Yǝcu mɔŋgwɔ sǝwi kwɔɔrɔ kwuumǝ.
1 Laamin lette lǝthi Sǝbiṯ nǝ Yǝcu ele ki-dɔɔnɔ kwǝthi Kwɔfirriisii kwette kwir kwujǝwuṯ; nǝgwɔ lizi iili yǝy-yi birr. 2 Nǝ kwɔr kwette kwɔṯǝthi wǝŋ rii naana nǝ ŋwaara naana tok iila naanɔ-ŋwɔ Yǝcu, 3 mindaŋ nǝ Yǝcu andaci mɔ@allimiina kwǝthi Sherii@a nǝ Lifirriisiiyyiin tok, nɔŋwsǝccǝŋw, “Sherii@a kwǝri kwǝṯi ǝmmini ethi sǝwi ki-laamin-la lǝthi Sǝbiṯ-a?” 4 Laakin nǝr naani tugwup. Ŋwɔṯaŋw nɔŋw dimmǝlɔ nɔŋw sǝwi, mindaŋ nɔŋw ṯiŋatha nɔŋweele. 5 E-ta nɔŋwsǝccǝŋw, “Mɔŋwɔthi kweere daŋgal-na tɔɔrɔ alla tithri, mɔŋw iidǝthi ki-ṯill-na ki-laamin-la lǝthi Sǝbiṯ, e-ta ŋwɔ ɽindaŋnalɔ ethi alla fittak ki-laamin-la ṯǝ kila lǝthi Sǝbiṯ-ɔ?”
6 Laakin nǝreere ǝthi ŋɔma mac ethi ǝŋnici ŋiɽaŋal-ŋi ŋɔ.
Ṯǝjlinnǝ ki-rogɽo nǝ ŋiirin ŋaami.
7 Nǝ Yǝcu ese liirinǝ lokwo lukwurbunnǝ ǝzir wisaaw-wisaaw, mindaŋ nɔŋwsi andaci tatap mǝthǝlǝ-ŋgwɔ, nɔŋwsǝccǝŋw, 8 “Mǝŋǝsi kweere ɔrnaci ǝzuumǝ wǝthi ṯaaga-tǝ, ǝṯeere kwurbunni ǝzir-lɔ wisaaw-wisaaw mac. Kimanni-pa ya ǝri ɔrnɔṯa kwizi kweere kwɔthǝmthiŋǝ-lǝ, 9 mindaŋ mǝ ŋgwa kwɔrnɔṯɔ-ŋǝsi ndǝndǝk, iila kwɔŋǝ ǝccǝŋw, ‘Duŋgwǝcǝ ŋunduŋw ŋwaavi ǝzir wɔ’. E-ta ǝŋǝ ṯɔrony mithǝ, mindaŋ a-naanalɔ kǝzir wir-lɔ borkɔkony. 10 Laakin mǝrŋǝ ɔrnaci ǝzuunǝ-tǝ, nḏi ɔ-naanalɔ kǝzir wir borkɔkony, mindaŋ mǝŋǝ ŋgwa kwɔrnɔṯɔ-ŋa iila kwɔŋǝ ǝccǝŋw, ‘Ǝwɽi, dallitha kɔnɔŋw kǝzir wɔ wisaaw’. Ŋwɔṯaŋw mindaŋ mǝŋǝ ŋiɽaŋal ŋɔ ǝvicǝ ṯiiɽǝnǝ kiyǝnǝ yǝthi liirin tatap. 11 Kweere kwǝṯi ǝllini ki-rogɽo, ǝṯɔŋworo kwir kwokwɔɽony. Nǝ kweere kwǝṯi ǝjlinni ki-rogɽo ǝṯɔŋworo kwɔppa ŋɔɔrɔ.”
12 E-ta nǝ Yǝcu ǝccǝ Wɔɔrɔ kwɔgittica ǝzuumǝ-ŋwɔ, “Mǝ kette ǝzuumǝ wǝthi ghaḏa alla @asha tǝ, ǝṯeere ɔrnɔṯa limathgalɔ-ŋwɔsi liyaŋgal-li mac nǝ lǝthi ǝgwur wɔɔŋa, nǝ jiiraan kwɔɔŋa kwir lɔrṯɔ tok mac, nǝ liŋǝ kettice ŋaaŋwɔ tok ǝzuumǝ. Nǝ ṯǝrṯiib-thi ṯǝ kɔthɔ nǝni kwɔmǝ aavi ɔjra wɔɔŋa. 13 Na mǝ kette ǝzuumǝ tǝ; ǝṯi ɔmɔṯa lɔwaaya-ŋwɔsi yuborkon-yi nǝ yomsoŋ-ŋwɔsi lunduŋw-li; 14 mindaŋ mǝ ɔrtanni kaka niti nǝthir-gwɔ ŋɔma mac ethi kettice ŋaaŋwɔ ǝzuumǝ tok. Allah wɔrɔ winḏiŋǝ ethi inḏǝthǝ ɔjrɔ ki-laamin-la linḏi-li lizi lɔvthanna ethi diiɽǝ ki-ŋiɽany-na.”
Mǝthǝl kwǝthi ǝzuumǝ wɔppa.
(Maṯṯa 22:1-10)
15 Mǝ kwette kwǝthi lizi kila kwɔnaanisa ṯerbeeza-lɔ neŋne ŋiɽaŋali ŋɔ, nɔŋwɔccǝ Yǝcu-ŋwɔ, “Lindǝr-mbǝ kila rerrec linḏi ethi ɔrtanni ethi naanalɔ kǝzuumǝ-nǝ ki Ŋeeleny-na nǝthi Allah!”
16 Nǝ Yǝcu ǝccǝŋw, “Kwɔr kwɔnaanɔ kwette kwɔgitta ǝzuumǝ wɔppa ŋiɽaŋali, mindaŋ nɔŋw ɔrnɔṯa lizi littǝzir. 17 Mǝ lɔɔmɔr iila lǝthi ǝzuumǝ, nɔŋw ɔɔsi khaḏaama kuuŋun ethi anḏica liirinǝ, ethisǝccǝŋw, ‘Ila-ri nǝ kwomne tatap kwɔmǝ naanalɔ cɔgwo-cɔgwop!’ 18 Laakin nǝraari ibṯǝḏi tatap ethaava ŋwɔrɔjɔ ŋweere-ŋweere ŋwɔthiinyinǝsi etheele. Nɔŋw andaci ŋgwa kwiŋna khaḏaama nɔŋwɔccǝŋw, ‘Nyii kwiliṯṯi ṯɔrɔny ṯette nǝ laazim nyeele nyiraŋitha; min fǝḏlǝk ǝṯi kittathɔ duŋgwiny-ŋgi mac’. 19 Nǝ kwɔthaathɔ aarɔŋw, ‘Nyii kwiliṯṯi jɔɔza ṯɔthni kwǝthi nyithri, nṯ nyii-ŋgwɔ kwinḏi etheele ethisi tǝccǝ, min fǝḏlǝk ǝṯi kittathɔ duŋgwiny-ŋgi mac’. 20 Nǝ kwɔthaathɔ aarɔŋw, ‘Nyii-ŋgwɔ kwaagithɔ kwiyaŋ-kwiyaŋ, nǝ sǝbǝb-gi ṯǝ ŋgwɔ nyiiti kwǝthi ŋɔma mac ethiila’. 21 Nǝ khaḏaam aaɽi nɔŋwandaci sǝyyiḏǝ kwuuŋwun ŋiɽaŋali tatap. Mindaŋ nǝ sǝyyiḏ urǝzi ṯɔgwori deddep, mindaŋ nɔŋwɔccǝ khaḏaama kuuŋun-ŋwɔ, ‘Nḏi firavra ki-lishaar-la nǝ ki-limaaɽa-na tok lǝthi mǝḏiinǝ, a mɔltha lɔwaaya-ŋwɔsi yiborkon-ŋǝli nǝ lunduŋw-ŋǝ yomsoŋ-ŋǝli’. 22 Nǝ khaḏaam ǝccǝŋw, ‘Yaa sǝyyiḏ ŋiɽaŋal-ŋa ŋǝccǝny-ŋi ŋwɔ ǝrrǝsi, ŋimǝ ǝrrinni laakin nǝtǝ ǝzir ǝɽinni ṯir-ṯir’. 23 Ṯaŋw nǝ sǝyyiḏ ǝccǝ khaḏaama-ŋwɔ, ‘Nḏi ki-lishaari-la nǝ ki-raay-la tok, mindaŋ a iilǝ lizi ŋɔmaŋi-na, mindaŋ mǝ dɔɔnɔ kwiinyi urǝnni deddep. 24 Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ, kwiti kweere mac kwǝthi kila lɔrnɔṯɔrsi kwinḏi ethi nyeŋle ǝzuumǝ wɔ!’ ”
Aatha kwɔrɔ kwǝniŋw ethoro ṯilmiiz ṯǝthi Yǝcu.
(Maṯṯa 10:37-38)
25 Laamin lette nǝ ŋwɔdɔŋw ŋwuuru ŋwɔthi lizi rɔɔmi Yǝcu-ŋw-lɔ, nɔŋw ɔrllalɔ mindaŋ nɔŋwsǝccǝŋw, 26 “Mɔŋw iila kweere naaniny-gwɔ ŋweere oro ṯilmiiz ṯiinyi mac, mɔŋw amɽi ṯǝrnyin-ŋwɔsi lǝnyin-gi beṯṯen duŋgwiny-lǝ, nǝ kwaaw kwuuŋwun nyelle-nyi, nǝ liyeŋgen lir lɔr, nǝ lir laaw, nǝ ŋimiitha ŋǝthi rogɽo ruuŋwun tok. 27 Mǝ kweere ere dimmi ŋwuuɽi ŋwuuŋwun ŋwɔɽomɔthalɔ mac ethi-ŋi kwaathitha nyuŋwɔ, ŋweere oro ṯilmiiz ṯiinyi ḏuṯ. 28 Mɔŋwaari kweere fǝkirǝ ethi acci lithmina lɔɔlala tottoc tǝ, kwǝṯi-pǝ naanalɔ kerreny etheese linḏi ethoro gwuruushǝ tha, nǝ ŋgwɔ kwuuru kwǝthi-gi ṯimmasi ŋothɽor alla bǝri. 29 Mɔŋweere ǝthi kwuuru mac tǝ, ŋweere ǝthi ŋɔma mac ethi ṯimmasi lithmina lɔɔlala mɔŋw acci ṯɔgwagiza rac; nǝ kila tatap linḏisi ethisi ese ŋǝrrinǝ, ǝri aaritha yiimǝ-nǝ kathri! 30 Mindaŋ ǝraarɔŋw, ‘Nǝ kwɔr-ŋgwɔ aari ibṯǝḏi ethi acci rac, laakin kwiti kwɔmǝthi ŋɔma mac ethi ṯimmasi ŋothɽor kworo!’ 31 Mǝ mǝlik kweere naŋni ethi ṯɔgthi mǝlik-gi kwɔthaathɔ, kwiti kwǝṯi naanalɔ ethi mɔmri ŋiɽaŋali-la kerreny mac etheese kwǝthi ŋɔma lizi-li luuŋwun lir @ashra alf, ethi ṯɔgthi mǝlik-gi kwǝthi lizi lir @ishriin alfa? 32 Mǝreere oroŋw mac tǝ, ŋwuusici mǝlik-gǝ ŋgwɔ kwɔthaathɔ yaavɔra ethi andaci ethi-gi ammithi-na a-naanɔ-ŋw-tǝ kinnǝni kinǝŋgwu tuk.” 33 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “Ŋwɔṯaŋw kwiti kweere mac daŋgal-na kwǝthi ŋɔma ethoro ṯilmiiz ṯiinyi mɔŋweere duŋgwǝci kwomne tatap mac kwǝthiŋw.
Kwumthǝ ŋgwa kwiti kwǝthi faayitha-na mac.
(Maṯṯa 5:13Mɔrgus 9:50)
34 “Kwumthǝ kwisaaw rac; laakin mɔŋw irṯasi orje-ŋwɔlɔ kwuuŋwun tǝ, ǝrmǝ ǝccǝ tha ethi ɔrje kwokwony? 35 Ŋweere ɔvthanni kwokwony mac ethi balsi ki-wurǝyu-nǝ, wala ethi ɔvthanni ethoro lur. Ŋwɔvthanni ethi balna-lɔ kinǝŋgwu tuk. Kwǝthi yǝni yǝthi-yi neŋne ethɔŋw neŋne!”
Gitini momaŋ gwa kwiji gwina gwudhidhi galo kaŋinu yuŋun gi lamun la Sabith
1 A lamun leta la Sabith dina udhuŋw gi dunu gwa kweleny gweta gwa Farriisiyiin deny, altejo je. 2 A kwiji gweta je gwina gwidhunuŋw ganu, gwina gwuma a aŋinu yuŋun mi peth. 3 A Yasuuⓐ othaije lijo galo lina lathapai ŋiro ŋa naamuus a Farriisiyiin, ŋwulaici, Gwaudhi gi dhuŋun dha naamuus digeta lijo momaŋ gi lamun la Sabith a? 4 Al jalo jigwoiny. A Yasuuⓐ odha kwijo gwina gwuma, ŋwugeta momaŋ, ŋwabrico ŋwela. 5 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Ei gwo dagalo gwina gwuthi ŋidhra i ŋurigaŋ ŋina ŋati ŋuŋwun wala ganu gi lamun la Sabith no, ada ŋimiduthe gi dhel ganu? 6 Athiluthi ŋoma gwal abiŋaijo dhuŋuna ibidhe manaŋ no.
Dirujini litilitiny a duminyi lirina
7 Ŋwulabiŋaijo lina lijo ŋirin odaije gwai, dina aŋadhuŋwulo dimutha kaloŋa gina giŋiranu, ŋwulaici, 8 Mathaŋa kwiji gweta ornaijo ŋirina gimure, athathaŋa jalo kalo gina giŋiranu no; udubidi gwa gwurnio kwijo gwina gwinunu duguŋa. 9 A kwiji gwina gwurniaje ram gwaji gwanela duguŋa, ŋwarnu, Abrico kwijo ibigwa ŋwujalo mina; a ŋa gwajalo kalo gina gikanu a ŋa gwuthi dhara. 10 Abi mathaŋa kwiji ornaijo ŋirina, athaŋa jalo kalo gina gikanu; abi muŋwila, gwaji gwaŋabiŋaijo, ŋaici, Maguri, idhi, ŋajalo kalo gina giŋiranu; a ŋa gwuthi nuŋw gi je ganu ja lirin lina lijanyalai. 11 Liji peth lina lathineye lidom legen laji laro litilitiny; a lina lathiruje lidom legen litilitiny laji laro lipilipa. 12 Ŋwabiŋaijo kwijo ko gwina gwudhedhi ŋirin, ŋwaici, Mathaŋa geta gimure, athathaŋa urnio limadhigalo, i limagalo, i liji luŋa, i liji lina lathanyalai jaijiye galo lina luthi ŋida ŋoinyadho no; udubidi laji laŋanurnie ŋediŋa ko, a laŋadhedha ŋida manaŋ. 13 Abi mathaŋa geta gimure, athaŋa urnie lijo lina lati luthi ŋida no, a lina liro jibijoŋ, a lina lirima gi je. 14 A ŋa gwaji gwiŋir dhugore; ŋinena athil uthi ŋoma laŋadhedha ŋida manaŋ no; abi ŋa gwaji gwapai mukaafa gwuŋa gi lamun lina laji lal liji lina liŋir dire dai.
Odaije gwa gimure ga dhagiye
15 A ma kwiji gweta diŋini dhuŋuna ibidhe gwina gwijalilai deny, ŋwarnu, Gwiŋir dhugore gwina gweny ⓐesh kidhila ga Kalo. 16 A Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwaici, Kwiji gweta gwigeta gimure gipa, ŋwabiŋaijo lirina loinyadho. 17 Ma saaⓐa je ja dheny, ŋwukeje gadham degen, ŋwari luŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Ilal, ŋidi ŋimaro peth ŋinena. 18 Aluthi dhuŋuna dhina dhiro dhetipo ŋediŋa peth; a gweta degen gwina gwiro kwerkwereny arnu, Nyi gwimelaŋ dhiruiny, a aram dela dinyaŋadha. Nyi gwothaijaŋa galo dinyin dhudhani ganu. 19 A gwiter arnu, Nyi gwimelaŋ nyidhra thudhina, a nyi gwela dinyil idheje. Nyi gwothaijaŋa galo dinyin dhudhani ganu. 20 A gwiter arnu, Nyi gwimago kwaio, a gi dhuŋun ibidha nyi gwati gwuthi ŋoma dinyila no. 21 A gadham ibige aura, ŋwaŋajo kwelenya gwuŋun dhuŋuna ibidhe, a kweleny ka dhugore, ŋwabiŋaijo gadham, ŋwaici, Idhi babraŋ gi dai alaŋ dina dipidipa a gi dai alaŋ dina ditiditiny da len, ŋodha lijo mina lina lati luthi ŋida no, a lina liro jibijoŋ, a lina lirima gi je. 22 A gadham arnu, Kweleny gwai, dhuŋun dhina dhabiŋaijiny dhimuthi je ganu, abi kalo goma gijalo ko. 23 A kweleny abiŋaijo gadham, ŋwaici, Idhi kalo ga dai a limora, ŋadhiŋadha lijo aluni, a dunu gwiny oinyadhe. 24 Nyi gwa gwabiŋaijaŋa, ŋaici, Kwiji gwate gwetipo gi liji ganu lina lukejinyina gwina gwaŋilai ŋida ŋa gimure giny no.
Luro lina ladhil geta albuthi ŋoma dilro calmiz
25 A liji loinyadho lina lidhil Yasuuⓐ ŋalai; ŋwurle galo, ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, 26 Ada kwiji gweta gwimeladha diginy, atbuŋwbi doinyo babuŋw gwuŋun, a nana gwuŋun, a kwa gwuŋun, a keleŋa guŋun, a limegen lina liro loma a lina liro nyera, a midhe gwuŋun ko no, gwati gwuthi ŋoma gwaro thilmiz dhiny no. 27 A kwiji gwina gwati gwathapai lure luŋun lina limaliganu, nyi gwuje no, gwati gwuthi ŋoma gwaro thilmiz dhiny no. 28 Ei gwo dagalo gwina gwara gwaice duna gwina gwolalaŋ, gwina gwati gwajalo kwereny ŋwudhura luro la ŋidi peth no, ŋwari gwaliŋa ada gwarush gwimaje gwa dhimeaje? 29 Ada gwati gwimapai dhuŋuna ibidha no, muŋwgeta dhugul, athuŋwbuthi ŋoma duŋw meaje no, a liji peth lina lathaŋa alake ŋeduŋw juma. 30 Alarnu, Kwiji ibigwe gwijo digeta duna, athuŋwbuthi ŋoma gwuŋw meaje no. 31 I malik gwiro gwirau gwina gwara gwalpiye malik gwai gwiter, gwina gwati gwajalo kwereny no, ŋwire je galo gi dhugor ganu diliŋa ada ŋeda gwina gwuthi lijo ⓐashara alaaf gwimuthi ŋoma gwadhinyi ŋeduŋw gwina gwuthi lijo ⓐishiriin alif? 32 Ada gwati gwimuthi ŋoma dina mathi gwiter idhi githo no, ŋwukeje wukala dugun, alothaije galo dhuŋun dhai dha dhaudhaijiye galo. 33 A minoŋ peth gweta gweta dagalo ganu gwina gwati gwagathani ŋida peth ŋina ŋuthuŋwulo no, gwati gwuthi ŋoma duŋwuro thilmiz dhiny no. 34 Mudha gwiŋir; abi ada gwimamule, gwanyurcie akwai? 35 Gwati gwiŋir dije kwiyaŋ no; a gwati gwiŋir dije gildureny no; athibi liji buluje por. Gwina gwuthi nyuni nya dhidiŋini, abricul ŋwudiŋini.