Buulus gwabiŋu dhuŋuna dhuŋun gi je ganu ja Aqriibaas
1 A Aqriibaas abiŋaijo Buulusuŋw ŋwaici, Ŋa gwuthi ŋoma daŋa abiŋi gi dhugor dhuŋa. A Buulus wal dhoi ganu dhuŋun, ŋwabiŋi dhuŋuna dhuŋun ŋwarnu, 2 Nyi gwiŋir dhugore, malik gwai gwina gwan Aqriibaas, ŋinena adhiny abiŋi ŋinenaŋina gi je ganu juŋa gi dhuŋun peth dhina dhabiŋudhidhai Yahuud diginy, 3 a gwuleny ŋinena liŋidhiny darnu ŋa gwiliŋidhi dhuŋuna peth momaŋ dhina dhathi Yahuud apai; a minoŋ nyi gwaŋa othaije galo gwuleny daŋa diŋini dhuŋuna dhiny mutha gwai dhugore. 4 A dhuŋun dha midhe gwiny ro dina riny kamal, gwina gwijo kwerkwereny gi liji ganu liny gi Urushaliim, dhiliŋidhi Yahuud peth, 5 lina liliŋidhiny kwerkwereny, ada limuminyi dilro shuhuud, darnu nyi gwathije gi dhuŋun dha dhorthadha Kaloŋa dhuri dhina dhiburanu nyi gwijina ganu gwiro Farriisi. 6 A ŋinena nyi gwidhunudhi dinyakimini gi dhuŋun dha dhunijo dha dhuŋun dhina dhabiŋaijodhai Kalo baboŋaije lega. 7 Dhina dhathidhai gabaayil gega gina giro die‐a‐ram orthadha Kaloŋa, athildhunudhi ninaŋin a gigilo no, aldhunijo dilapai. A gi dhuŋun ibidha dha dhunijo, malik gwai gwina gwan Aqriibaas, nyi gwukiminu dhuŋun dhai dhina dhuthi Yahuud. 8 Kworaŋ athanya buminyu darnu Kalo gathi direye lijo dai lina laio no? 9 A nyi gwaro gi dhugor ganu dhiny nu gwiŋir dinyapai dhuŋuna dhoinyadho dhina dhiro dhuwan gi jiriny ja Yasuuⓐ gwa Naas̱ira. 10 A nyi gwapo dhuŋuna ibidha ko gi Urushaliim; nyi geta lijo loinyadho gi liji lina liŋir didirel gi sijn, dina uthiny ŋelenya gi doi ganu da leleny la gusus, a dina malakimini dilrinyini, a nyi gwiguthi gura gi dhuŋun ibidha. 11 Athinyil akimiye ŋwamun ŋwoinyadho gi majaamiⓐ peth, nyildhiŋa ŋoma ŋai dillo Kaloŋa; a dina kijinyilo dugore gwuleny, athinyil umeye ŋiya gi limediina liter ko lina lijo por. 12 A dina iludhiny gi Dimishga gi dhuŋun ibidha nyuthi ŋelenya a awaamir gi leleny la gusus, 13 malik gwai, nyi gwaŋadhi fure gi Sama kaŋin ganu gi dhai alaŋ, gwina gworanu ganu gi fure gwa aŋin, nyorajo galo a liji lina lidhanalai. 14 A dina mana ide peth kwiyaŋ, nyi diŋini ŋwal nyilabiŋaijo gi dhuŋun dha ⓐibraaniiya alarnu, Shaawul, Shaawul, kworaŋ athinyinbi dhagirini? Dhuŋun dhibur duguŋa daŋa upe doloŋa. 15 Nyibarnu, Ŋa gwan ei, Kweleny gwai? Ŋwarnu, Nyi gwan Yasuuⓐ gwina gwathaŋan dhagirini. 16 Abi diro ŋa dhunalaŋ ŋwora ŋwai ŋwuŋa; ŋinena gi dhuŋun ibidha nyi gwimaŋa aŋinijo daŋa ruje gadham a shaahid gwa ŋidi ibiŋa ŋina ŋimaŋal aŋa, a ŋina ŋaji ŋaŋal aŋinijo. 17 Nyi gwaŋa gilaŋiye gi liji ganu a gi Liumam lina laŋan ukeje ganu ŋinena. 18 Daŋa igiye je jegen, dilurla galo gi kirim, alela gi fure a gi ŋeleny ŋa Sheṯaan alila di Kalo, dilapai dhudhanuŋw ganu gwa ŋidi ŋegen ŋina ŋike, aluthi ŋelenya liji ŋalai lina lijurinu imaan gwai gwina gwuthilo diginy. 19 A gi dhuŋun ibidha, malik gwai gwina gwan Aqriibaas, nyi gwati gwidoinyo dinyi uthejo dhuŋuna dhina dhiro ŋinena dhiŋidi dhina dhidhi gi Sama kuni no; 20 abi nyi gwabiŋaijo lijo kwerkwereny lina lathije gi Dimishga, a gi Urushaliim, di a gi ŋwen peth ŋwa Yahuudiiya, a Liumam gidon, dilurle dugore galo degen gi ŋidi ŋina ŋike alauradha di Kalo, alapai ŋiro ŋina ŋaudhi gi dhuŋun dha dhurle dugore galo gi ŋidi ŋina ŋike. 21 A gi dhuŋun ibidha nyi Yahuud mutha gi hekal, alari linyirinya. 22 A ŋinena bujiny gathajuŋw uwa di Kalo, nyije di a ŋinenaŋina, dinyiro shaahid gwa lina litilitiny a lina lipilipa, a nyi gwati gwabiŋu dhuŋuna dhiter no athinyi babiŋi dhuŋuna dhina dhabiŋudhai nebiŋa Muusa darnu dhaji dhaje. 23 Darnu aram al Masiiẖ gwumi ŋiya, ŋwuro gweta gwina gwiro kwerkwereny didire dai, a duŋwaŋajo lijo fure lina liro Yahuud a Liumam ko.
24 A dina abiŋuŋw dhuŋuna dhuŋun minoŋ, a Fastuus abiŋi dhuŋuna ŋwal ŋwai ŋwina ŋwipa ŋwarnu, Buulus gwai, ŋa gwirero. Taⓐliim dhoinyadho dhimaŋa ireriye. 25 Ŋwubarnu, Fastuus gwai gwina gwuminyinu, nyi gwati gwirero no, abi nyi gwabiŋu dhuŋuna dhina dhiro titiganu a dhina dhidhunu galo. 26 A gi dhuŋun dha dhuŋun ibidha a malik liŋa dhuŋuna momaŋ dhina dhabiŋaijiny re gwai ganu, ŋinena liŋidhiny titiganu darnu ŋidi ŋeda ŋati ŋina ŋigilibicinu dugun gi dhuŋun ibidha no; ŋinena athi dhuŋun ibidha upinu gi libil no. 27 Malik gwai gwina gwan Aqriibaas, ŋa gwuminyu dhuŋuna dha nebiŋa a? Nyi gwiliŋidhi darnu ŋa gwuminyu. 28 A Aqriibaas aici Buulusuŋw nu, Dhuŋun dhai dhina dhitiny ŋa gwara gwinyi ruje Masiiẖi. 29 A Buulus arnu, Nyi gwibupo di Kalo ada dhuŋun dhimaro dhitiny i dhoinyadho dathaŋa rui cucun no, abi ŋediŋa peth ko lina lidiŋinu dhuŋuna dhiny ŋinenaŋina alro ŋinena nyi, athilbi gukinu jijir jai ibija no. 30 A dina muŋw abiŋi dhuŋuna ibidha, a malik dire, a mudiir, a Barniiki, a ŋediŋa peth lina lijil galo ŋediŋa lai. 31 Alela, a ŋediŋa abiŋaijiye gweta gweta degen ganu alarnu, Kwiji ibigwa gwati gwapo dhuŋuna dheda dhina dhaudhi duŋwai i duŋwgukini no. 32 A Aqriibaas aici Fastuusuŋw nu, Kwiji ibigwa gwuthi ŋoma digududhini galo, ada gwati gwimageta dhuŋuna dhuŋun di Ges̱ar no.
Bɔɔlɔs mɔŋgwɔ rocce rogɽo ruuŋwun kiyǝnǝ yǝthi Aghriibaas.
1 Nǝ Aghriibaas ǝccǝ Bɔɔlɔs-ŋwɔ, “Nyii kwɔŋa inḏǝthǝ izinǝ ethisi andasi ŋǝthi ṯɔgwor ṯɔɔŋwɔ.” E-ta nǝ Bɔɔlɔs allasi ṯii-la nɔŋw rocce rogɽo ruuŋwun nɔŋwaarɔŋw,
2 “Yaa mǝlik Aghriibaas, nyii kwaamina ethi kaṯṯasi fɔrsa aŋwɔnɔ ki-yǝnǝ yɔɔŋwa kwomne-gi ŋgwa tatap kwallisa-nyii Yahuuḏ naana, 3 kaka nilŋithiŋǝ-gwɔ rogɽo-ri rɔɔŋwa ǝthiyǝ tatap wǝthi Yahuuḏ ṯɔppatha-thi-lɔ. E-ta ŋǝ uṯicǝlɔ ethi kettice nyuŋwɔ kǝni kwimthicǝ-nyii ṯɔgwori.
4 “Yahuuḏ tatap yilŋica ŋethre ŋiinyi ŋiḏiiɽiny-ŋǝlɔ ŋaamal-lɔ tuk, a-naaniny-gwɔ deŋgen-na ki-bǝlǝḏ-nǝ kwiinyi nǝ Urshaliim tok. 5 Lilŋithi-nyii kinaŋw-lɔ tuk, mǝr ǝmmini ethi kette shahaaḏa kwǝni nyii, kaka nɔrɔny-gwɔ kwette kwǝthi lɔdɔŋw kila lǝṯi mithǝ ḏiinǝ ṯǝri tetter, na nǝnyii nanni kaka kwette kwir Kwɔfirriisii. 6 Nǝ kire-kirem-ŋgwɔ nǝnyii rilli kɔnɔŋw ethi ǝccǝ nyuŋwɔ haakima sǝbǝb-gi kwǝthi ṯǝkkizǝ kizǝn ṯǝthi-nyii, ṯǝccǝ-thi Allah rǝrinyǝri-ŋwsi wa@ḏa. 7 Nǝr-ṯǝ oro ŋa ŋette-ŋette ŋigittathi-ŋi yǝbiilǝ yir wrii-kwuɽǝn ethisi aavi, ṯɔgwɔccathalɔ ṯǝthi Allah yaaŋwɔno yulŋǝ. Nǝṯǝ sǝbǝb oro ŋgwo kwǝthi ṯǝkkizǝ kizǝn kɔthɔ yaa sǝyyiḏ, kwɔgitticany-gi Yahuuḏ shǝkiyǝ! 8 Arpa ŋotho ŋifirllaṯi-ŋǝsi ŋaaŋa linaanalɔ kɔnɔŋw ethi ǝmmini ethaarɔŋw Allah wǝṯi dindi lizi laayɔ?
9 “Nyii rogɽo-ri riinyi ninyaarɔŋw laazim nyɽǝrri ŋuuru ŋir ṯuwǝn yiriny naana yǝthi Yǝcu kwǝthi Naasira-ŋw. 10 Ŋinḏǝr-ṯǝ ŋa ŋǝrrǝ-nyji Urshaliim-nǝ. Naavany-gwɔ sɔlṯa naanɔ-gwɔ rɔ-asa rǝthi kahana, mindaŋ nǝnyii kette lizi lirllinǝlɔ ter littǝzir ki-sijin-nǝ; na mǝrsi ǝccǝ haakima ŋiɽany-ŋi, ǝṯi-nyii ǝmmini ŋiɽany ŋeeŋen. 11 Nyaamin nyittǝzir ǝṯi-nyji inḏǝthǝ jiizǝ ki-limajma@-na, ǝṯi-nyji ṯǝcicci tok mindaŋ ethi ǝvirinni ṯǝmminǝ ṯeeŋen. Nǝnyji wǝzi mindaŋ nǝnyii ele ki-muḏun-nǝ kwǝthi fartɔŋwɔ nǝnyji-gwɔ ǝwɽǝ yǝy-lɔ.
Bɔɔlɔs mɔŋwsi-gwɔ andasi ŋimǝŋw-ŋi urlǝ ṯɔgwor-lɔ.
(A@maal 9:1-19A@maal 22:6-16)
12 “Nǝṯǝ sǝbǝb oro ŋgwɔ kwiilǝnyii Ḏimashga sɔlṯa-gi nǝ awaamir-yi wǝthi rɔ-asa rǝthi kahana. 13 Nǝ mǝ aaŋwɔn iila kelgeny-na tittir, yaa kwɔr kwɔppa ŋɔɔrɔ, ninyeese fɔɔri kwuthǝmthi fɔɔri-la kwǝthi aaŋwɔn kwɔɔɽɔ ki-leere nɔŋw irṯaci nyuŋw-lɔ nǝ lɔɔrɔ-lɔ tok kila lirɔɔmɔthiny-li. 14 Nǝnyii iidi tatap kwurǝyu-lu, mindaŋ nǝnyii neŋne ṯogɽɔ ṯǝndica-nyii kandisa-gi kǝthi @ibraaniiyyiin ṯǝccǝnyii-ŋw, ‘Shaawul! Shaawul! A kwotho kwǝwɽǝ-nyii yǝy-lɔ? Ŋifirlli-mi beṯṯen ethi ermicice tɔmɔr tiiranna’. 15 Nǝnyii uṯicǝlɔ nǝnyii ǝccǝŋw, ‘A kwir kwǝni ǝyǝ Kweeleny?’ Nǝnyii kweeleny ǝŋnici nɔŋwaarɔŋw, ‘Nyii kwɔrɔ kwǝni Yǝcu ŋgwa kwǝwɽǝ-ŋǝ yǝy-lɔ. 16 Laakin diiɽu a irllathala ŋwaara-ŋi. Nyii kwurwǝnnicǝ-ŋǝlɔ sǝbǝb-gi ŋgwɔ, ethi alla ŋaaŋwɔ ethi akkɔ ŋothɽor mindaŋ a kette shahaaḏa ki-ŋiɽaŋal ŋa tatap ŋimǝsi ese naaniny-gwɔ, nǝ ŋa ŋinḏi-ŋǝsi ethisi ruwǝccǝlɔ kwaathan, 17 ŋǝ kilǝthi lizi naana lǝthi Israa-iil nǝ lǝthi Umam tok linḏi-ŋǝ-gwɔ ethi-gwɔ ɔɔsina. 18 Ǝsi ǝvrici yǝy-nǝ, nǝ ǝsi urlǝlɔ kirim-nǝ etheele ki-fɔɔri-na, nǝ ki-ŋɔma-na ŋǝthi Shiiṯaan ethi aaɽitha Allah naana, mindaŋ a ŋikiya ŋeeŋen fivrinni kithaay ṯǝmminǝ-thi ṯinḏir ethǝthi duŋgwiny-nǝ, mindaŋ mǝraavi ǝzir weeŋen ki-lizi-nǝ kila limǝ suuɽunni’.
Bɔɔlɔs mɔŋwsi-gwɔ andasi ŋǝthi ŋothɽor ŋuuŋun.
19 “Nǝrṯoroŋw yaa mǝlik Aghriibaas, ninyeere dirnacci rɔ-aya ŋiɽaŋali mac ŋa ŋiisa-nyji ki-leere. 20 Nǝnyii aari bǝshirǝ ker-kerreny Ḏimashga, Urshaliim, na bǝlǝḏǝ naana tatap kwǝthi Yahuuḏiiyyǝ-ŋw, nǝ ki Umam-na tok, laazim ethi ɔrlacca ŋikiyaŋi ŋeeŋen ŋwɔdoŋw ethi aaɽitha Allah naana, mindaŋ ethisi ǝrri ŋa ŋɔvthanna ŋinḏisi ethisi ilŋithini ethaarɔŋw limǝ urlǝ rɔgwor-lɔ. 21 Nǝṯǝ sǝbǝb oro ŋgwɔ kwimthiny-gi Yahuuḏ kinaŋw a-naaniny ki Heikal-na, mindaŋ nǝrnyii ṯǝcci ethi ɽeenye. 22 Laakin Allah wɔmǝ-nyii mǝcci mindaŋ laamin limǝ ɔppatha ṯǝ kɔlɔ. Ŋwɔṯaŋw nǝnyi-mǝ rilli kɔnɔŋw kwɔgitta shahaaḏa kiyanǝ yaṯhi tatap, lokwɔɽony na lappa ṯok. Ŋa ŋaṯi-nyji andasi nǝrṯoro ŋette-ŋette ŋa ŋandisasi liɽii-ŋa Muusǝ-ŋǝli, ŋa ŋinḏi ethǝrrini; 23 ŋinḏi-ŋi laazim ethi kwɔrɔstɔ rǝrinni; mindaŋ ŋworo kwette kwiŋna ki-thidiiɽǝ-nǝ ṯǝthi ŋiɽany, ethi andaci Yahuuḏ-ŋwɔsi Umam-yi ŋǝthi fɔɔri kwǝthi ŋiglǝthǝ.”
24 Nǝ mǝ Bɔɔlɔs rocce rogɽo ruuŋwun ṯǝrṯiib-thi kɔthɔ, nǝ Fasṯuus kirinyatha tig-tig nɔŋwɔccǝ Bɔɔlɔs-ŋwɔ, “A kwɔmǝ-mi oro kǝɽiyǝŋ! Ṯa@liim ṯɔɔŋwa ṯɔppa ṯimǝŋǝ ruusi kǝɽiyǝŋ!” 25 Nǝ Bɔɔlɔs ǝŋnici nɔŋw-ǝccǝŋw, “Yaa kwɔr kwɔppa ŋɔɔrɔ nyii kwiti kwir kǝɽiyǝŋ kǝzir weere mac! Ŋandisa-nyji ŋǝthi yǝnǝ ŋir rerrem, 26 yaa mǝlik Aghriibaas, nyii kwǝthi ŋɔma ethi andaci ŋaaŋwɔ ŋuugul-ŋi, kaka nilŋithiŋǝ-gwɔ ŋiɽaŋali ŋɔ tatap. Nyii kwilŋithi rac rerrem ethaarɔŋw ŋimǝsi iili yǝyi ŋeere-ŋeere tatap, kaka niti nǝrrinǝ-gwɔ ŋiɽaŋal ŋɔ ŋuluccunǝ ki-rɔkɔn-na mac. 27 Yaa mǝlik Aghriibaas, a kwǝthicǝ liɽiya ṯǝmminǝ? Nyii kwilŋithi rac ethaarɔŋw ṯǝthicǝ-ŋǝsi.” 28 Nǝ Aghriibaas ǝccǝ Bɔɔlɔs-ŋwɔ, “A kwɔnaŋna-nyii ethi ruusi kwɔgrɔstiyan ki-lɔɔmɔr-la ṯǝ kɔlɔ lokwɔɽoc-ŋwa?” 29 Nǝ Bɔɔlɔs ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Ki-lɔɔmɔr-la lɔblana alla lɔɔlɔna, nyii kwǝṯi aari Allah kiyiiriny mindaŋ ǝŋgi kɔlɔ tatap ligittica-nyii yǝni aŋwɔnɔ ǝŋgoro kaka nyuŋwɔ — laakin illi ŋwɔɔɽɔŋw ŋwɔ dak.”
30 E-ta nǝ mǝlik-ŋǝ haakim-yi nǝ Barniika, nǝ lithaathɔ tatap diiɽi, 31 na mǝr urli ŋwɔdoŋw tǝ, nǝr andasina nǝraarɔŋw, “Kwɔr ŋgwɔ kwende-mbǝ kwǝrrǝ kwomne kweere kwǝthi-gwɔ iɽinyatha, wala kwǝthi-gi kette ŋunduŋw ki-sijin-nǝ” 32 Nǝ Aghriibaas ǝccǝ Fasṯuus-ŋwɔ “A kwǝthir ŋɔma rac ethi kǝdu kwɔɔrɔ ŋgwɔ, ǝŋgwɔŋweere naŋni Imbraaṯɔɔra mac.”