Ŋwulalimiye dilrujini litilitiny
1 A gi lamun ibile letileta a calmiz ila di Yasuuⓐ, alothaije galo, alaici, Ei gwiro gwina gwinunu kidhila ga Sama? 2 Ŋwapai ŋare ŋeta ŋina ŋitiny, ŋwudhuneje keligeny ganu degen, 3 ŋwulaici, Titiganu nyi gwa gwacaijinu, Ada nyaŋa lati limurle dugore galo dalo, nyalruje ŋinena da keleŋa gina gitigitiny no, nyaŋa lati luthi ŋoma luni kidhila ga Sama no. 4 Kwiji gwina gwathaure gwiren ŋwurujini gwitiny gwiro ŋinena ŋari ŋina ŋitiny, ŋeda gwiro gwina gwinunu kidhila ga Sama. 5 A kwiji gwina gwathuminyi ŋare ŋeta ŋina ŋitiny ŋina ŋiro minoŋ gi jiriny jiny, kwiji ibigwe gwuminyiny. 6 Abi ada kwiji gweta gwimugeje ŋare ŋeta ŋitiny ŋina ŋiro minoŋ ŋina ŋuminyiny, gwiŋiranu duŋw uthi dhuiny kulo guŋun, ŋwuguthini ŋau ganu ŋina ŋolaŋ ganu, ŋwerna.
Ŋwulalimiye dathil ekajo lijo dela gi dhai dha Kalo no
7 Dhuŋun dhike dha gidhila dha dhaijikiye dugore; dharuri dhuŋun dhike dhaji dhila, abi kwiji gwaji gwaka dhugore gwina gwaji gwapai. 8 Abi ada dhoi dhuŋa i lora luŋa ŋimaŋa dhiŋa dapai ŋida ŋina ŋike, urtadhilo galo, ŋalubire duguŋa; gwiŋiranu daŋamidhe gwiro ŋwudhibaŋ, i ŋerna ŋwora a dhoi, i daŋai ŋule ŋwora ŋwai a doi dai kiga ina yathudhe gwortal. 9 A ada ke guŋa gimaŋa dhiŋa dapai ŋida ŋina ŋike, waladhi galo, ŋubire duguŋa; gwiŋiranu daŋamidhe gwiro kabluiny, i daŋai ŋuthi je ram ŋule kiga ya Jahannam. 10 Ethadhinul galo, athanya dhagirinu gweta gwina gwitiny ibigwa no; nyi gwa gwacaijinu, Gi Sama malaayka legen lathirile Babuŋw gwiny gi je ganu gigina. 11 Ŋari ŋa liji ŋiludhi digilaŋiye lijo lina lidhudho.
Odaije gwa kaŋal gina gidhudho
12 Nyaŋa larakwai ada kwiji gweta gwimuthi jaŋala dure‐thudhina, abi geta dhudhe gi dhai, jati juŋwul gathani jina jiro dure‐kworoŋo‐a‐die‐a‐thudhina‐kworoŋo galo, ŋwaure kamarigen dibupe getipo gina gidhudho na? 13 A muŋw buja, titiganu nyi gwa gwacaijinu, gwiŋiranu dhugore kaŋal ibige getipo gi jaŋal jina jiro dure‐kworoŋo‐a‐die‐a‐thudhina‐kworoŋo jina jati jidhudho no. 14 Minoŋ ko Babo gwalo gwina gwathije Sama gwati gwara gweta gwa keleŋa ibiga gina gitigitiny gadhudhe no.
Alapaŋa ada liji limapai dhuŋuna dhina dhike daguri?
15 Ada magalo gwimapai dhuŋuna dhina dhike duguŋa, idhi dugun ŋa dhabiŋaijo, nyabiŋi ram cucun. Ada gwimaŋadeŋinaijo, ŋabi gwimabuje magalo. 16 Abi ada gwati gwimaŋa deŋina no, ŋabodha kwijo gweta i ram, a gi dhuŋun dha liji ram i thiril dhina dhiro shuhuud dhathau. 17 Abi ada gwati gwimal deŋinaijo no, abiŋaijo kaniisa; a ada gwati gwimadeŋinaijo kaniisa no, nyababrico ŋwuro dagalo ŋinena kwiji gwina gwiro Umam i gwina gwathimeje. 18 Titiganu nyi gwa gwacaijinu, Dhuŋun peth dhina dhathaiji dhanya guke mina kidhila dhagukini Sama ko; a dhuŋun peth dhina dhathaiji dhanya guda galo mina kidhila dhagududhini galo Sama ko.
Dabiŋaijo Kaloŋa liduŋw
19 A nyi gwa gwabiŋaijaje manaŋ, ŋajaici, Ada liji ram dagalo mina kidhila limuminyiye gi dhuŋun dheta, dhimal dhi uthe galo, dhaji dhal Babo gwiny gwina gwathije Sama urijo. 20 Ada liji limaje ram i thiril lina laicaijiye gi jiriny jiny, nyi ko gwaje keligeny ganu degen.
Aram aladhudhani ganu gi liji lina lathapai dhuŋuna dhina dhike daguri, a odaije gwa gadham gina gike
21 A Buṯrus ila dugun, ŋwothaije galo, ŋwaici, Kweleny gwai, ada maguri gwimapai dhuŋuna dhina dhike diginy, ŋwamun ganu uman nyinbi dhudhani ganu? ma ŋwamun ro kworoŋo‐thiril a? 22 A Yasuuⓐ aici, Nyi gwati gwaŋaici di a ŋwamun ro ganu kworoŋo‐thiril dogo no; abi ŋwamun ganu dure‐thiril‐a‐die ŋwamun kworoŋo‐thiril. 23 Minoŋ ko gidhila ga Sama giro ŋinena malik gweta gwina gwara gwumi jadham juŋun gamju gai guŋun. 24 A dina muŋwari juŋwul umi, a geta ila dugun gina guthi gamja guŋun ⓐashara alaaf wazna. 25 A dina mathuŋw uthi ŋida ŋadhuŋwul tujo no, a kweleny gwuŋun abiŋaijo ŋwari gwelaŋ gwidom gwuŋun, a kwa gwuŋun, a keleŋa guŋun, a ŋidi peth ŋina ŋuthuŋwulo, ŋwutujo gamja. 26 A gadham ide ŋwora ganu, ŋworthadha, ŋwaici, Kweleny gwai, abriciny a gaji gaŋatujo peth. 27 A kweleny gwa gadham ibige ina, ŋwuguda galo, a ŋwabricijo gamja. 28 Abi gadham ibige tu por, albudhe gadham gai giter, gina gidhedhuŋw gwarush dure‐thudhina, ŋwumutha kulo, ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Tujiny gamja. 29 Abi gadham ibige idijo ŋwurko ŋwai, ŋwothaije galo, ŋwaici, Urijiny ŋwamun piny, ŋa bupijo gwarush, ŋatujo peth. 30 Athuŋw buminyu no; ŋwumutha, ŋwugeta karkon di muŋw tujo gamja. 31 A dina ma jadham jiter aŋa dhuŋuna ibidhe dhina dhapinu, alkadugore gwuleny, alila, alabiŋaijo kwelenya gwegen dhuŋuna ibidhe dhina dhapinu. 32 An kweleny gwuŋun ukejiye, ŋwila, ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Gadham gai gina giro kwiji gwike, nyi gwabricijaŋa gamja ibige peth, ŋinena aradhiny gai nono. 33 Abi gwati gwiŋiranu ko daŋa ina gadham giter, gwiro ŋinena inadhaŋana na? 34 A kweleny gwuŋun ka dhugore gwuleny, ŋwodhadha gi liji lina lathakimiye, di muŋw tujo gamja peth. 35 A minoŋ ko Babo gwiny gwina gwathije Sama gwaji gwajin duje ko, ada nyaŋa gi dugor ganu dalo peth lati limathathi dhudhanu ganu ŋidi ŋike ŋina ŋathil limagalo apai dagalo no.
Ŋen ṯaləmis yeɽwataid̶ia ṯa əsëgi goɽra gəməñaṯo lorəba?
(Margus 9:33-37Luka 9:46-48)1 Iliga lakəl ṯaləmis yeṯo Yesu nano nemeɽəd̶e niyaṯa, “Ǝsëgi goɽra gəməñaṯo lorəba pred̶ eŋələŋe ŋelo?” 2 Na Yesu nəŋundəd̶i ŋere ŋəta ṯa aŋəmeṯa nano nəŋëɽi ŋere iligano, 3 nəŋaṯa, “Đeṯəm igandəlwaɽəṯia ṯa, ndə ñagəber ñagəred̶ialo eŋen eŋalo ñarneṯe ñere ñərra ñagaber ñagid̶i ñënṯi eŋələŋe ŋelo. 4 Nṯia ed̶a igi gəbəd̶ia etam gəlëɽəŋu gəta garno ŋere iŋi ŋəta gënəŋu goɽra gaməñaṯo lorəba pred̶ eŋələŋe ŋelo. 5 Ed̶a gəŋënṯu ŋere ŋəta ŋarno ŋere iŋi igirəŋ gəlëɽəñi gënəŋu gəŋënṯəñi.
Ŋen ŋəd̶ərəmojəd̶ia ṯa led̶a ɽrəto alerṯe ləndid̶ia ṯa ñaŋgiṯi ŋen
(Margus 9:42-48Luka 17:1-2)6 “Orn ed̶a igi gəbəd̶ia ŋere ŋənəŋ eñere iñi ñëndu ŋen ŋəlëɽəñi ṯa ŋaŋgiṯia ŋen ŋəlëɽəñi, ŋen ŋaŋəra ṯa gënəŋu aŋakaseini lwandra egətam loɽra kaiñ larno ala aŋəwujəni egalbar. 7 Led̶a lalo lid̶i alneini ŋen ŋubwa ŋen ŋanṯa lëbəd̶ia ŋen iŋi ŋəbəd̶ia led̶a ləŋgiṯia ŋen ŋə-Rəmwa. Đeṯəm ŋen ŋid̶i aŋela iŋi ŋəɽwad̶aṯa ŋəbəd̶ia led̶a aləŋgiṯi ŋen! Orn ed̶a gid̶i aŋəneini ŋen ŋubwa igi gəmama ŋen iŋi!
8 “Na ndə d̶əŋ d̶əlaɽəŋa walla d̶əmanəña d̶əlaɽəŋa ləŋid̶ia agəŋgiṯia ŋen ŋə-Rəmwa ṯəbaṯo alo, ŋëuwəṯi! Ŋen ŋaŋəra agəbënṯia ed̶əməṯia agəɽo ebəco walla d̶əŋd̶a d̶onto ŋen iŋi ŋaŋəra ŋaməñaṯo ŋen ṯa ŋawujəni isia isi yoɽa bəɽəbəte rəŋəra rldəm walla rəmanəñara rldəm. 9 Na ndə isi yelaɽəŋa yiŋid̶ia agəŋgiṯia ŋen ŋə-Rəmwa miñeicu alo ŋëuwəṯi. Ŋen ŋaŋəra agəbënṯia ed̶əməṯia isiya yento, na ŋaməñaṯo ŋen ṯa ŋawujəni isiya yeɽijan alo isia yubwa kaiñ.
10 “Rəmoṯr ŋen ṯa ñerṯe ñagəd̶ama ŋere ŋənəŋ eñere iñi ñərra ŋen ŋanṯa igandəlwaɽəṯia ṯa malaiyəka esen isi yefo elo yiseicia isiano e-Bapa gəlëɽəñi igi gəfo elo. [ 11 Ŋen ŋanṯa Id̶ia gə-Led̶a geṯo ṯa aŋëbəri led̶a ildi ləṯwo.]
Ŋen ŋəwujənu ŋəd̶aŋala id̶i d̶əṯwo
(Luka 15:3-7)12 “Ñagaṯau? Ndə ed̶a gənəŋ gerṯo yaŋala ered̶ia red̶ na nḏəṯwe elorəb d̶ənəŋ, gënəŋu gaber gid̶i aŋgiṯi yaŋala isi yiṯënu ered̶ia d̶enəŋ nalo ered̶ia marldwan na d̶enəŋ neməñe marldwan naiyən, na aŋaɽe aŋəbapwaiñe d̶aŋala id̶i d̶əṯwo? 13 Đeṯəm igandəlwaɽəṯia ṯa, ndə gəfid̶u gënəŋu gid̶i aŋəreṯe nano ŋen ŋanṯa d̶aŋala id̶i d̶əfo d̶əṯwo gəməñaṯo d̶əŋəra nano d̶əyaŋala ered̶ia d̶enəŋ nalo ered̶ia marldwan na d̶enəŋ neməñe marldwan isi yero yeṯwa. 14 Nṯia Eṯalo igi gəfo elo gaber gwonaṯa ṯa ŋere ŋənəŋ eñere iñi ñərra aŋəməndëd̶əni kwai kwai.
Ŋen ṯa led̶a laɽaicau led̶a ləgera ŋen
15 “Ndə oralo gəŋiṯia ŋen ŋeicia mbu ŋamagariñaṯe ñagəfo aləsoŋ. Ndə gënəŋu gəno ŋen ŋəlaɽəŋa aguɽəbeinəma nano. 16 Orn ndə oralo gero gənna oɽəbaṯəma nano ed̶aga gənəŋ walla led̶ala ləɽijan ṯa ŋen pred̶ aŋəṯuɽeini ëiñuaya yeled̶a ləɽijan walla liɽijin ildi ləɽo d̶aməd̶aṯa. 17 Ndə gënəŋu gero gənna ŋen eŋen, lwaɽəṯu led̶a ləkanisa. Na ndə gero gənna led̶a ləkanisa ŋgiṯəma aŋəɽeṯe garno ed̶a igi gaijəba ŋen ŋə-Rəmwa ŋa nëiñua walla garno ed̶a gətəmeicia ṯolba.
Ŋen led̶a lərreid̶ia ŋen ṯa aleɽəd̶e Rəmwa
18 “Đeṯəm igandəlwaɽəṯia təŋ ṯa, ŋen iŋi ñagakaso alo ŋid̶i aŋakasəni elo com, na ŋen iŋi ñagaŋgiṯu ñagero ñagakasa alo, ŋaber ŋid̶i aŋakasəni elo com. 19 Đeṯəm igandəlwaɽəṯia təŋ ṯa, ndə led̶a ləɽijan lərraid̶u ŋen ŋənəŋ alo lënəŋulu ləbeɽəd̶ia, Bapa gəlëɽəñi igi gəfo elo gid̶i aŋəliṯi ŋen iŋi. 20 Ŋen ŋanṯa ndə led̶a ləɽijan lərraid̶o igirəŋ gəlëɽəñi igënəñi egalofia iligano.”
Ŋen d̶eṯəm ṯa led̶a aləŋgəd̶eici lorəba ɽrəto ŋen eŋen ŋeicia
21 Orn Buṯrus nəŋəmeṯa nano nəŋəmeɽəd̶e nəŋaṯa, “Ya Eləŋ ñoman ñaɽia mənau ndə oraiñ gəñiṯia ŋen ŋeicia oro imaŋgəd̶eici ŋen ŋeicia? Ñoman d̶enəŋ nəñəməñe ñəɽijan?” 22 Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Egaber igəŋalwaɽəṯia ṯa, ñoman d̶enəŋ nəñəməñe ñəɽijan orn ñoman ered̶ia d̶enəŋ nalo ered̶ia gəɽijan na d̶enəŋ nəñəməñe ñəɽijan.
Ŋen ŋəwujənu ŋebai igi gero ŋəbaiyano
23 “Ŋen ŋafəṯia ŋen ŋəŋələŋe ŋelo ŋarno eləŋ gənəŋ igi gwonaṯa ləbai əllëɽəŋu almanaice laŋge lëməcu. 24 Ndə gətwod̶o ṯa aŋəmame ëməcu gəlëɽəŋu, ed̶a gənəŋ gameinəma nano igi gerṯo ëməcu goɽra kaiñ. 25 Na ndə ed̶a igi gero gəɽwad̶aṯia gəmanaica ëməcu gəlëɽəŋu, nṯia eləŋ nəŋəlwaɽe ṯa, ed̶a igi na wasen na ñere ñəlëɽəŋu na laŋge pred̶ əllëɽəŋu aləṯwini na algərus aiyəmaneini. 26 Ŋen ŋafəṯia ebai nəŋəmud̶əñiṯialo nəŋaṯa, ‘Alwe arano eŋen ŋəlëɽəñi na igid̶i eŋanaice laŋge pred̶’. 27 Orn eləŋ nəŋəmagiyace ŋəbaiya nano nəŋəmaŋgiṯi na nəŋəmaŋgid̶iṯi ëməcu gəlëɽəŋu. 28 Orn ebai gakəl nəŋəməñe nəŋəfid̶i ebai gwomən igi gerṯo ëməcu nano gətëfr galgərus nəŋəmëndi elogor nəŋəmeiṯi ṯa naicəñe algərus ilëɽəñi.Algərus 29 Nṯia ebai gwomən nəŋəmud̶əñiṯialo nəŋəmeɽəd̶e ŋəbaiyəŋa nəŋaṯa, ‘Alwe arano eŋen ŋəlëɽəñi na igid̶i eŋanaice laŋge pred̶’. 30 Orn ebai nəŋəned̶e nəŋəmëɽi isijən nəŋaṯa illi ndə gənaicəma ëməcu gəlëɽəŋu. 31 Ndə ləbai lwomən ləseicu ŋen iŋi ldirəwano kaiñ ldabəla ldəlwaɽəṯi eləŋ ŋen iŋi pred̶ ŋəfo. 32 Orn eləŋ nəŋundəd̶i ebai gananoŋ təŋ nəŋəmeiṯi ṯa, ‘Ya ebai geicia igaŋgid̶iṯiaŋa ëməcu pred̶ gəlëɽəñi ndə ageɽəd̶iñe kaiñ. 33 Na gerṯe ŋen ŋaŋəra ṯa agagiayaca ebai gwomən ŋəbaiya nano ŋen ŋarno egəgiayacaŋa ŋəbaiya nano?’ 34 Na eləŋ nəŋəciṯano nəŋəmanaice askari ṯa aiyəmanaice ŋen ŋubwa illi ndə gənaid̶o ëməcu pred̶ gəlëɽəŋu. 35 Nṯia com Bapa gəlëɽəñi igi gəfo elo gid̶i aŋəndid̶i ṯia ndə ñaŋ pred̶ ñagəber ñagërrəŋgəd̶eicia lorldalanda ŋen eŋen ŋeicia enare enalo.”