Buulus gi Maliiṯa
1 A dina mal gilaŋ peth, alliŋa darnu jaziira jiro jina jan Maliiṯa. 2 Ji liji la len ibila gitijo dhuŋuna dhina dhiŋir dhoinyadho; jil mira peth, a jimujijo iga, ŋinena nu kau, a kalo jile. 3 A Buulus wurteje dure liduŋw ŋwulgeta kiga, a lodhor tuya dina ma iga buye, ŋwumitadhe dhoi nono dhuŋun. 4 A dina ma liji la len ibila aŋa kwoiny ibigwa gwina gwike gi dhoi dhuŋun, alabiŋaijiye gweta gweta degen ganu alarnu, Aram kwiji ibigwa gwirinyio dhimar, ŋinena gilaŋinuŋw gi baẖr, gwati gwa dhuŋun dhina dhidhunu galo abrico duŋwmidhe no. 5 Ŋwubi dhudhire dhoi dhuŋun a kowaŋ ida kiga, athuŋw umii ŋiya no. 6 Abi ŋediŋa arnu gwaji gwa mi, i gwan ida ganu gwai; abi dina mal teje je gwortal, athil aŋudhi dhuŋuna dheda dugun dhina dhumeyo ŋiya no, alurle dhuŋuna galo, alarnu ŋeda gwiro kalo geta. 7 Diruiny dijo kalo ibige da kweleny gwa jaziira, gwina gwan Buubliyuus; gwina gwimijuminyi, jigeta ŋirin ŋwamun thiril dhuŋun dhai dhuŋun dhina dhiŋir. 8 A babo gwa Buubliyuus umi ẖumma ŋwiyaŋ ŋina; a Buulus uni dugun, ŋwabiŋaijo Kaloŋa, ŋwungeta dhoi alaŋ, ŋwiŋiriye nono. 9 A dina ma dhuŋun ibidha uthi je ganu, a liji liter ila ko lina luthi gumiye la jaziira, aliŋirini nono. 10 Ji liji ibila neye neye gwai gwoinyadho; a dina manela, jilgitijo ŋida peth ŋina ŋibupanalo gi felluuka ganu.
Alela manaŋ felluuka gwai gi Ruumiya
11 A dina ma luwa ro thiril anela felluuka gwai gwa Iskandariiya, gwina gwuthi ⓐalaama kwereny gwina gwan Al Jauwaza, gwina gwijo jaziira ŋwamun ŋwa ko. 12 Anobani gi Siraakuusa, anajalo mine ŋwamun thiril. 13 A mine anurle galo anobani gi Riiqiyuun; a ma lamun letipo erna a karun ga januub are, a gi lamun lina liro nimra ram anobani gi Buuṯiyuuli. 14 Kalo gina gibujanana limega, jilbupe dana jalo degen ŋwamun kworoŋo‐thiril; a minoŋ anobani gi Ruumiya. 15 A mine dina ma limega diŋini dhuŋuna dhan anaŋa, alila danalbudhe gi Fuurun Abbiyuus a Thalata al H̱awaanit. A dina mal Buulus aŋa, ŋwaici Kaloŋa shukran, ŋwubur nono. 16 A dina manobani gi Ruumiya, a zabith dhedha kwelenya gwa ejigur maẖaabiis, albabrico Buulusuŋw ŋwujalo cucun ejigur yai ina yethadho.
Buulus gwaŋajo Yahuud lina lathije Ruumiya dhuŋuna dhuŋun
17 A ma ŋwamun thiril erna a Buulus urnie lelenya la Yahuud dilauradha liduŋw; a dina malauradha liduŋw, ŋwulaicinu, Liji lai lina liro limega, nyi gwati gwupijo lijo dhuŋuna dheda dhina dhike, i nyi gwati gwimapai dhuŋuna dheda dhina dhike gi dhuŋun dhina dhuthi baboŋa lega no, nyibidhedhini gi doi ganu da Ruumaaniyiin gi Urushaliim gwigukinu. 18 A dina minyil othaije galo alari linyi guda galo, ŋinena athi dhuŋun jo diginy dheda dhadhai no. 19 Abi dina ma Yahuud abiŋi dhuŋuna dhina dhike gi dhuŋun ibidha, nyibupe gwuleny dinygeta dhuŋuna dhiny gi je ganu ja Ges̱ar; athinyuthi dhuŋuna dhina dhadhiny abiŋaijo lijo liny no. 20 Gi dhuŋun ibidha ŋajibupe dajaŋa a ŋajabiŋaijo darnu gi dhuŋun dha dhunijo gwa Israayiil nyi gwigukinu jijir jai ibija. 21 Albaicinu, Anaŋa lati gabe luthina jawaabaat gi Yahuudiiya jan ŋa, i kwiji gweda gi limega ganu gwati gwimila a jabiŋaijo, i ŋwabiŋi dhuŋuna dheda dhan ŋa dhina dhike no. 22 Abi anaŋa larnu dhuŋun dhiŋir daguri dana diŋini dhuŋuna duguŋa dhina dharaŋadhai; ŋinena liŋidhana darnu kalo peth liji lathabiŋa dhuŋuna dhina dhike gi liji ibila.
23 A dina malgitijo lamun lina liŋir, alela dugun loinyadho kalo gina gathuŋwunje; ŋwulabiŋaijo ŋwulaŋajo dhuŋuna ŋwuro shaahid gwa dhuŋun dha gidhila ga Kalo, ŋwari luŋwulabrico aluminyi dhuŋuna dhan Yasuuⓐ gi dhuŋun dha naamuus gwa Muusa a dha nebiŋa, ro bigunu gile galo di a kalo ro ŋibilbil. 24 A coŋ uminyi dhuŋuna dhina dhabiŋuŋw, athibi coŋ uminyu no. 25 A dina mathil aicaijiyo dhuŋuna liduŋw letipo no, albai galo, dina ma Buulus abiŋi dhuŋuna dhetipo dhina dharnu, Dhigirim dhina Dhiŋir dhabiŋaijo baboŋaije lega dhuŋuna momaŋ Ishaⓐya gwai gwina gwiro nebi, 26 ŋwarnu, Idhi gi liji ibila, ŋalaici, Didiŋini nyaŋa laji ladiŋini, abi dhati dhanyaliŋa no; a daŋa nyaŋa laji laŋa, a dhati dhanyaliŋa no. 27 Ŋinena bur dugor da liji ibila, a nyuni nyegen rimi ganu didiŋini, a je jegen luthini; i udubidi ŋediŋa luthi ŋoma ladaŋa galo je jai jegen, a luthi ŋoma ladiŋini nyuni nyai nyegen, a luthi ŋoma alliŋa dugor dai degen, alurle dugore galo degen, a linyil iŋiriye nono. 28 Abricul dhuŋuna ibidha ŋwuliŋini dagalo ganu, darnu gilaŋ gwa Kalo gwima ukejina gi Liumam, a ŋediŋa laji ladiŋini. 29 A dina muŋwabiŋi dhuŋuna ibidha, a Yahuud ela alabiŋaijiye gwuleny degen ganu.
30 A Buulus je gi dunu gwina gwajiriyuŋw jidhileo ram, athuŋw uminyi lijo peth lina lathuni dugun, 31 athuŋwul abiŋaijo gidhila gai ga Kalo, a athuŋwul alimiye dhuŋuna dhan Kweleny gwina gwan Yasuuⓐ al Masiiẖ, re gwai ganu peth, athi kwiji gweda ekajo no.
Ŋen Bulus gəfo alo yi-Maləṯa
1 Orn ndə ñagëbərəd̶ənu pred̶ d̶əge nəñaləŋete ṯa ñagafo alo isei yaɽo jəsira yibërnia jəsira Maləṯa. 2 Na led̶a lalo isi ləgiyacənde ŋəbaiya nano kaiñ ŋen ŋanṯa lurətaiṯənde isia na ldəndəŋënṯi pred̶, ŋen ŋanṯa rəmwa rad̶ənia na alo yamole. 3 Na Bulus nəŋəmame oṯia gərresi nəŋəlëɽi isia na rəmwa reicia ŋəsia ndrəməñe egoṯe ŋen ŋanṯa rəd̶əñia aŋal gisia, ndrəmase d̶əŋ. 4 Ndə led̶a lalo ləseicu rəmwa rëndud̶əma ndrəmëpwaṯi d̶əŋ ldaṯa, “Đeṯəm maje igi gaɽiñad̶o. Gëbərnu eŋau orn ŋen ŋəd̶urwaṯo ŋaned̶əma gəməṯia.” 5 Orn Bulus nəŋəfərijəd̶i rəmwara isia na ŋen nəŋerṯe ŋeṯəma nano ŋənəŋ ŋeicia. 6 Led̶a ṯalṯurṯu ŋen ṯa lanwana Bulus gəmamənia aŋəno walla aŋiɽi aŋaiye taltal, orn ndə ləṯurṯia liga lwalano ldəseici ŋen ŋero ŋeṯəma nano ŋənəŋ ŋeicia ldəməlëd̶i ŋen eŋen ldaṯa ṯa, “Gënəŋu gaɽo rəmwa!”
7 Na alo isi ṯwaiñ alo yafo yenəŋ yiwad̶ənu yeləŋ gəjəsira igi gəbërnia Bublius, gamənde nəŋəndrəmoṯe ŋopia ñoman ñiɽijin. 8 Na eṯen Bublius gafo gwuma gubwa pid̶ aŋəno na gurəd̶a ŋəfəni, na Bulus nəŋəmaɽe nano nəŋəṯurṯi Rəmwa nəŋəmëɽi rəŋ nano nəŋəmeid̶i. 9 Ndə ŋen ŋid̶ənu iŋi, led̶a pred̶ ildi ləjəsira lwuma leṯo ldeid̶ini. 10 Na ldəndənaice laŋge lwaiña na ndə ñagətwod̶o ldəndəkëɽəti laŋge id̶əpundr garno ñagəlwonaṯa.
Ŋen led̶a lətwod̶o alo yi-Maləṯa ldərəmaṯe alo yi-Rumiya
11 Ndə nubwa nəŋgaṯo niɽijin nəñatwod̶e id̶əpundr d̶ənəŋ d̶alo yi-Skandriya id̶i d̶əfo alo yi-Maləṯa liga lobəd̶aiya, id̶i d̶erṯo sura nëiñua yibërnia “Lorəba ildi ləɽo Yeŋor.” 12 Nəñarəmaṯe alo yibërnia Sirakusa nəñaɽaŋe tu ñoman ñiɽijin. 13 Na nəñatwod̶a təŋ nəñad̶aid̶e alo nəñarəmaṯe alo yi-Rigiyun, na ndə loman ləŋgaṯo lonto d̶əbera nḏətwod̶e d̶əɽe d̶əndaləŋgwa, na eloman leṯeɽe gwomən nəñeṯa alo yi-Buṯuyuli. 14 Alo isei ñagəfid̶u led̶a ildi lëndu ŋen ŋə-Rəmwa nṯia nəñarəmaṯe alo yi-Rumiya. 15 Ndə led̶a lëndu ŋen alo yi-Rumiya ləno ŋen ṯa ñageṯo, ldela nwaldaŋ alo yanṯa asuk y-Abiyus na alo y-Alkurnug iɽijin ṯa ñopəd̶aid̶əlda. Ndə Bulus gənwanəlo nəŋërṯi Rəmwa nano na nəŋëɽəni d̶əñano.
Ŋen Bulus gəlwaɽəṯu Alyawuḏ alo yi-Rumiya
16 Ndə ñageṯo alo yi-Rumiya eləŋ gaskari nəŋgiṯi Bulus ṯa aŋəɽaŋe aləsoŋ askariya yenəŋ isi yemarəmoṯwa.
17 Ndə ñoman ñəŋgaṯo ñiɽijin Bulus nəŋundəd̶i led̶a ildi loɽra eŋen ŋ-Alyawuḏ, na ndə lərraid̶o d̶əge Bulus nəŋəleiṯi ṯa, “Lorldaiñ, egero igəbəd̶ia ŋen ŋeicia ŋənəŋ eled̶a walla ig-Alganun yebapande ildëndr ləpənde, orn igëndənu na iganeinu Romaniyin alo yi-Ursalim. 18 Ndə linḏeiciñi lafo lwonaṯa ṯa aləñebəri ŋen ŋanṯa lero ləfid̶a ŋen ŋənəŋ ŋerṯo orəbano ŋəŋəɽaiñ eŋen ŋəlëɽəñi. 19 Orn ndə Alyawuḏ yened̶o niyaṯa, yinḏeini egələŋ goɽra gə-Roma, orn egero egəberṯia ŋen ŋənəŋ ṯa igəsikia led̶a əllëɽəñi. 20 Eŋen iŋi igundəd̶ənde ṯa alɽwatr, ŋen ŋanṯa fəŋen iŋi ŋəd̶əṯurṯia d̶-Israyil igëndeinau urid̶aga igi.”
21 Na lënəŋulu ldəmeiṯi ṯa, “Ñagero ñagəneinia ad̶am gənəŋ galo Yuḏiya eŋen ŋəlaɽəŋa na led̶a lero lənəŋ tu ləlwaɽo ŋen ŋeicia ŋəlaɽəŋa. 22 Orn ñagwonaṯa ṯa ñagaŋanaṯa ŋen iŋi agëndu, ŋen ŋanṯa ñagaləŋeṯo ṯa alo pred̶ led̶a laɽwata lageiyo ŋen iŋi ṯa ageled̶a laŋga.”
23 Na ndə lëɽəṯəma liga d̶əge ldəmeṯa nano lwaiña alo isi gəfau. Na Bulus nəŋəlërrəŋaici ŋen iŋi ëd̶əñëd̶əñin nəŋələɽwatiṯi ŋen ŋəŋələŋe ŋə-Rəmwa na nəŋələbece eŋen ŋə-Yesu ŋenŋa ŋ-Alganun yi-Musa na ŋalanəbiya. 24 Na ləmaṯan ldəŋënṯi ŋen ŋəlëɽəŋu gəlwaɽo na ləmaṯan lderṯe ləbëndia ŋen. 25 Nṯia ldəd̶aŋe lero ɽrreid̶ia ŋen. Bulus gafo galwaɽəṯəlo ananoŋ ŋen ŋonto təŋ ṯa, “Usila Gətəɽe galwaɽo ŋopia ŋen gəlwaɽəṯu eṯalanda ŋen nabiya Isaiya, 26 gaṯa, ‘Mbu eled̶a ŋalwaɽəṯi ṯa,
Ñagid̶i ñane oro ñerṯe ñagələŋeṯa,
ñagid̶i ñaseid̶i isiya oro ñerṯe ñagəseid̶ia.
27 Ŋen ŋanṯa ŋəṯəɽa ŋəled̶a ildi ŋaɽo təgətəg
na laɽo ndul
na laldanḏeinu isi
ṯa alerṯe ləseid̶ia isiya
na ṯa alerṯe lənna nënəñiana
na ṯa alerṯe lələŋeṯa eŋəṯəɽa
na ṯa yerṯe igəleid̶ia’.
28 “Na ləŋinr nano ṯa, d̶ëbəria id̶i d̶ə-Rəmwa d̶əd̶weinṯu led̶a gerṯe laɽo Alyawuḏ, na lënəŋulu lid̶i alne.” ( 29 Na ndə gəlwaɽo ṯia Alyawuḏ nəməñe ṯalukuɽəbijəd̶əṯu ŋen ŋwaiña ldəɽo!)
Ŋen ŋənḏurṯu
30 Na Bulus nəŋəɽaŋe alo isi nṯəlia nəɽijan na gafo gananaid̶ia gərus bəɽaŋ yeɽa igi gënəŋu gəɽaŋau, gaŋërṯu led̶a nano ildi pred̶ ləmerldeṯa nano, 31 nəŋəlërrəŋaici ŋen ŋəŋələŋe ŋə-Rəmwa na ŋ-Eləŋ Yesu Almasiya ŋəd̶aiña ŋero na gëbərainialo.