Dhuŋun dhan durle dugore galo gi ŋidi ŋina ŋike
1 Gi lamun ibile liji liludhi mine dabiŋaijo Yasuuⓐuŋw dhuŋuna dha liji la Jaliil lina luthi ŋina ŋina ŋapilo Biilaaṯus, ŋwullagaje ganu ŋin ŋai ŋa ŋidi ŋina ŋidhugijilo Kaloŋa. 2 Al Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwulaici, Nyaŋa larnu liji ibila la Jaliil likanu gi liji peth la Jaliil, ŋinena uthi dhuŋun ibidhe je ganu degen a? 3 Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Oo, abi ada nyaŋa lati limurle dugore galo gi ŋidi ŋina ŋike no, nyaŋa peth laji lai gwiro minoŋ. 4 Gi liji ibile ganu lina liro die‐a‐dubaŋ, lina limal dunu gwina gwolalaŋ gi Siluwaam idadhalo, ŋwulrinya, nyaŋa larnu ŋediŋa likanu gwuleny gi liji peth lina lathije Urushaliim a? 5 Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Oo; abi ada nyaŋa lati limurle dugore galo gi ŋidi ŋina ŋike no, nyaŋa peth laji lai gwiro minoŋ.
Odaije gwa gwudha gwina gwati gwuthi ŋwudha no
6 Ŋwulabiŋaijo odaijuŋw ibigwa ko, ŋwulaici, Kwiji gweta gwuthi gwudha gweta gi dhiruiny ganu dhuŋun; ŋwela, ŋwunbupe ŋwudha bipe. 7 Ŋwabiŋaijo gadham gina gathapai ŋiro gi dhiruiny ganu dhuŋun, ŋwaici, Aŋadhi, jidhila ibija thiril nyi gwathila dibupe ŋwudha gi gwudha ibigwa bipe, athinyibi bujo no. Urudhi galo. Kworaŋ athuŋwbi jalo kwiyaŋ tur? 8 Ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Kweleny gwai, abrico gidhileo ibiga ko, di minyi kwurejo kwiyaŋu, nyigitijo ŋwunyan. 9 Ada gwimarire ŋwudha, dhuŋun dhiŋir; abi ada gwati gwimarire no, ŋabura galo.
Kwa gwina gwigitinu momaŋ gi lamun la Sabith
10 Dina muŋwalimiye gi majmaⓐ gweta gi lamun la Sabith, 11 a kwa gweta je gwina gwuma jidhileo die‐a‐dubaŋ, ŋwapi ganu, athuŋw uthi ŋoma gwadhuna galo momaŋ gatur no. 12 Dina ma Yasuuⓐ aŋa, ŋwurnie, ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Kwa gwai, ŋa gwimagududhini galo gi gumiye guŋa. 13 Ŋwumini kwaio doi dai, an kwa dira ganu, ŋwumajidhe Kaloŋa. 14 Abi kweleny gwa majmaⓐ ka dhugore, ŋinena geto Yasuuⓐ kwijo momaŋ gi lamun la Sabith, ŋwabiŋaijo lijo, ŋwulaici, Ŋwamun ŋwo nyiril ŋwadhuŋw liji apai ŋiro; athanyan eladhe nyure nono, athathanya idhi gi lamun la Sabith no. 15 A Kweleny abiŋaijo, ŋwaici, Kwiji gwai gwina gwuthi dhuŋuna ganu ram, nyaŋa peth gweta gweta dagalo ganu gwati gwathiguda ŋidhra ŋuŋa i ŋurigaŋ ŋuŋa kalo gina gathin dhire, ŋalodhadha dice gi lamun la Sabith na? 16 A kwa ibigwa, gwina gwiro ŋera ŋa Ibraahiim, ŋina ŋiguko Sheṯaan jidhileo ibija jina jiro die‐a‐dubaŋ, gwati gwaudhi duŋw gududhini galo gi guke ibiga gi lamun la Sabith na? 17 Dina abiŋuŋw minoŋ a liji peth lina likiil lai aluthi dhara; a liji peth iŋir dugore ŋiro ŋai ibiŋa ŋina ŋinaŋ ŋina ŋapuŋwulo.
Odaije gwa luginy la mastarda a ŋijini
18 Ŋwari ŋwarnu, Gidhila ga Kalo giro ŋinena aŋ? Nyi gware giro akwai? 19 Giro ŋinena luginy la mastarda lina lapo kwiji, ŋwukwoi gi jinena juŋun, ŋwutu, ŋwubiŋa ŋwuro kwari gwipa; athin nyira nya kabo aice gi durna alaŋ duŋun. 20 Ŋwunare manaŋ, ŋwarnu, Nyi gware gidhila ga Kalo giro ŋinena aŋ? 21 Giro ŋinena ŋijini ŋina ŋapilo kwa gweta, ŋwulgilbice gi jila ganu jina jimulo jina jiro ŋwenya thiril, di ma ro ŋijini peth.
Dhai dhina dhimudhi ganu dhathela di midhe
22 Athuŋw ela ŋwen ŋwina ŋwipiŋwipa a ŋwina ŋwitiŋwitiny, athuŋw alimiye lijo, athuŋwela gi dhai dhina dhathela Urushaliim. 23 A kwiji gweta abiŋaijo, ŋwaici, Kweleny gwai, liji coŋ dogo laji lagilaŋ a? Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, 24 Jul momaŋ duni kour ina imudhi ganu. Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Liji loinyadho laji lari lanuni, abi lati luthi ŋoma no. 25 Maji ma kwiji gwa dunu dire, muŋw luthe gibura, nyaŋa ladhuna por, nyapi gibura, nyalarnu, Kweleny gwai, Kweleny gwai, igijije; abi gwajabiŋaijo, gwajaici, Nyi gwati gwiliŋidhaje gwai a kaloŋa gina gidhanyana no. 26 A nyaŋa lari larnu, Ŋa gwijo dilaŋ ithana, aniye, ŋalimiye lijo gi dai duri. 27 Abi gwajabiŋaijo, gwajaici, Titiganu nyi gwati gwiliŋidhaje gwai kaloŋa gina gidhanyana no. Tuiyul ganu diginy, nyaŋa peth lina lathapai ŋiro ŋa ŋidi ŋina ŋike. 28 A mine ŋwal ŋwaji ŋwaje a inyini gi jiŋai maji manyaŋa Ibraahiimuŋw a Isẖaag a Yaⓐguub a nebiŋa peth dije kidhila ga Kalo, abi nyaŋa ladhiŋudhini por. 29 A liji laji lila ŋwumera peth ŋwa gidhila a lajalo kidhila ga Kalo. 30 A liji lo ŋinena lina lijo gidon lina laji lamadhini, a lo ko lina lathimadhina ŋinena lina laji laje gidon.
Dhuŋun dha dhirini dha Hiiruudus
31 Gi lamun ibile a Farriisiyiin coŋ ela dugun, alabiŋaijo, alaici, Idhi, ŋa gathani kaloŋa ibiga; ŋinena athi Hiiruudus bupe daŋa rinya. 32 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Idhul, nyabiŋaijo ŋartumi ibiŋe, nyaici, Ŋinenaŋina a bigunu nyi gwateye nyurinya, nyi gwageta lijo momaŋ, abi ŋwamun ŋwa thirilŋa ŋiro ŋiny ŋameadhe. 33 Abi aram nyi gwela ŋinenaŋina, a bigunu, a bigunu gweda, nyela Urushaliim; gwati gwiŋir di nebi ai ter di Urushaliim no.
Are gwan Urushaliim
34 Urushaliim gwai, Urushaliim gwai, gwina gwimarinya nebiŋaije, a gwina gwimaice ŋediŋaije lina lukejilo dagalo; nyi gwara gwawareje keleŋa guŋa liduŋw, gwiro ŋinena athi kagaro wareje keleŋa guŋun gi nyibo ganu, athanya buminyi no. 35 Aŋadhi. Dunu gwuŋa gwijalo gwudho ganu; a nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Nyaŋa lati linyaŋa manaŋ no, di ma lamun ila lina lanyal arnu, Gwiŋir dhugore gwina gwidhi jiriny jai ja Kweleny.
Ŋen led̶a ləlwaɽənṯu ṯa aləŋgiṯi ŋen ŋeicia aloɽəbaṯe Rəmwa nano
1 Iliga lakəl led̶a ləmaṯan leṯo ldəlwaɽəṯi Yesu ŋen ŋəled̶a lalo yi-Jalil ildi Bilaṯus gəɽəñaṯəlo ig-Alekəl nəŋəlobəd̶aid̶e ŋəfəm ano eŋen d̶əɽəd̶əniad̶a ed̶en. 2 Yesu nəŋəluɽəbiṯi eŋen ṯa, “Ñagaṯa ṯa led̶a ildi lalo yi-Jalil ildi ləneinu ŋen iŋi ŋubwa, Jaicia kaiñ laməñaṯo led̶a lwomən lalo yi-Jalil? 3 Igandəlwaɽəṯia ṯa ndo! Orn ndə ñagəber ñagəŋgiṯia ŋen eŋalo ŋeicia ñoɽəbaṯe Rəmwa nano ñagid̶i ñaməndëd̶əni ŋen ŋarno lënəŋulu. 4 Na led̶a lakəl laɽo red̶ na d̶enəŋ ldəməñe liɽijin, ildi eɽa igi gwala gəd̶aŋəṯo elo alo yi-Silwam giɽəṯəlo nano nəŋələɽiñe, ñagaṯa ṯa lënəŋulu leicia laməñaṯo led̶a pred̶ lwomən lalo yi-Ursalim? 5 Igandəlwaɽəṯia ṯa ndo! Orn ndə ñagəber ñagəŋgiṯia ŋen eŋalo ŋeicia ñoɽəbaṯe Rəmwa nano ñaŋ pred̶, ñagid̶i ñaməndëd̶əni garno ŋulu com.”
Ŋen ŋəwujənu ŋəbəd̶a igi gəber gələŋa
6 Yesu nəŋəlwaɽəṯi ŋen iŋi ŋəwujənu, nəŋaṯa, “Ed̶a gənəŋ gerṯo ebəd̶a igi gəkad̶o igii gəlëɽəŋu genəb nəŋela nəŋaṯa gamama ləd̶ia nəŋerṯe gələfid̶ia.Uɽi gebəd̶a 7 Na gënəŋu nəŋeiṯi ed̶a gərəmoṯwa gii ṯa, ‘Nṯəlia niɽijin egeṯo ṯa epwaiñe ŋəbəd̶a niyerṯe igələfid̶ia. Red̶o uɽi! Ŋen ŋanṯau uɽi gəmo alo isi pred̶ məɽəməɽeñ?’ 8 Ed̶a nəŋəmuɽəbiṯi eŋen ṯa, ‘Ya eləŋ, ŋgiṯu uɽi iṯəlia igi gonto ṯa yuri alo id̶urṯu yeworəjaice d̶əl. 9 Ndə gid̶i gələŋo ŋen ŋëpi, orn ndə gero gələŋa oro ŋared̶e’.”
Ŋen wuji gəɽəbwa geid̶inu e-Loman ləd̶əmiñəniano
10 Na Yesu gafo gəbërrəŋaicia led̶a ŋen emajma yenəŋ e-Loman ləd̶əmiñəniano, 11 na wuji gafo gənəŋ igi gerṯo usila nano geicia nṯəlia red̶ na d̶enəŋ nəməñe niɽijin gid̶əma gərwaṯo. Wuji gafo geɽəwano kaiñ na gero gəɽwad̶aṯia gətwoṯa elo. 12 Na ndə Yesu gəseicəma nəŋəmundəd̶i ṯa aŋəmeṯa nano nəŋaṯa, “Ya wuji, ageid̶inu id̶əmwa d̶əlaɽəŋa!” 13 Nəŋəmëɽi rəŋ nano. Na taltal wuji nəŋətwoṯe elo nəŋəd̶urwaṯe nəŋənaice Rəmwa ŋaɽrwa. 14 Orn eləŋ gəmajma nəŋəciṯano kaiñ ŋen ŋanṯa Yesu geid̶u wuji e-Loman ləd̶əmiñəniano, nəŋəlwaɽəṯi led̶a ṯa, “Eñoman d̶enəŋ ldəməñe lonto led̶a lëbəd̶ia ŋəmëɽria nṯia elar ṯa ñakeid̶ini eñoman iñi, orn gerṯe e-Loman ləd̶əmiñəniano!”
15 Na Eləŋ Yesu nəŋəmuɽəbiṯi eŋen ṯa, “Ya led̶a ñəŋgi ñagerṯo ŋen ŋəɽijan! Gerṯe ñaŋ pred̶ ñagəmiña ŋənḏəri na ŋəɽiŋgia eneɽa ṯa ñalnaice ŋawa e-Loman ləd̶əmiñəniano? 16 Na wuji igi ged̶ələŋəd̶ia d̶-Ibrayim igi Seṯan yakasəma nṯəlia red̶ na d̶enəŋ nəməñe niɽijin, na gerṯe ŋen ŋaŋəra ṯa gënəŋu aŋəmiñəni eŋen iŋi e-Loman ləd̶əmiñəniano?” 17 Ŋen Yesu gəlwaɽo ṯia led̶a pred̶ ildi ləgciyəma ldirəwano, na led̶a pred̶ ldəməŋërṯi nano kaiñ ŋen ŋanṯa aŋwara na ŋəmëɽria pred̶ gid̶u.
Ŋen ŋəwujənu ŋəŋolwa ŋalkarḏal
(Maṯṯa 13:31-32Margus 4:30-32)
18 Yesu nəŋaṯa, “Ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋarno wande? Walla ṯa igaɽwajid̶ia ŋenŋa ŋəwande? 19 Ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋarno ŋolwa ŋəkarḏal iŋi ŋərresi kaiñ iŋi maje gənəŋ gəkad̶əlo ejənena, na ŋolwa nəŋobəd̶e nəŋəɽeṯe uɽi goɽra kaiñ na ndəfia nelo ṯanəɽaŋo ndreṯia rəlëɽəŋu.”
Ŋen ŋəwujənu ŋud̶əɽi
(Maṯṯa 13:33)
20 Na təŋ Yesu nəŋaṯa, “Igaɽwajid̶ia ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋenŋa ŋəwande? 21 Ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋarno ud̶əɽi igi wuji gəmo nəŋënəci egaicəba igəsafiya iɽijin ṯa aŋəmiñi aicəbano pred̶.”
Ŋen ŋëuwər yiniud̶wano yed̶əməṯia
(Maṯṯa 7:13-14, Maṯṯa 21-23)
22 Ŋen Yesu gəfo ed̶ad̶ gabəṯa alo yi-Ursalim, nəŋəməñe irnuŋ gwaiña ṯaŋërrəŋaid̶u ŋen. 23 Na ed̶a gənəŋ nəŋəmeɽəd̶e ṯa, “Ya Eləŋ led̶a ildi lëbərnia lënəŋulu lətëfr?” Yesu nəŋəlwaɽəṯi ṯa, 24 “Ëndəjeicr ŋen ŋəɽwano ṯa ñënṯi igëuwər yimud̶wano, ŋen ŋanṯa igandəlwaɽəṯia ṯa led̶a lwaiña lid̶i alwonaṯe ləbënṯia orn laber lid̶i aləɽwad̶aṯe ləbënṯia. 25 Ndə ed̶a gerṯo eɽa gətwod̶a nəŋəldanḏe eɽa na ñaŋ ñagid̶i ṯəñaṯuru ndëuwər ṯəñepu ëuwər ṯəñaṯa, ‘Ya eləŋ, gagiṯənde!’ Gënəŋu gid̶i aŋənduɽəbiṯi eŋen aŋaṯa, ‘Egaijəbande ñageṯo ŋga!’ 26 Oro ñagid̶i ñaṯa, ‘Ləgasr na ləgëṯr na agërroŋaid̶u ŋen irnuŋ egaiñ!’ 27 Orn gënəŋu gid̶i aŋaṯa, ‘Igandəlwaɽəṯia ṯa egaŋəbande ñageṯo ŋga. Ŋgaṯəñr nano ya led̶a pred̶ ñəŋgi ñagəbəd̶ia ŋen ŋeicia!’ 28 Đara na d̶əsaṯa eŋad̶ lid̶i aləfeṯe alo yakəl ndə ñagəseicia Ibrayim na Isag na Yagub na anəbiya pred̶ ləfo eŋələŋe ŋə-Rəmwa na ñaŋ ñëɽəni ndëuwər! 29 Led̶a lid̶i alela alo endaləŋgwa na alo endelia na alo ed̶eɽəd̶alo na lid̶i aləse eŋələŋe ŋə-Rəmwa. 30 Đeṯəm led̶a ləmaṯan ildi lənḏurṯu lid̶i alɽeṯe lnëiñua, na led̶a ləmaṯan ildi lnëiñua lid̶i alɽeṯe lənḏurṯu.”
Ŋen Yesu gəbwa aloya yi-Ursalim
(Maṯṯa 23:37-39)
31 Iliga lakəl Alfarisiyin yemaṯan niyela niyeiṯi Yesu ṯa, “Twod̶o alo isi ŋaɽe, ŋen ŋanṯa Iruḏus gwonaṯa gəŋaɽiña.” 32 Yesu nəŋəleiṯi ṯa, “Mbər ñəlwaɽəṯi od̶əlaŋ gakəl ṯa, ‘Đəñid̶i na ulaldiṯano igəmiña nusila neicia na igəbeid̶ia d̶əmwa na ndə ñoman ñəɽo ñiɽijin ŋəmëɽria ŋəlëɽəñi ŋid̶i aŋəɽiñad̶eini. 33 Orn d̶eṯəm egabəla d̶əñid̶i na ulaldiṯano na eloman lwomən ŋen ŋanṯa nabi yero yenəŋ yebaiyəṯia alo yerto, illi alo yi-Ursalim’.
34 “Ya Ursalim, ya Ursalim! Ŋəŋgi agəɽiño alanəbiya na agəməndaiyo led̶a ŋwandraŋa ildi ləd̶weinṯiaŋa! Ñoman ñaɽo mənau egəfo egwonaṯa igərarreid̶ia ñere ñəlaɽəŋa ñi nano ŋen ŋarno waro gərarreid̶ia ləd̶ia enəlde, orn nəŋaned̶e. 35 Seid̶u, eɽa gəlaɽəŋa gaṯëd̶ənialo. Igaŋəlwaɽəṯia ṯa agaber agid̶i ŋaiñəseici təŋ, illi ndə liga leṯo ildi agid̶i ŋaulwaɽe ṯa, ‘Gënəŋu gəbuŋənṯu igi geṯo igirəŋ g-Eləŋ Rəmwa’.”