e'dete ṛi; nda lehwete ago ici cini yasi i'durute tesi. 19 Lidri se cini koribe Yerusalema ya eriyi tana te, ago kala ànyaro modona si ànya ziyi ämvu ana te Akeledama, takacina anjioko “Ämvu Kari ro.”)
20 “Tana egyi tate buku Räṛu roya ekye:
‘Ka'do inye zo ndaro yana ka'do awi;
'diaza kori ko kigye.’
Egyi ta kpate ekye:
‘Ka'do inye 'diaza tona kuru vo ruindu ndaro ro.’
21 “Ka'do inye, beṛo 'diaza se ni gboko amaro yasi onjine, se a'do teṛo ama yibe tuse cini Opi Yesu abate ama yibe si, 22 eto ṛoni tuse Yoane pe lazo ndaro bapatisi rote si madale tuse äru Yesu teni ama resi le vo'buyakuru ya si. Alo 'di kwoi ro ri a'done tazevoedre'ba ro ama yibe ta eforo Opi Yesu rota.”
23 Ago ànya usu ta lidri ritu rote; Yosepa se äzite Baresaba (äzi kpate Yusetu), ago Matio. 24 'Dooko ànya mätuyite ekye: “Opi, mini ya 'dicini rote, ni 'di ritu kwoi lakosi se minjibe nyaka'da ämäri, 25 ruindune lazo'ba ro vo Yuda roya, vose nda e'bete ana ago oyite vose ndäri a'done kigye ya.” 26 'Dooko ànya voyi vodo te ŋgaonji oyeza lakole lidri ritu roya, ago anji Matio te, se olocite gboko lazo'bai 'butealo foalo roya.