aza 11
Allah witi wumɔ ṯiŋaḏa lizi lu leḏi izrayiil tuc mac
1 ŋwu ṯa, nyi kwuṯalu: Allah wumɔ ṯiŋaḏa lizi lu luŋwun tuc, a? beri ma! nyi kwiri kwete kweḏi izrayiil, kwuruḏi nani gwu ibrahiim, kweḏi gabiila keḏi banyamiin-ŋa. 2 Allah witi wumɔ ṯiŋaḏa lizi lu luŋwun tuc mac, kla limɔŋw zi elŋece kerreny tuk. ŋiti ŋilŋiicaŋazi manya ŋuluḏina ŋeḏi iliiya? araḏiŋw gwu lizi leḏi izrayiil nani gwu Allah, nuŋw aruŋw: 3 Kweleny, limɔŋa eɽenyje liɽyaŋi lɔŋwa, ner ŋa kiici ŋweḏgwuna ŋwɔŋwa, nenyi ṯayini nyi dak, ner nyi naŋnini titir eḏeɽenye. 4 lakin, kwumɔ Allah eŋnici, nuŋw eca ḏa? nyi kwumɔ ketize rɔgwɽɔ rinyi lizi lir alaaf dufɔkwɽeny, liti limɔ iideci libayila lu ŋwurgwuŋi mac. 5 kaka ṯaŋwu tɔk, ki lomur ṯa klu ner nani lɔkwɔ liṯaḏinelu, limɔŋw zi ece-na, ṯimeca ṯi ṯeḏi ŋimɽi. 6 mer orɔ ŋeḏi ṯimeca ṯeḏi ŋimɽi ta, ner ere eni ŋeḏi ŋɔḏɽor mac; mer ere orɔ ŋwu mac, na ṯimeca ṯeḏi ŋimɽi ŋwere eni ṯimeca kezir were mac.
7 ta, a kwer ari ḏa? lizi leḏi izrayiil limakwu kwɔmne mec kwunaŋnari. lɔkwɔ liṯaḏinelu, limɔŋw zi ece-na, ner orɔ limaw dap, lakin liḏaḏu ta, nezi Allah kwuɽbeci rugwori lu, 8 kaka luḏinar gwu, ŋaruŋw:
nezi Allah inḏeḏa rigɽima reŋen eḏay ŋwurṯugwuɽunya,
nuŋw zi inḏeḏa yey eḏi yi ere eze mac,
na yəni eḏi yi ere neŋne tɔk mac,
mindaŋ na kirem kwumorɔ.
9 na dauḏ aruŋw:
eḏi azuuma weŋen orɔ difa na kiɽbin,
na ezir eḏi gwu iideḏi-na eḏi zi kaṯazi kaka inḏeḏerzi gwu.
10 eḏi yey yeŋen riimi-na mindaŋ er ere eze mac;
na ezi nyurelu dɔk.
11 ŋwu ta, nyi kwuṯalu: limɔ ṯugwudani eḏiidi tuc, a? beri ma! lakin na ŋudurlaḏu ŋi ŋeŋen ta, nezi ma ŋigileḏa ilica lir umam, mindaŋ eḏi lizi leḏi izrayiil ke ŋiɽany. 12 na ma ŋudurlaḏu ŋeŋen ruzi ṯurmuna lurṯu, na aki ŋgi kweŋen mec ruzi lizi lir umam lurṯu, er rɔtɔ ḏa mer ṯimazi ŋiɽaŋali kworɔ dap!
ŋigileḏa ŋeḏi lizi lir umam
13 nyi ŋgwu kwandicaŋazi lir umam. nyi kwiri kafur kafica kla lir umam ŋiɽaŋali ŋeḏi injiil, ŋwu ṯa nyi kweṯi piŋi ŋafura ŋinyi, 14 mindaŋ enyi ukwazi lieŋgeri ŋwuzi linyi lir yahuuḏ eḏi zi kiici ŋiɽany, mindaŋ er ŋi kilaw lɔkwɔ. 15 na ma ṯurmun amiḏina Allah yi ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi ṯiṯiŋaḏalu ṯeḏi yahuuḏ er ere orɔ ŋimiiḏa ki ŋiɽany-na manya, muŋw zi enji kiloɽu-na? 16 ma yila irlinelu ter ta, eṯi ṯa ṯul eni kwumirlinelu ter tatap, na ma rufu irlinelu ter ta, eṯi ṯa ril eni rimirlinelu ter tɔk.
17 lakin, ma ril rɔkwɔ reḏi kwaɽi kwete kweni zeyṯuun egrini kiṯay, na ŋaŋa na orɔ kaka ṯil ṯete ṯeḏi kwaɽi kweḏi zeyṯuun kwelliḏelu ki yaɽi-na oɽeny, ner ŋazi oɽazi ki ŋwobi ŋweḏi ril rimegrini, eḏii ŋaw ŋeḏi kwaɽi kwizaw ta, 18 eṯere ellineḏa ril nana mac. mezi ellineḏa nana ta, eṯi ṯiŋayini eḏaruŋw, ŋaŋa liti liri mac leṯi miḏeḏa rufu la, lakin eṯi rufu orɔ reṯi ŋazi miḏeḏa la. 19 a linḏi eḏari: limagri ril kiṯay mindaŋ mer nyji oɽazi ki ŋwobi ŋweŋen. 20 ŋiri rerem, ner zi agri kiṯay kaka iti eḏir gwu ṯəmna mac, lakin na ŋaŋa a leṯiferle teter ṯəmna ṯi ṯuɽuk. orlacar ṯellina ṯalu ŋwudɔŋw, na eṯi aŋrani nana. 21 kaka iti mezi gwu Allah roce lir ril ruŋwun reḏi kwaɽi mac, ŋwere roce ŋaŋwuzi tɔk mac. 22 izarṯi ṯimeca ṯeḏi Allah, əpa yi wuŋwun; eṯuŋw ila əpa yi nani gwu kla limaki ŋiɽaŋali pir, lakin leṯi ŋazi baŋaci ṯimeca ṯuŋwun ma emni eḏomi ki ṯimeca-na ṯuŋwun. mer ere orɔ ŋwu daŋgal-na mac, na le ŋazi uɽuḏeḏa lu tec. 23 na liḏaḏu, keni, mer ere derne tuc eḏemni, er zi gwu oɽazi-na, kaka eṯi gwu Allah eḏi ŋuma eḏi zi gwu oɽazi-na kwokwony. 24 na ma orɔ ŋaŋa limerzi uɽu kwaɽi-na kwir zeyṯuun kwelliḏelu oɽeny ki yaɽi-na, eḏoɽazi ŋaŋwuzi kwaɽi-na kweḏi jineyna ta, er zi ere errici ril ruŋwun reḏi kwaɽi ṯaŋwu tɔk manya?
Allah wunaŋna lizi tatap eḏi zi oɽmazi ki ŋimɽi-na ŋuŋun
25 mindaŋ ma ere ellini ki rɔgwɽɔ mac, nyi kwunaŋna ŋaŋwuzi, lieŋgeri linyi, eḏi zi elŋece ŋu ŋulucina: ṯikwuɽbene rugwori lu timila nanir gwu lɔkwɔ leḏi izrayiil mindaŋ mer zi enji lir umam eḏureni kworɔ dedep, 26 ṯa ŋwu, a izrayiil tatap kilaw; kaka luḏinar gwu, ŋaruŋw:
ŋgwa kwir Kwigileḏa kwuruḏa kayin-na weni ziyuun;
ŋwu zi rutici leḏi yaguub-ŋa ŋiḏambaŋa ŋeŋen kiṯay.
27 na ŋiɽaŋal ŋu, er orɔ ṯikitaḏiza ṯinyi
ki lomur linḏi nyi li eḏi zi dimeḏa ŋikyaŋi ŋeŋen kiṯay.
28 ki ŋiɽaŋal-na ŋizaw ŋir injiil, na lizi leḏi izrayiil eni kirem ṯuwən ṯeḏi Allah, na orɔ ŋaŋa leni luŋwun. lakin kaka elli gwu Allah likwurna leŋen, eṯir eni lamɽaŋw zi. 29 kaka eṯi gwu haḏiya weḏi Allah, ṯornuṯa ṯi ṯuŋwun, ere orle mac. 30 kaka ṯa orɔ ŋa gwu kerreny ludurlaḏu nani gwu Allah, lakin a limafi ŋimɽya, ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi ŋudurlaḏu ŋeŋen ta, 31 ner ṯa orɔ tɔk ludurlaḏu kirem, mindaŋ mer afi ŋunduŋa tɔk ŋimɽya, ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi ŋimɽi ŋimɔ ŋazi Allah ruwece lu. 32 Allah wumɔ kete lizigwunaŋi ndendeṯ ki rii-na reḏi ŋudurlaḏu, mindaŋ muŋw zi eḏici ŋimɽya tatap.
33 ŋurṯu ŋeḏi Allah, na ṯeḏinayeyna ṯuŋwun, na ṯilŋiiḏina tɔk ṯiri-na dip! eya kwiri manɔŋ kweḏi ŋuma eḏelŋece ŋunduŋwu hukma wuŋwun na ray ruŋwun tɔk?
34 eya kwiri kwumelŋece Kwelenyi ṯugwori?
ya eya kwiri kwumɔ iici ŋunduŋwu ŋiɽaŋal ŋi ŋere?
35 ya eya kwiri kwuminḏeḏa ŋunduŋwu haḏiya
mindaŋ mer eɽica kwokwony?
36 kaka ruḏa gwu kwɔmne tatap nanuŋw gwu, na duŋgwun ŋgi tɔk, nuŋw ta orɔ kwuŋwun tɔk. eḏi ŋiniṯ nani nanuŋw gwu dɔk dɔk. emba.
هل نبذ الله إسرائيل
1 لكِنّي أقولُ: هَلْ نبَذَ اللهُ شَعبَهُ؟ كلاّ! فأنا نَفسي مِنْ بَني إِسرائيلَ، مِنْ نَسلِ إبراهيمَ وعَشيرَةِ بِنيامينَ. 2 ما نبَذَ اللهُ شَعبَهُ وهوَ الذي سبَقَ فاَختارَهُ. وأنتُم تَعرِفونَ ما قالَ الكِتابُ في إيليّا حينَ شَكا بَني إِسرائيلَ إلى اللهِ، فقالَ: 3 «يا ربّ، قَتَلوا أنبـياءَكَ وهَدَموا كُلّ مَذابِحِكَ وبَقِـيتُ أنا وحدي، وهُم يُريدونَ أنْ يَقتُلوني». 4 فَماذا أجابَهُ صوتُ اللهِ؟ أجابَهُ: «أبْقَيتُ سَبعةَ آلافِ رَجُلٍ ما حَنَوا رُكبَةً لِبَعلٍ». 5 وفي الزّمَنِ الحاضِرِ أيضًا بَقِـيّةٌ مِنَ النّاسِ اَختارَها اللهُ بالنّعمةِ. 6 فإذا كانَ الاختِـيارُ بالنّعمةِ، فما هوَ إذًا بالأعمالِ، وإلاّ لما بَقِـيَتِ النّعمةُ نِعمةً.
7 فماذا بَعدُ؟ ما كانَ يَطلُبُهُ بنو إِسرائيلَ ولا يَنالونَهُ، نالَهُ الذينَ اَختارَهُمُ اللهُ. أمّا الباقونَ فقَسَتْ قُلوبُهُم، 8 كما جاءَ في الكِتابِ: «أعطاهُمُ اللهُ عَقلاً خامِلاً وعُيونًا لا تُبصِرُ وآذانًا لا تَسمَعُ إلى هذا اليومِ». 9 وقالَ داودُ: «لِتكُنْ مَوائِدُهُم فخّا لهُم وشَرَكًا وحجَرَ عَثرةٍ وعِقابًا. 10 لتُظلِمَ عُيونُهُم فَلا تُبصِرَ، ولتَكُنْ ظُهورُهُم مَحنِـيّةً كُلّ حينٍ».
خلاص غير اليهود
11 وأمّا أنا فأقولُ: هل زَلّتْ قَدَمُ اليَهودِ ليَسقُطوا إلى الأبدِ؟ كلاّ! بَلْ بِزَلّتِهِم صارَ الخلاصُ لِغيرِ اليَهودِ حتى تَثورَ الغيرَةُ في بَني إِسرائيلَ. 12 فإذا كانَ في زَلّتِهِم غِنًى لِلعالَمِ وفي نُقصانِهِم غِنًى لِسائِرِ الشّعوبِ، فكَمْ يكونُ الغِنى في اَكتِمالِهِم؟
13 والآنَ أقولُ لِغيرِ اليَهودِ مِنكُم: ما دُمتُ رَسولاً إلى غَيرِ اليَهودِ، فأنا فَخورٌ بِرِسالتي 14 لعَلّي أُثيرُ غَيرَةَ بَني قومي فأُخَلّصَ بَعضًا مِنهُم. 15 فإذا كانَ رَفضُهُم أدّى إلى مُصالَحَةِ العالَمِ معَ اللهِ، فهَلْ يكونُ قُبولُهُم إلاّ حياةً بَعدَ موتٍ؟ 16 وإذا كانَتِ الخَميرَةُ مُقَدّسَةً، فالعَجينُ كُلّهُ مُقَدّسٌ. وإذا كانَ الأصلُ مُقَدّسًا، فالفُروعُ مُقَدّسَةٌ أيضًا. 17 فإذا قُطِعَتْ بَعضُ الفُروعِ، وكُنتَ أنتَ زيتونَةً برّيّةً فَطُعّمْتَ لِتُشارِكَ الفُروعَ الباقِـيةَ في أصلِ الشّجرَةِ وخِصبِها، 18 فلا تَفتَخِرْ على الفُروعِ التي قُطِعَتْ. وكيفَ تَفتَخِرُ وأنتَ لا تَحمِلُ الأصلَ، بَلِ الأصلُ هوَ الذي يَحمِلُكَ؟ 19 ولكنّكَ تَقولُ: «قُطِعَتْ تِلكَ الفُروعُ حتى أُطعّمَ أنا!» 20 حسنًا! هيَ قُطِعَتْ لِعَدَمِ إيمانِها، وأنتَ باقٍ لإيمانِكَ، فلا تَفتَخِرْ بَلْ خَفْ. 21 فَإن كانَ اللهُ لم يُبقِ على الفُروعِ الطّبـيعِيّةِ فهَلْ يُبقي علَيكَ؟ 22 فاَعتَبِرْ بِلينِ اللهِ وشِدّتِهِ فالشّدّةُ على الذينَ سقَطوا، واللينُ لكَ إذا ثــبَتّ أهلاً لِهذا اللينِ، وإلاّ فتُقطَعُ أنتَ أيضًا. 23 أمّا هُم، فإذا تَوَقّفوا عَنْ عدَمِ إيمانِهِم يُطَعّمَهُمْ اللهُ، لأنّ اللهَ قادِرٌ على أنْ يُطعِمّهُم ثانيةً. 24 فإذا كانَ اللهُ قَطَعَكَ مِنْ زيتونَةٍ برّيّةٍ تَنتَمي إلَيها بِطبـيعتِكَ، وطَعّمَكَ خِلافًا لِطبـيعَتِكَ في زيتونَةٍ جيّدَةٍ، فما أحقّ الذينَ يَنتَمونَ إلى زيتونَتِهِم بالطَبـيعَةِ بأنْ يُطعّمَهُمُ اللهُ فيها.
رحمة الله تشمل الجميع
25 فأنا لا أُريدُ، أيّها الإخوةُ، أنْ تَجهَلوا هذا السّرّ لِئَلاّ تَحسَبُوا أنفُسَكُم عُقلاءَ، وهوَ أنّ قِسمًا مِنْ بَني إِسرائيلَ قَسّى قَلبَهُ إلى أنْ يكمُلَ عَددُ المُؤمِنينَ مِنْ سائِرِ الأُمَمِ. 26 وهكذا يَخلُصُ جميعُ بَني إِسرائيلَ، كما جاءَ في الكِتابِ: «مِنْ صِهيونَ يَجيءُ المُخَلّصُ ويُزيلُ الكُفرَ عَنْ بَني يَعقوبَ. 27 ويكونُ هذا عَهدي لَهُم حينَ أمحو خَطاياهُم». 28 فاليَهودُ مِنْ حيثُ البِشارَةُ هُم أعداءُ اللهِ لِخيرِكُم. وأمّا مِنْ حيثُ اَختِـيارُ اللهِ، فَهُم أحبّاؤُهُ إكرامًا للآباءِ. 29 ولا نَدامَةَ في هِباتِ اللهِ ودَعَوتِهِ. 30 فكَما عَصَيتُمُ اللهَ مِنْ قَبلُ ورَحِمَكُمُ الآنَ لعِصيانِهِم، 31 فكذلِكَ هُمْ عَصَوا اللهَ الآنَ ليَرحَمَهُم كما رَحِمَكُم، 32 لأنّ اللهَ جعَلَ البشَرَ كُلّهُم سُجناءَ العِصيانِ حتى يَرحَمَهُم جميعًا.
33 ما أعمَقَ غِنى اللهِ وحِكمَتَهُ وعِلْمَه! وما أصعَبَ إدراكَ أحكامِهِ وفَهمَ طُرُقِهِ؟ 34 فالكِتابُ يَقولُ: «مَنِ الذي عرَفَ فِكْرَ الرّبّ، أو مَنِ الذي كانَ لَه مُشيرًا؟ 35 ومَنِ الذي بادَرَهُ بالعَطاءِ لِـيُبادِلَهُ بِالمِثلِ؟» 36 فكُلّ شيءٍ مِنهُ وبِه وإلَيهِ. فَلَهُ المَجدُ إلى الأبدِ. آمين.