في كورنثوس
1 وترَكَ بَعدَ ذلِكَ أثينا وجاءَ إلى كُورِنثوسَ. 2 فوجَدَ يَهوديّا مِنْ أهلِ البُنطِ اَسمُهُ أكيلا جاءَ مِنْ وَقتٍ قريبٍ مِنْ إيطاليةَ هوَ واَمرأتُهُ بِرِسْكِلّةُ، لأنّ القَيصرَ كُلوديوسَ أمَرَ جميعَ اليَهودِ بالرّحيلِ عَنْ رومَةَ. فجاءَ بولُسَ إلَيهِما، 3 وأقامَ يَعمَلُ عِندَهُما، لأنّهُ كانَ مِنْ أهلِ صناعَتِهِما، صناعَةِ الخِيامِ. 4 وكانَ في كُلّ سبتٍ يُجادِلُ اليَهودَ واليونانيّينَ في المجمعِ مُحاولاً إقناعَهُم.
5 فلمّا وصَلَ سيلا وتيموثاوُسُ مِنْ مكدونِـيّةَ، حصَرَ بولُسُ كُلّ هَمّهِ في التَبشيرِ بِكَلمَةِ اللهِ، شاهِدًا لليهودِ على أنّ يَسوعَ هوَ المَسيحُ. 6 ولكنّهُم كانوا يُعارِضونَ ويَشتُمونَ. فنفَضَ ثوبَهُ وقالَ لهُم: «دَمُكُم على رُؤُوسِكُم، أنا بريءٌ مِنكُم. سأذهَبُ بَعدَ اليومِ إلى غَيرِكُم مِنَ الشّعوبِ». 7 فاَنتَقَلَ مِنْ هُناكَ إلى بَيتٍ مُلاصِقٍ للمَجمَعِ يسكُنُهُ رَجُلٌ غَيرُ يَهوديّ يَعبُدُ اللهَ اَسمُهُ تيتيوسُ يوسْتوسُ. 8 فآمَنَ كِريسْبوسُ رَئيسُ المَجمَعِ بالرّبّ، هوَ وجميعُ أهلِ بَيتِهِ. وكانَ كثيرٌ مِنْ أهلِ كُورِنثوسَ يَسمَعونَ كلامَ بولُسَ، فيُؤمِنونَ ويَتَعَمّدونَ.
9 فقالَ الرّبّ لبولُسَ ليلاً في رُؤيا لَه: «لا تخَفْ! بل تكَلّمْ ولا تَسكُتْ، 10 فأنا معَكَ، ولن يُؤذِيَكَ أحدٌ. فَلِـي شَعبٌ كبـيرٌ في هذِهِ المدينةِ». 11 فأقامَ سنَةً وسِتّةَ أشهُرٍ يُعَلّمُ النّاسَ كلامَ اللهِ.
12 ولمّا صارَ غاليونُ حاكِمًا على آخائِيَةَ، تَجمّعَ اليَهودُ كُلّهُم وهَجَموا على بولُسَ وساقُوهُ إلى المحكمَةِ، 13 وقالوا: «هذا الرّجُلُ يُحاوِلُ أنْ يُقنِـعَ النّاسَ بأنْ يَعبُدوا اللهَ عِبادَةً تُخالِفُ الشّريعَةَ».
14 فأرادَ بولُسُ أنْ يتكَلّمَ، فقالَ غاليونُ لليَهودِ: «أيّها اليَهودُ: لو كانَ في المَسألةِ جُرمٌ أو جِنايَةٌ، لسَمِعتُ شكواكُم كما يَقضي الحقّ. 15 أمّا أنْ تكونَ المسألَةُ جَدَلاً في الألفاظِ والأسماءِ وفي شريعَتِكُم، فتَدبّروا أنتُم هذا الأمرَ، لأنّي لا أُريدُ أنْ أكونَ قاضيًا فيهِ». 16 وطَردَهُم مِنَ المَحكمَةِ. 17 فقَبَضوا كُلّهُم على سُوسْتانِـيسَ رَئيسِ المَجمَعِ وضَربوهُ قُدّامَ المَحكمَةِ، وغالِـيونُ لا يُبالي.
عودة بولس إلى أنطاكية
18 وأقامَ بولُسُ مُدّةً مِنَ الزّمَنِ في كورنثوسَ، ثُمّ وَدّعَ الإخوةَ وسافَرَ في البحرِ إلى سوريةَ، ومعَهُ بِرِسكِلّةَ وأكيلا، فحلَقَ رأسَهُ في كَنخرِيّةَ لِنَذرٍ كانَ علَيهِ. 19 ولمّا وصَلوا إلى أفسُسَ، فارَقَهُما ودخَلَ المَجمعَ يُجادِلُ اليَهودَ. 20 فطَلَبوا إلَيهِ أنْ يُطيلَ الإقامَةَ بَينَهُم فاَعتذَرَ، 21 ولكنّهُ قالَ لهُم عِندَما ودّعَهُم: «سأعودُ إلَيكُم إنْ شاءَ اللهُ». وسافَرَ في البحرِ مِنْ أفسُسَ، 22 فنَزَلَ في قَيصرِيّةَ، ومِنها صَعِدَ إلى أُورُشليمَ وسَلّمَ على الكنيسةِ، ثُمّ نَزَلَ إلى أنطاكيةَ. 23 وبَعدَما صَرَفَ فيها بَعضَ الوَقتِ، خرَجَ وسارَ في غلاطيةَ وفِريجيّةَ يُقوّي عَزائِمَ التلاميذِ.
أبلّوس في أفسس وأخائية
24 وجاءَ إلى أفسُسَ يَهوديّ اَسمُهُ أبلّوسُ، مِنْ أهلِ الإسكندرِيةِ، فَصيحُ اللسانِ، قَديرٌ في شَرحِ الكُتبِ المُقَدّسةِ. 25 تلَقّنَ مذهَبَ الرّبّ، فاَندَفَعَ يتكَلّمُ بِحماسَةٍ ويُعَلّمُ تَعليمًا صَحيحًا ما يَختَصّ بـيَسوعَ. ولكِنّهُ كانَ لا يَعرِفُ إلاّ مَعموديّةَ يوحنّا. 26 فلمّا بدأَ يتكَلّمُ بِجرأةٍ في المَجمعِ، سَمِعَهُ بِرِسْكِلّةُ وأكيلا، فأخَذاهُ إلى بَيتِهِما وشَرَحا لَه مَذهَبَ اللهِ شَرحًا دَقيقًا. 27 ثُمّ عزَمَ على السّفَرِ إلى آخائيَةَ، فشجّعَهُ الإخوةُ وكتَبوا إلى التلاميذِ هُناكَ أنْ يُرَحّبوا بِه. فلمّا وصَلَ إلى آخائيَةَ كانَ بِنعمةِ اللهِ عَونًا كبـيرًا للمُؤمنينَ، 28 لأنّهُ كانَ بِقوّةِ حُجَجِهِ يُسكِتُ اليَهودَ علانِـيَةً ويُبـيّنُ لهُم مِنَ الكُتُبِ المُقَدّسةِ أنّ يَسوعَ هوَ المَسيحُ.
Gi Kuurinthuus
1 A gidon gi dhuŋun ibidha a Buulus gathani Athiinaŋw, ŋwela Kuurinthuus. 2 Ŋwubuje Yahuudi gweta gwina gwan Akiila, gwina gwiro gwa len la Bunṯi, gwina gwidhi gi Iṯaaliiya kwa gwai gwuŋun gwina gwan Biriiskilla, ŋinena dhedhi Kuluudiyuus Yahuud amr peth dilgathani Ruumiyaŋw. Ŋwela degen. 3 Ŋinena uthilo ŋiro ŋetipo, allije degen alapai ŋiro, ŋiro ŋegen ŋiro ŋadhi gegita khiyaam. 4 Athil abiŋaijiye liji lai la majmaⓐ ŋwamun peth ŋwa Sabith, ŋwari gwa urle dugore galo da Yahuud a da Yuunaaniyiin.
5 Abi dina ma Siilaŋa Tiimuuthaawus gwai ula gi Makiduuniya, a Dhigirim dhiŋa Buulusuŋw duŋwabiŋaijo Yahuud darnu Yasuuⓐ gwiro al Masiiẖ. 6 A dina maldoinyajo a alilo, ŋwudhudhire ciraŋa juŋun ŋwulaicinu, Ŋin ŋalo ŋaje ŋwura alaŋ ŋwalo; nyi gwijuro. A ŋinena nyi gwela gi Liumam. 7 Ŋwugathani kaloŋa ibige ŋwuni gi dunu gwa kwiji gweta gwina gwan Tartiyuus Yuustus, gwina gwathorthadha Kaloŋa, a dunu gwuŋun gwimaijil galo majmaⓐ gwai. 8 A Kiriisbus, gwina gwiro kweleny gwa majmaⓐ, uminyi Kwelenya liji lai la dunu gwuŋun peth; a loinyadho la Kuurinthuus dina maldiŋini aluminyi, alⓐamidhini. 9 Abi Kweleny abiŋaijo Buulusuŋw gile dhuŋun dhai dhina dhiro ŋinena dhiŋidi ŋwaici, Athaŋa dhenyo no, ŋababiŋi, athaŋa gwugudo no; 10 ŋinena atha daje, a kwiji gweta gwati gwuthi ŋoma gwaŋa umeye ŋiya no, ŋinena uthiny lijo loinyadho gi mediina ibigwa. 11 Ŋwuje mine gidhileo getipo a luweo nyiril, athuŋwul alimiye degen ganu dhuŋuna dha Kalo.
Qaaliyuunŋa Buulus gwai
12 Abi dina ma Qaaliyuun ro mudiir gwa Akhaaya, a Yahuud dira Buulusuŋw nono dhugor dhai dhetipo alodhadha gi kursi ga ẖukm, 13 alarnu, Kwiji ibigwa gwurlejo lijo dilorthadha Kaloŋa dhuŋun dhai dhina dhati dhiro dhuŋun dha naamuus no. 14 Abi dina ma Buulus ari gwigiye ŋwinyu ŋwuŋun, a Qaaliyuun aici Yahuud nu, Yahuud lai, ada dhuŋun dhimaje dugun dhina dhike i dhina dhadhi rinyiye dhimar, nyi gwaliŋa darnu dhuŋun dhalo dhiro titiganu. 15 Abi ada dhuŋun dhimaro dhan dhuŋun a jiriny a naamuus gwalo, daŋadhul nyaŋa; nyi gwati gwuminyu dinyiro gadhi ga dhuŋun ibidha no. 16 Ŋwulruce gi kursi ga ẖukm. 17 A Yuunaaniyiin peth mutha Suustaaniisuŋw, gwina gwiro kweleny gwa majmaⓐ, alpi gi je ganu ja kursi ga ẖukm. Athibi Qaaliyuun gitijo dhuŋuna ibidha je no.
Aura gwa Buulus gi Suuriiya
18 Abi Buulus je ŋwamun ŋwoinyadho manaŋ mine, ŋwubaji ŋwumira limega, ŋwela Suuriiya felluuka gwai, Biriiskilla ŋalai Akiila gwai; a dina muŋw weini lira luŋun gi Kankhiriya, ŋinena gukinu ẖarram gwai. 19 Alobani gi Afasus, ŋwulgathani mine; abi ŋeda uni majmaⓐ, alabiŋaijiye Yahuud ŋalai. 20 Albothaije galo dilijigalo ŋwamun ŋwoinyadhanu, athuŋw buminyu no; 21 ŋwulbimira ŋwulaicinu, Aram nyi gwela Urushaliim dapai ŋidwa ŋina ŋaji ŋila, abi nyi gwaji gwaura dagalo manaŋ, ada Kalo gimuminyi. Ŋwugathani Afasusuŋw. 22 A dina muŋw obani gi Ges̱ariiya, ŋwalo ŋwumira kaniisa, ŋwubule gi Anṯaakiiya. 23 A dina muŋw je mine ŋwamun coŋ ŋwutu ŋwen peth ŋwa Qalaaṯiiya a ŋwa Fariijiiya, ŋwubiriye calmiz nono peth.
Abulluus gi Afasus
24 A Yahuudi gweta obana gi Afasus gwina gwan Abulluus, gwina gwiro kwiji gwa Iskandariiya, gwina gwiro kwiji gwina gwuthi ŋoma gwabiŋi momaŋ a gwiliŋidhi jitham momaŋ. 25 Ŋeda ibigwa gwaliminu gi dhai dha Kweleny; ŋinena athuŋw upe ganu dhigirim dhai, ŋwabiŋaijo lijo a ŋwalimiye dhuŋuna momaŋ dhan Kweleny, gwiliŋidhi maⓐmuudiiya gwa Yuuẖanna dogo. 26 Athi kwiji ibigwa abiŋaijo lijo gi majmaⓐ re gwai ganu: A dina ma Akiilaŋa Biriiskilla gwai diŋini, alodhadha degen, alaŋajo dhai dha Kalo gwoinyadhanu momaŋ. 27 A dina muŋwari gwela Akhaaya, a limega ulijo calmiz jawaab, alabiŋaijo calmiz alari gwaluminyi. A dina muŋw ila, ŋwulgathaje uwa gwuleny lina luminyu niⓐma gwai. 28 Ŋoma ŋai ŋina ŋinaŋ ŋwudhinyi Yahuud gi je ganu ja liji, ŋwulaŋajo dhuŋuna momaŋ dhina dhijo gi jitham ganu darnu Yasuuⓐ gwiro al Masiiẖ.