Paul and the False Apostles
1 Please put up with a little of my foolishness. 2 I am as concerned about you as God is. You were like a virgin bride I had chosen only for Christ. 3 But now I fear that you will be tricked, just as Eve was tricked by that lying snake. I am afraid that you might stop thinking about Christ in an honest and sincere way. 4 We told you about Jesus, and you received the Holy Spirit and accepted our message. But you let some people tell you about another Jesus. Now you are ready to receive another spirit and accept a different message. 5 I think I am as good as any of those super apostles. 6 I may not speak as well as they do, but I know as much. And this has already been made perfectly clear to you.
7 Was it wrong for me to lower myself and honor you by preaching God's message free of charge? 8 I robbed other churches by taking money from them to serve you. 9 Even when I was in need, I still didn't bother you. In fact, some of the Lord's followers from Macedonia brought me what I needed. I have not been a burden to you in the past, and I will never be a burden. 10 As surely as I speak the truth about Christ, no one in Achaia can stop me from bragging about this. 11 And it isn't because I don't love you. God himself knows how much I do love you.
12 I plan to go on doing just what I have always done. Then those people won't be able to brag about doing the same things we are doing. 13 Anyway, they are no more than false apostles and dishonest workers. They only pretend to be apostles of Christ. 14 And it is no wonder. Even Satan tries to make himself look like an angel of light. 15 So why does it seem strange for Satan's servants to pretend to do what is right? Someday they will get exactly what they deserve.
Paul's Sufferings for Christ
16 I don't want any of you to think I am a fool. But if you do, then let me be a fool and brag a little. 17 When I do all this bragging, I do it as a fool and not for the Lord. 18 Yet if others want to brag about what they have done, so will I. 19 And since you are so smart, you will gladly put up with a fool. 20 In fact, you let people make slaves of you and cheat you and steal from you. Why, you even let them strut around and slap you in the face. 21 I am ashamed to say we are too weak to behave in such a way.
If they can brag, so can I, but it is a foolish thing to do. 22 Are they Hebrews? So am I. Are they Jews? So am I. Are they from the family of Abraham? Well, so am I. 23 Are they servants of Christ? I am a fool to talk this way, but I serve him better than they do. I have worked harder and have been put in jail more times. I have been beaten with whips more and have been in danger of death more often.
24 Five times my own people gave me 39 lashes with a whip. 25 Three times the Romans beat me with a big stick, and once my enemies stoned me. I have been shipwrecked three times, and I even had to spend a night and a day in the sea. 26 During my many travels, I have been in danger from rivers, robbers, my own people, and foreigners. My life has been in danger in cities, in deserts, at sea, and with people who only pretended to be the Lord's followers.
27 I have worked and struggled and spent many sleepless nights. I have gone hungry and thirsty and often had nothing to eat. I have been cold from not having enough clothes to keep me warm. 28 Besides everything else, each day I am burdened down, worrying about all the churches. 29 When others are weak, I am weak too. When others are tricked into sin, I get angry.
30 If I have to brag, I will brag about how weak I am. 31 God, the Father of our Lord Jesus, knows I am not lying. And God is to be praised forever! 32 The governor of Damascus at the time of King Aretas had the city gates guarded, so he could capture me. 33 But I escaped by being let down in a basket through a window in the city wall.
Dhuŋun dhina dhuthuŋw dhina dhiŋir ŋinena ruiuŋw gweta gwina gwukejinu
1 Nyi gwibupo danya mutha dugore gwan ŋirila ŋiny ŋitiny; abi nyaŋa muthul dugore gwan nyi. 2 Nyi gwuthi kuŋw dhugore gwan nyaŋa ke gwai dhugore gwina gwidhi di Kalo; ŋinena majagiye kwoma gwetipo, dinyi dhedha al Masiiẖuŋw lutara lina lijuro. 3 Abi nyi gwidhenyo, gwiro ŋinena ukinejina dhuma Hauwaŋw ganu ŋwujimi ŋai ŋuŋun, a minoŋ nyaŋa lakiye ŋadigirenya ŋalo gi dhuŋun dhina dhiŋir dhina dho gi al Masiiẖ. 4 Abi ada gweta gwimila ŋwabiŋaijo lijo gwan Yasuuⓐ gwiter gwina gwati gwalimiyanagwai no, i ada nyaŋa limapai dhigirima dhiter dhina dhati dhapanya kwereny no, i dhuŋun dha Dhuŋun dhina Dhiŋir dhiter dhina dhati dhuminyanya kwereny no, a gwiŋir ada nyaŋa limaje dimutha dugore di dhuŋun ibidha. 5 Nyi gwadhuredhini darnu nyi gwati gwamiratho ŋida ŋeda gi dhuŋun dhina dhathi liji lina lukejinu apai dhina dhiŋiranu no. 6 Abi ada nyi gwati gwimaro gwortho gi dhuŋun dha dhabiŋi no, abi gi dhuŋun dha liŋa nyi gwati gwamiratho no; abi gi ŋidi peth anaŋa limajaŋajo dhuŋuna ibidha momaŋ gi je ganu ja liji peth. 7 Nyi gwapo ŋida ŋina ŋike ŋinena rujiny gwidom gwiny gwitiny danyaro lipilipa nyaŋa gi dhuŋun dha Kalo, ŋinena abiŋaijaje Dhuŋuna dhina Dhiŋir dha Kalo tur a? 8 Nyi gwapo ŋida ŋa kanaayis giter ŋwuramai, dina minyi apai maaẖiiya degen gwan ŋiro ŋalo. 9 A dina jiny dagalo ganu nyuthi amirathuŋw, nyi gwati gwigeto dhuŋuna dhina dhinaŋ kwiji gweda no, ŋinena minyi buje dhuŋuna dhina dhamiratho diginy di limega lina limila gi Makiduuniya. A gi ŋidi peth nyi gwidimii gwidom gwiny athinyi geto dhuŋuna dhina dhinaŋ dagalo no, a gwuthi ŋoma dinyi dima. 10 Dhuŋun dha al Masiiẖ dhina dhiro titiganu dho diginy, dathi are ŋamilai ibigwa ekajinu diginy gi ŋwen peth ŋwa Akhaaya no. 11 Kworaŋ? Ŋinena athajuminyu na? Kalo giliŋidhi. 12 Abi dhuŋun dhina dhapiny, dhinyapai, dinyi uru lamun lina liŋir la ŋediŋa lina libupo lamun lina liŋir dibujini gwiro ŋinena alŋa ko gi dhuŋun dhina dhathildhai are ŋamilai. 13 Ŋinena ro liji ibila liji lina lukejinu lina liro lidhuŋun, lina lathapai ŋiro dhuŋun dhai dhina dhiro ŋidhuŋun, athilupeye ŋiremina ganu gi dhuŋun dhina dhuthilo, athil ro ŋinena liji lina lukejinu la al Masiiẖ. 14 A dhuŋun ibidha dhati dhalije lijo galo dir no; ŋinena athi Sheṯaan upeye ŋiremina ganu kwidom gwuŋun ŋwuro ŋinena malaak gwa fure. 15 A minoŋ dhuŋun ibidha dhati dhinaŋ no ada jadham juŋun jimathupeye ŋiremina ganu ŋegen alro ŋinena jadham ja dhuŋun dhina dhiŋir. Dhuŋun dhegen dhina dhimirudhi dhina dhaji dhalapai dharo ŋinena ŋiro ŋina ŋapillo.
Dhuŋun dha Buulus dhiŋiranu gi dhuŋun dha liji lina likiilo ŋeda ŋalai
16 Nyi gwaro ko nu athi kwiji gweda arnu nyi gwiro girila no; abi ada dhuŋun dhimaje dhiter, uminyinyilo piny ada nyi gwimaro girila, dinyi are ŋamilai nyi ko gwitiny. 17 Dhuŋun dhina dhathinyidhai abiŋi, dhati dhathinyi abiŋi dhiro ŋinena dhuŋun dhina dhibupo Kweleny no, abi dhathiro ŋinena dha ŋirila ŋiny gi uminyi gwina gwuthiny gwa are ŋamilai ibigwa. 18 Ŋinena athi liji loinyadho are ŋamilai gi dhuŋun dha aŋinu, a nyi ko gware ŋamilai. 19 Nyaŋa liŋir dugore ŋinena muthanya dugore gi dhuŋun dha liji lina liro jirila, a minoŋ nyaŋa liro liji lina luthi ŋadigirenya ŋina ŋibebra. 20 Ŋinena athanya mutha dugore ada gweta gwimajiruje jine, i ada gweta gwimajenya, i ada gweta gwimajapa ŋida, i ada gweta gwimaruje gwidom gwuŋa gwipa, i ada gweta gwimajimiri gi nyirel ganu nyalo.
Buulus gwijo kalo gitigiter gina guthi dhuŋuna dhina dhibur, ŋwubuje dhuŋuna dhina dhojimaŋ
21 Abi gi dhuŋun dha dhugor dhiny dhina dhuthi dhara nyi gwarnu akwai anaŋa lijo limulo nono. Abi gi dhuŋun dheda dhina dhathidhai kwiji gweda re ganu, (nyi gwabiŋu gi ŋirila ŋiny,) a nyi ko gwire ganu. 22 Liji ibila liro Ⓐibraaniyiin a? Nyi ko gwiro Ⓐibraani. Liji ibila liro Israayiiliyiin a? Nyi ko gwiro Gwiisraayiil. Liji ibila liro ŋwulaŋ ŋwa Ibraahiim a? Nyi ko gwiro lulaŋ la Ibraahiim. 23 Liji ibila liro jadham ja al Masiiẖ a? (Nyi gwabiŋu gwiro ŋinena gweta gwina gwati gwuthi ŋadigirenya ŋina ŋiŋir no) a nyi gwiro gweta gwina gwiŋiranu. Gi dhuŋun dha ŋiro ŋina ŋibur dhiminyapai gwoinyadhanu, a gi dhuŋun dha pini nyi gwipinu gwoinyadhanu gwuleny, a gi dhuŋun dha sujuun nyi gwijo gi sijn ŋwamun ŋwoinyadho, a gi dhuŋun dha dhai nyi gwijina ŋwamun ŋwoinyadho. 24 Gi liji lina liro Yahuud ŋwamun ganu thudhina nyi gwupinu laical lai ŋwamun ganu dure‐ram illa lamun letipo. 25 A ŋwamun ganu thiril nyi gwipinu lura lai, a lamun leta nyi gwucinu nyol nyai, a ŋwamun ganu thiril nyi gwijo gi felluuka ganu a felluuka ke, a nyi gwijo ŋau alaŋ ŋina ŋolaŋ ganu gigilo a ninaŋin. 26 A gi dhuŋun dha safariiya nyi gwidhi ŋwamun ŋwoinyadho, a gi dhuŋun dha kalo gina guthi dhuŋuna dhina dhibur nyi gwijo dibirtha doinyadho dina doinyadho ŋau, a gi dhuŋun dha kalo gina guthi dhuŋuna dhina dhibur nyi gwibujo luramai, a gi dhuŋun dha kalo gina guthi dhuŋuna dhina dhibur nyi gwibujo dhuŋuna dhina dhojimaŋ gi liji la len liny, a gi dhuŋun dha kalo gina gibur nyi gwibujo dhuŋuna dhina dhojimaŋ gi liji lina liro liumam, a gi dhuŋun dha kalo gina guthi dhuŋuna dhina dhibur nyi gwibujo dhuŋuna dhina dhojimaŋ gi liji la mediina, a gi dhuŋun dha kalo gina guthi dhuŋuna dhina dhibur nyi gwibujo dhuŋuna dhina dhojimaŋ gi leba, a gi dhuŋun dha kalo gina guthi dhuŋuna dhina dhibur nyi gwibujo dhuŋuna dhina dhojimaŋ gi baẖr, a gi dhuŋun dha kalo gina guthi dhuŋuna dhina dhibur nyi gwibujo dhuŋuna dhina dhojimaŋ gi limega ganu lina liro lidhuŋun; 27 a gi dhuŋun dha ŋiro ŋina ŋibur a gi dhuŋun dha ŋiro ŋina ŋuthi dhuŋuna dhina dhibur nyi gwijo galo je jai ŋwamun ŋwoinyadho, a gi dhuŋun dha jamu nyije galo jamu a gi dhuŋun dha odha nyije galo odha, a gi dhuŋun dha dhijalo jamu nyijalo jamu ŋwamun ganu ŋwoinyadho, a gi dhuŋun dha lamun lina lijilo nyije kalo gina gijilo gwati gwuthi ciraŋa no. 28 A gi dhuŋun dha ŋidi ŋiter ŋina ŋati ŋimaŋini no, dhuŋun dho dhina dhathinyi urejo galo ŋwamun peth, dhuŋun dha dhirijo kanaayis peth je galo. 29 Ei gwiro gwina gwimulo nono? athinyibi mulo nono nyi ko no. Ei gwiro gwina gwadikejini? athinyibi dununu iga yai gi dhugor dhiny no. 30 Ada dhuŋun dhimiŋir dare ŋamilai, a nyi gwuthi ŋoma dare ŋamilai gi ŋidi ŋina ŋuthi dhuŋuna dhan mule nono gwiny. 31 Kalo gina giro Babo gwa Kweleny gwega gwina gwan Yasuuⓐ al Masiiẖ, gina guthi baraka gwortal, giliŋidhi darnu nyi gwati gwiguthi ŋidhuŋinaŋa no. 32 Gi Dimishga mudiir gwina gwitinyunu gi malik gwina gwan H̱aarith gwethadho mediina gwa liji la Dimishga, ŋwubupe diny mutha, 33 nyibi ulejina galo gi shabbaak guffa gai kwaribainy alaŋ, nyabire gi dhoi ganu dhuŋun.