يسوع وزكا
1 ودخَلَ يَسوعُ أريحا وأخَذَ يَجتازُها. 2 وكانَ فيها رَجُلٌ غَنيّ مِنْ كِبارِ جُباةِ الضّرائبِ اَسمُهُ زكّا، 3 فجاءَ ليَرى مَنْ هوَ يَسوعُ. ولكنّه كانَ قصيرًا، فما تَمكّنَ أنْ يَراهُ لِكَثْرةِ الزّحامِ. 4 فأسرَعَ إلى جُمّيزَةٍ وصَعِدَها لِيراهُ، وكانَ يَسوعُ سيَمُرّ بِها. 5 فلمّا وصَلَ يَسوعُ إلى هُناكَ، رفَعَ نَظَرَهُ إلَيهِ وقالَ لَهُ: «إنزِلْ سَريعًا يا زكّا، لأنّي سأُقيمُ اليومَ في بَيتِكَ». 6 فنَزَلَ مُسرِعًا واَستَقبَلهُ بِفَرَحٍ.
7 فلمّا رأى النّاسُ ما جرى، قالوا كُلّهُم مُتَذَمّرينَ: «دخَلَ بَيتَ رَجُلٍ خاطئٍ ليُقيمَ عِندَهُ». 8 فوقَفَ زكّا وقالَ للرّبّ يَسوعَ: «يا ربّ، سأُعطي الفُقَراءَ نِصفَ أموالي، وإذا كُنتُ ظَلَمتُ أحدًا في شيءٍ، أرُدّهُ علَيهِ أربَعَةَ أضعافٍ». 9 فقالَ لَهُ يَسوعُ: «اليومَ حلّ الخلاصُ بِهذا البَيتِ، لأنّ هذا الرّجُلَ هوَ أيضًا مِنْ أبناءِ إبراهيمَ. 10 فاَبنُ الإنسانِ جاءَ ليَبحَثَ عَنِ الهالِكينَ ويُخَلّصَهُم».
مثل الدنانير الذهبية
(متى 25‏:14‏-30)
11 واَقتَرَبَ مِنْ أُورُشليمَ، وكانَ الذينَ يَسمَعونَ هذا الكلامَ يَظُنّونَ أنّ مَلكوتَ اللهِ سيَظهَرُ في الحالِ، فأضافَ إلَيهِ هذا المثَلَ، 12 قالَ: «سافَرَ أحَدُ الأُمراءِ إلى بَلَدٍ بعيدٍ ليتَولّى المُلكَ ثُمّ يَعودَ. 13 فدَعا عشَرَةَ خَدَمٍ لَهُ وأعطى كلّ واحدٍ مِنهُم دينارًا ذَهَبيّا وقالَ لهُم: تاجِروا بِهذا المالِ حتى أعودَ. 14 وكانَ أهلُ بلَدِهِ يكرَهونَهُ، فأرسلوا وَفْدًا يَتبَعُهُ فيَقولُ: لا نُريدُ هذا الرّجُلَ مَلِكًا علَينا. 15 فلمّا رجَعَ الأميرُ، بَعدَما تَوَلّى المُلكَ، أمَرَ باَستِدعاءِ الخَدَمِ الذينَ أعطاهُمُ المالَ، ليَرى كم كسَبَ كُلّ واحدٍ مِنهُم. 16 فتَقَدّمَ الأوّلُ وقالَ: يا سيّدي، ربِحَ دينارُكَ عشَرَةَ دنانيرَ. 17 فقالَ لَهُ: أحسَنْتَ أيّها الخادِمُ الصالحُ! كُنتَ أمينًا على القليلِ، فكُنْ والِيًا على عَشْرِ مُدُنٍ. 18 وجاءَ الثاني فقالَ: يا سيّدي، ربِحَ دينارُكَ خَمسةَ دنانيرَ. 19 فقالَ لَهُ: وأنتَ كُنْ والِيًا على خَمْسِ مُدُنٍ.
20 وجاءَ الثّالثُ فقالَ: يا سيّدي، ها هوَ دينارُكَ: خبّأْتُهُ في مِنديلٍ، 21 لأنّي خِفتُ مِنكَ. فأنتَ رَجُلٌ صارِمٌ تأخُذُ ما لا تُودِعُ. 22 فقالَ لَهُ: بكلامِكَ أَدينُكَ، أيّها الخادِمُ الشّرّيرُ. عَرَفتَ أنّي رَجُلٌ صارِمٌ آخُذُ ما لا أُودِعُ، وأحصُدُ ما لا أزرَعُ، 23 فلماذا ما وضَعتَ مالي عِندَ الصيارِفَةِ؟ وكُنتُ في عَودَتي أستَرِدّهُ معَ الفائِدَةِ. 24 وقالَ لِلحاضرينَ: خُذوا الدينارَ مِنهُ واَدفَعوهُ إلى صاحِبِ الدّنانيرِ العَشَرَةِ.
25 فقالوا لَهُ: يا سيّدُ، عِندَهُ عَشَرَةُ دنانيرَ! فأجابَهُم: 26 أقولُ لكُم: مَنْ كانَ لَه شيءٌ، يُزادُ. ومَنْ لا شيءَ لَهُ، يُؤخذُ مِنهُ حتى الذي لَهُ. 27 أمّا أعدائي الذينَ لا يُريدونَ أنْ أملِكَ علَيهِم، فَجيئوا بِهِم إلى هُنا واَقتُلوهُم أمامي».
يسوع يدخل أورشليم
(متى 21‏:1‏-11، مرقس 11، يوحنا 12‏:12‏-19)
28 قالَ هذا الكلامَ وتقَدّمَ صاعدًا إلى أُورُشليمَ. 29 ولمّا اَقتَرَبَ مِنْ بَيت فاجي وبيت عنيا، عِندَ الجبَلِ المُسمّى جبَلَ الزّيتونِ، أرسَلَ اَثنَينِ مِنْ تلاميذِهِ، 30 وقالَ لهُما: «اَذهَبا إلى القَريةِ التي أمامَكُما، وعِندَما تَدخُلانِها تَجدانِ جَحْشًا مَربوطًا، ما ركِبَ علَيهِ أحَدٌ مِنْ قَبلُ، فَحُلاّ رِباطَهُ وجِيئا بِه. 31 وإنْ سألكُما أحَدٌ: لماذا تَحُلاّنِ رِباطَهُ؟ فَقولا لَه: السيّدُ مُحتاجٌ إلَيهِ». 32 فذهَبَ التّلميذانِ ووَجَدا كما قالَ لهُما يَسوعُ. 33 وبَينَما هُما يحُلاّنِ رِباطَ الجَحشِ، قالَ لهُما أصحابُهُ: «لماذا تَحُلاّنِ رباطَهُ؟» 34 فأجابا: «السيّدُ مُحتاجٌ إلَيهِ». 35 فجاءا بالجَحشِ إلى يَسوعَ، ووضَعا ثَوبَيهِما علَيهِ، وأركَبا يَسوعَ. 36 فسارَ والنّاسُ يَبسُطونَ ثيابَهُم على الطّريقِ. 37 ولمّا اَقترَبَ مِنْ مُنحَدَرِ جبَلِ الزّيتونِ، أخذَ جَماعةُ التلاميذِ يُهلّلونَ ويُسَبّحونَ اللهَ بأعلى أصواتِهِم على جميعِ المُعجِزاتِ التي شاهَدوها. 38 وكانوا يَقولونَ: «تَبارَكَ المَلِكُ الآتي باَسمِ الرّبّ. السّلامُ في السّماءِ، والمَجدُ في العُلى!»
39 فقالَ لَهُ بَعضُ الفَرّيسيّينَ مِنَ الجُموعِ: «يا مُعَلّمُ، قُلْ لتلاميذِكَ أنْ يَسكُتوا!» 40 فأجابَهُم يَسوعُ: «أقولُ لكُم: إنْ سكَتَ هَؤلاءِ، فالحِجارَةُ تَهتِفُ!»
يسوع يبكي على أورشليم
41 ولمّا اَقتَرَبَ مِنْ أُورُشليمَ نظَرَ إلى المدينةِ وبكى علَيها، 42 وقالَ: «لَيتَكِ عرَفْتِ اليومَ طريقَ السّلام! ولكِنّه الآنَ مَحجوبٌ عن عَينَيكِ. 43 سيَجِيءُ زَمانٌ يُحيطُ بِكِ أعداؤُكِ بالمَتاريسِ، ويُحاصِرونَكِ، ويُطبِقونَ علَيكِ مِنْ كُلّ جِهَةٍ، 44 ويَهدِمونَكِ على أبنائِكِ الذينَ هُم فيكِ، ولا يَترُكونَ فيكِ حجَرًا على حجَرٍ، لأنّكِ ما عرَفْتِ زمانَ مَجيءِ اللهِ لِخلاصِكِ».
يسوع يطرد الباعة من الهيكل
(متى 21‏:12‏-17، مرقس 11‏:15‏-19، يوحنا 2‏:13‏-22)
45 ثُمّ دخَلَ الهَيكَلَ وأخَذَ يَطرُدُ الباعَةَ 46 ويقولُ لهُم: «جاءَ في الكِتابِ: بَيتي بَيتُ الصّلاةِ، وأنتُم جَعَلتُموهُ مَغارَةَ لُصوصٍ!»
47 وأخَذَ يُعَلّمُ كُلّ يومٍ في الهَيكَلِ، وكانَ رُؤساءُ الكَهنَةِ ومُعَلّمو الشّريعةِ وزُعماءُ الشّعبِ يُريدونَ أنْ يَقتُلوهُ، 48 فلا يَجدونَ كيفَ يَفعلونَ، لأنّ الشّعبَ كُلّهُ كانَ يَستَمِعُ إلَيهِ مُتَعَلّقًا بِه.
Zakka
1 A Yasuuⓐ obani Ariiẖa, a dina idhuŋw gi dhai, 2 a kwiji gweta je gwina gwan Zakka, gwina gwiro kweleny gwa liji la dhimeje, gwina gwuthi ŋida ŋoinyadho. 3 Ŋwari gwaŋa Yasuuⓐuŋw diro akwai; athuŋwbuthi ŋoma gwuŋwaŋa no, gwiro ŋirmai, a liji je loinyadho. 4 Ŋwortai, ŋwumadhini, ŋwalo kwudhalaŋ, ŋwari gwuŋwaŋa; Yasuuⓐ gwijo dila gi dhai ibidhe. 5 A ma Yasuuⓐ obani kalo ga kwari, ŋwubaŋalaŋ, ŋwaŋa, ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Zakka, uludha galo babraŋ. Aram nyi gwela ŋirin duguŋa ŋinenaŋina. 6 Ŋwuludha galo babraŋ, ŋwodha, algwela dugun, ŋwiŋir dhugore. 7 A ma liji aŋa, alromaje diman galo, alarnu, Gwimela ŋirin kwiji gwina gwike. 8 A Zakka dhuna, ŋwabiŋaijo Kwelenya, ŋwaici, Kweleny gwai, nyi gwadhedha lijo ŋida ŋiny peth gidhria lina lati luthi ŋida no. Ada nyi gwimapai ŋida ŋa kwiji gweta dhuŋun dhai dhina dhiro gwidhuŋun, ŋinyildhedha ŋwamun ganu kworoŋo. 9 A Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwaici, Ŋinenaŋina gilaŋ gwimila gi dunu ibigwa; ŋeda ko gwiro ŋari ŋa Ibraahiim. 10 Ŋari ŋa liji ŋiludhi dibupe lijo lina lidhudho, duŋwulgilaŋiye.
Odaije gwa jinia jina jiro die
11 Dina diŋinilo dhuŋuna ibidhe, ŋwari ŋwulodaijo manaŋ, ŋinena jaijuŋw Urushaliimuŋw githo, alarnu, Gidhila ga Kalo ganaŋinudhudha ganu. 12 A minoŋ ŋwarnu, Kwiji gweta gwina gwiro kwiji gwa leleny gwiludhi gi len leta lina lolaŋ ganu, ŋwari gwaruya malik, ŋwubaura. 13 Ŋwurnie jadham juŋun die, ŋwuldhedha jinia jetipo jetipo, ŋwulaici, Athanyajiteyani galo di minyaura. 14 Abi liji luŋun irini, alaji alukeja gweta duŋwulaici, Anaŋa lidoinyo kwijo ibigwa duŋwuro malik gwuri. 15 Ŋwubiruya malik, ŋwaura, ŋwabiŋaijo gweta, ŋwari gwurnie jadham jina jidhedhuŋwulo gwarush alila dugun, ŋwari gwaliŋa darnu liji peth liteyanu galo uman uman. 16 A geta gina gidhi kwereny ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Kweleny gwai, jinia juŋa jimateyani jinia galo die. 17 Ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Gadham gai gina giŋir, ŋa gwimapai ŋiro momaŋ. Ŋinena apaŋa ŋiro ŋina ŋitiny momaŋ, rui kweleny gwa ŋwen die. 18 Ŋwari ŋwila giter, ŋwaici, Kweleny gwai, jinia juŋa jimateyani jinia galo thudhina. 19 Ŋwabiŋaijo ko, ŋwaici, Rui kweleny gwa ŋwen thudhina. 20 Ŋwari ŋwila giter manaŋ, ŋwaici, Kweleny gwai, aŋadhi jinia juŋa; jauwadhinyilo kiraŋ ganu. 21 Nyi gwidhenyaŋa, ŋa gwiro kwiji gwina gwati gwuthi ŋina gi je no; ŋa gwathapai ŋida ŋina ŋati ŋigetaŋalo no, athaŋuni ŋida ŋina ŋati ŋikwuyaŋalo no. 22 Ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Gadham gai gina gike, nyi gwaŋadhagirini dhuŋun dhai dhuŋa. Ŋa gwiliŋidhi darnu nyi gwiro kwiji gwina gwati gwuthi ŋina gi je no, ŋaliŋa darnu nyi gwathapai ŋida ŋina ŋati ŋigetinyilo no, athinyuni ŋida ŋina ŋati ŋikwunyilo no. 23 Kworaŋ athaŋabi geto gwarush gwiny gi khazna, minyaura nyi gwabuje teyanuŋw galo no? 24 Ŋwabiŋaijo lijo lina lijo githo, ŋwulaici, Wuludhul jinia, nyaldhedha kwijo gwina gwuthi jinia die. 25 (Alabiŋaijo, alaici, Kweleny gwai, gwuthi jinia die.) 26 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Liji peth lina luthi ŋida laji laldhedha manaŋ; a lina lati luthi ŋida no laji lalwala ŋida ŋina ŋuthilo. 27 Nyabapa lijo ibile lina likianalai, lina lidoinyo dinyiro malik gwegen, nyalrinya gi je ganu diginy.
Yasuuⓐ gwudhi Urushaliim gwiro ŋinena gweta gwina gwidhinyu lijo kalo ga ŋoŋor
28 Dina muŋwabiŋi minoŋ, ŋwulmadhina, ŋwalo gi dhai dhina dhathalo Urushaliim. 29 A dina muŋwjaijo Betfaajuŋw githo a Betⓐanya, kalo ga len lina lan len la Zetuun, ŋwukeje calmiz juŋun ram. 30 Ŋwulaici, Idhul gi len lina lijudhi kwereny; a manyobani nya laji labuje ŋurigaŋa ŋeta ŋina ŋogaŋ ŋigukinu, ŋina ŋoma ŋati ŋulidhina kwiji alaŋ no; nya gudia, nyodha. 31 A ada kwiji gweta gwimajothaije galo, ŋajaici, Ŋardhau nyabi gudu? Nyabiŋaijo, nyaici, Ŋibupo Kweleny. 32 A lina lukejuŋwulo alela, albuje dhuŋuna dhiro ŋinena abiŋaijuŋwuna. 33 Dina gudilo ŋurigaŋa, al liji abiŋaijo lina luthi, allaici, Kworaŋ nyabi gudu ŋurigaŋa? 34 Allaici, Ŋibupo Kweleny. 35 Aludhijo Yasuuⓐuŋw; annigeta ciraŋa alaŋ jegen, analije Yasuuⓐuŋw alaŋ. 36 A dina idhuŋw, algilcijo ciraŋa jegen gi dhai alaŋ. 37 Dina mal jaijo Urushaliimuŋw githo, alule gi len alaŋ lina lan Zetuun, a calmiz juŋun peth je diŋir dugore, alorthadha Kaloŋa gwuleny gi dhuŋun dha ŋiro peth ŋina ŋinaŋ ŋina ŋaŋadhilo. 38 Alarnu, Malik gwiŋir dhugore gwina gwidhi jiriny jai ja Kweleny; a kalo gaudhaijiye galo gi Sama, a majdh kalo gina gijudhi kabo. 39 A Farriisiyiin coŋ lina lijo gi liji ganu alabiŋaijo, alaici, Muⓐallim gwai, ekajo calmiz juŋa. 40 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Ada liji ibile lina lijii galo jigwoiny, ŋworlolo ŋwani uruje gwula ganu.
Yasuuⓐ gwuradhi Urushaliim
41 A muŋw doga Urushaliim, ŋwaŋa, ŋware. 42 Ŋwarnu, Nyi gwara ŋa gwaliŋa ko gi lamun ibila luŋa dhuŋuna dhina dhuthi ŋoma dhajaudhaijiye galo, abi dhigilibicinu gi je ganu juŋa. 43 Ŋwamun ŋwaji ŋwila ŋwina ŋwauŋw liji geta dhirgaka, aldhiguke kaloŋa galo, lina likianyalai, alaŋaguke galo ŋwumera peth. 44 Laŋapi ganu, a lajigwidhigir galo keleŋa gai guŋa, a lati labrico kolya getipo dagalo dijalo gi megen alaŋ no; ŋinena athaŋa liŋidhi lamun lina lidhilai Kalo no.
Yasuuⓐ gwiŋiriyo hekal
45 Ŋwuni hekal, ŋwuteye lijo lina lathinelaŋ a lina lathelaŋ ŋida ŋegen. 46 Ŋwulaici, Dhulinu, darnu, Dunu gwiny gwaro dunu gwa dhabiŋaijo Kaloŋa; abi gwimanyaruje dunu gwa ŋwuram. 47 Athuŋwabiŋaijo lijo gi hekal gigina. Abi leleny la gusus a jathib a leleny liter ko alari gwalrinya. 48 Athilbuthi ŋoma laliŋa darnu gwalrinya akwai no. Liji peth lathideŋinaijo dhuŋuna dhuŋun nyuni.