Yǝcu mɔŋgwɔ ǝrnɔṯi ṯalaamiiza ṯuuŋwun ṯiŋna.
(Maṯṯa 4:18-22Mɔrgus 1:16-20)
1 Laamin lette nǝ Yǝcu rilli bahara kǝni kwǝni Janniisaaraṯ, nǝgwɔ lizi iilatha lɔppɔthɔ naana ethi niŋnaci ŋiɽaŋali ŋǝthi Allah. 2 Nɔŋw ese limɔrkǝbǝ ndǝn nḏɔṯɔma kǝni; liṯayyasi lizi-lɔ kila lǝṯi ɔmɔmmi lɔmi ethi iyi diivǝ naana. 3 Nǝgwɔ Yǝcu ǝnḏinǝ, kwette kwir kwǝthi Sim@aan, nɔŋw uṯicǝlɔ ethi linye ethi rucci nḏɔṯɔma-na kwokwo. E-ta nǝ Yǝcu naanalɔ ki-mɔrkǝb-nǝ mindaŋ nɔŋwɔccǝ lizi @allima. 4 Mɔŋw ṯimmasi kandisa tǝ, nɔŋwɔccǝ Sim@aan-ŋwɔ, “Irǝthisǝ mɔrkǝbǝ-lɔ keeremy ŋaaw-na ŋɔɔlɔna, mindaŋ ɔɽasi diivǝ a ɔmma lɔmi.” 5 Nǝ Sim@aan ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Yaa Sǝyyiḏ, nyiiŋǝ libii ṯurvǝ kulŋǝ-ŋgɔ ṯugwrǝ mindaŋ ninyeere mithǝ kwomne kweere mac, laakin ŋiɽaŋal-ŋi ŋɔɔŋa tǝ, nyii-tǝ-pǝ ɔɽasi ḏiivǝ.” 6 Mǝr ɔɽasi mindaŋ nɔŋw mithǝ lɔmi littǝzir, e-ta nǝ ḏiivǝ naŋni ethi unduni. 7 Ṯaŋw nǝr kǝṯṯici lɔɔrɔ rii-la lɔɽɔmaṯṯir-li linaana ki-mɔrkǝb-nǝ kwir ter ethiila ethisi mǝcci. Mǝr iila nǝr urǝzi lɔmi limɔrkǝbǝ ndǝn deddep, mindaŋ nǝr naŋni ethi ɔndatha iininyu. 8 Mǝsi Sim@aan Bɔṯrɔs ese ŋa ŋimǝ ǝrrini nɔŋw iidi ŋwɔrgwɔ-ŋalɔ ki-ŋwɔɽǝlle-na ŋwɔthi Yǝcu nɔŋwɔccǝŋw, “Tuccǝnyii-nǝ kithaay Kweeleny kaka nɔrɔny-gwɔ kwizi kwette kwigiyathalɔ!” 9 Nɔŋw liŋɽi ŋundu nǝ kila linaanir-li ŋiɽaŋal-ŋi ŋǝthi lɔm luuru limǝrsi mithǝ. 10 Nǝrṯoroŋw tɔk naana-gwɔ Ya@guub-ŋǝ Yuhanna-gi lir nyɔr nyǝthi Zǝbḏi lɔɽɔmaṯṯir Sim@aan-ŋǝli ki-ŋothɽor-nǝ. Nǝ Yǝcu ǝccǝ Sim@aan-ŋwɔ, “Ǝṯi ṯiinya mac; nǝ a kworo min kire-kirem-ŋgwɔ kwizi kwǝṯi mɔmlɔtta lizi.” 11 Nǝr mɔlo limɔrkǝbǝ nǝr-siili nḏɔṯɔma kǝni, nǝr ṯayyi kwomne-lɔ tatap nǝr kwaathitha Yǝcu-ŋw.
Yǝcu mɔŋgwɔ sǝwi kwɔɔrɔ kwir tiilǝŋ.
(Maṯṯa 8:1-4Mɔrgus 1:40-45)
12 Laamin lette nǝ Yǝcu naani ki-mǝḏiinǝ-nǝ kwette kwɔnaana-gwɔ kwɔr-na kwette kwuurǝnnǝ ŋiilǝŋǝ naana deddep. Mɔŋweese Yǝcu-ŋwɔ nɔŋw iidi yǝyǝlɔ kwurǝyu-lu nɔŋw tuurǝccǝlɔ tur, nɔŋwɔccǝŋw, “Kweeleny mǝmmini-tǝ, a kwǝthi ŋɔma rac ethi suuɽi nyuŋwɔ.” 13 Nǝ Yǝcu alla ṯii-na nɔŋw mɔmmi mindaŋ nɔŋwɔccǝŋw, “Nyii kwǝmminǝ, sɔɔɽɔ naana.” Nǝ taŋw tɔc nǝ ŋiilǝŋ irṯathalɔ. 14 Nǝ Yǝcu ǝllici waamira etheere andaci kwizi kweere mac, nɔŋwɔccǝŋw, “Nḏi laakin a baaŋaci kaahina rɔgɽɔ rɔɔŋwa, nǝ a inḏǝthǝ kiraama kǝthi ṯusuuɽunnǝ tɔɔŋwa, kaka nǝlli-gwɔ Muusa waamira ethisi ilŋithini lizi ŋǝni shahaaḏa kweeŋen.”
15 Laakin nǝmǝ khabar kǝni Yǝcu karbatha ǝzir naana rerrec. Nǝ ŋwɔdɔŋw ŋwuuru ŋwɔthi lizi lulbǝthǝ ethi niŋnaci, nǝ ethi sǝwinni tok kimǝthi-nǝ keeŋen. 16 Laakin ǝṯɔŋw ruu ǝṯɔŋweele kwuthǝr kwɔtɔpɔt ethi-gwɔ aara kiyiiriny.
Yǝcu mɔŋgwɔ sǝwi kwɔɔrɔ kwir kiborkon.
(Maṯṯa 9:1-8Mɔrgus 2:1-12)
17 Laamin lette naaɽi Yǝcu @allima, nǝ Lifirriisiiyyiin lokwo ŋundu-ŋǝ mɔ@allimiin-gi kwǝthi Sherii@a naanalɔ kinaŋw, ŋgwa kwinḏi muḏunǝ naana tatap kwǝthi Jǝliil-ŋwɔ nǝ Yahuuḏiiyyǝ, nǝ Urshaliim tɔk. Nǝ ŋɔma ŋǝthi Kweeleny naani duŋgwun-nǝ ethi-ŋi sǝwi lizi. 18 Nǝ lɔr iila lokwo lappathɔ kwɔɔrɔ kwir kiborkon kwaŋgiraŋ-ŋgi, nǝr ṯǝcci ethi-gi ǝnḏi kiininy ethi kettice Yǝcu-ŋwlɔ ŋwɔɽelle-na. 19 Nǝ kaka nattathi-gwɔ ŋwɔdɔŋw rɔgwoṯ-rɔgwoṯ, nǝreere kaṯṯasi ṯaay mac, ṯǝthi-thi ǝnyji ŋundu-ŋw kiininy. Ŋwɔṯaŋw nǝr-gi dallɔ ki-yiŋna-lɔ, nǝr fer-fer yiŋna-la nǝr-mǝ ɔɽasi kwaŋgiraŋ-ŋgi kelgeny-na kǝthi lizi kiyǝna yǝthi Yǝcu. 20 Mɔŋwseese lǝthi ṯǝmminǝ, nɔŋwɔccǝ kwɔɔrɔ-ŋwɔ, “Kwɔr kwaalɔ ŋikiya ŋɔɔŋa ŋimǝŋǝ fivrinici.” 21 Nǝ ma@allimiin kwǝthi Sherii@a ŋundu-ŋǝ Lifirriisiiyyiin-li aari ibṯǝḏi ethaɔndasi-na nǝraarɔŋw, “Kwɔr-ŋgwɔ kwir ṯaŋ manɔ kwǝllinǝthi Allah naana! Allah wirṯa-pa ṯɔɽɔk wǝṯi fivri ŋikiyaŋi!” 22 Nǝsi Yǝcu ilŋithatha fikirǝ-nǝ kweeŋen bir, mindaŋ nɔŋwsǝccǝŋw, “A lotho manɔ lurtutunǝnǝ ki-rɔgwor-na raalɔ? 23 Aatha kworo kwir heyyin, ethi ǝccǝŋw ‘Ŋikiya ŋɔɔŋa fivrinicii’, alla ethǝccǝŋw, ‘Diiɽǝthilǝ ele’? 24 Nyii kwɔŋǝsi ilŋiṯhini ethaarɔŋw, Tɔr ṯǝthi Kwizigwunǝŋ ṯǝthi sɔlṯa kɔnɔŋw kwurǝyu-lu ethi fivri ŋikiyaŋi.” Ṯaŋw nɔŋwɔccǝ kwɔɔrɔ kwir kiborkon-ŋwɔ, “Nyii kwǝccǝŋǝ-ŋwɔ diiɽu a dimmi kwaŋgiraŋi kwɔɔŋa ageele dɔɔnɔ.”
25 Ŋwɔṯaŋw biḏaan nǝ kwɔr diiɽǝnni tɔc puruṯ kiyǝnǝ yeeŋen tatap, mindaŋ nɔŋw dimmi kwinḏirɔ-ŋgwɔ-la, nɔŋw ele dɔɔnɔ, kwiniyǝ Allah-na. 26 Ṯaŋw nǝr liŋɽalɔ tatap buruc! Nǝsi ŋitheny yee-na beṯṯen mindaŋ nǝr nii Allah-na nǝraarɔŋw, “Ŋimǝ-nyji ese aŋwɔnɔ ŋir ŋilim-ŋilim!”
Yǝcu mɔŋgwɔ ɔrnɔti Laawi-ŋwɔ.
(Maṯṯa 9:9-13Mɔrgus 2:13-17)
27 Kwaathan-tǝ mǝ Yǝcu ruu nɔŋweese kwɔɔrɔ kwette kwǝṯi allilla ṯɔlba kwǝni Laawi, kwɔnaanalɔ ki-mǝkṯǝb-nǝ kwuuŋwun. Nǝ Yǝcu ǝccǝŋw, “Kwaathitha-nyii.” 28 Ṯaŋw nǝ Laawi diiɽi nɔŋw duŋgwǝci kwomne tatap nɔŋw kwaathitha ŋunduŋw. 29 E-ta nǝ Laawi kettice Yǝcu-ŋwɔ ŋiirina ŋɔppa ki-dɔɔnɔ kwuuŋwun, nǝ lizi lǝṯi allilla ṯɔlba naani kinaŋw tok littǝzir, nǝ lizi lithaathɔ tɔk, linaanalɔ ŋundu-ŋǝli ethi ethne. 30 Nǝ Lifirriisiiyyiin-ŋǝ mɔ@allimiin-gi kweeŋen kwǝthi Sherii@a, nǝr rivaŋnici ṯalaamiiza ṯuuŋwun nǝrsǝccǝŋw, “Ŋaaŋa lotho lǝṯi ethne nǝ ǝṯi ii lizi-li lǝṯi allilla ṯɔlba, nǝ lizi-li ligii rɔgwori tok?” 31 Nǝsi Yǝcu ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Lizi lisaaw liti lǝṯi naŋni hakiimǝ mac, laakin nǝroro luumǝ ṯɔɽɔk. 32 Nyiiti kwinḏi ethisi ɔrnɔṯi kila lirllalɔ mac, laakin nǝroro ligii ethi urlǝ rɔgwor-lɔ.”
Ṯɔṯalɔ ṯǝthi arminḏaan.
(Maṯṯa 9:14-17Mɔrgus 2:18-22)
33 Nǝ lizi lokwo ǝccǝ Yǝcu-ŋwɔ, “Ṯalaamiiz ṯǝthi Yuhanna ṯǝṯi mithǝ arminḏaani dok-dok, ǝṯir aari kiyiiriny tɔk, nǝ ṯǝthi Lifirriisiiyyiin ǝṯirsi-tǝ ǝrriŋw tok; laakin ṯɔɔŋwa-tǝ, ǝṯir ethne nǝ ǝṯir ii.” 34 Nǝsi Yǝcu ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “A lǝthi ŋɔma ethi mithinni liirinǝ lǝthi ǝzuumǝ arminḏaani mǝsi-tǝ kwɔr kwaagithɔ naanasi kinnǝni-a? 35 Laakin laamin kila-pa linḏi ethiila rac mǝrsi dimmǝthǝ kwɔɔrɔ kithaay kwaagithɔ, e-ta ǝrmǝ mithǝ arminḏaani!”
36 Nǝsi Yǝcu andaci mǝthǝlǝ-ŋgwɔ tok nɔŋwsǝccǝŋw, “Kwiti kweere kwǝṯi direny kirethi kiyaŋ mindaŋ ǝthi-gi kaṯṯɔ livaatha kwɔɔvana naana kwɔɔɽɔn mac. Mɔŋw-sǝrri ŋɔrɔŋw-tǝ, a livaatha liyaŋ kii kirethi kɔɔɽɔn, kaka nǝṯi-gwɔ kɔɔɽɔn ere ammithi livaatha-li liyaŋ mac. 37 Nɔŋweere kweere tɔk mac kwǝṯi balsi kiɽicaŋi kiyaŋ ki-lulgwuŋw-nǝ lɔɔɽɔn. Mɔŋw-sǝrri ŋɔ ta esi kiɽica kiyaŋ uvi, mindaŋ a kiɽica balthalɔ, nǝ a lulgwuŋw kee. 38 Laakin laazim a kiɽica kiyaŋ balni ki-lulgwuŋw-nǝ liyaŋ. 39 Kwiti kweere mac kwǝṯi ii kiɽicaŋi kiɽii mindaŋ ethi naŋni kwɔɽali kwokwony. Kaka naarɔ-ŋgwɔŋw, ‘Kiɽica kiɽii kindǝr-tǝ kisaaw’.”
Urniye gwa calmiz jina jiro kwerkwereny
1 Gi ŋwamun ibiŋwe a liji ila dugun loinyadho alari ladiŋini dhuŋuna dha Kalo, ŋwudhuna kimumu ga baẖr gwina gwan Janniisaarat. 2 Ŋwaŋa lifelluuka ram didhuna gi baẖr nono; abi liji lina lathuma limutu duye diba gwegen. 3 Ŋwununi ganu gweta, gwina gwiro gwa Simⓐaan, ŋwothaije Simⓐaanuŋw galo ŋwari gwadhiŋa felluuka gwitiny. Ŋwujalo gi felluuka ganu, ŋwalimiye lijo. 4 Dina muŋwulabiŋaijo, ŋwabiŋaijo Simⓐaanuŋw, ŋwaici, Dhiŋudhi felluuka ŋau ganu ŋina ŋolaŋ ganu, ŋuleje diba gwuŋa ŋa uma ŋwuma. 5 A Simⓐaan abiŋaijo, ŋwaici, Kweleny gwai, anaŋa lapo ŋiro gigilo, athana bujo kwoiny gwetipo no. Abi ŋinena araŋana, nyi gwuleje diba. 6 Dina maluleje, alwureja ŋwuma liduŋw ŋwoinyadho; a diba gwegen urtini. 7 Alaici limedhigen ŋalam lina lijo gi felluuka gwiter, alari lila algathaje uwa. Alila, aloinyaje lifelluuka ram, a lifelluuka ari lule ŋau ganu. 8 A dina ma Simⓐaan Buṯrus aŋa dhuŋuna ibidhe, ŋwide ŋwurko ganu di Yasuuⓐ, ŋwarnu, Gathaniny, Kweleny gwai; nyi gwiro kwiji gwina gwike. 9 Gwulidhi galo dir, a liji peth lina lijilai, ŋwum ŋwina ŋwumilo. 10 A Yaⓐguub ko, a Yuuẖanna alali galo dir, lina liro keleŋa ga Zabadi, lina lathapai ŋiro Simⓐaan ŋalai. A Yasuuⓐ abiŋaijo Simⓐaanuŋw, ŋwaici, Athaŋa dhenyo no; ŋinena ŋa gwaji gwuma lijo. 11 A dina mal odhadha lifelluuka legen kimumu, algathani ŋida ŋegen peth, algwuje.
Iŋir nono gwa kwiji gwina gwithi ŋilaŋ
12 A lamun liter dina juŋw gi len leta, a kwiji gweta je gwina gwithi ŋilaŋ gwuleny. Dina aŋadhuŋw Yasuuⓐuŋw, ŋwide kwiyaŋ, ŋwothaije Yasuuⓐuŋw galo gwuleny, ŋwaici, Kweleny gwai, ada ŋa gwimari gwinyigeta momaŋ, ŋa gwuthi ŋoma. 13 A Yasuuⓐ wal dhoi ganu, ŋwumini, ŋwaici, Nyi gwara gwaŋageta momaŋ. Iŋirii nono. An ŋilaŋ ernadha ganu. 14 Ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Athaŋa abiŋaijo lijo liter dhuŋuna ibidha no; ŋabela ŋaŋajo gasiisuŋw aŋina yuŋa, ŋadhedha Kaloŋa ŋida ŋina ŋariŋai Muusa ŋa dhigeta momaŋ, duŋwuro shahaada degen. 15 Abi dhuŋun dhuŋun bai galo kalo peth; a liji auradhe liduŋw loinyadho, alari ladiŋini, alari luŋwul geta momaŋ lina luma. 16 Ŋwutu, ŋwela gi leba dabiŋaijo Kaloŋa.
Iŋir nono gwa kwiji gwina gwaio aŋina nono
17 A lamun leta dina alimiyuŋw lijo, a Farriisiyiin a muⓐallimiin gwa naamuus aljaijo galo lina lidhi ŋwen peth ŋwa Jaliil, a ŋwa Yahuudiiya, a ŋwa Urushaliim; a ŋoma ŋa Kweleny je ŋadhuŋwul geta momaŋ. 18 A liji apa kwijo gweta lagram lai gwina gwaio aŋina nono; alidheje dunije, alari gwalgitijo Yasuuⓐuŋw galo. 19 A dina mathil bujo kaloŋa ga dhunije no, ŋinena jo liji loinyadho, alalo gi dunu alaŋ, aluluja gi dhoda lagram lai keligeny ganu kalo gina gijina Yasuuⓐ. 20 A dina muŋw aŋa imaan gwegen, ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Kwiji gwai, nyi gwimadhudhani ganu ŋidi ŋuŋa ŋina ŋike. 21 A jathib a Farriisiyiin alabiŋaijiye, alarnu, Ei gwiro ibigwa gwina gwilui Kaloŋa? Ei gwuthi ŋoma gwadhudhani ganu ŋidi ŋina ŋike? Kalo getipo guthi ŋoma. 22 A ma Yasuuⓐ liŋa darnu lire je galo gi dugor ganu degen minoŋ, ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Kworaŋ nyabi ire je galo gi dugor ganu dalo? 23 Aŋ gwijanu galo edeny, diny abiŋaijo kwijo, nyaici, Nyi gwimadhudhani ganu ŋidi ŋuŋa ŋina ŋike; i dinyabiŋaijo, nyaici, Diro, ŋelila? 24 Abi danya liŋa darnu Ŋari ŋa liji ŋuthi ŋoma mina kidhila ŋa dhudhani ganu ŋidi ŋina ŋike, (ŋwabiŋaijo kwijo gwina gwaio aŋina nono, ŋwaici,) Nyi gwa gwabiŋaijaŋa, ŋaici, Diro, ŋapai lagram luŋa, ŋela dagalo. 25 Ŋwundira ganu gi je ganu degen, ŋwapai kwoiny gwina gwidhiruŋwna, ŋwela dunu dugun, ŋwumajidhe Kaloŋa. 26 A liji peth ali galo dir, almajidhe Kaloŋa, albidhenya gwuleny, alarnu, Anaŋa laŋadhi ŋida ŋinenaŋina ŋina ŋalijije galo dir.
Urnini gwa Laawi
27 Ma dhuŋun ibidhe erna, ŋwutu por, ŋwaŋa kwijo gweta gwina gwan Laawi, gwina gwathimeje, dijalo kalo ga dhimeje; ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Gwujiny. 28 Ŋwugathani ŋida peth, ŋwudire, ŋwugwuje. 29 A Laawi gitijo gimure gipa dunu dugun; a liji je loinyadho lina lathimeje a liter, allijaijo tharabeza galo. 30 Abi jathib jegen a Farriisiyiin aldhagirini gi calmiz juŋun, alarnu, Kworaŋ athanyabeny, nyeye liji lai lina lathimeje a lina like? 31 Albi Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwulaici, Liji lina liŋir nono lati lathibupe ẖakiim no; abi lina luma lathibupe. 32 Nyi gwati gwiludhi durnie lijo lina liŋir no, nyibeladha dinyilurnie lina like dilurle dugore galo ŋidi ŋegen ŋina ŋike.
Othaije galo gwan dijalo jamu
33 Alabiŋaijo, alaici, Kworaŋ athibi calmiz ja Yuuẖanna jalo jamu ŋwamun ŋwoinyadho, alje dabiŋaijo Kaloŋa, a calmiz ja Farriisiyiin ko; athibi calmiz juŋa eny, aliye gigina. 34 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Nyaŋa luthi ŋoma ladhiŋa lijo la kwoma gwa dhago lajalo jamu, ŋinena jilo kwoma ŋalai gwa dhago a? 35 Abi ŋwamun ŋwaji ŋwila ŋwina ŋwadhuŋw ŋwai kwoma gwa dhago upini degen, a liji lajalo jamu gi ŋwamun ibiŋwe. 36 Ŋwulabiŋaijo odaije gwai, ŋwulaici, Kwiji gwate gwina gwathogira albatha ina iyaŋ gi luga lina lurun no; i albatha ina yugirudhinu yaji yaŋirithiye kiraŋa, a albatha yati yau gi luga lina lurun no. 37 A kwiji gwate gwina gwathibuluje ŋau ŋa dugur ŋina ŋiyaŋ gi nyilgu nyina nyurun no; ada dhuŋun ibidhe dhimaje, a ŋau ŋa dugur ŋina ŋiyaŋ ŋakie nyilgu a ŋabuludhe galo, a nyilgu erna. 38 Abi ŋau ŋa dugur ŋina ŋiyaŋ aram algitini gi nyilgu nyina nyiyaŋ; aljalo momaŋ ram. 39 A kwiji gwate gwina gwathibupe ŋau ŋa dugur ŋina ŋiyaŋ dina muŋwuliye ŋina ŋurun no; athuŋwbarnu ŋina ŋurun ŋiŋiranu.