عثليا أم أخزيا
(2أخ 22‏:10‏-12)
1 فلمَّا علِمَت عثَليا أمُّ أخَزْيا مَلِكِ يَهوذا أنَّ ا‏بنَها ماتَ، قتَلَت جميعَ النَّسلِ المَلكيِّ. 2 ما عَدا يوآشَ بنَ أخَزْيا، لأنَّ يوشَبَعَ عَمَّتَهُ ا‏بنَةَ المَلِكِ يورامَ سرَقَتْهُ مِنْ بَينِ بَني المَلِكِ المَقتولينَ وأخَذَتْهُ، هوَ والمرأة الّتي تُرضِعُهُ، وخَبَّأتْهُ في غُرفةٍ لِلنَّومِ مِنْ وجهِ عثَليا. 3 فبَقيَ معَها مُختَبِئا في بَيتِ الرّبِّ‌ سِتَّ سِنينَ، كانَت في خِلالها عثَليا مَلِكةً على البِلادِ. 4 ولمَّا جاءَتِ السَّنةُ السَّابِــعةُ، ا‏ستَدعى يوياداعُ الكاهِنُ قادةَ الحرَسِ المَلكيِّ‌ وحُرَّاسَ القصرِ إلى هَيكلِ الرّبِّ، وقطَعَ معَهُم عَهدا وا‏ستَحلَفَهُم وأراهُمُ ا‏بنَ المَلِكِ. 5 وقالَ لهُم: «هذا ما تفعَلونَه: أنتُم، الّذينَ في الخِدمةِ يومَ السَّبْتِ المُقبِلِ: ثُلثُكُم يتَوَلَّونَ حِراسةَ قصرِ المَلِكِ، 6 والثُّلثُ الآخَرُ حِراسةَ بابِ سورٍ، والثُّلثُ الباقي حِراسةَ البابِ الّذي وراءَ مكانِ حِراسةِ القصرِ. 7 والفِرقَتانِ مِنكُم، أنتُمُ الّذينَ لا خِدمةَ لهُم يومَ السَّبْتِ، يتَوَلَّونَ حِراسةَ هَيكلِ الرّبِّ. 8 وجميعُكُم تُحيطونَ بِالمَلِكِ أينَما ذهَبَ وسِلاحُكُم في أيديكُم، وتقتُلونَ كُلَّ مَنْ يدخُلُ بَينَ صُفوفِكُم».
9 وعَمِلَ القادةُ بِكُلِّ ما أمرَهُم بهِ يوياداعُ الكاهِنُ، فأخَذَ كُلُّ واحدٍِ مِنهُم رِجالَهُ الّذينَ يَخدُمونَ يومَ السَّبْتِ والّذينَ لا يَخدُمونَ، وجاؤُوا إلى يوياداعَ. 10 فأعطاهُمُ الرِّماحَ‌ والدُّروعَ الّتي لِلمَلِكِ داوُدَ في هَيكلِ الرّبِّ. 11 ووقَفَ الحرَسُ حَولَ المذبَحِ والبَيتِ كُلُّ واحدٍ سِلاحُهُ في يَدِهِ، مِنْ جانِبِ هَيكلِ الرّبِّ الأيمَنِ إلى جانِبِهِ الأيسَرِ، 12 وأخرَجَ يوياداعُ ا‏بنَ المَلِكِ وعلى رأسِهِ وضَعَ تاجَ المُلْكِ وقَدَّمَ لَه البراءَةَ المَلكيَّةَ‌، ومسَحَهُ مَلِكا. فصَفَّقَ الشَّعبُ ونادَوا: «يَحيا المَلِكُ».
13 فسَمِعَت عثَليا ضوضاءَ الحرَسِ والشَّعبِ، فدَخَلَت على المُحتَشدينَ في هَيكلِ الرّبِّ. 14 فرأتِ المَلِكَ واقِفا على المِنبَرِ كما هيَ العادةُ، والرُّؤساءُ وأصحابُ الأبواقِ إلى جانِبِهِ، وجميعُ النَّاسِ يفرحونَ والبَوَّاقونَ يَنفُخونَ في الأبواقِ فمَزَّقَت ثيابَها وصاحَت: «خيانةٌ، خيانةٌ». 15 ولم يشأْ يوياداعُ الكاهِنُ أنْ تُقتَلَ عثَليا في هَيكلِ الرّبِّ، فصاحَ بِقادةِ الجيشِ «أخرِجوها، وكُلُّ مَنْ يَتبَعُها ا‏قتُلوهُ بِالسَّيفِ». 16 فلمَّا خرَجَت قبَضوا علَيها عِندَ مَدخَلِ الخَيلِ‌ وجاؤوا بِها إلى القَصرِ وقَتَلوها هُناكَ.
17 وقطَعَ يوياداعُ عَهدا بَينَ الرّبِّ مِنْ جهةٍ وبَينَ المَلِكِ والشَّعبِ مِنْ جهةٍ ثانيةٍ على أنْ يكونوا شعبا لِلرّبِّ، وكذلِكَ بَينَ المَلِكِ والشَّعبِ. 18 ودخَلَ جميعُ الشَّعبِ بَيتَ البَعلِ وهدموا مذابِـحَهُ وحطَّموا تَماثيلَهُ، وقتَلوا مَتَّانَ كاهنَ البَعلِ أمامَ المذبَحِ. وأقامَ يوياداعُ الكاهِنُ حرَسا على هَيكلِ الرّبِّ. 19 ثُمَّ جمَعَ قادةَ الحرَسِ المَلكيِّ وحُرَّاسَ القصرِ وكُلَّ الشَّعبِ، فأنزَلوا المَلِكَ مِنْ هَيكلِ الرّبِّ وجاؤوا بهِ في طريقِ بابِ الحرَسِ إلى القصرِ، فجلَسَ على العرشِ. 20 وفرِحَ جميعُ الشَّعبِ، وهدَأتِ المدينةُ بَعدَ أنْ قُتِلَت عثَليا بِالسَّيفِ في القصرِ‌.
Atalia 'Bädri'ba Tokoro Yuda ro
(2 Ambâ 22:10–23:15)
1 Dori ondro Atalia endre Ahazia ro kunite ŋgwàagoro anyaro drate oko, anya ozo ota te utufu katidri cini 'bädri'ba rote. 2 Oko Joseba ŋguti 'bädri'ba Jehorama ro, endreŋwa Ahazia ro ru Yoasa ŋgwaagoro Ahazia rote, ru nda te ndrwi ni ŋgwàagoro 'bädri'ba ro lakosi se oyebe tufune ana, anya 'ba nda te ndi ŋguni ndaro be zoya u'duro ya. Anya da'do nda teni Atalia ri, ukyi äfu nda 'da. 3 Nda rite anya be ndroa na njidrialo da'doda'doro Yekalu OPI roya, ondro Atalia kadri 'bädri miri owo.
4 Oko ndroa njidrieri si oko, kohani Yoyada zo lazo te dri'bai kyila'bai 'bädri'ba okwaro ndi vookwa'bai robe vo, atate ànyari ikyine Yekalu OPI roya, nda 'ba tao'baro te ànya yibe, 'ba ànya te ruäṛune Yekalu OPI roya, ago nda ka'da ŋgwaagoro 'bädri'ba rote ànyari. 5 Ago nda ta ànya te ekye: “Ono ni tase ämiri oyene owo: telesi alo nina amiro, se kama ànyaro be orivoya Sabata si 'do ànyari vookwane zo'desi miri roya, 6 (telesi alo nina ro aza ri edrene vookwane dereŋwa se Sura ana kala, ago telesi alo nina ro aza ri edrene vookwane dereŋwa se vookwa'bai kundu ana kala), ämiri zo'desi miriro gagane. 7 Gboko ritu amiro se kama ànyaro ko Sabata si 'do beṛo ànyari edrene vookwane Yekalu ya 'bädri'ba gagane. 8 Beṛo ämiri lomvo 'bädri'ba ro umune ŋgulu, 'dialo ndi lakazà kyila ro ndaro be drì ndaro ya; nda se kabe ikyi lototi ruoravo amiro ya beṛo ämiri ufune. Beṛo ämiri a'done 'Bädri'ba Yoasa be ondro ka'do nda kate ofo kode ego owo.”
9 Dri'bai kyila'bai ro yeyi ndi oso se cini kohani Yoyada kota ànya be ronye, manoalo ezi lidri ndaro te se kabe oyi kama oye Sabata si 'do, ndi ànya se konde kama ànyaro ko Sabata si 'do be, ànya ikyiyite kohani Yoyada re. 10 'Dooko kohani ozo äzui ndi ŋga ruotaro se a'dobe ṛo 'Bädri'ba Dawidi ro kai te dri'bai kyila'bai ro rigyesi, se a'ba teṛo Yekalu ya kai; 11 ago vogaga'bai edreyite manoalo ndi lakazà kyila ro ndaro be drì ndaro ya, eto ni lama telesi Yekalu ro ŋgäṛiŋwadrisi yasi le lama telesi Yekalu ro mä'dudrisi ya, ŋgulu vo tori oloro ndi zo'desi miri robe lomvosi 'bädri'ba gagane. 12 'Dooko Yoyada lofo ŋgwaagoro 'bädri'ba rote tesi, so tagyia te nda dri, ago edretavote ta ndaro ta; ànya leyi ta ndaro te a'done 'bädri'ba ro. 'Dooko äṛu Yoasa te 'bädri'ba ro. Lidri 'bi drì ànyaro te, ago atayite ekye: “Miri madaro 'bädri'ba.”
13 Ondro Atalia keri kporo oye vookwa'bai ro ndi kporo lidri robe te oko, anya ikyite lidri re Yekalu ya; 14 ondro anya kondrevote oko ndre 'bädri'ba te edrevoya läŋgyiri lomvo a'do la'bina ro voro, ago dri'bai kyila'bai ro ndi cekuṛeovo'bai be edreyite 'bädri'ba lomvosi, lidri cini wari rote riyä oyevoya ugu cekuṛe ovobe. Atalia wa boŋgo anyaro te ago trete ekye: “Ogbo yi! Ogbo yi!”
15 Ndi Kohani Yoyada ta dri'bai kyila'bai rote ekye: “Nyòlofo anya tesi lakole vookwa'bai ro yasi ago mìfu 'dise kayibe o'de anya vosi iyi bando si.” Tana Kohani atate ekye: “Mi'ba äfu anya ko Yekalu ya.” 16 Ànya ruyi anya te, lofoyi anya te tesi dereŋwa farasi ro yasi loto zo miri ro lomvo ago ànya fuyi anya te lau.
Tavoora To'di Yoyada ro
(2 Ambâ 23:16-21)
17 Kohani Yoyada 'ba 'bädri'ba ndi lidri be te tao'bane lakole OPI be ya anjioko ànya a'dona ndi lidri OPI ro; ago nda 'ba tao'baro kpate inye lakole 'bädri'ba ro lidri be ya. 18 'Dooko lidri cini wari ro oyite yekalu Bala roya ago perete riya vuru, ànya tufuyi vo tori oloro ndi beti ŋgaedeedero na be te jinyijinyi, ago ànya fuyi Matana kohani Bala rote mile vo tori oloro roya. Ago kohani Yoyada 'ba vookwa'bai te Yekalu okwane. 19 'Dooko nda ru, dri'bai kyila'bai ro, vookwa'bai 'bädri'ba ro, vookwa'bai zo'desi miri ro ro ndi lidri cini wari robe ago eziyi 'bädri'ba teni Yekalu yasi oyiyite dereŋwa vookwa'bai ro yasi le zo'desi miri roya. Ago Yoasa rite giti 'bädri'bai ro dri. 20 Ta'dota lidri cini a'dote riyä ro; ago 'bakici a'dote njuru ufu Atalia ro zo'desi miri ro ya vosi.
21 Yoasa ka eto 'dimiri oko ndroa ndaro te orivoya njidrieri.