امرأة تسكب الطيب على يسوع
(متى 26‏:6‏-13، مرقس 14‏:3‏-9)
1 وقَبلَ الفِصحِ بسِتّةِ أيّامٍ، جاءَ يَسوعُ إلى بَيت عنيا ونزَلَ عِندَ لِعازَرَ الذي أقامَهُ مِنْ بَينِ الأمواتِ. 2 فهَيّأوا لَه عَشاءً، وأخَذَت مرتا تَخدُمُ، وكانَ لِعازَرُ أحدَ الجالِسينَ معَهُ لِلطعامِ. 3 فتَناوَلَت مَريَمُ قارورَةَ طِيبٍ غالي الثّمنِ مِنَ النارِدينِ النّقيّ، وسكَبَتْها على قدَمَي يَسوعَ ومَسَحتْهُما بِشَعرِها. فاَمتَلأ البَيتُ بِرائِحَةِ الطّيبِ، 4 فقالَ يَهوذا الإسخَريوطيّ، أحدُ تلاميذِهِ، وهوَ الذي سيُسلّمُهُ: 5 «أما كانَ خَيرًا أنْ يُباعَ هذا الطّيبُ بِثلاثِ مئةِ دينارٍ لِتُوَزّعَ على الفُقراءِ؟» 6 قالَ هذا لا لِعَطفِهِ على الفُقراءِ، بَلْ لأنّهُ كانَ لِصّا وكانَ أمينَ الصّندوقِ، فيَختلِسُ ما يُودَعُ فيهِ. 7 فقالَ يَسوعُ: «اَترُكوها! هذا الطّيبُ حَفِظَتْهُ لِـيَومِ دَفني. 8 فالفُقَراءُ عِندَكُم في كُلّ حينٍ، وأمّا أنا فلا أكونُ في كُلّ حينٍ عِندَكم».
محاولة قتل لعازر
9 وعَلِمَ جُمهورٌ كبـيرٌ مِنَ اليَهودِ أنّ يَسوعَ في بَيت عنيا فجاؤُوا، لا مِنْ أجلِهِ وحدَهُ، بَلْ ليُشاهِدوا لِعازَرَ الذي أقامَهُ مِنْ بَينِ الأمواتِ. 10 فتَشاوَرَ رُؤساءُ الكَهنَةِ ليَقتُلوا لِعازَرَ أيضًا، 11 لأنّ كثيرًا مِنَ اليَهودِ كانوا يَترُكونَهُم بِسبَبِه ويُؤمنونَ بـيَسوعَ.
يسوع يدخل أورشليم
(متى 21‏:1‏-11، مرقس 11‏:1‏-11، لوقا 19‏:28‏-40)
12 وفي الغَدِ، سَمِعَتِ الجُموعُ التي جاءَت إلى العيدِ أنّ يَسوعَ قادِمٌ إلى أُورُشليمَ. 13 فحَمَلوا أغصانَ النّخلِ وخَرَجوا لاَستِقبالِهِ وهُم يَهتِفونَ: المَجدُ للهِ! تبارَكَ الآتي باَسمِ الربّ! تبارَكَ مَلِكُ إِسرائيلَ!» 14 ووجَدَ يَسوعُ جَحشًا فرَكِبَ علَيهِ، كما جاءَ في الكِتابِ:
15 «لا تخافي يا بِنتَ صهيونَ:
ها هوَ مَلِكُكِ قادِمٌ إليكِ،
راكِبًا على جَحشٍ اَبنِ أتانٍ».
16 وما فَهِمَ التلاميذُ في ذلِكَ الوقتِ مَعنى هذا كُلّهِ. ولكنّهُم تَذكّروا، بَعدَما تَمجّدَ يَسوعُ، أنّ هذِهِ الآيةَ ورَدَت لتُخبِرَ عَنهُ، وأنّ الجُموعَ عَمِلوا هذا مِنْ أجلِهِ.
17 وكانَ الجَمعُ الذينَ رافَقوا يَسوعَ عِندَما دَعا لِعازَرَ مِنَ القَبرِ وأقامَهُ مِنْ بَينِ الأمواتِ، يَشهَدونَ لَه بذلِكَ. 18 وخَرجَتِ الجَماهيرُ لاَستقبالِهِ لأنّها سَمِعَت أنّهُ صَنَعَ تِلكَ الآيةَ. 19 فقالَ الفَرّيسيّونَ بَعضُهُم لِبَعضٍ: «أرَأيتُم كيفَ أنّكُم لا تَنفَعونَ شَيئًا. ها هوَ العالَمُ كُلّهُ يَتبَعُهُ!»
يسوع ينبـئ بموته وقيامته
20 وكانَ بَعضُ اليونانيّـينَ يُرافِقونَ الذينَ صَعِدوا إلى أُورُشليمَ لِلعبادَةِ في أيّامِ العيدِ. 21 فجاؤُوا إلى فيلُبّسَ، وكانَ مِنْ بَيتِ صيدا في الجليلِ. وقالوا لَه: «يا سيّدُ، نُريدُ أنْ نرى يَسوعَ». 22 فذَهَبَ فيلبّسُ وأخبَرَ أندراوُسَ، وذهَبَ فيلبّسُ وأندراوُسُ وأخبَرا يَسوعَ. 23 فأجابَهُما يَسوعُ: «جاءَتِ السّاعةُ التي فيها يتَمَجّدُ اَبنُ الإنسانِ. 24 الحقّ الحقّ أقولُ لكُم: إنْ كانَتِ الحَـبّةُ مِنَ الحِنطَةِ لا تقَعُ في الأرضِ وتَموتُ، تَبقى وَحدَها. وإذا ماتَت أخرَجَت حَبّا كثيرًا. 25 مَنْ أحبّ نَفسَهُ خَسِرَها، ومَنْ أنكَرَ نَفسَهُ في هذا العالَمِ حَفِظَها للحَياةِ الأبديّةِ. 26 مَنْ أرادَ أنْ يَخدُمَني، فليَتْبَعْني، وحَيثُ أكونُ أنا يكونُ خادِمي. ومَنْ خَدَمَني أكرَمَهُ الآبُ.
27 الآنَ نَفسي مُضطَرِبَةٌ، فماذا أقولُ؟ هَلْ أقولُ: يا أبـي، نَجّني مِنْ هذِهِ السّاعةِ؟ ولكنّي لِهذا جِئتُ. 28 يا أبـي، مَجّدِ اَسمَكَ!» فقالَ صوتٌ مِنَ السّماءِ: «مَجّدتُهُ وسأمَجّدُهُ!» 29 فسَمِعَهُ الحاضِرونَ، فقالوا: «هذا دَوِيّ رَعدٍ!» وقالَ بَعضُهُم: «كَلّمَهُ مَلاكٌ!»
30 فقالَ يَسوعُ: «ما كانَ هذا الصوتُ لأجلي، بل لأجلِكُم. 31 اليومَ دَينونَةُ هذا العالَمِ. واليومَ يُطرَدُ سيّدُ هذا العالَمِ. 32 وأنا متى اَرتَفَعتُ مِنْ هذِهِ الأرضِ، جَذَبتُ إليّ النّاسَ أجمعينَ». 33 قالَ هذا مُشيرًا إلى الميتَةِ التي سيَمُوتُها.
34 فأجابَهُ الجَمعُ: «علّمَتْنا الشّريعةُ أنّ المَسيحَ يَبقى إلى الأبَدِ. فكيفَ تَقولُ: لا بُدّ لاَبنِ الإنسانِ أنْ يرتَفِـعَ؟ فمَنْ هوَ اَبنُ الإنسانِ هذا؟»
35 فقالَ لهُم يَسوعُ: «سيَبقى النّورُ مَعكُــم وقـتًا قليــلاً، فاَمشُوا ما دامَ لكُمُ النّورُ، لِئَلاّ يُباغِتَكُمُ الظّلامُ. والذي يَمشي في الظّلامِ لا يَعرِفُ إلى أينَ يَتّجِهُ. 36 آمِنوا بالنّورِ، ما دامَ لكُمُ النّورُ، فتكونوا أبناءَ النّورِ».
اليهود يرفضون الإيمان بـيسوع
واَبتعَدَ يَسوعُ عَنْ أنظارِهِم، بَعدَما قالَ لهُم هذا الكلامَ. 37 ومع أنّهُ عَمِلَ لهُم كُلّ هذِهِ الآياتِ، فما آمَنوا بِه، 38 لِـيَتِمّ ما قالَ النّبـيّ إشَعيا: «يا رَبّ، مَنِ الذي آمَنَ بِكلامِنا؟ ولِمَنْ ظَهَرَت يَدُ الرّبّ؟» 39 وما قَدِروا أنْ يُؤمِنوا بِه، لأنّ إشَعيا قالَ أيضًا: 40 «أعمى اللهُ عُيونَهُم وقَسّى قُلوبَهُم، لِئَلاّ يُبصِروا بِعيونِهِم ويَفهَموا بِقلوبِهِم ويَتوبوا فأشفيَهُم». 41 قالَ إشَعيا هذا الكلامَ لأنّهُ رأى مَجدَهُ وتَحدّثَ عَنهُ.
42 غيرَ أنّ كثيرًا مِنْ رُؤساءِ اليَهودِ أنفُسِهِم آمَنوا بـيَسوعَ، ولكنّهُم ما أعلَنُوا إيمانَهُم مُسايَرةً لِلفَرّيسيّـينَ، لِئَلاّ يُطرَدوا مِنَ المَجمَعِ. 43 كانوا يُحبّونَ رِضى النّاسِ أكثَرَ مِنْ رِضى اللهِ.
44 فرَفَعَ يَسوعُ صوتَهُ، قالَ: «مَنْ آمنَ بـي لا يُؤمِنُ بـي أنا، بل يُؤمِنُ بالذي أرسَلَني. 45 ومَنْ رَآني رأى الذي أرْسَلَني. 46 جِئْتُ نُورًا إلى العالَمِ، فمَنْ آمَنَ بـي لا يُقيمُ في الظّلامِ، 47 ومَنْ سمِعَ أقوالي وما آمَنَ بِها لا أدينُهُ، لأنّي ما جِئتُ لأَدينَ العالَمَ بل لأُخلّصَ العالَمَ. 48 مَنْ رَفَضَني وما قَبِلَ كلامي، فلَهُ مَنْ يدينُهُ. الكلامُ الذي قُلتُهُ يدينُهُ في اليومِ الآخِرِ، 49 لأنّي ما تكَلّمْتُ بشيءٍ مِنْ عِندي، بَلِ الآبُ الذي أرسَلني أَوصاني بِما أقولُ وأتكَلّمُ. 50 أنا أعرِفُ أنّ وصيّتَهُ حياةٌ أبديّةٌ. فالكلامُ الذي أقولُهُ أقولُهُ كما قالَهُ ليَ الآبُ».
Maryam gwa Betⓐanya gwibulujo Yasuuⓐuŋw ŋela ŋwora nono
1 Ŋwamun nyiril kwereny nanaŋ Ŋidwa ŋa dh’Abrico ŋat ŋijo no, a Yasuuⓐ ela Betⓐanya, kalo gina gijina Liⓐaazar gwina gwaio, gwina gwidireyuŋw dai. 2 Alligitijo ŋida ŋa dheny keraga; a Martha je dapai ŋiro; abi Liⓐaazar ro gweta degen gwina gwijaijo tharabeza galo. 3 A Maryam apa ŋela ŋina ŋiro gwudhurul gwar roṯl gweta, a luro luŋun liro gwarush gwoinyadho, ŋwulbuluje Yasuuⓐuŋw ŋwora nono, ŋwudamire ŋwora ŋwuŋun uru yai; a dunu ame galo gwudhurula gwa ŋela. 4 Abi Yahuudha al Iskharyuuṯi, gwina gwiro thilmiz dheta dhuŋun, gwina gwiro ŋari ŋa Simⓐaan, gwina gwaji gwuŋwunugejiye, arnu, 5 Kworaŋ athibi ŋela ibiŋa ŋina ŋiro gwudhurul ilinu jinia die‐a‐nus̱s̱, aldhedhini lijo lina lati luthi ŋida no? 6 Gwaro minoŋ, ŋinena athuŋwuminyu lijo lina lati luthi ŋida no, abi ŋinena ruŋw gwuram, ŋwuthi ŋilgu, athuŋwun enya. 7 A Yasuuⓐ arnu, Abricul; gwimageta ŋela ibiŋa momaŋ gi lamun liny ladhi gwuricini. 8 Abi liji lina lati luthi ŋida no lathanyalije gigina; abi alŋa lati lathije gigina no. 9 A Yahuud loinyadho liŋa darnu gwo mine, athilidhi daŋa Yasuuⓐuŋw dogo no, albari laŋa Liⓐaazaruŋw ko, gwina gwidireyuŋw dai. 10 Abi leleny la gusus abiŋaijiye alari larinya Liⓐaazaruŋw ko. 11 Gi dhuŋun dhuŋun a Yahuud loinyadho alela, aluminyi Yasuuⓐuŋw.
Yasuuⓐ gwudhi Urushaliim gwiro ŋinena gweta gwina gwidhinyu lijo kalo ga ŋoŋor
12 A bigunu liji loinyadho lina liludhi ŋidwa, a maldiŋini darnu Yasuuⓐ gwa gwiludhi Urushaliim, 13 alapai durna da nyida, alela, alari gwalibudhe, alure gwula, alarnu, Us̱anna; gwiŋir dhugore gwina gwiro Malik gwa Israayiil gwina gwidhi firiny jai ja Kweleny. 14 A dina ma Yasuuⓐ buje ŋurigaŋa ŋeta ŋina ŋogaŋ, ŋwunalalaŋ; gwiro ŋinena ulinuŋwuna, 15 Athanya dhenyo no, ŋera ŋai ŋa S̱aahyuun; aŋadhi, malik gwuŋa gwa gwidhi ŋari alaŋ ŋa ŋurigaŋ. 16 Dhuŋun ibidha dhati dhiliŋidhi calmiz juŋun kwereny no; abi maji ma Yasuuⓐ majidhini alaŋidhini darnu dhuŋun ibidha dhuludhinu dugun, alupijo dhuŋuna ibidha. 17 A liji lina lijilai dina muŋwurnie Liⓐaazaruŋw gi dhel ganu, ŋwudireya dai, liro shuhuud. 18 Gi dhuŋun ibidha albudhe liji lai ko, ŋinena diŋinilo darnu gwapo ŋiro ibiŋa ŋina ŋipiŋipa. 19 A Farriisiyiin abiŋaijiye alarnu, Aŋadhul, gwati gwidhinyana no. Aŋadhul, gwima liji la gidhila gwuje.
Bupe gwa Yuunaaniyiin
20 A Yuunaaniyiin coŋ je lina liludhi liji lai liter dorthadha gi ŋidwa. 21 A ŋediŋa ela di Fiilibbus, gwina gwa Bets̱aida gwa Jaliil, alothaije galo, alaici, Kweleny gwai, anaŋa lara laŋa Yasuuⓐuŋw. 22 A Fiilibbus ila ŋwabiŋaijo Andaraawusuŋw; a Andaraawusŋa Fiilibbus gwai abiŋaijo Yasuuⓐuŋw. 23 Al Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwulaici, Saaⓐa jimila jadhi jai Ŋari ŋa liji majidhini. 24 Titiganu, titiganu, nyi gwa gwacaijinu, Ada lon lati limide kwiyaŋ ŋwai no, laje cucun; abi ada limai, luthi je joinyadho. 25 Gwina gwathuminyi midhuŋw gwuŋun gwaji gwuŋwdhudhie; a gwina gwathidoinya midhuŋw gwuŋun kidhila ibiga gwaji gwuŋwdima di midhe gwortal. 26 Ada kwiji gweta gwiminyupijo ŋiro, abrico nyi gwuje; a kalo gina ginyinje, gan gadham giny je ko; ada kwiji gweta gwiminyupijo ŋiro, ŋeda gwa Babo gwiny neye. 27 Nyi gwa gwike dhugore ŋinena; a nyi gwarakwai? Babo, gileyiny gi saaⓐa ibija. Abi gi dhuŋun ibidha nyi gwiludhi gi saaⓐa ibija. 28 Babo, majidho jiriny juŋa. A gwulo ula Sama, ŋwarnu, Jiminyil majidhe, a jaji jinyil majidhe manaŋ. 29 A liji lina lidhunadhi aldiŋini, alarnu lirainy limirinu ganu; a liter arnu, Gwabiŋaijo malaak. 30 Al Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwulaici, Gwulo ibigwa gwati gwiludhi diginy no, ŋwubeladha dagalo. 31 Ŋinena ro ẖukm gwa gidhila ibiga; a ŋinena a dhaji kweleny gwa gidhila ibiga guthini por. 32 A nyi, i ada nyi gwimadirini kwiyaŋ, a nyi gwaji gwodha lijo peth diginy. 33 Gwabiŋu minoŋ duŋwulaŋajo darnu gwaji gwai akwai. 34 A liji aicinu, Anaŋa lidiŋinu gi naamuus darnu al Masiiẖ gwathije gwortal; kworaŋ ŋa barnu Ŋari ŋa liji ŋaji ŋadirini? Ei bigwiro Ŋari ŋa liji? 35 Al Yasuuⓐ aicinu, Ŋinena nanaŋ gwitiny fure gwa gwijajina ganu. Idhidhul galo ŋinena uthanya fure, dathathanya abrico girim gajin eladha alaŋ no; a gwina gwelila galo kirim gwati gwaliŋa kaloŋa gina giludhuŋwuna no. 36 Ŋinena nanaŋ uthanya fure, uminyul fure, danyaro keleŋa ga fure. Yasuuⓐ gwabiŋu dhuŋuna ibidha, ŋwela, ŋwugilibini degen.
Liji la Yahuudiiya lina lati luminyu no, abi calmiz coŋ uminyi nyim
37 Abi lathuŋwulupijo ŋiro ŋoinyadho ŋina ŋipiŋipa gi je ganu jegen, athil buminyu no. 38 Di dhuŋun uthi je ganu dhina dhari dhai nebi Ishaⓐya dhina dhabiŋuŋw, ŋwarnu, Kweleny, ei gwimuminyi dhuŋuna dhuri? a dhoi dha Kweleny dhimaŋini dei? 39 Gi dhuŋun ibidha al lati luthi ŋoma luminyi no, ŋinena arna Ishaⓐya manaŋ, 40 Limuŋwulrimeye gi je, ŋwulbiriye dugore degen; dathildaŋudhi galo je jai jegen no, athi dugor degen liŋidhi no, alurla dugore galo degen, linyil iŋiriye nono. 41 Dhuŋun ibidha dhara dhai Ishaⓐya, dina aŋadhuŋw majdh gwuŋun, ŋwunabiŋa. 42 Abi leleny loinyadho ko uminyi ŋeduŋw; abi gi dhuŋun dha Farriisiyiin athil tejo galo no, athil lari lal Farriisiyiin teye majmaⓐ no. 43 Ŋinena uminyilo majdh gwa liji gwoinyadhanu gi majdh gwa Kalo.
Dhuŋun dhitiny gi taⓐliim dha Yasuuⓐ
44 A Yasuuⓐ urnie, ŋwarnu, Gwina gwuminyi, gwati gwinyuminyi no, ŋwubuminyi ŋeduŋw gwina gwukejiny. 45 A gwina gwinyaŋa, gwaŋa ŋeduŋw gwina gwukejiny. 46 Nyi gwidhi gwiro fure gwadhi gidhila, a gweda gwina gwinyuminyi gwati gwaje kirim no. 47 Ada kwiji gweda gwimadiŋini dhuŋuna dhiny, athuŋw buminyu no, gwati gwinyakimiye no; ŋinena athinyiludhi dakimiye lijo la gidhila no, abi dinyi gilaŋiye lijo la gidhila. 48 Gwina gwiny irini, a ŋwudoinya dhuŋuna dhiny, gwuthi gweta gwa dhakimiye; dhuŋun dhina dhabiŋiny dhai dhiro dheta dheta dhina dhaji dhakimiye gi lamun lina laji lamra. 49 Nyi gwati gwabiŋu gwiren no; abi Babo gwina gwukejiny gwidhedhiny amr, aŋ gwiro gwina gwinyi gware, a gwina gwinyi gwabiŋi. 50 A nyiliŋa darnu amr gwuŋun gwiro gwadhi midhe gwortal; a dhuŋun dhina dhabiŋiny dhiro ŋinena abiŋaijinyina Babo, a minoŋ nyi gwabiŋi.