Yǝcu mɔŋwsi-gwɔ ɔɔsi lir ruɽi-ṯoɽol-la wrii-kwuɽǝn lir ter.
1 Kwaathan tǝ nǝsi Kweeleny alla lir ter, lir ruɽi-ṯoɽol-la wrii-kwuɽǝn, nɔŋwsi ɔɔsi ndǝnndǝn, ethi iŋnaci ŋunduŋw keereny-gi etheele ki-muḏun-nǝ kweere-kweere nǝ ǝzir naana tatap wɔnaŋna-ŋgwɔ ethi-gwɔ iilatha. 2 Nɔŋwsǝccǝŋw, “Ṯɔɔna kithɔ ṯittǝzir, laakin kila lǝṯi ɔni nǝroro lokwɔɽoc, ŋwɔṯaŋw aarathir Kweelenyi kiyiiriny kwǝthi ṯɔɔna, mindaŋ mɔŋw ṯiŋatha @ɔmmaala ethi unici ŋunduŋw. 3 Nḏir ǝŋǝsi ṯiŋatha kaka yaaŋal ki-yiiraaw-nɔ. 4 Ǝṯeere appi jɔzlaanaɔ mac, walaɔ shanṯa kwǝthi ṯii, wala yithwǝn, nǝ ǝṯeere rilli ki-thaay-la ethi aaganni lizi mac. 5 Mǝ ǝnḏi ki-dɔɔnɔ kweere tǝ, ǝṯisi aaganni kerreny, ǝṯisi ǝccǝŋw, ‘Ŋaaŋa kila laami naana?’ 6 Mɔŋw naani kweere kwamɽa ṯaaginna ṯaalɔ ṯǝ, ǝgwɔ ṯaaginna ṯaalɔ ɔɽina; mɔŋw derne tǝ, ǝɽinnǝ ṯaaginna ṯaalɔ. 7 Nannir-ṯǝ ki-dɔɔnɔ ŋgwa kwette-kwette, lithna nǝ lǝṯi ii kwomne kweere nyithak kwǝr-ŋǝsi inḏǝthǝ, kaka nɔvthanna-gwɔ @aamil ethi aavi ɔjra wuuŋwun. Ǝṯeere mɔmri yiŋna-la mac. 8 Meele ki-mǝḏiinǝ-nǝ kweere nyithak, mindaŋ mǝrŋǝsi ǝnyji tǝ, a yee kweere nyithak kwǝr-ŋǝsi inḏǝthǝ; 9 ǝsi sǝwi luumǝ ki-mǝḏiinǝ-nǝ ŋgwa, ǝsi ǝccǝ kila linaanɔ kinaŋw-ŋwɔ, ‘Ŋeeleny ŋǝthi Allah ŋimǝ-ŋǝsi iilicǝ keṯṯok’. 10 Laakin mǝnḏi ki-mǝḏiinǝ-nǝ kweere mindaŋ mǝrŋǝsi ere ǝnyji ki-dɔɔnɔ-na kweere mac tǝ, e-ta a ruu ele ki-raay-la mindaŋ ǝsi ǝccǝŋw, 11 ‘Mǝ kinnǝni kuulǝ kǝthi mǝḏiinǝ kwaalɔ nyinḏaŋṯi ŋwaara naana ŋwɔri, ǝrŋǝsi-tǝ pǝccǝlɔ tɔttɔr ethi tɔrony mithǝ ŋaaŋwɔsi. Laakin ǝsi ṯiŋaayini ŋɔ ŋǝniŋw Ŋeeleny ŋǝthi Allah ŋimǝ-ŋǝsi iilicǝ keṯṯok!’ 12 Nyii kwɔŋǝsi andaci rerrem, ki Laamin-la lǝthi Hɔkwɔm, a Allah ǝthici Saḏɔɔm-ŋwɔ ŋimɽiyǝ-nǝ ŋuuru beṯṯen ethi mǝḏiinǝ-lǝ ŋgwa!
Muḏun kwiti kwǝthi ṯǝmminǝ mac.
(Maṯṯa 11:20-24)
13 “Ǝnnǝ kwǝthi ṯurvǝ ṯɔɔŋwɔ ŋa kwǝni Kuuraziin! Ǝnǝ kwǝthi ṯurvǝ ṯɔɔŋwɔ tok ŋa kwǝni Beiṯ-sayḏa! Ǝŋgi ŋothɽor ŋɔppa-ŋɔppa ŋǝrrinǝ daŋgal-na, ǝrrini ethi Sɔɔr-ŋǝ Sayḏa-gi, ǝŋgi lizi linaanɔ-gwɔna kinaŋw kerreny tuk, urlǝ rɔgwor-lɔ ǝŋgir kenne lishwaaliya mindaŋ ǝngir ǝnyjini yaarɔŋi naana, ethisi elŋe lǝni limǝ urlǝ rɔgwor-lɔ ki-ŋikiya-na ŋeeŋǝn! 14 Nǝ ki Laamin-la lǝthi Hɔkwɔm a Allah ǝthici Sɔɔr-ŋwɔsi Sayḏa-gi ŋimɽiyǝ ŋuuru ethi daŋgal-la. 15 Nǝ ŋa tok kwǝni Kafranaahuum, a kwallilisa kwɔrdɔm-la kwɔɔŋa bilbil-bilbil leereya? Lǝŋǝ fǝtǝ kaṯṯa rac, ethi ɔɽi ki-jahannam-nǝ!”
16 Nǝ Yǝcu ǝccǝ ṯalaamiiza ṯuuŋwun-ŋwɔ, “Kweere nyithak kwɔŋǝsi niŋnaci, ŋwɔ niŋnaci nyuŋwɔ tok mɔŋw dirnatha ŋaaŋwɔsi-lɔ kweere, kwǝnyii dirnathalɔ tok nǝ kwǝnyii dirnathalɔ ŋwɔ dirnathalɔ ŋgwɔ kwɔɔsa-nyii.”
Lizi kila limǝ aaɽa lir ruɽi-ṯoɽol-la wrii-kwuɽǝn.
17 Nǝ lɔr aaɽa kila lir ruɽi-ṯoɽol-la wrii-kwuɽǝn laamina beṯṯen, nǝrǝccǝŋw, “Athɔrɔ Kweeleny rigɽim rigii zaaṯɔk nǝrnyji iinyici naana, nǝllicǝ-nyji waamira yiriny-yi yɔɔŋwa!” 18 Nǝsi Yǝcu ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Nyii kwiisa Shiiṯaana kwiidu ki-leere kaka ṯimen. 19 Niŋnacar-nyi-ṯi! Nyii kwɔmǝ-ŋǝsi inḏǝthǝ sɔlṯa, mindaŋ ǝthi ŋɔma ethi rɔttatha yimǝwǝ-lɔ ŋwebdeny-ŋi, nǝ ǝthi ŋɔma ethi ṯiinyi ṯuwǝnu, mindaŋ ǝŋǝsi kwomne kweere ere rǝri naana mac. 20 Laakin ǝṯi nyiŋlana mac kaka mǝŋǝsi-gwɔ rigɽim rigii iinyici naana, laakin nyiŋlarna kǝniny kaka mǝgwŋ yiriny yaalɔ lothone ki-leere-na.”
Yǝcu mɔŋgwɔ nii Allah-na.
(Maṯṯa 11:25-27Maṯṯa 13:16-17)
21 Nǝ ki-lɔɔmɔr-la-ṯǝ kila, nǝ Yǝcu urǝnni ṯinyiŋlana Ṯigɽim-thi Ṯirllinǝlɔ ter, mindaiŋ nɔŋwaarɔŋw, “Papa, Kweeleny kwǝthi ki-leere-naŋw nǝ wurǝyu tok! Nyii kwǝccǝŋǝ shukran kaka mǝsi-gwɔ ruwǝccǝlɔ kila lithii kii ŋa ŋuluccǝsǝ-ŋǝsi kila lǝthi yǝnǝ nǝ lilŋiṯṯisinǝ tok. Aw Papa, a kwǝni-ṯǝ kwaamina ethi ǝrrini ṯǝŋw ṯɔgwor-thi ṯɔɔŋwa.
22 “Papa kwiinyi kwɔmǝ-nyii inḏǝthǝ kwomne tatap. Nɔŋweere kweere mac kwilŋithi Tɔɔrɔ, illi Papa ṯɔɽɔk, nǝ nɔŋweere kweere mac kwilŋithi Papa-ŋwɔ illi Tɔr ṯɔɽɔk, nǝ kila liccasi Tɔr-na ethisi ruwǝnnicǝlɔ.”
23 Ŋwɔṯaŋw nǝ Yǝcu ɔrllatha ṯalaamiiza naana cuk-cuk nɔŋwsǝccǝŋw, “Ŋaaŋa lǝthi bakhatha etheese kwomne-ŋgwɔ kwiisa-ŋa! 24 Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ, liɽii linaanɔ luuru muluuk-gi kwǝthi sɔɔrɔma etheese ŋgwa kwiisa-ŋa ŋaaŋa, laakin nǝreere kaṯṯasi ṯaay mac, nǝ ethisi neŋne ŋa ŋiniŋna-ŋǝsi, laakin nǝreere kaṯṯasi ṯaay mac.”
Mǝthǝl kwǝthi kwɔsaamirii kwisaaw.
25 Nǝ mɔ@allim kwette kwǝthi Sherii@a ṯǝcci ethi iidǝsi Yǝcu-ŋwɔ, mindaŋ nɔŋw uṯicǝlɔ nɔŋwɔccǝŋw, “Yaa Mɔ@allim aatha kwɔrɔ laazim kwǝnyii ǝrri mindaŋ ethi kaṯṯasi ŋimiitha ŋǝṯi nannitha dok-dok?” 26 Nǝ Yǝcu ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Yiṯaab Yirllinǝlɔ ter yaari-tha? E-ta ŋǝṯisi uppunǝ aŋgwɔrɔ?” 27 Nǝ kwɔr ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Ǝṯamɽi Kweelenyi kwir Allah wɔɔŋa, ṯɔgwor-thi ṯɔɔŋwa min-min, nǝ rogɽo-ri rɔɔŋwa min-min, nǝ ŋɔma-ŋi ŋɔɔŋa min-min, nǝ ŋaɽiny-ŋi ŋɔɔŋa min-min, nǝ ǝṯi amɽi jaara kwɔɔŋa kaka nǝṯi-gwɔ amɽi rogɽo rɔɔŋwa.” 28 Nǝ Yǝcu ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Ŋɔɔŋa ŋǝthi yǝnǝ, ǝrrǝsi-ṯǝ ŋɔ, e-ta a miithi.”
29 Laakin nǝ mɔ@allim kwǝthi Sherii@a kaka naŋna-ŋgwɔ ethi suuɽi rogɽo ruuŋwun, nɔŋw uṯici Yǝcu-ŋwlɔ nɔŋwɔccǝŋw, “Ǝyǝ kwɔrɔ kwir jaar kwiinyi?” 30 Nǝ Yǝcu ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Kwɔr kwɔnaanɔ wette kwɔɔɽɔ Urshaliim-ŋgi etheele Ariiha, mindaŋ nɔŋw ǝnḏi ki-lɔɔɽam-na lir lurṯǝthǝ, mindaŋ nǝr urṯǝthǝ yirethi yuuŋwun kwomne-gina kwuuŋwun tatap kwǝthiŋw, nǝr tppi mindaŋ nǝr ṯayyalɔ kwɔmǝ ǝrrici ŋiɽany. 31 E-ta nǝ kaahin kette ɔɽa ṯaay-thi kitha laakin mɔŋw kwuvǝnni kwɔɔrɔ-lɔ kwuvuk, nɔŋw daaricalɔ dar nɔŋweele 32 Naaɽi nǝ Laawi lette iilanna ṯaay-thi ṯǝ kitha, mindaŋ mɔŋweese kwɔɔrɔ nɔŋw daaricalɔ dar tok. 33 Laakin nǝ Kwɔsaamirii kwette kwaari saafira ṯaay-thi kitha iila naanɔ-ŋgwɔ mindaŋ mɔŋweese ŋunduŋw, nǝgwɔ ŋimɽi yatha beṯṯen 34 Nɔŋweele naanɔ-ŋgwɔ mindaŋ nɔŋw balci ŋiila-ŋwɔsi kiɽica-gi ki-yǝmǝ-nǝ yuuŋwun mindaŋ nɔŋwsi kǝkkici rɔbaaṯ-ri; e-ta nɔŋw allasi ki-tǝɽiŋgǝ-lǝ ṯuuŋwun nɔŋgeele ki-lokwonḏo-na, nɔŋgwɔ aŋraci ŋunduŋw. 35 Mǝ ŋɔrpana-ŋgwa oro tǝ, nɔŋw alla girishǝ kiɽǝn kir fiḏḏa nɔŋw inḏǝthǝ kwɔɔrɔ kwǝthi lokwonḏo, nɔŋwɔccǝŋw, ‘Aŋrica ŋunduŋw tetter, mindaŋ mǝnyii aaɽa ṯaay-thi kɔthɔ tǝ, ŋǝmǝ inḏǝthǝ kithaathɔ kimǝ kiṯǝzi’.”
36 Nǝ Yǝcu ǝccǝŋw, “Nǝ a kwaari-ŋa-tha ki-fikir-nǝ kwɔɔŋa, ǝyǝ kwɔrɔ ki-lizi-nǝ kɔlɔ lir ṯoɽol, kwundǝr kwǝndḏu kwɔmoro jaar wǝthi kwɔr-ŋgwa kwǝnḏi ki-lɔɔɽam-na lir lurṯǝthǝ?”
37 Nǝ mɔ@allim kwǝthi Sherii@a ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Ŋgwa kwɔmǝ ǝthici ŋunduŋw ŋimɽiyǝ-nǝ.” Nǝ Yǝcu ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Nḏi ŋa tok ǝsi ṯǝ ǝrri ŋɔrɔŋw tok.”
Yǝcu mɔŋŋweele ki-dɔɔnɔ kwǝthi Martha-ŋǝ Mǝryǝm-gi.
38 Nǝ mǝ Yǝcu-ŋǝ ele ṯalaamiiz-thi ṯuuŋwun, mindaŋ mɔŋw iila ki-lilli-na lette linaanɔ-gwɔ kwaaw kwette kwǝni Martha, nɔŋw aalanni Yǝcu-ŋwɔ ki-dɔɔnɔ kwuuŋwun. 39 Nɔŋwɔthi eŋgen kwette kwir kwaaw kwǝni Mǝryǝm, kwɔnaanisa Kweelenyi ki-ṯuɽumǝ, nɔŋw kettice ṯa@liima ṯuuŋwun kǝni. 40 Nǝ Martha ere aamina mac ŋothɽor-ŋi tatap ŋa ŋakkɔŋwsi, mindaŋ nɔŋw iila nɔŋwɔccǝŋw, “Kweeleny ŋa kwiti kwiinǝ-nyii ṯɔgwor-na mac-a, niṯayya-nyii ǝŋgǝr-lɔ mindaŋ nǝnyii akkɔ ŋothɽor ŋɔ kwɔtɔpɔt-na? Andica-mba ŋwiila ethi mǝcci nyuŋwɔ!” 41 Nǝ Kweeleny ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Martha! Martha! A kwɔpinnicǝ ŋothɽor ṯɔgwor-na, na Nǝ kettice kwomne yǝy kwittǝzir, 42 laakin kwomne kwir-ta kwɔtɔpɔt kwunǝŋninnǝ. Mǝryǝm kwɔmǝ ecce kwomne-na kwɔvthanna mindaŋ kwɔmǝ-ŋwɔ alla, mindaŋ ǝreere ǝɽinnǝthǝ kwokwony ŋunduŋw ḏuṯ.”
Yesu Zo 'Butenjidrieri Foritu te
1 Ono vosi Opi nji lidri azaka 'butenjidrieri foritu te ago lozo ànya te ba ritu ritu, oyine nda mile 'ba'desi cini yasi ago vose andivo ndaro ka oyebe oyine kigyesi yasi. 2 Nda atate ànyari ekye: “Jalia orivoya ŋga be amba, oko losi'bai toto orivoya fereŋwa kala ŋgana ro kotone. Nyä̀mätu kuzupi jalia ro ri tana nda kezo losi'bai robe ŋga jalia ro ndaro kalana kotone. 3 Nyòyi! Ma ami ozo tesi oso timele ihwii lako ronye. 4 Mìru kpäkä kode gbolo drilämi'bai ro ko, ca mvokai, nyèdre ko mede oyene 'diaza ri liti dri. 5 Ondro nyàte oci zo ya oko, nyàta käti mìkye: ‘Taliatokpe ka'do zo ono be.’ 6 Ondro mano taliatokpe lu ro ka ori lau, mì'ba mede amiro taliatokpe ro kori nda dri, ondro i'do, mìru mede amiro taliatokpe ro kovole. 7 Mìri zo gi alo ana ya, mìnya ago mìmvu ŋgase ànya kozobe ämiri 'do, tana beṛo päläti losi'ba ro ozone ndäri. Nyùgu loci ko zo yasi zo yasi. 8 Ondro nyàte oyi 'ba'desi yasi ago iŋbi ami te oko, mìnya ŋgase a'babe ami kandra 'do, 9 nyède adravo se 'ba'desi ana ya, ago nyàta lidri lau ri mìkye: ‘Miri 'Bädri'ba Lu ro ro ikyite ti amire.’ 10 Oko ondro nyàte oci 'ba'desi ya ago iŋbi ami kote, nyòyi litiŋwa drisi ago nyàta mìkye: 11 ‘Ca durufu ni 'ba'desi amiro yasi se kabe lebe pa amaro ya màyona ndi ami lomvo. Oko ämiri tana oyine anjioko Miri 'Bädri'ba Lu ro ro ikyite ti amire!’ 12 Endaro mata ämiri ono Tu Vure rosi Lu ka'dana yauni ndra Sodomo ri ndrani 'ba'desi se ana ri.
'Ba'desii se Lidri na Taomaako ana
(Matayo 11:20-24)
13 “A'dona 'da rritiro miri Korazina! A'dona kpa rritiro miri Betesaida! Ondro ka'do talaro ro se ayebe ami ya kwoi ayegwo Tura ndi Sidona be ya, lidri lau ana aba rite kyeno vuru, soyi boŋgo guniya rote, ago fofoyi torofo te andivo ànyaro lomvosi, ka'daza anjioko ànya etayidrite ni takozi ànyaro yasi! 14 Lu ka'dana yauni ndra Tu Vure rosi Tura ndi Sidona be ri ndrani ämiri. 15 Ago mi Kaperenauma! Inye'do mile andivo miro eŋgane vo'buyakuru ya ya? Evona mi 'da vuru gehena ya!”
16 Yesu atate taeri'bai ndaro ri ekye: “Nda se kabe ta amiro erina ka ta maro erina; nda se kabe ami ogazo ka ma ogazo; ago nda se kabe ma ogazo ka nda se kezo mabe ogazo.”
Ego 'Butenjidrieri Foritu ro
17 Lidri 'butenjidrieri foritu egoyite riyä amba be, atayite ekye: “Opi, ca demonai royi ama te ondro màta ànya te ävuru miro si owo!” 18 Yesu zatadri ànyaro te ekye: “Mandre Satani te ka e'de oso 'busi ronye ni vo'buyakuru yasi. 19 Nyèri! Mozo drikaca te ämiri, tana mìni robe abane inii drisi ndi kitonii be ago mbara cini Kyila'baazi ro opeza ṛe, ago ŋga aza oyena ami ko koziro. 20 Oko nyà'dona ko yai'dwesi tana torii undiro kabe ami oro ono ro; oko nyà'dona yai'dwesi tana ävuru amiro egyite vo'buyakuru ya.”
Yesu Riyä ro
(Matayo 11:25-27Matayo 13:16-17)
21 Tu gi ana si Yesu a'dote twi riyä be Tori Alokado si ago atate ekye: “Täpi, Opi vo'buyakuru ndi 'bädri be ro! Maye aro'boya miri tana nyaka'da ŋgase nyada'dobe ni tavouni'bai ndi tauni'bai be ri ono te tauniako'bai ri. Owo, Täpi, tase ono tana si mi ni a'done inye.
22 “Täpi maro ozo ŋga cini te märi. 'Diaza ni ko Ŋgwa ni a'di e'be gialo Täpi, ago 'diaza ni ko Täpi ni a'di e'be gialo Ŋgwa ago ànya se Ŋgwa kabe onjina nda ka'dane 'do.”
23 'Dooko Yesu zamite taeri'bai re ago atate ànyari iṛero ekye: “Ami kandrakado be ŋgase nyàbe ondrena ono ondrene! 24 Mata ämiri ono nebii amba ndi 'bädri'bai be leyite ŋgase nyàbe ondrena ono ondrene, oko ànya ndreyi kote, ago ŋgase nyàbe erina ono erine, oko ànya eriyi kote.”
Lapidriopi Samaria'ba Kado ro
25 Miemba'ba Ota ro ikyite ago ojote Yesu ojone. Nda ejitate ekye: “Miemba'ba, beṛo märi e'di oyene a'done adri äduako be ya?”
26 Yesu zatadri ndaro te ekye: “Taegyi ata ekye e'di ya? Nyabe tazevona edre eŋwanye ya?”
27 Mano ana zatadrite ekye: “Nyulu Opi Lu miro ya cini miro si, lindri cini miro si, mbara cini miro si, ago tauni cini miro si; ago nyulu oriazi miro oso nyulu andivo miro be ronye.” 28 Yesu logotate ekye: “Ta miro ŋgye; miye 'do te 'dooko mirina ndi.”
29 Oko miemba'ba Ota ro lete andivo ndaro ka'dane, ndi nda eji Yesu te ekye: “Oriazi maro ni a'diya?” 30 Yesu zatadrite ekye: “Mano aza alo kate ugu oyi ni Yerusalema yasi le Yeriko ya 'dooko ŋgatopa'bai gota nda te, topayi ŋga ndaro te, ago 'biyi nda te, e'beyi nda te ti odrane, 31 ta ono ka'dote oko kohani aza kate ugu oyi liti ana drisi, oko nda ndre mano ana te, nda abate litibiṛi telesi yasi. 32 Liti gialo ana yasi Lewe'ba ikyi kpate nasi, ikyite ndrevote mano ana dri, ago 'dooko abate litibiṛi telesi yasi. 33 Oko Samaria'ba se kabe ugu aba liti ana yasi ikyite mano ana dri, ago ondro nda kondre mano ana te oko, ya ndaro ni tawi. 34 Nda oyite nda dri, da ido te ndi vino be laza ndaro yasi ago vu anya te, ago nda 'ba mano ana te doŋgyi modo ndaro ro dri ago ugu nda te zo loli roya ago lau nda ndrevo ndaro te. 35 Ago kyenonosi, tu kinjo si nda ru mo'di kaciro ritu te ago ozote zo voondre'ba ri, atate zo voondre'ba ri ekye: ‘Mindrevo ndaro ago ondro megote nosi oko, ŋgase nyozobe ndäri mologona vona 'da miri.’ ”
36 Yesu nde ta ono te taeji si ekye: “Nyusu miro be, 'dise nätu kwoi lakosi a'di ye ta ni oriazi ronye mano se ŋgatopa'bai gotabe ono riya?”
37 Miemba'ba Ota ro zatadrite ekye: “Nda se yana kunibe nda lomvo ana owo.”
Yesu logotate ekye: “Ka'do inye, nyoyi, ago miye kpa inye.”
Yesu Täkyi Marata ndi Maria be te
38 Yesu ndi taeri'bai ndaro be oyiyite liti ànyaro drisi, nda ikyite 'baŋwa aza ya se toko se äzibe Marata ana kuru nda be 'ba anyaro ya ana ya. 39 Anya endreŋwa be äzite Maria, se rite vuru pa Opi roya ago ka ugu ŋgaemba ndaro erina. 40 Marata milo'bebe ta losi se cini anyari oyene rota ago anya ikyite ago atate ekye: “Opi, inye'do endreŋwa maro e'be mabe losi cini oyene iṛe ono miti tana ko ya? Nyata anyari ikyine ma opane.”
41 Opi zatadri anyaro te ekye: “Marata, Marata! Nyolo'be mite ago mi rritiro ta ŋgaamba rota, 42 oko ale toto ŋga alodi ayani. Maria nji ŋga kado te, ago äruna ko ni anya rigyesi.”