Yǝcu mǝr-gwɔ uṯicǝlɔ sɔlṯa-gi kwuuŋwun.
(Maṯṯa 21:23-27Mɔrgus 11:27-33)
1 Laamin lette nǝ Yǝcu ǝccǝ lizi @allima nǝ nɔŋwsi ǝccǝ bǝshirǝ Inyjiilǝ tok ki Heikal-na, e-tǝ nǝ rɔ-asa rǝthi kahana-ŋǝ mɔ@allimiin-gi kwǝthi Sherii@a, nǝ lishiyuukh tok iila, 2 nǝrǝccǝŋw, “Andica-nyji-ṯi, a kwǝṯi ǝrri kwomne ŋgwɔ sɔlṯa-gi kwǝndu? Ǝyǝ kwɔrɔ kwinḏǝthǝ-ŋǝ sɔlṯa ŋgwɔ?”
3 Nǝsi Yǝcu ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Nyii kwɔŋǝsi uṯicǝlɔ tok; andicar-nyii-ṯi, 4 ma@muuḏiiyya kwǝthi Yuhanna kwǝthi ki-leere-naŋw kwirii alla kwǝthi lizigwunǝŋ kwɔrɔ?”
5 Nǝr aari ibṯǝḏi ethisi mɔmri-la deŋgen-na nǝraarɔŋw, “A kwǝr aari tha? Mǝri aarɔŋw, ‘Kwǝthi ki-leere-naŋw kwɔrɔ’, ŋwaarɔŋw, ‘Nǝ ŋaaŋa lende lǝmmincǝ Yuhanna-ŋwɔ?’ 6 Laakin mǝraarɔŋw, ‘Kwǝthi lizigwunǝŋ kwɔrɔ’, ǝnyji dɔŋw kɔlɔ tatap acci yall-yi, kaka nǝmminicǝr-gwɔ Yuhanna-ŋwɔ ethaarɔŋw kwiɽii kwiri.” 7 E-ta nǝr ǝŋnici nǝrǝccǝŋw, “Kwiti kwilŋicana ǝzir mac kwinḏi ṯaka-ŋgi.” 8 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “Nǝ nyii tok ŋiseere andaci mac ŋǝthi sɔlṯa kwǝṯiny-gi ǝrri kwomne ŋgwɔ.”
Mǝthǝl kwǝthi @ɔmmaal ki-jineene-na kwǝthi @ineb.
(Maṯṯa 21:33-46Mɔrgus 12:1-12)
9 E-ta nǝ Yǝcu andaci lizi mǝthǝlǝ nɔŋwsǝccǝŋw, “Kwɔr kwɔnaanɔ kwette kwugiithǝ yaaɽi yǝthi @ineb ki-jineene-na, mindaŋ nɔŋwɔccǝ ajjira @ɔmmaala ethi aŋraci, mindaŋ nɔŋweele ki-bǝlǝḏ kwir ter nɔŋgwɔ naana lǝlu-ttuk 10 Mǝ lɔɔmɔr iila lǝthi-li akkɔ @ineba, nɔŋw ɔɔsi khaḏaama naanɔ-gwɔ @ɔmmaal ethi inḏǝthǝ nyɔɔrɔ nyokwo nyǝthi jineene; laakin nǝ @ɔmmaal ippi, mindaŋ nǝrǝɽi rii-ri-na domony. 11 Mindaŋ nɔŋwaaɽi nɔŋwsi usici khaḏaama kithaathɔ kwokwony; laakin nǝ @ɔmmaal ippi tok, mindaŋ nǝr ǝwɽi yǝy-lɔ, fǝthiyǝ-gi e-ta nǝr ǝɽi rii-ri-na domony. 12 E-ta nɔŋwsi ṯiŋacci khaḏaama kir nimrǝ ṯoɽol; naaɽi nǝ @ɔmmaal ippi yǝmmǝŋi tok, mindaŋ nǝr kaṯṯɔ par. 13 Mindaŋ nǝ kwɔr kwǝthi jineene kwǝthi @ineb aarɔŋw, ‘Aatha kwǝnyii ǝrri? Nyii kwɔɔsi tɔɔrɔ tiinyi wɔɽe-wɔɽeny tamɽany-na; nǝ tǝr-tǝ iiɽinǝ rac!’ 14 Mǝ @ɔmmaal ese, nǝr ɔŋwnɔthisi-na nǝraarɔŋw, ‘Tɔr tindǝr-ṯǝ kɔrɔ tinḏi ethi mɔrthathi ŋɔr-la; ilar-pa ǝri ɽeenye, mindaŋ mǝ ŋɔr oro ŋǝri’. 15 E-ta nǝr kaṯṯɔ ŋunduŋw par jineeneya ṯɔɔɽɔthala kwǝthi @ineb nǝr-gwɔ ɽeenye.” E-ta nǝsi Yǝcu uṯicǝlɔ nɔŋwsǝccǝŋw, “Nǝ aatha kwɔrɔ kwinḏi kwɔr-ŋgwɔ kwǝthi jineene kwǝthi @ineb ethi ǝrrici @ɔmmaala? 16 Mɔŋw iila ŋwɔ ɽeenye lɔɔrɔ kila, mindaŋ ŋwinḏǝthǝ @ɔmmaala wɔthaathɔ jineeneya kwǝthi @ineb.” Mǝ lizi neŋne ŋiɽaŋali ŋɔ, nǝraarɔŋw, “Athrɔ ǝṯisi-ṯǝ Allah ruusǝŋw mac!”
17 Nǝsi Yǝcu ecce mindaŋ nɔŋwsi uṯicǝlɔ nɔŋwsǝccǝŋw,
“Ŋiɽaŋal ŋɔ ŋǝthi kiṯaab ŋǝni ǝyǝ ŋaarɔŋw,
‘Kall ŋga kidirnathi lorṯo-lɔ lǝṯi accici kiiracasi faayitha,
kimǝ orlle kimoro mɔhim, ethi kiyall-la tatap’.
18 Kweere nyithak kwiidi kall-la ŋgɔ, ŋwɔ ǝgrininǝ nyɔrom-nyɔrom; na mǝ kall-ŋga iidǝthǝ kwizi-lǝ kweere ŋwɔrona minya-minyak.”
Ṯɔlba ṯǝthi inḏǝthǝ Imbraaṯɔɔra alla bǝri.
(Maṯṯa 22:15-22Mɔrgus 12:13-17)
19 Nǝ mɔ@allimiin kwǝthi Sherii@a ŋundu-ŋǝ rɔ-aǝa-ri rǝthi kahana naŋni ethi mithǝ Yǝcu-ŋwɔ kinaṯa kinaŋw-lɔ ṯogdo-ṯogdo, kaka mǝr-gwɔ elŋe ethaarɔŋw kwandisasa-nyji mǝthǝlǝ-ŋgwɔ naana; laakin nǝrǝni lithiinyanna lizi tok 20 Ŋwɔṯaŋw nǝr iili yǝy-yi birr, nǝr usici lizi ŋejmethi, nǝr ruusi rogɽo reeŋen kaka lizi lirllalɔ ŋidiny, mindaŋ ǝŋgirsi mithǝthǝ ŋeere ŋǝŋgwɔŋwsi andasi, mindaŋ ǝŋgir mɔloce ŋgwa kwǝthi sɔlṯa ŋundu-ŋǝ mahkama-gi kwuuŋwun. 21 Nǝ lizi kila lithiŋacar-si Yǝcu-ŋwɔ ǝccǝŋwɔ, “Yaa Mɔ@allim nyiiŋǝ lilŋithi rac ethaarɔŋw ŋǝṯisi andasi nǝ ǝṯŋi aari @allima ŋirllalɔ, nǝ ǝṯeere ṯǝmsi-lǝ kweere mac, laakin ǝṯi aari @allima ŋiɽaŋali ŋir rerrem ŋǝthi ṯaay ṯǝthi Allah. 22 Andica-nyji-ṯi, ŋir shere@i ethi inḏǝthǝ Imbraaṯɔɔra wǝthi Rɔɔma-ŋwɔ ṯɔlba alla bǝri?”
23 Laakin mǝsi Yǝcu iisacci araaya weeŋen, nɔŋwsǝccǝŋw, 24 “Baaŋicar-nyii-ṯi girishǝ kette! Suurǝ kwǝthi ǝyǝ kwir ŋgwɔ yiriny-yi?” Nǝr ǝŋnici nǝrǝccǝŋw, “Kwǝthi Imbraaṯɔɔr kwir-pa.” 25 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “Imba kwǝthi Imbraaṯɔɔr, ǝtǝ inḏǝthǝ Imbraaṯɔɔra; nǝ kwǝthi Allah ǝtǝ inḏǝthǝ Allah.” 26 Nǝ mǝreere ǝthi ŋɔma ethi mithǝthǝ ŋiɽaŋali ŋeere ŋa ŋanḏisa-ŋwsi ki-lizi-na mac tǝ nǝr liŋɽalɔ buruc ŋiɽaŋal-ŋi ŋǝŋnicǝŋwsi-ŋi, mindaŋ nǝr naani tɔc tugwup.
Ṯɔṯalɔ ṯǝthi ṯidiiɽǝ ki-ŋiɽany-na
(Maṯṯa 22:23-33Mɔrgus 12:18-27)
27 Nǝ Lisaḏɔɔgiiyyiin-ŋǝ iila lokwo naanɔ-gwɔ Yǝcu, kila lǝṯaarɔŋw ṯidiiɽǝ ki-ŋiɽany-na ṯiti mac, mindaŋ nǝrǝccǝ Yǝcu-ŋwɔ, 28 “Yaa Mɔ@allim, Muusǝ kwɔlɔcca-nyji Sherii@a ŋgwɔ nɔŋwaarɔŋwa, ‘Mǝ kwɔr kweere ai mindaŋ mɔŋw ṯayyi kwayɔ-lɔ kwiira nyɔɔrɔ-na laazim a eŋgen mɔrthathi kweethella, ethi ilŋa-nyji eŋgen ŋgwa kwaayɔ nyɔɔrɔ’. 29 Laamin lette nǝ lɔr naani dɔvokwɔɽony lir ŋiyaŋga; ŋgwa kwɔppa deŋgen-la nɔŋw aagithi, e-ta nɔŋw ai kwiira nyɔɔrɔ-na. 30 Nǝ kwir nimrǝ kwaɽǝn mɔrthathi kwaaw-la, 31 nǝ kwir nimrǝ ṯoɽol tok; e-ta nǝrṯǝ oroŋw kila tatap lir dɔvokwɔɽony, nǝr ai liira nyɔɔrɔ-na. 32 Nǝ kwaathan-tǝ nǝ kwaaw ai tok. 33 Mǝ laamin iila linḏi-li lizi laayɔ ethi diiɽǝ, e-ta ŋwɔmoro kwaaw kwǝthi ǝyǝ rerrec? Kaka mɔŋgworo kwaaw kwǝthi kila tatap lir dɔvokwɔɽony.”
34 Nǝsi Yǝcu ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Lɔr-ŋa laaw-li lǝthi lɔɔmɔr kɔlɔ lǝṯi aagithathisina. 35 Laakin lɔr-ŋa laaw-li kila lɔvthanna linḏi ethi diiɽi ki-ŋiɽany-na mindaŋ ǝri nanni ki-lɔɔmɔr-la linḏi ethi iila, liti linḏi ethi aagithathisi-na mac. 36 Linḏi ethoro kaka limeleka mindaŋ ǝreere ai mac. Lindǝr-ṯǝ lir nyɔr nyǝthi Allah, kaka mǝr-gwɔ diiɽǝ ki-ŋiɽany-na. 37 Kaka nilŋithinǝ-nyji-gwɔ Muusǝ ethaarɔŋw kila lǝṯi ai lǝrsi diiɽǝ ki-ŋiɽany-na. Nǝ ŋa ŋɔlɔɔthɔna ŋǝthi kwaaɽi kwuuɽathu, nɔŋwsi andasi ŋǝthi Kweeleny kwir ‘Allah wǝthi Ibraahiim, Allah wǝthi Is-haag, nǝ Allah wǝthi Ya@guub’. 38 Wir Allah wǝthi limiithɔ, nɔŋweere oro Allah wǝthi laayɔ mac, kaka ǝṯir-gwɔ miithi duŋgwun-nǝ.”
39 Nǝ mɔ@allimiin kwokwo kwǝthi Sherii@a ǝŋnici nǝrǝccǝŋw, “Yaa Mɔ@allim a kwɔmaami andasiŋw dap-dap!” 40 Ŋwɔṯaŋw mindaŋ nǝreere bonye kwokwony mac ethi uṯicǝlɔ.
Ṯǝṯalɔ ṯǝni Kwɔrɔstɔ.
(Maṯṯa 22:41-46Mɔrgus 12:35-37)
41 Nǝsi Yǝca ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Nǝ lotho lǝṯaarɔŋw, Kwɔrɔstɔ kwir Tɔr tǝthi Ḏaawḏ? 42 Kaka nanḏisa-gwɔ Ḏaawḏ ṯuunyu-thi ṯuuŋwun wɔɽe-wɔɽeny Kiṯaab-na kǝthi Mazaamiir naarɔ-ŋgwɔŋw.
‘Kweeleny kwǝccǝ Kweelenyi kwiinyi-ŋwɔ;
Naanalɔ kɔnɔŋw ki-thii ṯiinyi ṯǝthi mɔni,
43 mindaŋ mǝŋǝ annaci ṯuwǝnǝ-lɔ;
ki-ŋwaara-na ŋwɔɔŋa’.
44 Nuruusǝ-mǝ Ḏaawḏ ‘Kweeleny’; e-ta ǝmǝ Kwɔrɔstɔ oro
Tɔr ṯuuŋwun aŋgwɔrɔ?”
Yǝcu mɔŋgwɔ ɔli ŋiɽaŋal-ŋi ŋǝthi mɔ@allimiin kwǝthi Sherii@a.
(Maṯṯa 23:1-36Mɔrgus 12:38-40)
45 Mǝ lizi tatap kettice Yǝcu-ŋwɔ yǝni ciɽiŋill ethi neŋne nɔŋwɔccǝ ṯalaamiiza ṯuuŋwun-ŋwɔ, 46 “Aŋricar mɔ@allimiina kwǝthi Sherii@a, kwǝṯi amɽi ethi iirǝrǝlɔ lijǝllǝbiyǝ-li lɔɔla, nǝ ǝṯir amɽi ethisi lizi akikanni ṯiiɽǝthi-nǝ ki-lisuug-nǝ; ǝṯir kwugwurbuni lɔrsiya ki-limajma@-na, nǝ ki-yǝzir yisaaw-yisaaw ki-yǝzuumǝ-nǝ. 47 Ǝṯir aagatha leethela lir laaw faayitha kweeŋen, nǝ ǝṯirsi ɔrnatha dɔɔnɔŋwɔ kweeŋen, ǝṯir aari kiyiiriny ŋidiny lǝlu-ttuk. Linḏi ethaavi hɔkwɔmǝ wɔppa wumni!”
Liji lothaijo Yasuuⓐuŋw galo, alaici, Ŋeleny ŋuŋa ŋidhi na?
1 Lamun leta dina alimiyuŋw lijo gi hekal, ŋwulabiŋaijo Dhuŋuna dhina Dhiŋir, a leleny la gusus a jathib alela dugun liji lai lina lurun. 2 Alabiŋaijo, alaici, Abiŋaijije, ŋa gwathapai dhuŋuna ibidha ŋeleny ŋai ŋirau? i eibi gwidhedhaŋa ŋelenya ibiŋa? 3 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Nyi ko gwajothaije galo dhuŋun dhai dheta. Abiŋaijinyilo. 4 Maⓐmuudiiya gwa Yuuẖanna gwa Sama, i gwa liji? 5 Alabiŋini gi dugor ganu degen, alarnu, Ada alimarnu, Gwa Sama; gwaji gwarnu, Kworaŋ athanyabi uminyu no? 6 Abi ada alimarnu, Gwa liji; a liji peth laji lajaice nyol nyai; luminyu darnu Yuuẖanna gwiro nebi. 7 Alarnu gwati gwiliŋidhilgwai kaloŋa no. 8 Al Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwulaici, Nyi ko gwati gwajaŋajo ŋelenya ŋina ŋathinyiŋapai dhuŋuna ibidha no.
Odaije gwa dhiruiny dha dhugur
9 Ŋwari ŋwabiŋaijo lijo odaije gwai ibigwa, ŋwulaici, Kwiji gweta gwikwui dugura gi dhiruiny ganu dugun, ŋwugathani lijo lina lathapai ŋiro gi dhiruiny ganu, ŋwela gi len leta lina lolaŋ ganu, ŋwari gwanje ŋwamun ŋwoinyadho. 10 A ma kalo ro dhura, ŋwukeje gadham gi liji lina lathapai ŋiro gi dhiruiny ganu, ŋwari gwaldhedha fruuta coŋ gwa dhiruiny dhuŋun; albipi, aldhiŋa dogo, athuŋw apo ŋida no. 11 Ŋwari ŋwukeje gadham giter manaŋ, alpi ko, allure ŋina, aldhiŋa dogo, athuŋw apo ŋida no. 12 Ŋwukeje giter manaŋ; alrice ko, aldhiŋa por. 13 A kweleny gwa dhiruiny abiŋini, ŋwarnu, Nyi gwapaŋa? Nyi gwukeje ŋare ŋiny ŋina ŋuminyiny gwuleny. Udubidi ada ŋimalaŋa ŋati ŋalmuna ganu no. 14 Abi maji ma liji la dhiruiny aŋa, alabiŋaijiye, alarnu, Ŋari ŋuŋun ŋiro ibiŋa ŋina ŋiro lira; alela alrinya, abi ŋidi ŋuŋun peth ŋaji ŋaro ŋega. 15 Aldhiŋa dhuwa por gwai, alrinya. Gi dhuŋun ibidha, kwiji gwina gwuthi dhiruiny gwaji gwapaŋa? 16 Gwaji gwila, gwarinya lijo ibile, gwadhedha lijo liter dhiruiny. A mal diŋini, alarnu, Athi dhuŋun ibidhe uthi je ganu no. 17 Ŋwultejo je, ŋwulaici, Abi dhuŋun dhiro dhaŋ dhina dhulinu minoŋ, ŋwarnu, Kol gina gidoinyo liji lina laico duna gimaji ŋwununi gi ŋwubil peth. 18 Kwiji gwina gwide kol alaŋ ibige gwaji gwurtudhini ganu; abi gwina gwa kol acaiji galo gwaro gwudumunaŋ.
Othaije galo gwan dimeje
19 A leleny la gusus a jathib alari gwannimuthudha ganu; albi dhenya lijo; liliŋidhi darnu gwodadhaijo degen gwai. 20 Athil ethadhe, alukeje lijo lina lathugejiye lina latharnu liŋir, albari labuje dhuŋuna dugun dhina dhike dilmutha alodhadha di mudiir gwina gwuthi ẖukm gi doi duŋun. 21 Alothaije galo, alaici, Muⓐallim gwai, anaŋa liliŋidhi darnu ŋa gwathabiŋaijo lijo dhuŋuna dhina dhiŋir, athaŋalalimiye dhuŋuna dhina dhaudhi gi je ganu, athaŋa uminyunu kwijo gweta gi kwiji gwiter no, ŋabalimiye dhuŋuna dha dhai dha Kalo dhina dhiro titiganu. 22 Gwaudhi gi dhuŋun dha naamuus danimejo Ges̱aruŋw, i gwati gwaudhi no? 23 Ŋwubiliŋa dhuŋuna dhegen ŋinena bebrilo, ŋwulaici, Kworaŋ nyilbi ugeje? 24 Aŋajinyilo rubu gweta. Gwuthi s̱uura a jiriny ja dhei? Alarnu, Ja Ges̱ar. 25 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Dhedhul Ges̱aruŋw ŋida ŋa Ges̱ar, nya dhedha Kaloŋa ŋida ŋa Kalo. 26 Lati luthi ŋoma labuje dhuŋuna dhuŋun dha dhugejie gi liji ganu no; alali galo dir gi dhuŋun dhuŋun, alje jigwoiny.
Othaije galo gwan didire dai
27 A S̱adduugiyiin coŋ ela dugun, lina lathidoinya dhuŋuna dha dhidire dai; alothaije galo, 28 alaici, Muⓐallim gwai, Muusa gwulijije dhuŋuna ibidha, ŋwarnu, Ada megen gwa kwiji gweta gwimai gwina gwuthi kwaio, ada gwimai athuŋwbuthii keleŋa no, aram megen gwago kwaio gwuŋun, ŋwuliŋijo keleŋa. 29 Liji lijo kworoŋo‐thiril lina liro ŋimega. Gwina gwiro lira gwago kwaio, ŋwai, athuŋw uthii keleŋa no. 30 A gwina gwigwodhaijo ago kwaio gwuŋun, ŋwai, athuŋw uthii keleŋa ko no. 31 A gwina gwigwodhaijo ago; a minoŋ alago kworoŋo‐thiril, athil uthii keleŋa no, alai. 32 A kwa aji ŋwai ko. 33 Maji ma liji dire lina laio, kwa ibigwe gwaro gwa dhei? gwago liji kworoŋo‐thiril. 34 A Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwaici, Liji la gidhila ibiga lathago laio, athi la ela gi loma. 35 Abi liji lina lathil Kalo arnu liŋir dela kidhila ibige a dire dai, liji ibile lati lathago laio no, athathi la iludhi gi loma no. 36 Athiluthii ŋoma lai manaŋ no; alubie malaayka lai, alro keleŋa ga Kalo a ga dire dai. 37 Ji Muusa aŋajo ko darnu liji lina limai laji ladire manaŋ, dina uluŋw dhuŋuna dha kwari, ŋwarnu, Kalo giro Kalo ga Ibraahiim, a Kalo ga Isẖaag, ŋwuro Kalo ga Yaⓐguub. 38 Gati giro Kalo ga liji lina limai no, ŋwubiro Kalo ga liji lina limidho; ŋinena athi liji peth midhe dugun. 39 A jathib coŋ abiŋaijo, alaici, Muⓐallim gwai, ŋa gwimabiŋi momaŋ. 40 A liji aji aldhenya ko dothaije galo dhuŋun dhai dheda manaŋ no.
Al Masiiẖ gwiro ŋari ŋa Daawud a?
41 Ŋwulbothaije galo, ŋwulaici, Liji latharnu al Masiiẖ gwiro ŋari ŋa Daawud akwai? 42 Daawud gi dhugor dhuŋun gwulo kitham ga mazaamiir, ŋwarnu, Kweleny gwabiŋaijo Kwelenya gwiny, ŋwaici, Jalo gi dhoi dhiny dhina dhiro dhiŋir, 43 di minyi ruje lijo gidhur ga ŋwora ŋwuŋa lina likianyalai. 44 A minoŋ Daawud gwihedhi jiriny jan Kweleny. Ŋwubiro ŋari ŋuŋun akwai?
Aŋidhaniye gi dhuŋun dha jathib
45 Ŋwari ŋwabiŋaijo calmiz juŋun a liji peth diŋini, ŋwulaici, 46 Ethadhul jathib galo jina jathari jelila galo ciraŋ jai jina jolaŋ, athil uminyi dil liji mira gi suug, athiluminyi dijalo kalo gina giŋiranu gi majaamiⓐ a gina giŋiranu kimure. 47 Jina jatheny ŋida ŋa la lina liro linina, athil mirejo Kaloŋa galo gwuleny; alari jal liji aŋa. Liji ibile laji lapai jiza jina jinunu.