1 “Liyǝŋgǝri-ŋǝ rǝrnyǝri-ri, kitticar-nyii-ṯi yǝni ŋǝsi andaci ŋiɽaŋali ŋǝthi rogɽo riinyi kiyǝnǝ yaalɔ!” 2 Mǝr niŋnaci kwandicasi kandisa-gi kǝthi @ibraaniiyyiin, nǝr aami naanitha keereny-gi tugwup ŋǝmmǝŋ; mindaŋ nǝ Bɔɔlɔs aari isṯimir kandisa-gi nɔŋwaarɔŋw,
3 “Nyii kwir Yahuuḏi kwilŋithir Ṯarsuus kwǝthi Kiiliikiiyyǝ-ŋw, laakin nǝnyii aari rǝbbi kɔnɔŋw Urshaliim kwir ṯilmiiz ṯǝthi Ghamaalaa-iil. Nǝr-nyii inḏǝthǝ ṯa@liima ṯifirlli tǝthi Sherii@a kwǝthi lugwurnǝ lǝri, nǝnyii inḏǝthǝ Allah rogɽo riinyi kaka-ṯǝ ŋaaŋwɔsi kila linaanɔ kɔnɔŋw aŋwɔnv. 4 Nǝnyii ǝwɽi lizi yǝy-lɔ ethisi ɽeenye kila lǝṯi rɔɔmi Ṯaay kɔthɔ. Ǝṯinyii ɔmɔmmi lɔɔrɔ-ŋwɔsi laaw-li ǝṯi-nyji kagiṯṯɔ ki-sijin-nǝ. 5 Nǝ Rǝ-iis Rɔppa rǝthi kahana ŋundu-ŋǝ Mǝjlǝs-gi, lǝthi ŋɔma ethi kettice ŋaaŋwɔsi shahaaḏa ethaarɔŋw ŋɔ ŋandisa-nyji ŋir rerrem. E-ta nǝnyii aavi juwaaba naanir-gwɔ kwɔlɔccar liyǝŋgǝriŋi lir Yahuuḏ yinaanɔ Ḏimashga, e-ta ninyeele kinanaŋw ethi ɔmma lizi kila mindaŋ ethi-li aaɽitha Urshaliim likǝkkinǝ ŋwɔɔɽɔŋw-ŋi ethisi inḏǝthǝ jiizǝ.
Bɔɔlɔs mɔŋwsi-gwɔ andasi ŋimǝŋw-ŋi urlǝ ṯɔgwor-lɔ.
(A@maal 9:1-19A@maal 26:12-18)
6 “Nǝ kinaŋw ninḏi-nyii mindaŋ mǝnyii iilici Ḏimashga-ŋwɔ keṯṯok, kaaŋwɔn wɔnaanɔ kelgeny-na tittir, ŋwɔṯaŋw biḏaan nǝnyii fɔɔri kwɔppa irṯacalɔ tɔc kiɽǝr kwɔɔɽɔ ki-leere. 7 Nǝnyii iidi kwurǝyu-lu mindaŋ nǝnyii neŋne ṯogɽo ṯǝccǝnyii-ŋw, ‘Shaawul, Shaawul! A kwotho kwǝwɽu-nyii yǝy-lɔ?’ 8 Nǝnyii ǝccǝŋw, ‘A kwir kwǝni ǝyǝ Kweeleny?’ Nɔŋwɔccǝ nyuŋwɔŋw, ‘Nyii kwǝni Yǝcu kwǝthi Naasira-ŋw ŋgwa kwǝwɽǝ-ŋǝ yǝy-lɔ’, 9 Nǝ lɔr linaaniny-li ese fɔɔri, laakin nǝreere neŋne ṯogɽo mac ṯǝthi ŋgwa kwandica-nyii. 10 Nǝnyii uṯicǝlɔ nǝnyǝccǝŋw, ‘Nyii kwǝrri aatha Kweeleny?’ Nǝnyii Kweeleny ǝccǝŋw, ‘Diiɽu ele ǝnḏi Ḏimashga mindaŋ ǝrŋǝ-gwɔ andaci kinanaŋw kwomne tatap kwɔgittathiŋa-gi Allah ethi ǝrri’. 11 Nǝnyii riimi kii ŋiɽaŋal-ŋi ŋǝthi fɔɔri kwiithɔ, mindaŋ nǝnyii lizi kila lirɔɔmɔthiny-li mɔlotto ṯii-thi nǝr-nyii iili Ḏiimashga.
12 “Nǝ kwɔr naani kwette ki-mǝḏiinǝ-nǝ kwǝṯi iiɽi Allah-na nǝ kwǝṯi iinyici Sherii@a naana kwǝri tok, nǝ kwǝṯi Yahuuḏ tatap kinanaŋw iiɽinǝ. 13 Nɔŋw iila naaniny-gwɔ, nɔŋw rillaci nyuŋw-lɔ mindaŋ nɔŋw ǝccǝ nyuŋwɔ-ŋw, ‘Ǝŋgǝri Shaawul iisa ǝzir kwokwony!’ Nǝ kina-ṯǝ kinaŋw-lɔ ṯogdo-ṯogdo nǝnyii avri yǝy-nǝ tɔc mindaŋ nǝnyii ese ŋunduŋw. 14 Nɔŋw ǝccǝ nyuŋwɔ-ŋw, ‘Allah wǝthi lugwurnǝ-ŋǝ lǝri wɔmǝŋǝ ecce-na ethelŋe ŋiɽaŋali ŋǝthi ṯɔgwor ṯuuŋwun, ethi ese ŋgwa Kwɔvthanna, mindaŋ mǝ niŋnaci kwandisa ṯogɽo-thi ṯuuŋwun. 15 E-ta oro shuhuuḏ kwuuŋwun ki-lizi-nǝ tatap kwomne-gi ŋgwa kwiisa-ŋa nǝ kwuniŋna-ŋa tok. 16 Nǝ aatha kweere kwǝkkici kizan kwokwony? Diiɽu aari @ammiḏa mindaŋ mǝŋǝ ŋikiya ŋɔɔŋa suuɽunnici kithaay ṯaara-thi ŋunduŋw kiyiiriny’.
Bɔɔlɔs mǝr-gwɔ ɔrnɔṯi ǝthi ǝccǝ Umama bǝshirǝ.
17 “E-ta ninyeele ninyaaɽitha Urshaliim, na naariny kiyiiriny ki Heikal-na, nǝnyii ese rɔ-ɔya, 18 nǝnyii-gwɔ ese Kweelenyi mindaŋ nɔŋw-ǝccǝ nyuŋwɔ-ŋw, ‘Fiɽigathɔ a ruu kithaay Urshaliim-na fittak, nǝ lizi lǝthi kɔnɔŋw liti liŋǝ ǝmminci shahaaḏa kwɔɔŋa kwǝni nyii mac’. 19 Nǝnyii ǝŋnici nǝnyii ǝccǝŋw, ‘Kweeleny lilŋithi-pǝ rac ki-rɔgwor-na reeŋen ethaarɔŋw nyii kwǝṯi ele ki-limajma@-na ǝṯi-nyji ɔmɔmma nǝ ǝṯi-nyji ipippi kila lǝṯiŋǝ ǝmminici. 20 Nǝ kinaŋw mǝr ɽeenye Isṯifaanuus-ŋwɔ kwir shuhuuḏ kwɔɔŋa, nǝnyii naani kinanaŋw tok, kwǝmminǝ ŋiɽaŋali ŋǝthi ŋiɽany ŋuuŋun, mindaŋ nǝnyii karni yirethi-lɔ yǝthi kila liɽinyithi ŋunduŋw’. 21 Mindaŋ nǝnyii Kweeleny ǝccǝŋw, ‘Nḏi nǝ nyii ŋgwa kwinḏiŋǝ ethi ɔɔsi tuk ki Umam-na’.”
22 Nǝ lizi kettice Bɔɔlɔs-ŋwɔ yǝni mindaŋ nɔŋwsi andasi ŋɔ; e-ta nǝr-mǝ aari ibṯǝḏi ethi ɔppɔpɔna kwɔɔla-ŋi ŋɔmmaŋi-ŋɔmmaŋi, nǝraarɔŋw, “Nḏir-gi kithaay! Iɽinyithir kithaay! Kwiti kwɔvthanna kwokwony mac ethi naani kwɔmiithɔ!” 23 Mǝr kegitte kwɔɔla lurṯǝzǝ yirethi-la yeeŋen, na nǝr kagiṯṯɔ wurǝyuŋ-lǝ tok. 24 Nǝ gaa-iḏ kir Rɔɔmaani ǝlicci lɔɔrɔ luuŋwun waamira ethi mɔlo Bɔɔlɔs-ŋwɔ ethi-geele kǝzir wǝthi jesh, e-ta nɔŋwsi ǝllici waamira ethi ippi ŋunduŋw mindaŋ ethi kaṯṯasi sǝbǝbǝ kwɔrɔɔthathi-gi Yahuuḏ ŋunduŋw ṯuwǝn naana. 25 Laakin mǝr kǝkki rac ethi ippi tǝ, nǝ Bɔɔlɔs ǝccǝ ḏoobitha kitha ṯirllacalɔ-ŋw, “Ŋir gaanuuni ethi ippi kwizi kweere kwir Rɔɔmaani kwiti kwɔmǝr kettice hɔkwɔma kinnǝ mac ethi ruusi ŋunduŋw kaṯṯi-a?”
26 Mǝ ḏoobiṯ neŋne ŋiɽaŋali ŋɔ, nɔŋweele naanɔ-gwɔ gaa-iḏ, nɔŋw andaci nɔŋwɔccǝŋw, “Aatha kwir ŋgwɔ kwǝrrǝŋǝ? Kwɔr ŋgwala kwir-mi Rɔɔmaani!” 27 E-ta nǝ gaa-iḏ ele naanɔ-gwɔ Bɔɔlɔs nɔŋwɔccǝŋw, “Andica-nyii-ṯi a kwɔrɔ Rɔɔmaani-a?” Nǝ Bɔɔlɔs ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Aw.” 28 Nǝ gaa-iḏ ǝccǝŋw, “Nyii kwɔgitta gwuruushǝ kwittǝzir kwǝthi-gi oro Rɔɔmaani.” Nǝ Bɔɔlɔs ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Nǝ nyii-tǝ ŋilŋithir-nyiŋi-pǝnǝ” 29 Nǝ kila linḏi ethi uṯici Bɔɔlɔs-ŋwɔlɔ nǝr aaɽi pɔdɔk; mindaŋ nǝ gaa-iḏ ṯeenye mɔŋw elŋe ethaarɔŋw Bɔɔlɔs kwir Rɔɔmɔɔni, kaka nikǝkkǝ-ŋgwɔ ŋwɔɔɽɔŋw-ŋi tok.
Bɔɔlɔs mɔŋgwɔ rilli kiyǝnǝ yǝthi mǝjlǝs.
30 Ŋwɔṯaŋw nǝ gaa-iḏ naŋni ethelŋe rerrem ŋiɽaŋali ŋǝthi Yahuuḏ ŋigitticar-ŋi Bɔɔlɔs-ŋwɔ shǝkiyǝ minḏaŋ mǝ ŋɔrpɔ-ŋgwa oro nɔŋw kǝdici Bɔɔlɔs-ŋwɔ ŋwɔɔɽɔŋw-ŋa, mindaŋ nɔŋw alla waamira ethi rɔ-asa rǝthi kahana-ŋǝ lizi-li lǝthi mǝjlǝs aaɽathi dɔŋw. Mindaŋ nɔŋw mɔlo Bɔɔlɔs-ŋwɔ nɔŋw ŋilli kiyǝnǝ yeeŋen.
Dhuŋun dhina dhabiŋaijo Buulus Yahuud
1 Liji lai lina liro limega, a baboŋa, diŋinul dhuŋuna dhiny dhina dhajabiŋaijo ŋinena. 2 (A dina maldiŋini darnu luŋwul abiŋaijo gi dhuŋun dha ⓐibraaniiya, aljani galo jigwoiny. Ŋwubarnu,) 3 Nyi gwiro kwiji gwina gwiro Yahuudi, nyi gwiliŋinu gi Ṯarsuus gwa Kiiliikiiya, abi nyi gwibiŋii gi mediina ibigwa nyalimini ŋwora ganu ŋwa Qamaalaayiil, gi dhuŋun dhina dhiro titiganu dha naamuus gwa baboŋa lega, nyuminyi Kaloŋa gwuleny gwiro ŋinena nyaŋa peth lina lo mina ŋinenaŋina. 4 Athinyi dhagirini gi Dhai ibidha di athinyil rinya, a nyi guke loma a la a nyilgeta gi sujuun. 5 A kweleny gwa gusus ko gwiro shaahid gwiny a shiyuuk luŋun peth lina lapinyina jawaabaat gi limega, a dina minyela gi dhai dhina dhathela gi Dimishga dinyapa ŋediŋaije lina lijo mine nyilela gi Urushaliim ligukinu dilapai jiza. 6 A dina idhiny, nyi jaijo Dimishgaŋw githo kaŋin ganu, a kaija ibige a fure gwina gwipa gwa Sama uludha diginy. 7 Nyide kwiyaŋ nyidiŋini ŋwal nyilaicinu, Shaawul, Shaawul, kworaŋ athinyinbi dhagirini? 8 Nyibaicinu, Ŋa gwan ei, Kweleny gwai? Nyibaicinu, Nyi gwan Yasuuⓐ gwa Naas̱ira, gwina gwathaŋan dhagirini. 9 A ŋediŋa lina lijanalai aŋa fure, aldhenya; athilbi diŋinu ŋwal ŋwina ŋwabiŋaijiny no. 10 Nyibarnu, Nyi gwapaŋa, Kweleny gwai? Nyibi Kweleny aicinu, Diro, nyela gi Dimishga; a mine laŋa abiŋaijo dhuŋuna peth dhina dhigitinu daŋapai. 11 A dina athinyuthi ŋoma didaŋa galo no, ŋinena jo fure gwipa, nyi liji odha dhoi dhai lina lijanalai, nyela gi Dimishga. 12 A gweta gwina gwan H̱anaaniiya, gwiro kwiji gwina gwiŋir gi dhuŋun dha naamuus, gwina gwuthi jiriny jina jiŋir gi Yahuud peth lina lathije mine, 13 ŋwila diginy, ŋwudhuna, nyaicinu, Mega gwai gwina gwan Shaawul, daŋudhi galo. A gi saaⓐa ibije jetajeta nyidaŋa ŋeduŋw. 14 Ŋwarnu, Kalo ga baboŋa lega gimaŋa mutha daŋa liŋa dhuŋuna dhina dhibupuŋw, a daŋa aŋa Gweta gwina Gwiŋir, a ŋa diŋini ŋwal gi ŋwinyu ŋwuŋun. 15 Ŋinena adhaŋa ro shaahid gwuŋun gi liji peth gi dhuŋun dhina dhaŋadaŋa a dhina dhidiŋinaŋa. 16 A ŋinena kworaŋ ŋabi dhuna? Diro, ŋapai maⓐmuudiiya, a ŋuye ŋida ŋuŋa ŋina ŋike, daŋa urnie jiriny ja Kweleny. 17 A dina minyaura gi Urushaliim manaŋ, dina abiŋaijiny Kaloŋa gi hekal, nyuthi gimirela gi je ganu; 18 nyaŋa ŋeduŋw nyaicinu, Diro, ŋantu ganu babraŋ gi Urushaliim, ŋinena athiluminyu shahaada gwuŋa gwan nyi no. 19 Nyarnu, Kweleny gwai, ŋediŋa liliŋidhi darnu nyi gwathigeta lijo gi sijn a nyilpi gi majaamiⓐ peth lina luminyaŋa. 20 A dina iro ŋin ŋa Istifaanuus gwina gwiro shaahid gwuŋa, nyi ko gwidhunudhi githo, nyuminyi duŋwai, a nyi dima ciraŋa ja ŋediŋa lina lirinyii. 21 Nyibaicinu, Idhi; nyi gwaŋa ukeje gi Liumam lina lathije kalo gina golaŋ ganu.
Buulus gwaŋajo lijo darnu ŋeda gwiro kwiji gwa Ruumiya
22 Aldeŋinaijo ŋeduŋw di gi dhuŋun ibidha, albaji alure gwula alarnu, Abirul kwijo gwina gwiro minoŋ kidhila. Gwati gwiŋir duŋwmidhe no. 23 Alje dilure gwula algagitho ciraŋa galo jegen algagitho fura alaŋ kabo, 24 a komandaan dhedha ejigur amr dilapai gi maⓐshkar, duŋwuthe galo dhuŋun dhai dhadhipini; duŋwliŋa darnu kworaŋ athibi liji urejo ŋeduŋw gwula minoŋ. 25 A dina malguke jurna jai, a Buulus aici zabithuŋw gwina gwidhunudhi githo nu, Dhuŋun dhiŋir dagalo danyapi kwijo gwina gwiro Ruumaani, kwereny nanaŋ gwati gwakimianya na? 26 A dina ma zabith diŋini dhuŋuna ibidhe, ŋwela di komandaan ŋwabiŋaijo ŋwaicinu, Ethadhinu galo gi dhuŋun dhina dhara dhaŋapai; ŋinena ro kwiji ibigwa gwa Ruumiya. 27 A komandaan ila ŋwaicinu, Abiŋaijiny, ŋa gwiro gwa Ruumiya a? Ŋwarnu, Ye. 28 A komandaan arnu, Gwarush gwai gwoinyadho nyi gwili dhuŋuna ibidha dinyiro gweta gwa Ruumiya. Abi Buulus arnu, Abi nyi gwiliŋinu na. 29 A kaija ibige an ŋediŋa gathani anela ganu lina lar lothaije galo; a komandaan ko dhenya dina muŋwliŋa darnu gwiro gweta gwa Ruumiya, ŋinena gukuŋw.
Buulus gwabiŋu dhuŋuna dhuŋun gi je ganu ja juriya
30 A bigunu ŋwari gwaliŋa dhuŋuna momaŋ dhina dhabiŋudhidhai Yahuud dugun, ŋwuguda galo, ŋwabiŋaijo lelenya la gusus a liji peth la juriya dilauradha liduŋw, ŋwodha Buulusuŋw ŋwudhuneje gi je ganu jegen.