Buṯrusŋa Karniiliyuus gwai
1 A kwiji gweta je gi Ges̱ariiya gwan Karniiliyuus, gwina gwiro zabith gwa orṯa ina yan orṯa ya Iṯaaliiya, 2 gwiro kwiji gwiŋir, athil dhenya Kaloŋa liji lai la dunu gwuŋun peth, athuŋw dhedha lijo ŋida ŋoinyadho tur, athuŋw abiŋaijo Kaloŋa ŋwamun peth. 3 A ŋwaŋa galo momaŋ dhuŋuna dhina dhiro ŋinena dhiŋidi gi saaⓐa jaro ŋinena thiril kera galo malaak gwa Kalo duni dugun ŋwaicinu, Karniiliyuus gwai. 4 A dina tejuŋw je a ŋidheny uni dugun; ŋwarnu, Kweleny gwai, aŋ gwiro? Ŋwubaicinu, Abiŋaije Kaloŋa gwuŋa a dhuŋun dhina dhuthaŋa dhadhi dhedha lijo ŋida tur dhimalidha gi je ganu ja Kalo a dhaŋidhanuŋw. 5 A ŋinena ukejo lijo gi Yaafa durnia gweta gwina gwan Simⓐaan gwina gwuthi jiriny jiter jan Buṯrus; 6 gwo gwijil galo Simⓐaan gwai gwina gwathapai ŋiro ŋadhideye jurna, gwina gwuthi duna kimumu nono ga baẖr, a ŋeda gwaji gwaŋaŋajo aŋ gwina gwiŋir daŋa apai. 7 A dina ma malaak ela gwina gwabiŋaijo Karniiliyuusuŋw, a Karniiliyuus urnie jadham juŋun ram ja dunu, a ejigur yeta ina iŋir ya ejigur ina yathupijo ŋiro gigina; 8 ŋwulabiŋaijo dhuŋuna ibidha peth, ŋwulukeje gi Yaafa.
9 A bigunu, dina idhilo gi dhai dina maljaijo mediina githo, a Buṯrus alo gi dhoda alaŋ dha dunu duŋwabiŋaijo Kaloŋa, saaⓐa jiro ŋinena die‐a‐ram kaŋin ganu. 10 A jamu eny ganu gwuleny ŋwari gweny; abi dina malgitijo ŋida momaŋ ŋa dheny, ŋwuthi gimirala gi je ganu juŋun, 11 ŋwaŋa Sama diŋeadhini ganu, a kwoŋ gweta ula dugun, gwiro ŋinena malaaya gwina gwipa, gwigukinu gi ŋwubil kworoŋo, ŋwuludha kwiyaŋ. 12 An dhola je ganu peth dha gidhila, a owaŋ, a ŋidi ŋina ŋathelila galo nyari nyai kwiyaŋ, a nyira nya Sama. 13 A ŋwal ula dugun alaicinu, Buṯrus gwai, diro; dhugo, a ŋeny. 14 Abi Buṯrus arnu, Oo, Kweleny gwai, nyi gwati gweny kwoiny gwetipo gwina gwati gwiŋir deny i gwina gwiro ŋirle gatur no. 15 A ŋwal ula dugun manaŋ ŋwamun ganu ram ŋwarnu, Ŋidi ŋina ŋijuriyilo Kalo, athaŋa arnu ŋiro ŋirle no. 16 An dhuŋun ibidha je ŋwamun ganu thiril dhiro minoŋ, a kwoŋ ibigwa alo gi Sama manaŋ.
17 A dina alidhi Buṯrus galo dir gi gwidom gwuŋun ŋwarnu dhuŋun dhiro dhaŋ dha dhuŋun ibidha dhina dhiro ŋinena dhiŋidi dhina dhaŋudhiny, a liji lina lukejilo Karniiliyuus othaije lijo galo dunu gwai gwa Simⓐaan, aldhuna kour, 18 alurnie, alothaije galo alarnu, Simⓐaan gwina gwan Buṯrus gwathije mina a? 19 A dina jo Buṯrus direye je galo gi dhuŋun dha dhuŋun dhina dhiro ŋinena dhiŋidi dhina dhaŋinu dugun, a Dhigirim aicinu, Aŋadhi, liji thiril lo libupaŋa. 20 Abi diro ŋule, nyalela, athaŋa dhenyo gi ŋidi ŋeda no; lukejinyilo. 21 A Buṯrus ule gi liji lina lukejilo Karniiliyuus dugun; ŋwulaici, Nyi gwiro gwina gwibupanya; dhuŋun dhiro dhaŋ dhina dhiludhanyana? 22 Alaicinu, Karniiliyuus gwina gwiro zabith, gwina gwiro kwiji gwiŋir gwina gwathidhenya Kaloŋa, gwina gwuthi shahaada gwina gwiŋir gi liji peth lina liro Yahuud, gwabiŋaijo Kalo malaak gwai gwina gwiŋir didirel daŋa odhadha dunu dugun, duŋwdiŋini dhuŋuna duguŋa. 23 Ŋwulodhadha kiru, ŋwulgeta ŋirin. A bigunu allela Buṯrus ŋalai, a liji coŋ gi limegen lina lathije gi Yaafa aligwudhie. 24 A bigunu gweda aluni gi Ges̱ariiya, albi Karniiliyuus dhunijo, ŋwurnie lijo luŋun a limedhigen a liji lina lathil lai jaijiye galo liduŋw. 25 A dina ma Buṯrus uni, albudhe Karniiliyuus gwai, a Karniiliyuus ide ŋwora ganu dugun, ŋworthadha. 26 Abi Buṯrus direjalaŋ, ŋwaici, Diro; nyi ko gwiro kwiji. 27 A dina muŋw uni alje dilgwai abiŋi, ŋwubuje lijo loinyadho lauradho liduŋw; 28 ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Nyaŋa liliŋidhi darnu dhuŋun dhati dhaudhi gi dhuŋun dha naamuus di kwiji gwina gwiro Yahuudi dilaicaijiye liduŋw kwiji gwai gwa gabiila giter i duŋwela dugun no; abi nyi Kalo gaŋajiny darnu nyi gwati gwarnu kwiji gweda gwiro kwiji dogo i gwiro ŋirle no. 29 Gi dhuŋun ibidha nyi gwimila, athinyi doinyo no dina urniinyilo. A nyi gwa gwothaijaje galo nyaŋa lurnaijiny aŋa? 30 Abi Karniiliyuus aicinu, Ŋwamun ŋwiro kworoŋo dina jiny galo jamu di gi saaⓐa ibija; a gi saaⓐa jina jiro thiril nyi gwijo dabiŋaijo Kaloŋa gi dunu gwiny, a kwiji dhuna gi je ganu jiny gwina gwigeno ciraŋa jina jaro gumgum. 31 Ŋwarnu, Karniiliyuus, abiŋaije Kaloŋa gwuŋa gwimadiŋinini, a dhuŋun dhina dhuthaŋa dhadhi dhedha lijo ŋida tur dhimaŋidhanini gi je ganu ja Kalo. 32 Ukejo lijo gi Yaafa durnia Simⓐaanuŋw, gwina gwuthi jiriny jiter jan Buṯrus; gwina gwo gi dunu gwa Simⓐaan gwina gwathije kimuma nono ga baẖr; a maji ma ŋeda ila, gwaŋa abiŋaijo. 33 Nyin ukedheja lijo ganu babraŋ duguŋa; a ŋa gwimapai dhuŋuna dhina dhiŋir ŋinena maŋa ila. A ŋinena anaŋa peth lo mina gi je ganu ja Kalo, dana diŋini dhuŋuna peth dhina dhabiŋaijaŋadhai Kalo.
Dhuŋun dhina dhabiŋu Buṯrus
34 A Buṯrus igiye ŋwinyu ŋwuŋun ŋwarnu, Titiganu nyi gwiliŋidhi darnu Kalo gati gathuminyuni kwijo gweta gi kwiji gwiter no, 35 Abi gi liji peth gweta gwina gwathidhenya ŋeduŋw, athuŋw apai dhuŋuna dhina dhiŋir, gwuminyinu dugun. 36 Dhuŋun dhina dhukejo Kalo gi keleŋa ga Israayiil, dhina dhabiŋuŋw audhaijiye gwai galo Yasuuⓐ al Masiiẖ gwai (ŋeda gwiro Kweleny gwa ŋidi peth), 37 nyaŋa liliŋidhi dhuŋuna ibidha dhina dhabiŋinu gi Yahuudiiya peth dhina dhijo kwerkwereny gi Jaliil gidon gi dhuŋun dha maⓐmuudiiya dhina dhabiŋudhai Yuuẖanna; 38 darnu akwai Kalo gibulujo Yasuuⓐuŋw gwa Naas̱ira Dhigirima nono dhina Dhiŋir a ŋoma, gwina gwathelila galo ŋwapai ŋiro ŋina ŋiŋir, a ŋwiŋiriye lijo nono peth lina luthina Ibliis ŋelenya alaŋ, ŋinena jilo Kalo gai. 39 A anaŋa liro shuhuud gi dhuŋun peth dhina dhapuŋw gi ŋwen ŋwa Yahuudiiya a gi Urushaliim; gwina gwirinyiilo ko alalije gi lure alaŋ lina limaliganu; 40 ŋeda gwima Kalo direye gi lamun lina liro nimra thiril, ŋwabrico duŋw aŋini momaŋ. 41 Abi gwati gwaŋinu gi liji peth no, ŋwubaŋinijo lijo lina liro shuhuud lina luthinilo Kalo ganu kwereny daguri, anaŋa lina gwithanalai a analiye dina maji muŋw dire dai gi liji ganu lina laio. 42 A jabiŋaijo danabiŋaijo lijo, anaro shuhuud darnu ŋeda gwiro gwina gwigitinu di Kalo duŋwuro gadhi dakimiye lijo lina limidho a lina laio. 43 A nebiŋa peth liro shuhuud gwuŋun, darnu liji peth gweta gweta gwina gwuminyu ŋeduŋw gwapai dhudhanuŋw ganu gwa ŋidi ŋina ŋike jiriny jai juŋun.
Liumam lapo Dhigirima dhina Dhiŋir alⓐamidhini
44 A dina jo Buṯrus dabiŋi dhuŋuna ibidha, a Dhigirim dhina Dhiŋir ula gi liji alaŋ peth lina lidiŋinu dhuŋuna. 45 A ŋediŋa alo galo dir lina luminyu lina liro la liji lina lurtedhinu a peth lina lidhi Buṯrus ŋalai, ŋinena ma dhedha tur gwa Dhigirim dhina Dhiŋir buludhe gi Liumam alaŋ ko. 46 Ŋinena diŋinilo dilabiŋi diŋila dai, alorthadha Kaloŋa. A gi dhuŋun ibidha al Buṯrus aicinu, 47 kwiji gweda gwuthi ŋoma gwadoinya ŋau ŋai dathi liji ibila apo maⓐmuudiiya, lina limapai Dhigirima dhina Dhiŋir gwiro ŋinena apanana ko a? 48 Ŋwuldhedha amr dilⓐamidhini gi jiriny ja Kweleny. Alothaije galo dilli jalo ŋwamun coŋ.
Ŋen ŋə-Buṯrus na ŋə-Karnilius
1 Na alo yi-Gaisanya maje gafo gəbërnia Karnilius gəɽo eləŋ gaskari yeɽo miyya ibërnia jes y-Iṯalia. 2 Gënəŋu gafo gaŋəra na gad̶əñia Rəmwa led̶ala pred̶ legeɽa gəlëɽəŋu, na gënəŋu gaməd̶aṯo led̶a ildi ləɽo ŋəbaiyaŋəno na gaṯurṯia Rəmwa jaica. 3 Na lomanəŋ garno sa iɽijin yëd̶əñin, ŋen ŋamiñiṯəma nəŋəseici ŋopia malaiyəka d̶ə-Rəmwa nəd̶əmeṯa nano nḏaṯa, “Karnilius.” 4 Na ṯaŋəseicu kaiñ na ŋəd̶aiña nəŋəmëndi, nəŋaṯa, “Ŋen ŋanṯau ya Eləŋ?” Na malaiyəka ndəmeiṯi ṯa, “Đəṯurṯia Rəmwa d̶əlaɽəŋa na d̶ələŋeṯa d̶əño d̶əlaɽəŋa d̶abwoṯo Rəmwa nano, na rələŋəd̶einiau. 5 Na d̶əñid̶i d̶waṯo led̶a alo yi-Yafa ṯa alundəd̶ia maje gəbërnia Siman, igi gəbërnia Buṯrus com, 6 gënəŋu gwëtu gaɽaŋa egeɽa gə-Siman, igi gəbəpa yerna, na eɽa gafo albar nano.” 7 Ndə malaiyəka d̶əbəɽo d̶əge, id̶i d̶ənaico Karnilius ŋen, gënəŋu nəŋundəd̶i ləbai eɽa ləɽijan ildi ləmeitia ŋəmëɽria na askari isi yeŋəra isi imad̶uɽəd̶ənṯia, 8 na ndə gəlwaɽəṯəlo ŋen pred̶ nəŋələd̶waṯe alo yi-Yafa.
9 Na eloman leṯeɽe ndə ləfo alo yi-Yafa ṯwaiñ, Buṯrus nəŋabwoṯe eɽa ed̶əpe ŋen ŋanṯa aŋəṯurṯi Rəmwa ëd̶əñinano. 10 Na nəŋəcoiñəṯe kaiñ ṯaŋwonaṯo gəsa, na ŋen led̶a ləfo ləbəd̶ia aicəba, ŋen ŋamiñiṯəma garno gəndro iŋurid̶. 11 Na gaseicu ltuŋga ləgagid̶ənu na wagənəŋ gəbarano garno alfarəd̶ia liruwəṯa alo lëndənu alo marldwan, 12 leiṯo laŋge ano ɽrugud̶u d̶wala d̶əd̶əñwa na d̶irnuŋ, na imwa yeicia na ndəfia nelo. 13 Na olia nəŋəmeṯa nano nəŋaṯa, “Buṯrus, twod̶o ŋaɽiñe d̶wala ŋase!” 14 Orn Buṯrus nəŋaṯa, “Ndo, Eləŋ Yesu! Igënəñi egero egəsa wagənəŋ gətaŋa geicia lomanəŋ.” 15 Na olia igi geṯəma nano təŋ nəŋaṯa, “Wagənəŋ igi Rəmwa rid̶u gətəɽe ŋerṯe agəbaṯa ṯa gataŋa!” 16 Ŋen iŋi ŋid̶ənu ñoman ñiɽijin na waŋge nəŋoɽəbaṯe elo d̶əge.
17 Ŋen Buṯrus girəwano nəŋiɽəd̶əni bəɽan ṯa ŋen ŋanṯau iŋi igəseicu. Orn led̶a ildi Karnilius gəd̶waṯəlo labekeɽəd̶ia eɽa gə-Siman, na lafo laṯurwa igëuwər iliga lakəl d̶urri, 18 na lundəd̶u ldeɽəd̶e ṯa, “Siman igi gəbërnia Buṯrus gëni ëli?” 19 Na ndə Buṯrus gəfo gəsəd̶eicia ŋen nəsi iŋi gəseicu, Usila gə-Rəmwa galwaɽəṯəma ṯa, “Nwano, led̶a lëni liɽijin ləŋapwaiña. 20 Twod̶o ŋirəwi ñaɽəlda. Gerṯe agirəwano eŋen ŋənəŋ, ŋen ŋanṯa igënəñi egad̶waṯəlo.” 21 Nṯia Buṯrus nəŋəlimwəṯi nano nəŋaṯa ṯa, “Fiñi ñiŋgi ñagaiñəpwaiña. Ŋen ŋanṯau iŋi ñagiləjiṯu?” 22 Na led̶a ldaṯa, “Karnilius, maje gəɽo eləŋ gaskari miyya igi gəd̶urwaṯo eŋen Rəmwa nëiñua na gəd̶əñia Rəmwa, na Alyawuḏ pred̶ yaɽo d̶aməd̶aṯa eŋen ŋəŋəra ŋəlëɽəŋu, gënəŋu ganeinu ŋen malaiyəkad̶a d̶ətəɽe d̶ə-Rəmwa ṯa aŋundəd̶aici egeɽa gəlëɽəŋu aŋanaṯe ŋen ŋəlaɽəŋa.”
23 Nṯia Buṯrus gundəd̶əlo ṯa alënṯi egeɽa. Na eloman leṯeɽe laməño Buṯrusala na lorəba ləmaṯan lalo yi-Yafa ldabəlalda. 24 Na eloman leṯeɽe ldënṯi alo yi-Gaisariya. Na Karnilius gafo gəlṯurṯia na gundəd̶u led̶a əllëɽəŋu na rappa.
25 Ndo Buṯrus gënṯu eɽa, Karnilius nəŋəmaŋënṯi nəŋəmud̶əñiṯi alo. 26 Orn Buṯrus nəŋəmatud̶i nəŋəmeiṯi ṯa, “Twod̶o igënəñi egaɽo ed̶a com.” 27 Na ṯalɽwatəldəga ldënṯi nəŋəfid̶i led̶a lwaiña lərraid̶o. 28 Na Buṯrus nəŋəleiṯi ṯa, “Ñaganəñaŋ ñagaləŋeṯo ŋopia ṯa ŋen ŋëd̶əñinu kaiñ ṯa ed̶a gəɽo Alyawuḏ laɽaŋa ed̶aga gigëməcu gərto, na ṯa aŋəɽe egeɽa gəlëɽəŋu, orn Rəmwa rəŋaicəñi ŋen ṯa egaber egəlwaɽa ṯa ed̶a gənəŋ gataŋa walla geicia. 29 Nṯia d̶əñid̶i egeṯo egero egəned̶a ndə ñagundəd̶əñi orn egandeɽəd̶ia ṯa, ñagundəd̶əñi ed̶a?” 30 Na Karnilius nəŋaṯa, “Đəñid̶i ñoman ñaŋgaṯo marldwan ŋen ŋarno ëd̶əñin isi, sa iɽijin, egafo igaṯurṯia Rəmwa egeɽa gəlëɽəñi, na maje nəŋəñəd̶uri nëiñua gëɽənu ndrenia nano nəwad̶ialo nətəɽe kaiñ, 31 nəŋaṯa, ‘Karnilius! Đəṯurṯia Rəmwa d̶əlaɽəŋa d̶anənu na d̶ələŋeṯa d̶əño d̶əlaɽəŋa Rəmwa nëiñua d̶aləŋəd̶einiau. 32 Đwaṯo led̶a alo yi-Yafa ŋundəd̶i Siman gəbërnia Buṯrus, gënəŋu gafo eɽa gə-Siman maje gəbəɽia yerna igi gəfo albar nano’. 33 Nṯia igad̶weiṯiaŋalo ram, na agid̶u ŋen ŋəŋəra ageṯo. Đəñid̶i ñagarraid̶o pred̶ Rəmwa nëiñua ṯa ñane ŋen pred̶ iŋi Eləŋ Yesu gəlwaɽəṯiaŋa ṯa ŋaɽwate.”
Ŋen Buṯrus gəlwaɽo
34 Na Buṯrus nəŋəbəlad̶e ëiñuano ilëɽəŋu nəŋaṯa ṯa, “Đeṯəm igaseicu ŋen na egaləŋeṯo ŋopia ṯa Rəmwa rero rəbəd̶ia led̶a ləmaṯan ləməñaṯo lorəba, 35 orn led̶a pred̶ lalo pred̶ ildi ləbuŋṯia Rəmwa na ləbəd̶ia ŋen ŋəd̶urwaṯo pred̶ Rəmwa rwonaṯa, rënəŋu raləŋënṯia. 36 Ñagaləŋeṯo olia igi rënəŋu rəd̶waṯo eled̶a l-Israyil ṯa alërrəŋaid̶i ŋen ŋəŋəra ŋəd̶ëuṯaralo i-Yesu Almasiya, gënəŋu igi gəɽo Eləŋ gəlaŋge pred̶. 37 Ñagaləŋeṯo ŋen ŋakəl ŋërrəŋeinu alo Yuḏiya pred̶, ŋatwod̶o alo yi-Jalil, ndə Yuanna gërrəŋaicu led̶a ŋen ŋəmamuḏiya. 38 Ñagaləŋeṯo ṯa Rəmwa rabuŋṯu Yesu galo yi-Nasəraṯ Usilaga Gətəɽe na ŋabəɽaŋa, na gënəŋu ṯaŋakaldaico ṯaŋid̶u ŋen ŋəŋəra ṯaŋakeid̶u led̶a pred̶ ildi Seṯan ed̶aməlo, ŋen ŋanṯa Rəmwa rafəmaiya. 39 Na nanda ñagaɽo d̶aməd̶aṯa eŋen pred̶ iŋi gënəŋu gid̶u alo y-Alyawuḏ na alo yi-Ursalim. Led̶a laɽiñəma ndə lëɽəma gabəreicia id̶uɽi. 40 Orn Rəmwa ratud̶ima ndə ñoman ñəŋgaṯo ñiɽijin ndrəmaŋgiṯi ṯa aŋəseini təŋ, 41 gerṯe eled̶a pred̶, orn enanda ñəŋgi Rəmwa rwoṯənde eled̶a ananoŋ ṯa ñaɽeṯe d̶aməd̶aṯa, nanda ñəŋgi ñagəsəlda na ñageṯəlda ŋen gënəŋu gətwod̶o eŋəɽaiñ. 42 Yesu galwaɽəṯənde ṯa ñërrəŋaici led̶a ŋen na ñaɽeṯe d̶aməd̶aṯa ṯa fəŋu igi Rəmwa rëɽəma gəɽo Eləŋ igi gid̶i aŋakəme led̶a ləməṯo na laiyo. 43 Fəŋu alanəbiya pred̶ yeɽo d̶aməd̶aṯa eŋen ŋəlëɽəŋu ṯa led̶a pred̶ ildi lëndu ŋen ŋəlëɽəŋu lid̶i aləŋgəd̶eini ŋen eŋen ŋeicia irəŋga gəlëɽəŋu.”
Ŋen led̶a gerṯe laɽo Alyawuḏ ləneinu Usila Gətəɽe
44 Ndə Buṯrus gəɽwata ŋen iŋi məldin Usila Gətəɽe nəŋəliruwəṯi nano ildi pred̶ ləno ŋen ŋəlëɽəŋu. 45 Led̶a ildi leṯo Buṯrusala ildi lëndu ŋen ŋə-Rəmwa, na luɽəd̶ənu, lënəŋulu ldirəwano kaiñ ŋen ŋanṯa d̶ənaica Usila Gətəɽe girəwuṯu led̶a nano ildi lero ləɽia Alyawuḏ com. 46 Ŋen ŋanṯa lalənaṯa ləɽwata olia ɽetəɽeteo ldənanaice Rəmwa ŋaɽrwa. Orn Buṯrus nəŋaṯa, 47 “Ed̶a gənəŋ gaɽwad̶aṯa gəned̶a ṯa led̶a ildi alneini mamuḏiya, ildi ləneinu Usila Gətəɽe garno nëndr?” 48 Na galwaɽəṯəlo ṯa alneini mamuḏiya irəŋga gə-Yesu Almasiya. Orn ldeɽəd̶e Buṯrus ṯa aləɽaŋəlda ñoman ñəmaṯan.