1 Al Buulus teje je gi juriya, ŋwarnu, Liji lai lina liro limega, nyi gwathije gi je ganu ja Kalo dhugor dhai dhina dhiŋir di gi lamun ibila. 2 Abi H̱anaaniiya gwina gwiro kweleny gwa gusus abiŋaijo ŋediŋaije lina lidhunudhi githo dugun dilpi ŋwinyu ganu ŋwuŋun. 3 A Buulus abiŋaijo ŋwaici, Kalo gaŋapi, kwaribainy gwai gwina gwipidho ŋidoro ŋai, ŋinena jaŋa galo dinyakimiye gi dhuŋun dha naamuus, ŋa babiŋaijo lijo dinyilpi dhuŋun dhai dhina dhati dhiro dha naamuus no. 4 A lina lidhunudhi githo arnu, Ŋa gwilui kwelenya gwa gusus ga Kalo a? 5 A Buulus arnu, Limega lai, nyi gwati gwiliŋidhi darnu ŋeda gwiro kweleny gwa gusus no; ŋinena ulinuŋw darnu, Athathaŋa abiŋudhi dhuŋuna dhina dhike di kweleny gwa liji luŋa no. 6 A dina ma Buulus liŋa darnu gidhiria degen ganu giro S̱adduugiyiin a giter giro Farriisiyiin, ŋwure gwula gi juriya ganu ŋwarnu, Liji lai lina liro limega, nyi gwiro Farriisi, a nyiro ŋari ŋa Farriisi; a nyi gwukimini gi dhuŋun dha dhunijo gwa dire dai gwa liji lina laio. 7 A dina muŋwabiŋi minoŋ, a Farriisiyiin a S̱adduugiyiin abiŋaijiye gwuleny; a juriya guginudhe ganu ŋwuduŋw ram. 8 Ŋinena athi S̱adduugiyiin arnu dire dai gwati, i malaak, i dhigirim no; athibi Farriisiyiin teje galo aluminyi darnu dhuŋun ibidha peth dho. 9 Alure gwula gwuleny; a jathib ja liji lina liro Farriisiyiin direlaŋ alabiŋi gwuleny alarnu, Anaŋa lati libujo dhuŋuna dheda dhina dhike kwiji ibigwa no, abi ada gwima dhigirim abiŋaijo i malaak, athijabrico danapai ŋoŋora Kalo ŋalai no. 10 A dina ma liji kadhe gwuleny, a komandaan dhenya darnu lurta Buulusuŋw ganu, ŋwudhedha ejigur amr diluleje galo dilapai ŋoma ŋai degen ganu, algwela gi maⓐshkar. 11 A bigunu keraga galo a Kweleny dhunejo galo ŋwarnu, Buulus gwai, iŋirii dhugore, ŋinena maŋa ro shaahid gi dhuŋun dhiny gi Urushaliim, a minoŋ gwiŋir daŋaro shaahid gwiny gi Ruumiya ko.
Dhuŋun dha Yahuud dhina dhuthi ŋwujimiya ganu di Buulus
12 A dina ma kalo ure, a Yahuud coŋ auradhe liduŋw, algeta dhuŋuna dhetipo algukini ẖarram gwai alarnu anaŋa lati leny i leye kwereny nanaŋ anaŋa lati limarinya Buulusuŋw no. 13 A liji lina ligukinu ẖalaf gwai ibigwa loinyadhanu gi dure‐ram. 14 Alela di kweleny gwa gusus a shiyuuk, alarnu, Anaŋa limaguke lidom luri ẖarram gwai darnu anaŋa lati laŋila ŋida ŋeda kwereny nanaŋ anaŋa lati limarinya Buulusuŋw no. 15 Abi ŋinena nyaŋa liji lai la juriya abiŋaijul komandaanuŋw daji uludhijo galo bigunu, gwiro ŋinena nyaŋa libupo danya othaije galo gwoinyadhanu momaŋ gi dhuŋun dhina dhapuŋw, abi anaŋa laje momaŋ dana rinya kwereny nanaŋ gwati gwidogadhi githo no. 16 Abi ŋari ŋa megen gwa Buulusŋa gwina gwiro ŋera diŋini darnu aldhunejo, ŋwela ŋwuni gi maⓐshkar, ŋwabiŋaijo Buulusuŋw. 17 A Buulus urnie gweta gwa zabithŋa, ŋwaicinu, Udhi kamilai ibiga di komandaan, ŋinena uthuŋw dhuŋuna dheta dhina dhadhuŋwdhai abiŋaijo. 18 Ŋwodha, ŋwugwela di komandaan, ŋwarnu, Buulus gwina gwiro maẖbuus gwurniiny, nyothaije galo dinyodha kamilai ibiga duguŋa, a ŋeda gwuthi dhuŋuna dheta dhaŋa abiŋaijo. 19 A komandaan mutha gi dhoi, ŋwodhadha ter, ŋwothaije galo ŋwaici, Aŋ gwiro gwina gwuthaŋa gwina gwadhinygwai abiŋaijo? 20 Ŋwarnu, Yahuud limaguke dhuŋuna dhetipo daŋalothaije galo daŋal uludhijo Buulusuŋw galo bigunu gi juriya, gwiro ŋinena libupo dildiŋini dhuŋuna dhan ŋeda momaŋ gwoinyadhanu. 21 Athaŋal uminyejo dhuŋuna dhegen no; ŋinena dhunijo liji loinyadhanu gi dure‐ram lina ligukinu ẖarram gwai darnu lati leny i leye kwereny nanaŋ gwati gwirinyiilo no; ŋinena ŋediŋa la lijo galo momaŋ, lidhunijo dhuŋuna dhina dhaŋa dhare. 22 A komandaan abrico kamilai ŋwela, ŋwabiŋaijo ŋwaici, Athaŋa abiŋaijo kwijo gweda darnu ŋa gwiminyi aŋajo dhuŋuna ibidha no.
Buulus gwukejinu gi Ges̱ariiya
23 Ŋwurnie zabithŋaije ram dugun ŋwulaici, Dhunejul ejigur miiyten saaⓐa thudhina‐kworoŋo gile, a ejigur ya limurtha dure‐thiril‐a‐die, a ejigur ya nyire miiyten, alela gi Ges̱ariiya; 24 alapa dhola dinalije Buulusuŋw alaŋ, alobaniye momaŋ di Fiiliks gwina gwiro mudiir. 25 Ŋwule jawaab jiro minoŋ. 26 Kuluudiyuus Liisiyaas gwukejo salaam di saⓐadat al mudiir gwina gwan Fiiliks. 27 Yahuud limuthi kwijo ibigwa alari gwalrinya, nyibela ejigur yai anubira degen, ŋinena minyi liŋa darnu gwiro kwiji gwa Ruumiya. 28 Nyari gwaliŋa dhuŋuna dhina dhabiŋudhildhai dugun, nyodhadha gi juriya jegen. 29 Nyibuje darnu labiŋudhi dugun gi dhuŋun dha naamuus gwegen, athibi dhuŋun dhina dhaudhi dhadhi rinya i dhadhi gukini bujinu dugun no. 30 A dina minyi liŋa dhuŋuna dhina dhuthi ŋwujimiya ganu dhina dhuthi Yahuud dhan kwiji ibigwa, nyukeja ŋeduŋw kaija ibige duguŋa, nyidhedha lijo lina labiŋudhi dugun amr ko daŋal abiŋaijo gi je ganu juŋa dhuŋuna dhina dhabiŋudhilo dugun. Jo gwiŋir. 31 A ejigur apai Buulusuŋw, gwiro ŋinena apina amr, algwela gile gi Antibaatriis. 32 A bigunu a ŋediŋa aura gi maⓐshkar, alabrico ejigur ya limurtha alela ŋeda ŋalai. 33 A ŋediŋa dina maluni Ges̱ariiya, aldhedha mudiiruŋw jawaab, aldhuneje Buulusuŋw dugun ko. 34 A dina ma mudiir abiŋaijo jawaab, ŋwothaije galo muduuriiya gwai gwuŋun. A dina muŋwliŋa darnu gwa Kiiliikiiya; 35 ŋwarnu, Nyi gwaji gwaŋa deŋinaijo maji ma liji ila ko lina labiŋudhaŋana. Ŋwuldhedha amr dildima gi dunu gwa ẖukm gwa Hiiruudus.
1 Na Bulus ṯaŋwondaṯo nələŋ isiano kaiñ ini nərarraid̶ia nəŋaṯa, “Ya lordaiñ, egafo Rəmwa nëiñua araga gətəɽe jaica na d̶əñid̶i məldin.” 2 Na eləŋ goɽra gəkana gəbërnia Ananiya nəŋəlwaɽəṯi led̶a ildi ləd̶urəma nano ṯa aləmabuɽwaṯe ëiñua. 3 Oro Bulus nəŋəmeiṯi ṯa, “Rəmwa rid̶i araŋëpwi aganəŋa, agarno uṯa gətaŋa igi gəbəlid̶ənu ŋawa nano ŋəbəjo. Agaṯa agaiñakamia eŋen ŋ-Alganun orn ṯaŋaɽwatiṯu led̶a ṯa aliñəpwi ŋen iŋi Alganun yened̶o?” 4 Na ildi ləd̶əru ldaṯa, “Agawara eləŋ goɽra gəkana gə-Rəmwa?” 5 Na Bulus nəŋaṯa, “Egaijəba lorldaiñ ṯa fəŋu gəɽo eləŋ goɽra gəkana, ŋen ŋanṯa ŋen ŋəwërd̶ənu ṯa, ‘Ŋerṯe agaboŋa eləŋ gəled̶a əllaɽəŋa’.”
6 Orn ndə Bulus galəŋeṯo ṯa led̶a ləmaṯan laɽo Asaḏḏugiyin, na ləmaṯan laɽo Alfarisiyini nəŋəraice olia enələŋ ini nərarraid̶o nəŋaṯa, “Lorldaiñ, egaɽo Farisi ig-Alfarisiyin, na iginḏeinia d̶iñəd̶i eŋen ləgəṯurṯiar ṯa led̶a laiyo lid̶i altwod̶e!” 7 Orn ndə gəlwaɽo ṯia d̶əge ŋen ŋatwod̶o ŋwaiña eled̶a ləɽo Alfarisiyin na Asaḏḏugiyin na led̶a ldakarnəd̶iano. 8 (Ŋen ŋanṯa Asaḏḏugiyin labaṯa ṯa d̶ətwod̶a eŋəɽaiñ d̶ero na malaiyəka d̶ero na usila gero, orn Alfarisiyin yëndu ŋen iŋi pred̶.) 9 Oro ŋen ŋatwod̶o ŋwaiña ŋeicia d̶əge na led̶a ləmaṯan l-Alfarisiyin ildi ləbërrəŋaid̶ia ŋen ŋ-Alganun latwod̶o leiciano ldaṯa “Ñagero ñagəfid̶a ŋen ŋeicia ŋənəŋ emaje igi. Ndə usila walla malaiyəka d̶əlwaɽəṯəma ŋen, fəwandəgi təŋ?” 10 Na ndə ŋen ŋətwod̶o ŋubwa kaiñ d̶əge eləŋ goɽra gaskari nəŋəd̶əñiṯalo ṯa aŋgaica led̶a aləgələd̶e Bulus ano, na nəŋəlwaɽəṯi askari ṯa aiyirəwa aiyape Bulus eled̶a iligano aiyamaiyeṯa egwaŋ eɽa gaskari.
11 Na uləŋgiano Eləŋ Yesu nəŋəd̶uri Bulus nano nəŋəmeiṯi ṯa, “Ëɽənu d̶əñano ŋen ŋanṯa garno agəɽwato ŋen ŋəlëɽəñi alo yi-Ursalim d̶eṯəm, agid̶i ŋaɽeṯe d̶aməd̶aṯa d̶əlëɽəñi alo yi-Rumiya com.”
Ŋen Alyawuḏ yëɽu ŋen yageiya Bulus
12 Ndə ëd̶əñin gəɽo Alyawuḏ yemaṯan yarreid̶u ŋen niyëndəni bəɽan eŋen d̶aləfiad̶a, yaṯa ṯa yaber yesa walla yiṯia kwai kwai illi ndə yeɽiño Bulus. 13 Led̶a ildi ləlwaɽo ṯia laməñaṯo ered̶ia marldwan. 14 Na ldabəṯa nələŋ nano nəkana na led̶a nano loɽra ldaṯa, “Ñagëndənu bəɽan kaiñ eŋen d̶aləfiad̶a ṯa ñagaber ñagənaṯa ŋəsa ŋənəŋ kwai kwai illi ndə ñagəɽiño Bulus. 15 Nṯia ñaŋ na nələŋ com ini nərarraid̶ia, lwaɽəṯr eləŋ goɽra gaskari aŋəndeṯa nano Bulusga garno ṯa ñagwonaṯa ñagabinḏeicia ŋen ŋəlëɽəŋu ŋopia. Na nanda ñagaṯoɽaṯo ŋen ṯa ñagid̶i ñamaɽiñe ndə gəfo ed̶ad̶ gəmulu gəndrəmaṯa nano.”
16 Na id̶ia gorəba gəɽəbwa gə-Bulus nəŋəne ŋen eŋen nəgabəṯa alo yaskari nəŋënṯi cgwaŋ nəŋəlwaɽəṯi Bulus. 17 Na Bulus nəŋundəd̶i eləŋ gənəŋ gaskan nəŋəmeiṯi ṯa, “Mo ëd̶əmwa igi ŋamaiyeɽe eləŋ nano goɽra gaskari ŋen ŋanṯa gerṯo ŋen gwonaṯa gəmalwaɽəṯia.” 18 Nṯia nəŋəmaiyeɽe eləŋ nano nəŋaṯa, “Bulus igi gëndənu gundəd̶iñi ṯa yela ed̶əmwaga igi ŋen ŋanṯa gerṯo ŋen ŋənəŋ gwonaṯa gəŋalwaɽəṯia.” 19 Na eləŋ goɽra gaskari nəŋëndi ëd̶əmwa ed̶əŋ nəŋamaiyeɽe aləsoŋ nəŋəmeiṯi ṯa, “Ŋen ŋanṯau agwonaṯa agəñəlwaɽəṯia?” 20 Na ëd̶əmwa gaṯa, “Alyawuḏ yarreid̶u ŋen ldəɽo ṯa aiŋeɽəd̶e ṯa ŋaɽe Bulusga enələŋ ini nərarraid̶ia eṯeɽe, garno ṯa ywonaṯa yəbindeicia ŋen ŋəlëɽəŋu ŋopia. 21 Orn ŋerṯe aganna ŋen eŋen, ŋen ŋanṯa Alyawuḏ ywaiña yeməñaṯo ered̶ia marldwan yimaɽəŋəṯia ŋen ŋanṯa yaləfe bəɽan eŋen ṯa yaber yesa walla yiṯia kwai kwai illi ndə yeɽiño Bulus, na d̶əñid̶i yaṯuɽəd̶einu alo yaṯurṯia olia gəlaɽəŋa.” 22 Nṯia eləŋ nəŋəŋgiṯi ëd̶əmwa ṯa aŋəɽe orn nəŋəmeiṯi ṯa, “Gerṯe agəlwaɽəṯia ed̶a gənəŋ ṯa agalwaɽəṯiñi ŋen iŋi.”
Ŋen Bulus gəd̶weinṯu eləŋ Filiks
23 Eləŋ goɽra gaskari nəŋundəd̶i nələŋ nəɽijan naskari nəŋəleiṯi ṯa, “Uləŋgi igi garno sa d̶enəŋ nəməñe marldwan ṯoɽəd̶aṯr askari alo miyya eɽijan, na isi yenəmərṯa ered̶ia d̶enəŋ nalo ered̶ia gəɽijan, na isi eñarlda miyya eɽijan ṯa aiyəɽe alo yi-Gaisariya. 24 Na com mar nəmərṯa nəmaṯan ŋen ŋanṯa Bulus aŋabworṯe, ñəmaiyeɽe ŋopia eləŋ Filiks nano.” 25 Nəŋəwërd̶i ad̶am ŋen ŋəɽo ṯia,
26 “Fiñi Kuludius Lisias egeɽəd̶iaŋa kaiñ, ya eləŋ goɽra Filiks. 27 Alyawuḏ yëndu maje igi ywonaṯa yemaɽiña, na egano ṯa maje igi gaɽo Romani neleṯa nano askariya nimëbəri. 28 Na egafo egwonaṯa egaləŋeṯa ŋen ṯa yasəkima ed̶a, nṯia nemaiyeɽe nələŋ nano enen ini nərarraid̶ia. 29 Na igafid̶u ŋen ṯa yasəkima eŋen ŋ-Alganun esen, orn gerṯe ŋen iŋi ŋaɽwad̶aṯa ŋəma ŋəɽaiñ walla d̶ëndənia. 30 Na ndə egəno ŋen ṯa Alyawuḏ yarreid̶u ŋen ŋamageiya ṯa aiyəmaɽiñe niŋamad̶weiṯia taltal, na igalwaɽəṯu led̶a ildi ləsəkima ṯa alela aləŋalwaɽəṯi ŋen iŋi lwonaṯa lamasəkiau.”
31 Nṯia askari niyəme Bulus nemaiyeɽe uləŋgi ŋen ŋarno ilwaɽənṯu alo y-Anṯibaṯirs. 32 Na eloman leṯeɽe askari yemaṯan nəyoɽəbaṯe alo esen, na niyəŋgiṯi isi yerṯo nəmərṯa niyabəla Bulusga. 33 Ndə yerəmaṯo alo yi-Gaisariya nenaice eləŋ ad̶am nemanaice Bulus com. 34 Ndə gëgəri ad̶am nəŋeɽəd̶e Bulus ṯa fə irnuŋ gaŋga d̶urri gəlëɽəŋu. Ndə gələŋeṯo ṯa Bulus galo yi-Kilild̶ya, 35 nəŋaṯa, “Igid̶i eŋanaṯe ŋen com ndə led̶a leṯo ildi ləsəkiaŋa.” Na nəŋəlwaɽəṯi askari ṯa aiyerəmad̶waṯe Bulus egeɽa g-Iruḏus.