قيامة المسيح
1 أُذَكّرُكُم، أيّها الإخوَةُ، بِالبِشارَةِ التي حَمَلتُها إلَيكُم وقَبِلتُموها ولا تَزالونَ ثابِتينَ علَيها، 2 وبِها تَخلُصونَ إذا حَفِظتُموها كما بَشّرْتُكم بِها، وإلاّ فأنتُم آمَنتُم باطِلاً.
3 سلّمْتُ إلَيكُم قَبلَ كُلّ شيءٍ ما تَلَقّيتُهُ، وهوَ أنّ المَسيحَ ماتَ مِنْ أجلِ خَطايانا كما جاءَ في الكتُبِ، 4 وأنّهُ دُفِنَ وقامَ في اليومِ الثّالثِ كما جاءَ في الكُتُبِ، 5 وأنّهُ ظهَرَ لِبُطرُسَ ثُمّ لِلرّسُلِ الاثنَي عشَرَ، 6 ثُمّ ظهَرَ لأكثَرَ مِنْ خَمسِ مِئةِ أَخٍ معًا لا يَزالُ مُعظَمُهُم حيّا وبَعضُهُم ماتوا، 7 ثُمّ ظهَرَ لِـيَعقوبَ، ثُمّ لِجَميعِ الرّسُلِ، 8 حتى ظَهَرَ لي آخِرًا أنا أيضًا كأنّي سِقْطٌ.
9 فما أنا إلاّ أصغَرُ الرّسُلِ، ولا أحسَبُ نَفسي أهلاً لأنْ يَدعوَني أحَدٌ رَسولاً لأنّي اَضطَهَدتُ كنيسةَ اللهِ، 10 وبِنِعمَةِ اللهِ أنا ما أنا علَيهِ الآنَ، ونِعمَتُهُ علَيّ ما كانَت باطِلَةً، بَلْ إنّي جاهَدتُ أكثَرَ مِنْ سائِرِ الرّسُلِ كُلّهِم، وما أنا الذي جاهَدتُ، بَلْ نِعمَةُ اللهِ التي هِيَ مَعي. 11 أكُنتُ أنا أم كانُوا هُم، هذا ما نُبَشّرُ بِه وهذا ما بِه آمَنتُم.
قيامة الأموات
12 وما دُمنا نُبَشّرُ بأنّ المَسيحَ قامَ مِنْ بَينِ الأمواتِ، فكيفَ يَقولُ بَعضُكُم إنّ الأمواتَ لا يَقومونَ؟ 13 إنْ كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ، فالمَسيحُ ما قامَ أيضًا. 14 وإنْ كانَ المَسيحُ ما قامَ، فتَبشيرُنا باطِلٌ وإيمانُكُم باطِلٌ، 15 بَلْ نكونُ شُهودَ الزّورِ على اللهِ، لأنّنا شَهِدْنا على اللهِ أنّهُ أقامَ المَسيحَ وهوَ ما أقامَهُ، إنْ كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ. 16 فإذا كانوا لا يَقومونَ، فالمَسيحُ ما قامَ أيضًا. 17 وإذا كانَ المَسيحُ ما قامَ، فإيمانُكُم باطِلٌ وأنتُم بَعدُ في خَطاياكُم. 18 وكذلِكَ الذينَ ماتوا في المَسيحِ هَلَكوا. 19 وإذا كانَ رَجاؤُنا في المَسيحِ لا يَتَعَدّى هذِهِ الحياةَ، فنَحنُ أشقى النّاسِ جميعًا.
20 لكِنّ الحقيقَةَ هِيَ أنّ المَسيحَ قامَ مِنْ بَينِ الأمواتِ هوَ بِكرُ مَنْ قامَ مِنْ رُقادِ المَوتِ. 21 فالمَوتُ كانَ على يَدِ إنسانٍ، وعلى يَدِ إنسانٍ تكونُ قيامَةُ الأمواتِ. 22 وكما يَموتُ جميعُ النّاسِ في آدمَ، فكذلِكَ هُم في المَسيحِ سَيحيَوْنَ،
23 ولكِنْ كُلّ واحدٍ حسَبَ رُتبَتِه. فالمَسيحُ أوّلاً لأنّهُ البِكرُ، ثُمّ الذينَ هُمْ للمَسيحِ عِندَ مَجيئِهِ. 24 ويكونُ المُنتَهى حينَ يُسَلّمُ المَسيحُ المُلْكَ إلى اللهِ الآبِ بَعدَ أنْ يُبـيدَ كُلّ رئاسَةٍ وكُلّ سُلطَةٍ وقُوّةٍ. 25 فلا بُدّ لَه أنْ يَملِكَ حتى يَضَعَ جميعَ أعدائِهِ تَحتَ قدَمَيهِ. 26 والموتُ آخِرُ عَدُوّ يُبـيدُه. 27 فالكِتابُ يَقولُ إنّ اللهَ «أخضَعَ كُلّ شَيءٍ تَحتَ قدَمَيهِ». وعِندَما يَقولُ: «أخضَعَ كُلّ شيءٍ»، فمِنَ الواضِحِ أنّهُ يَستَثني اللهَ الآبَ الذي أخضَعَ كُلّ شيءٍ لِلمَسيحِ. 28 ومتى خضَعَ كُلّ شيءٍ للاَبنِ، يَخضَعُ هوَ نَفسُهُ للهِ الذي أخضَعَ لَه كُلّ شيءٍ، فيكونُ اللهُ كُلّ شيءٍ في كُلّ شيءٍ.
29 وإذا كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ، فماذا يَنفَعُ الذينَ يَقبَلونَ المَعمودِيّةَ مِنْ أجِلِ الأمواتِ؟ لِماذا يتَعَمّدونَ مِنْ أجلِهِم؟ 30 ولِماذا نَتَعرّضُ نَحنُ لِلخَطَرِ كُلّ حينٍ؟ 31 فأنا أذوقُ المَوتَ كُلّ يومٍ. أقولُ هذا، أيّها الإخَوةُ، بِما لي مِنْ فَخرٍ بِكُم في المَسيحِ يَسوعَ ربّنا. 32 فإذا كُنتُ صارَعتُ الوحوشَ في أفسسَ لِغَرَضٍ بَشَرِيّ، فما الفائِدَةُ لي؟ وإذا كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ، فلنَقُلْ معَ القائِلينَ: «تَعالَوا نأكُلُ ونَشرَبُ، فغَدًا نَموتُ».
33 لا تَضِلّوا: «المُعاشَرَةُ السّيّئَةُ تُفسِدُ الأخلاقَ الحسَنَةَ». 34 عودوا إلى وعيِكُمُ السّليمِ ولا تَخطَأوا، لأنّ بَعضَكُم يَجهَلُ اللهَ كُلّ الجَهلِ. أقولُ هذا لِتَخجَلوا.
قيامة الجسد
35 ويسألُ أحدُكُم: «كيفَ يَقومُ الأمواتُ، وفي أيّ جِسْمٍ يَعودونَ؟» 36 يا لكَ مِنْ جاهِلٍ! ما تَزرَعُهُ لا يَحيا إلاّ إذا مات. 37 وما تَزرَعُهُ هوَ مُجرّدُ حَـبّةٍ مِنَ الحِنطَةِ مَثلاً، أو غَيرِها مِنَ الحُبوبِ، لا جِسم النّبتَةِ كما سَيكونُ، 38 واللهُ يَجعَلُ لَها جِسمًا كما يَشاءُ، لِكُلّ حَـبّةٍ جِسمٌ خاصّ. 39 وما الأجسامُ الحَـيّةُ كُلّها سَواءً، فللإنسانِ جِسمٌ ولِلحيوانِ جِسمٌ آخرُ، ولِلطيرِ جِسمٌ ولِلسّمكِ جِسمٌ آخرُ. 40 وهُناكَ أجسامٌ سَماوِيّةٌ وأجسامٌ أرضِيّةٌ. فلِلأجسامِ السّماوِيّةِ بَهاءٌ، وللأجسامِ الأرضِيّةِ بَهاءٌ آخَرُ. 41 الشّمسُ لَها بَهاءٌ والقَمَرُ لَه بَهاءٌ آخَرُ، ولِلنّجومِ بَهاؤُها، وكُلّ نَجمٍ يَختَلِفُ بِبَهائِهِ عَنِ الآخَرِ. 42 وهذِهِ هِيَ الحالُ في قيامَةِ الأمواتِ: يُدفَنُ الجِسمُ مائِتًا ويَقومُ خالِدًا. 43 يُدفَنُ بِلا كرامَةٍ ويَقومُ بِمَجدٍ. يُدفَنُ بِضُعفٍ ويَقومُ بِقُوّةٍ. 44 يُدفَنُ جِسمًا بَشَرِيّا ويَقومُ جِسمًا روحانِـيّا. وإذا كانَ هُناكَ جِسمٌ بَشَرِيّ، فهُناكَ أيضًا جِسمٌ روحانِـيّ. 45 فالكِتابُ يَقولُ: «كانَ آدمُ الإنسانُ الأوّلُ نَفسًا حَـيّةً»، وكانَ آدمُ الأخيرُ رُوحًا يُحيـــي. 46 فما كانَ الرّوحانيّ أوّلاً، بَلِ البَشَرِيّ، وكانَ الرّوحانِـيّ بَعدَهُ. 47 الإنسانُ الأوّلُ مِنَ التّرابِ فهوَ أرضِيّ، والإنسانُ الآخَرُ مِنَ السّماءِ. 48 فعَلى مِثالِ الأرضِيّ يكونُ أهلُ الأَرضِ، وعلى مِثالِ السّماويّ يكونُ أهلُ السّماءِ. 49 ومِثلَما لَبِسنا صُورَةَ الأرضِيّ، فكذلِكَ نَلبَسُ صُورةَ السّماوِيّ.
50 أقولُ لكُم، أيّها الإخوَةُ، إنّ اللّحمَ والدّمَ لا يُمكِنُهُما أنْ يَرِثا مَلكوتَ اللهِ، ولا يُمكِنُ لِلموتِ أنْ يَرِثَ الخُلودَ.
51 واَسمَعوا هذا السّرّ: لا نَموتُ كُلّنا، بَلْ نَتَغَيّرُ كُلّنا، 52 في لَحظَةٍ وطَرفَةِ عَينٍ، عِندَ صَوتِ البوقِ الأخيرِ، لأنّ صَوتَ البوقِ سيَرتَفِـعُ، فيَقومُ الأمواتُ لابسينَ الخُلودَ ونَحنُ نَتَغَيّرُ. 53 فلا بُدّ لِهذا المائِتِ أنْ يَلبَسَ ما لا يَموتُ، ولِهذا الفاني أنْ يَلبَسَ ما لا يَفنى. 54 ومتى لَبِسَ هذا المائِتُ ما لا يَموتُ، ولَبِسَ هذا الفاني ما لا يَفنى، تَمّ قَولُ الكِتابِ: «الموتُ اَبتَلَعَهُ النّصرُ». 55 فأينَ نَصرُكَ يا موتُ؟ وأينَ يا موتُ شوكَتُكَ؟ 56 وشوكَةُ الموتِ هِيَ الخَطيئَةُ، وقُوّةُ الخَطيئَةِ هِـيَ الشّريعةُ. 57 فالحمدُ للهِ الذي مَنَحنا النّصرَ بِرَبّنا يَسوعَ المَسيحِ.
58 فكونوا، يا إخوَتي الأحِبّاءَ، ثابِتينَ راسِخينَ، مُجتَهِدينَ في عَمَلِ الرّبّ كُلّ حينٍ، عالِمينَ أنّ جَهدَكُم في الرّبّ لا يَضيعُ.
Dhuŋun dhan dire dai
1 Nyi gwajiliŋidhiye, limega lai, Dhuŋun dhai dhina Dhiŋir dhina dhabiŋaijaje dhina dhimanya uminyi dimutha, a dhimanya dhimuthini galo ko. 2 A dhadhi gilaŋiye nya dhai ko, ada nyaŋa limamutha dhuŋuna dhina dhabiŋaijaje didiny, abi udubidi ada nyaŋa limuminyi tur. 3 Kwerkwereny nyi gwimajidhedha dhuŋuna dhina dhimanya uminyi dimutha, darnu al Masiiẖ gwimai gwan ŋidi ŋega ŋina ŋike, gwiro ŋinena arna jitham ja Kalo; 4 a darnu gwigwurcinu, a gwimadirni gi lamun la thirilŋa, gwiro ŋinena arna jitham ja Kalo. 5 A gwaŋinijo S̱afaŋw, ŋwubaji ŋwulaŋinijo lina liro die‐a‐ram. 6 Ŋwubaji ŋwaŋinijo limega loinyadhanu di khamsa miiya lamun letipo. A loinyadho degen loma limidho di ŋinena, abi coŋ lo lidhro. 7 Ŋwubaji ŋwaŋinijo Yaⓐguubuŋw; a peth lina lukejinu. 8 A gidon peth nyaŋinijo ko, gwiro ŋinena di gweta gwina gwirdejinu galo. 9 Abi nyi gwiro gwina gwitinyunu degen peth lina lukejinu, a nyi gwati gwaudhi duthi jiriny jan gwina gwukejinu no, ŋinena irininy kaniisa ga Kalo. 10 Abi niⓐma gwai gwa Kalo nyi gwimaro gwiro ŋinena rinyna; abi niⓐma gwuŋun gwina gwidhedhiny gwati gwidhedhininy duŋwjalo tur no; abi nyi gwapanu ŋiro degen peth; abi nyi gwati gwiro no, abi niⓐma gwa Kalo gwina gwijana gwai. 11 Ada nyi gwimaro i ibile, minoŋ anaŋa lathabiŋaijo lijo dhuŋuna dha Kalo, a minoŋ nyaŋa limuminyi.
12 Abi ada alŋa limathabiŋaijo lijo darnu al Masiiẖ gwimadire gi liji ganu lina laio, abi akwai athibi coŋ dagalo arnu dire gwati gi liji ganu lina laio no? 13 Ada dire gwati gwimaje gi liji lina laio no, al Masiiẖ gwati gwimadirini no. 14 Abi ada al Masiiẖ gwati gwimadirini no, minoŋ abiŋaije lijo dhuŋuna dha Kalo gwega gwiro tur, a imaan gwalo ko gwiro tur. 15 Alŋa ko labujini liro shuhuud lina liro lidhuŋun gi dhuŋun dha Kalo; ŋinena arlo gi shahaada gwega Kalo gimadireye al Masiiẖuŋw; athuŋwbi direye no, ada minoŋ lina laio lati limadirini no. 16 Abi ada lina laio lati limadirini no, al Masiiẖ gwati gwimadirini ko no. 17 A ada al Masiiẖ gwati gwimadirini no, imaan gwalo gwiro tur; a nyaŋa loma gi ŋidi ŋalo ŋina ŋike. 18 Ye, a peth lina lo lidhro gi Masiiẖ limageradhe galo. 19 Ada alŋa gi midhe ibigwa dogo limageta dhunijuŋw gwega di al Masiiẖ, alŋa liro lina larani ŋina gi liji peth.
20 Abi ŋinena al Masiiẖ gwimadirini gi liji ganu lina laio, a ŋwuro lira la dire dai la liji lina lo lidhro. 21 Abi gwiro ŋinena idhina ai kwiji gwai, a ko dire dai ila kwiji gwai. 22 Abi gwiro ŋinena gi Adam liji peth lai, a minoŋ ko gi al Masiiẖ liji peth lamidhini. 23 Abi gweta gweta gi ruṯba gwuŋun; al Masiiẖ gwiro lira la dire dai, a gidon lina liro luŋun gi lamun lina laji luŋwul ila. 24 A gidon mira ila, maji muŋw dhedha Kaloŋa a Babo ŋelenya, a muŋwirini ŋelenya peth ŋa leleny, a ŋeleny peth, a ŋoma peth. 25 Abi aram ŋeda gwuthi ŋelenya di muŋwgeta dhuwanu ŋwora ganu ŋwuŋun. 26 A dhuwan dhina dhimradhi dherna dhina dhan ai. 27 Abi Kalo gimageta ŋida peth ŋwora ganu ŋwuŋun; abi dina athuŋw arnu ŋidi peth ŋimagitini ŋwora ganu ŋwuŋun, dhaŋinu darnu gwina gwimageta ŋida peth ŋwora ganu ŋwuŋun gwati gwadhuredhini degen ganu no. 28 A maji ma ŋidi peth gitini ŋwora ganu ŋwuŋun, a Ŋari ko ŋaji ŋagitini ŋwora ganu ŋwuŋun ŋina ŋigeto ŋida peth ŋwora ganu ŋwuŋun, di Kalo ro ŋidi peth gi liji peth.
29 Abi liji larakwai lina limaⓐamidhini gwan liji lina laio? Ada lina laio lati limalirini gatur no, abi kworaŋ albi ⓐamidhini gwan ŋediŋa? 30 Kworaŋ albi geta lidom lega saaⓐa peth gi dhai dhina dhathijirinya? 31 Nyi gwaraji gwai ŋamilai ŋina ŋuthinyilo di Yasuuⓐ al Masiiẖ gwina gwiro Kweleny gwega, nyi gwathai ŋwamun peth. 32 Ada nyi gwimaro ŋinena liji anaŋa limapai ŋoŋora owaŋ yai gi Afasus, abi teye galo gwiny gwiro dhaŋ? ada lina laio lati limadirini no. Abricije aleny, aliye; abi bigunu alai. 33 Athanya ukinejinu ganu no; aicaijiye gwina gwike gwathikiye ŋadigirenya ŋina ŋiŋir. 34 Birthul gwan dhuŋun dhina dhiŋir; athanya apo ŋida ŋina ŋike no; ŋinena athi coŋ liŋidhi Kaloŋa no. Nyi gwabiŋi dhuŋuna ibidha daji apie dhara.
35 Abi gweta gwaji gwarnu lina laio laji ladirini akwai? A lila aŋinu yai iro dhaŋ? 36 Girila gai, gwina gwathaŋa kwoi gwati gwamidhe ada gwati gwimai no. 37 A gwina gwathaŋa kwoi ŋa gwati gwathi kwoi aŋina ina yaji yaro no, abi lon cucun, udubidi duŋwuro la ŋwon, i la ŋwulaŋ ŋwiter. 38 Abi ŋathil Kalo dhedha aŋina gwiro ŋinena bupuŋwna, a lulaŋ leta leta lathuŋwdhedha aŋina yuŋun. 39 Aŋinu peth yati iro aŋinu yetipo no; abi liji luthi aŋina yetipo, a dhola dhuthi aŋina yiter, a lum luthi aŋina yiter, a nyira nyuthi aŋina yiter. 40 A aŋinu ya kabo yo, a aŋinu ya kwiyaŋ yo; abi majdh gwa aŋinu ya kabo gwiro gwetipo, a majdh gwa aŋinu ya kwiyaŋ gwiter. 41 Majdh gwa aŋin gwiro gwetipo, a majdh gwa gwuwa gwiter, a majdh gwa ŋwudum gwiter; a ŋinena athi ludum leta dani ter gi ludum liter gi majdh. 42 Dhiro minoŋ ko gi dire gwa lina laio. Gwathi kwuini gi digire; ŋwubidirini gwati gwidigiro no. 43 Gwati gwathi kwuini gi neje no; ŋwubidirini gi majdh. Gwathi kwuini gi mule nono; ŋwubidirini gi ŋoma. 44 Gwathi kwuini gi aŋinu ya ji a ŋin; ŋwubidirini gi aŋinu ina iro dhigirim. Gwiro ŋinena jina aŋinu ya ji a ŋin, a ko aŋinu yo ina iro dhigirim. 45 A minoŋ ko dhulinu, Kwoma gwina gwiro kwerkwereny Adam gwimaro aŋinu ina yuthi midhuŋw; a Adam gwa gidon gwimaro dhigirim dhina dhathimidhiye. 46 Minoŋ aŋinu ina iro dhigirim yati yathila kwerkwereny no, ŋwubiro ina iro ji a ŋin; abi gidon ina iro dhigirim. 47 Kwoma gwa kwerkwereny gwiro fura gwa kwiyaŋ; a kwoma gwa gidon gwiro Kweleny gwina gwidhi gi Sama. 48 Lina ligitinu fura gwai, liro ŋinena ŋeda gwina gwigitinu kwerkwereny fura gwai; a lina liro la Sama liro ŋinena ŋeda gwina gwidhi gi Sama. 49 Gwiro ŋinena malgena s̱uura gwa gwina gwigitinu fura gwai, abricije algena ko s̱uura gwa ŋeda gwina gwidhi gi Sama. 50 Nyi gwajaici minoŋ, limega lai, ji a ŋin lati luthi ŋelenya kidhila ga Kalo no; a digire gwati gwuthi ŋelenya gi ŋina ŋati ŋathi digire no.
51 Aŋadhul, nyi gwajabiŋaijo dhuŋuna dhina dhigilibicinu. Alŋa lati ladhre peth no, abi alŋa peth laji lupeyini ganu. 52 Gi lamun litinyunu, gi daice je kibur, gi lamun la ŋwal ŋwa ŋiridhe ŋina ŋiro gidon; abi ŋiridhe ŋaji ŋare, a lina laio ladirini lati luthi digiruŋw no, a alŋa laji lupeyini ganu. 53 A minoŋ aŋinu ina idigiro aram yagena ina yati idigiro no, a ina yaio aram yagena ina yati yai no. 54 Abi maji ma ina idigiro gena ina yati idigiro no, a ina yaio gena ina yati yai no, a minoŋ dhina dhulinu dhaji dhuthi je ganu, Ai gwima dhiŋadhini gi dhinyi. 55 Ai gwai, dhugi dhuŋa dhada? Dhel dhai, dhinyi gwuŋa gwada? 56 Abi dhugi dha dhai dhiro ŋidi ŋina ŋike; a ŋoma ŋa ŋidi ŋina ŋike ŋiro naamuus. 57 Abi shukr di Kalo, gina gidhedhije dhinyuŋw Kweleny gwai gwega gwina gwan Yasuuⓐ al Masiiẖ. 58 Minoŋ, limaguri lai lina luminyilo, dhunadhul libur galo, athanya aro galo no, nyapai ŋiro ŋa Kweleny dugor dai, ŋinena liŋidhanya darnu ŋiro ŋina ŋapanyalo di Kweleny ŋati ŋiro tur no.