Proverbs-29-25
1 Gwiŋir dega alŋa lina libur nono dilmutha dugore gi dhuŋun dha mule nono gwa liji lina limulo nono, athil iŋiriyo lidom lega dugore no. 2 Abricije gweta gweta dega ganu ŋwiŋiriye kwijo dhugore gwina gwathilgwai jaijiye galo gi dhuŋun dhina dhiŋir gi dhuŋun dha dhaice ŋeduŋw momaŋ. 3 Ŋinena athi al Masiiẖ iŋiriyo gwidom gwuŋun dhugore ko no; ŋwubiro ŋinena ulinuŋwna, Lo gwa liji lina liluiyaŋa gwimide diginy alaŋ. 4 Ŋinena dhuŋun peth dhina dhulinu kwereny dhulinu dijalimiye, di mutha dugore a gathaje uwa gwina gwo gi jitham alŋa luthi dhunijuŋw. 5 Kalo gina guthi muthuŋw dhugore a gina guthi gathajuŋw uwa gajidhedha danya ireye je galo ireye gwai je galo gwetipo gwina gwijajina ganu gi dhuŋun dha al Masiiẖ Yasuuⓐ. 6 Danya majidhe Kaloŋa, gina giro Babo gwa Kweleny gwega gwina gwan Yasuuⓐ al Masiiẖ, fikr gwai gwetipo a linyu lai letipo. 7 A minoŋ uminyul gweta gweta dagalo ganu, gwiro ŋinena al Masiiẖ ko gwuminyije gi majdh gwa Kalo. 8 Abi nyi gwarnu Yasuuⓐ al Masiiẖ gwimaro gadham ga urtedhini gan dhuŋun dhina dhiro titiganu dha Kalo, duŋwmuthineye dhuŋuna galo dhina dhabiŋaijidhai Kalo baboŋaije. 9 A Liumam majidhe Kaloŋa gi dhuŋun dha ina gwuŋun; gwiro ŋinena ulinuŋwna, Gi dhuŋun ibidha nyi gwaŋateje galo gi Liumam ganu, nyeliŋaijo jiriny juŋa. 10 A ŋwari manaŋ ko nu, Iŋiriyul dugore, Liumam lai, liji lai luŋun. 11 A ko, Orthadhul Kwelenya, nyaŋa peth lina liro Liumam; a nyiŋirijo ŋeduŋw dhugore, liji lai peth. 12 A ko Ishaⓐya gwarnu, Gwaji gwaro dhuwa gi Yassa, a gwina gwaji gwadire duŋwuthi ŋelenya gi Liumam alaŋ; dhunijo gwa Liumam gwaje dugun. 13 A Kalo gadhi dhunijo gajoinyaje iŋir gwai dugore peth, a audhaijiye galo gi dhuŋun dha imaan, danya oinyadhani gi dhuŋun dha dhunijo ŋoma ŋai ŋa Dhigirim dhina Dhiŋir.
Buulus gwuthi kuŋw dhugore ŋinena uluŋw dhuŋuna momaŋ
14 A nyi ko gwiliŋidhi momaŋ gi dhuŋun dhalo, limaguri lai, darnu nyaŋa ko loinyadhinu dhuŋun dhai dhina dhiŋir, a nyaŋa loinyadhinu liŋa gwai peth, nyuthi ŋoma ko danya ola gweta gweta dagalo ganu. 15 Abi gwoinyadhanu nyi gwimajulijo re gwai ganu dhuŋuna dhitiny, limega lai, dathaji aŋidhani gi dhuŋun dha niⓐma gwina gwidhedhiny Kalo. 16 Dinyiro gadham ga Yasuuⓐ al Masiiẖ gan Liumam, nyabiŋaijo lijo Dhuŋuna dhina Dhiŋir dha Kalo, gwiro ŋinena ŋiro ŋa gasiis di kwoŋ gwadhi garini gwa Liumam uminyini, ŋwujurini Dhigirim dhai dhina Dhiŋir. 17 A minoŋ nyi gwuthi dhuŋuna dha dhare ŋamilai Yasuuⓐ al Masiiẖ gwai gi dhuŋun ibidha dhina dhiro dha Kalo. 18 A nyi gwati gwuthi ŋoma dabiŋi gwan ŋidi ibiŋa ŋina ŋati ŋimal al Masiiẖ apai nyi gwai, dilabrico Liumam aluthi nyuni dhuŋun dhai a ŋiro ŋai no. 19 Ŋoma ŋai ŋa ⓐalaamaat a dhuŋun dhai dhina dhathalije lijo galo dir, ŋoma ŋai ŋa Dhigirim dha Kalo; di gi Urushaliim a kalo gina gijaijo galo Illiiriikuun nyi gwimabiŋaijo lijo Dhuŋuna dhina Dhiŋir dha al Masiiẖ momaŋ. 20 Abi nyi gwijo momaŋ dabiŋaijo lijo Dhuŋuna dhina Dhiŋir minoŋ, gwati gwiro kalo gina giman jiriny ja al Masiiẖ abiŋini, dathinyi aico gi dhugul alaŋ dha kwiji gwiter no. 21 Abi gwiro ŋinena ulinuŋwna, Liji lina lati limadiŋini dhuŋuna dhuŋun no laji laŋa; a lina lati limadiŋini no laji laliŋa.
Dhuŋun dhina dhuthi Buulus dhan gwidom gwuŋun
22 A gi dhuŋun ibidha ko nyi gwimekajini ŋwamun ŋwoinyadho dila dagalo. 23 Abi ŋinena athinyi uthi kaloŋa gi ŋwen ibiŋwa manaŋ no, abi nyi gwuthi uminyuŋw gwuleny jidhileo ibija joinyadho dinyila dagalo. 24 Maji minyela Asbaaniya, nyi gwila dagalo; ŋinena uthiny dhunijuŋw dajaŋa gi ela gwiny, a nyaŋa liny geta gi dhai dinyela mine, ada alŋa limaje galo kwereny gwitiny. 25 Abi ŋinena nyi gwela Urushaliim dupijo lijo lina liŋir didirel ŋiro. 26 Ŋinena liji la Makiduuniya a Akhaaya limiŋir dugore didhedha lijo ŋida lina liŋir didirel lina lati luthi ŋida no lina lo gi Urushaliim. 27 Liŋir dugore dilapai dhuŋuna ibidha; aluthi gamja degen. Ŋinena ada Liumam limaicaijiye ŋediŋa lai gi ŋidi ŋegen ŋina ŋiro ŋa Dhigirim dhuŋun, dhaudhi degen dilupijo ŋiro gi ŋidi ŋina ŋiro ŋa aŋinu ko. 28 A maji minyi meaje ŋiro ibiŋa, a minyil khithimijo fruuta ibigwa, a nyi gwila dagalo nyela Asbaaniya. 29 A nyi gwiliŋidhi darnu maji minyila dagalo, nyila gwoinyadhinu baraka gwa Dhuŋun dhina Dhiŋir dha al Masiiẖ. 30 Nyi gwothaijaje galo, limega lai, jiriny jai ja Kweleny gwina gwan Yasuuⓐ al Masiiẖ, a uminyi gwa Dhigirim, dilapaijiye ŋiro gi abiŋaije Kaloŋa gwalo gwan nyi di Kalo. 31 Dinyi ubirini degen lina lati luminyi no gi Yahuudiiya; a di ŋiro ŋiny ŋina ŋuthiny ŋan Urushaliim uminyini gi liji lina liŋir didirel. 32 Dinyila dagalo iŋir gwai dhugore dhuŋun dhai dhina dhibupo Kalo, dilgathajiye uwa. 33 Kalo ga audhaijiye galo gaje dagalo peth. Amiin.
Id̶r ŋen iŋi ŋəbəd̶ia led̶a lwomən ləŋəra nano
1 Ŋen d̶eṯəm nëndr ləŋgr ləgwonḏəṯr ed̶wonaṯa, ŋen ŋafo ŋopia ṯa alaməd̶aṯr led̶a ildi lëbia eŋen eŋen iŋi luwirtia ṯa ñerṯe ñagəŋənnia nano bəɽan. 2 Ŋen d̶eṯəm ṯa lëndr pred̶ alid̶r led̶a ləɽo ëuwər ləŋəra nano ṯa ŋen ŋəŋəra aŋəleṯa nano na ṯa alaɽəjeini eŋen. 3 Ŋen ŋanṯa Almasiya gero gəŋərinia nano bəɽan, orn garno ŋen ŋəwërd̶ənu ṯa, “Đəd̶aməca eŋen d̶əled̶a ildi ləd̶aməcaŋa eŋen d̶iɽəṯiñi nano.” 4 Ŋen ŋanṯa ŋen pred̶ iŋi ŋəwërd̶ənu pənde, ŋawërd̶ənu ṯa ŋəndërrəŋaiciar ŋen, ṯa aləgerṯr d̶əṯurṯia d̶walad̶a arano na d̶onḏeiciad̶a id̶i ad̶am gə-Rəmwa gəndənaicar.
5 Egabeɽəd̶ia ṯa Rəmwa irri rənanaica led̶a d̶walarano na d̶wonḏəṯa, rënəŋu arəndənaice ŋen ŋonto ldəɽo eŋen ŋ-Almasiya Yesu, 6 ṯa ñananaice Rəmwa ŋaɽrwa ŋenŋa ŋonto na ëiñuaya yento, rënəŋu irri rəɽo Đaṯa g-Eləŋ igëndr Yesu Almasiya.
Đërrəŋaid̶ia ŋen ŋəŋəra eled̶a gerṯe laɽo Alyawuḏ
7 Ŋen ŋafəṯia, aŋënṯr lorklaland̶a ed̶əɽəbəd̶ia eŋen, garno Almasiya com gəŋenṯənd̶r gënəŋu ṯa Rəmwa arnaneini ŋaɽrwa. 8 Ŋen ŋanṯa igandəlwaɽəṯia ṯa Almasiya gaɽo ed̶a igi gəduɽəd̶ənṯu led̶a ildi luɽəd̶ənu ṯa ŋen aŋerrəŋeid̶əni ṯa Rəmwa raɽo d̶eṯəm, na ṯa aŋëndi ŋen alo iŋi Rəmwa rëɽu ŋen ŋanṯa d̶aṯanda ləpənde, 9 na ṯa led̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ alnaice Rəmwa ŋaɽrwa ŋen ŋanṯa ŋəbaiya ŋəlëɽəŋu, garno ŋen ŋəwërd̶ənu ṯa,
“Ŋen ŋafəṯia igid̶i iŋəŋërti nano eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ.
Na igid̶i yaləŋiṯi irəŋ gəlaɽəŋa.”
10 Na ŋen ŋawërd̶ənu com ṯa,
“Ŋəreṯr nano, ya led̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ, led̶ala ɽ-Rəmwa!”
11 Na ŋen ŋawërd̶ənu təŋ ṯa,
“Naicr Eləŋ Rəmwa d̶amia ñaŋ pred̶ ñəŋgi gerṯe ñagaɽo Alyawuḏ.
Đeṯəm ŋgiṯr led̶a pred̶ alaləŋe ṯa aləmanaice d̶amia!”
12 Na təŋ com Isaiya gaṯa ṯa,
“Id̶ia gə-Yassa gid̶i aŋela,
gënəŋu igi gid̶i aŋətwod̶e ṯa aŋəɽeṯe eləŋ gəled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ,
na lënəŋulu lid̶i alëɽi d̶əṯurṯia ed̶en iŋu.”
13 Nṯia egabeɽəd̶ia ṯa Rəmwa irri rənanaid̶ia d̶əṯurṯia, rënəŋu rid̶i arəndonḏəjaice d̶əŋərad̶a nano pred̶, na d̶ëuṯaralo ŋen ŋanṯa ñagëndu ŋen ŋəlëɽəŋu, ṯa ŋabəɽaŋa ŋ-Usila Gətəɽe d̶əṯurṯia ed̶alo ad̶əɽeṯe d̶oɽra.
Ŋen ŋəŋəmëɽria ŋə-Bulus na ŋen gəlwaɽo təmwar
14 Igënəñi igëndu ŋen d̶eṯəm eŋalo ya lorldaiñ, ṯa ñaganəñaŋ pred̶ ñagwunḏeinu ŋenŋa ŋəŋəra, na d̶ələŋeṯad̶a na ṯa ñagəɽwad̶aṯa ñagəbërrəŋaicia lorldalanda ŋen. 15 Orn ṯa igandulëldəŋəd̶einia eŋen, igawërd̶əṯənde d̶wonḏəṯad̶a eŋen ŋəmaṯan ŋen ŋanṯa d̶ənaica məɽəməɽeñ id̶i Rəmwa rənaicəñe, 16 liga rënəŋu rid̶əñi ṯa egaɽo ed̶a igi gəd̶uɽəd̶ənṯia Almasiya Yesu eled̶a gerṯe laɽo Alyawuḏ iŋəmëɽria ŋətəɽe garno kana yeŋen ŋəŋəra ŋə-Rəmwa, ṯa Rəmwa arəŋënṯi d̶ənaid̶ia id̶i egənaica id̶i d̶əled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ, ŋen ŋanṯa d̶ənaid̶ia id̶i d̶id̶ənu d̶ətəɽe Usilaga Gətəɽe. 17 Nṯia, igëminia ig-Almasiya Yesu, ŋen ŋanṯa laŋge ildi Rəmwa rid̶əlo ñiga. 18 Ŋen ŋanṯa egaber igid̶i elwaɽe eŋen ŋənəŋ illi eŋen ŋəŋəmëɽria Almasiya gid̶u ñiga ndə gënəŋu gid̶u led̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ ṯa alerṯe d̶ənaṯa eŋen ŋəlëɽəŋu, na iŋəmëɽria, 19 na ŋabəɽaŋa ŋəŋaməla na ŋaŋwara na ŋabəɽaŋa ŋ-Usila Gətəɽe. Nṯia egabəɽenḏeṯo d̶əɽwata d̶əŋen ŋəŋəra ŋ-Almasiya alo pred̶, alo yi-Ursalim nerəmaṯe alo y-Alirikun. 20 Eŋen iŋi egafo egwonaṯa jaica jaica ṯa egaɽwata ŋen ŋəŋəra ŋ-Almasiya alo isi irəŋ g-Almasiya gero gulwaɽənia, ṯa yerṯe egabəd̶aṯa nad̶una isi ed̶a gwomən gid̶u, 21 orn garno ŋen ŋəwërd̶ənu ṯa,
“Led̶a ildi lero ləlwaɽənṯia ŋen ŋəlëɽəŋu lënəŋulu lid̶i aləseid̶i,
na led̶a ildi lero lənna ŋen iŋu lënəŋulu lid̶i alləŋeṯe.”
Ŋen Bulus gwonaṯa gənwana alo yi-Rumiya
22 Fəŋen iŋi igətrinṯiau ṯa yendeṯa nano ñoman ñwaiña. 23 Orn d̶əñid̶i alo yero yiṯënu ŋen ŋanṯa ñi ṯwaiñ ëli, na inṯəlia nwaiña egafo egwonaṯa ṯa yendeṯa nano, 24 ndə egabəṯa alo y-Aspaniya. Nṯia egwonaṯa ṯa yendeṯa nano ndə egabəṯa tu na ndə ləgəɽaŋar d̶əŋərad̶a nano liga lobəlano, ṯa ñañaməd̶aṯe. 25 Orn d̶əñid̶i egafo ed̶ad̶ na egabəṯa alo yi-Ursalim ṯa yaməd̶aṯe led̶a ɽ-Rəmwa. 26 Ŋen ŋanṯa led̶a lalo yi-Makəḏuniya na lalo y-Akaiya laŋəra nano ŋen ŋanṯa lënəŋulu lafo lwonaṯa laməd̶aṯa led̶a gərusya ildi ləɽo ŋəbaiyaŋəno eled̶a ɽ-Rəmwa alo yi-Ursalim. 27 Đeṯəm lënəŋulu lafo laŋəra nano kaiñ ŋen ŋanṯa lwonaṯa ləbəd̶ia ṯia, na lerṯo ëməcu eled̶a lalo yi-Ursalim. Ŋen ŋanṯa ndə led̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ lënṯu ed̶əɽəbəd̶ia d̶-Alyawuḏ eŋen ŋəd̶əbuŋṯia d̶usila, ŋen d̶eṯəm ṯa lënəŋulu aldaməd̶aṯe elaŋge ildi ləɽo d̶eṯəm. 28 Nṯia ndə egəbəɽenḏeṯo ŋen iŋi na egələŋeṯo ŋen iŋi ŋətwod̶a ed̶ənaica ŋen ŋanṯa ŋulu igid̶i yendeṯa nano orn igid̶i endoməñe yeɽe alo y-Aspamya. 29 Egaləŋeṯo d̶əge ṯa ndə egətənde nano igid̶i ela d̶əbuŋṯiad̶a pred̶ d̶-Almasiya.
30 Đəñid̶i igandəlwaɽəṯia, lorldaiñ, Eləŋga igëndr Yesu Almasiya na d̶əbwid̶iad̶a id̶i Usila Gətəɽe gəbəd̶ia, ṯa ad̶əfeṯe ṯa ñaŋ alëndəjeicr ŋen ŋəɽwano ed̶eɽəd̶ia Rəmwa ŋen ŋanṯa ŋen ŋəlëɽəñi. 31 Eɽəd̶r Rəmwa ṯa igid̶i yëbərni eled̶a alo Yuḏiya ildi ləned̶o ṯa lənna ŋen ŋə-Rəmwa, na ṯa led̶a ɽ-Rəmwa alo yi-Ursalim lid̶i aləŋënṯi d̶aməd̶aṯa id̶i igələməṯia d̶əŋərad̶a nano, 32 ṯa ndə fəŋen iŋi Rəmwa rwonaṯa igid̶i yendeṯa nano d̶əŋərad̶a nano na ṯa igid̶i yimiñəniano na ṯa igid̶i yonḏeicini liga ləgəfr. 33 Egabeɽəd̶ia ṯa Rəmwa irri rənanaid̶ia d̶ëuṯaralo arndefeṯe ñaŋ pred̶. Amin.