Mǝthǝl kwǝṯhi kwar kwugwuuṯhu ŋwɔɔla.
(Maṯṯa 13:1-9Luuga 8:4-8)1 Nɔŋwsi ǝccǝ @allima kwokwony bahara kǝni kwǝthi Jǝliil-ŋwɔ. Nǝ ŋwɔdɔŋw ŋwittǝzir lubǝthǝ naanɔ-ŋgwɔ, mindaŋ nɔŋw ǝnḏi ki-mɔrkǝb-nǝ nɔŋgwɔ naanalɔ ki-bahar-la; e-ta nǝ ŋwɔdɔŋw tatap naani kwurǝyu-lǝ wɔndɔ bahara kǝni. 2 Nɔŋwsi ǝccǝ @allima ŋiɽanali ŋittǝzir ŋir mǝthǝl naana, nǝ ki-ṯa@liim-na ṯuuŋwun, nɔŋwsǝccǝŋw, 3 “Niŋnacar-nyii-ti! Kwɔr kwette kwuruuthu etheele ethi kwɔɔtha ŋwɔɔla. 4 Mɔŋwsi kiithatha tǝ, nǝr iidi ŋwokwo ṯaay kǝni, mindaŋ nǝ ndǝw iila nǝrsi ɔṯanni kworo. 5 Nǝr iidi ŋwɔthaathɔ ki-ŋwiiɽi-na, niti ninaanɔ-gwɔ wurǝyu wuuru mac, nǝr allithanna fittak, kaka niti ninaanɔ-gwɔ wurǝyu wuuru mac; 6 mǝ aaŋwɔn allitha ṯǝ, nǝr ǝrum nǝr ɔndalɔ kwɔrop, kaka niti nɔɔɽasar-gwɔ rɔvɔɔ lac-lac mac. 7 Nǝr iidi ŋwɔthaathɔ ki-yuugwi-nǝ, mindaŋ mǝ yuugwi dallitha nǝrsi firtaŋ, mindaŋ nareere riiɽi mac. 8 Nǝr iidi ŋwɔthaathɔ ki-wurǝyu-nǝ wiccaaw, mindaŋ nǝr allitha, nǝr peŋe, mindaŋ nǝr riiɽi yǝy, ŋwokwo ṯuɽi-wrii, nǝ ruɽi-ṯoɽol, nǝ ruɽi-ṯɔthni.” 9 Nɔŋwsǝccǝŋw, “Kwǝthi yǝni yethi-yi neŋne ethɔŋw neŋne.”
Sǝbǝb kwǝthi amthaal.
(Maṯṯa 13:10-17Luuga 8:9-10)10 Mǝ Yǝcu naanalɔ kwɔtɔpɔt tǝ, nǝr iila lokwo naanɔ-ŋgwɔ liniŋnaca andisar talaamiiz-thi ṯuuŋwun ṯir wrii-kwuɽǝn, nǝr uṯicǝlɔ ethisi uppuci amthaala-na. 11 Nɔŋwsi ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Ŋaaŋa lirpa limǝrsi ilŋithini ŋejmethi ŋǝthi Ŋeeleny ŋǝthi Allah, laakin lǝthi paŋgala tǝ, ǝrsi neŋne tatap amthaal-yi domony; 12 ŋwɔṯaŋw,
‘Mǝr kinnǝ iccithi dooɽe ǝreere ese too,
na mǝr kinnǝ kette yǝni lǝlu-ttuk,
ǝriseere elŋe too.
Nǝ ǝŋgirsi ǝrri ŋɔ,
ǝŋgir ɔrllatha Allah naana,
mindaŋ ǝŋgwɔ-ŋwsi fivrici ŋikiyaŋi ŋeeŋen kithaay’.”
Yǝcu mɔŋgwɔ uppuci lizi mǝthǝlǝ-nǝ kwǝthi kwɔr kwugwuuthu ŋwɔɔla.
(Maṯṯa 13:18-23Luuga 8:11-15)13 Nɔŋwsi uṯicǝlɔ naŋwsǝccǝŋw, “Ŋiti ŋilŋithi-ŋǝsi ŋǝthi mǝthǝl ŋgwɔ mac-a? E-ta ǝmǝ elŋe amthaala tatap wɔthaathɔ aŋgwɔrɔ? 14 Kwɔr kwugwuuthu-pǝ ŋiɽaŋali ŋǝthi Allah. 15 Nǝr aaɽanni lokwo ŋwɔɔla ŋwiidu ki-thaay-la; mǝr niŋnanni ŋiɽaŋali piyok, ǝṯi Shiiṯaan iilanna tɔc, ǝṯɔŋwsi dimmǝthǝ ŋiɽanali kithaay ŋɔgwɔɔṯhɔna ki-rɔgwor-na reeŋen. 16 Nǝ lithaathɔ nǝr aaɽanni ŋwɔɔla ŋwa ŋwiidu ki-wurǝyu-nǝ wɔnaanɔ ki-ŋwiiɽi-na, mǝr niŋnanni ŋiɽaŋali piyok, ǝṯirsi ǝmmini laamina; 17 laakin mǝreere aɽasi rɔvɔɔ-lɔ lac mac tǝ, ǝṯireere nanni tɔttɔṯ mac. Mǝsi ṯurvǝ ǝnḏiṯhǝ alla ṯǝwɽǝ yey-lɔ ki-ŋiɽaŋal-na ŋɔ, ǝṯirsi duŋgwǝci tɔc kwuɽunyjur. 18 Nǝ kila lithaathɔ lɔgwɔɔthɔna ki-yuugwi-nǝ. Nǝroro kila lǝṯi neŋne ŋiɽaŋali, 19 laakin mǝ ṯurtutunǝnǝ ṯǝthi ṯurmun, nǝ kiiri kǝthi ŋɔrṯɔ, nǝ sɔɔrɔm tatap mǝŋw ǝnḏi ki-rɔgwor-nǝ reeŋen, ǝṯir firtaŋ ŋiɽŋali tetter ŋǝthi Allah, mindaŋ ǝṯireere riiɽi ŋwɔɔla mac. 20 Nǝ kila lugwuuthursi ki-wurǝyu-nǝ wiccaaw. Lindǝr-ṯǝ kila limǝ neŋne ŋiɽaŋali, mindaŋ mǝrsi mithǝ, ǝṯir riiɽi ŋwɔɔla, ŋwokwo ṯuɽi-wrii, ŋwokwo ruɽi-ṯoɽol, nǝ ŋwokwo ruɽi-ṯɔthni.”
Mǝthǝl kwǝthi lombo.
(Luuga 8:16-18)21 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “Lombo lǝṯir mǝnyjǝɔ kwuɽubǝthǝlɔ mǝlwǝ-gi-a; alla lǝṯir kette kwaŋgiraŋ-na? Liti lǝṯir allasi-la kider kǝzir wuuŋwun mac-a? 22 Mǝ kwomne naani kweere kwuluccunǝ ŋwɔ-tǝ ruwǝnnǝlǝ, nǝ mɔŋw naani kweere kwir ŋejmeṯ ŋwɔ-ṯǝ elŋethine. 23 Mɔŋwɔthi kweere yǝni yǝthi-yi neŋne, ǝthɔŋw neŋne.” 24 Nɔŋwsǝccǝŋw kwokwony, “Kitisarsi yǝy ŋa ŋinḏi-nyji ethisi andasi! Gawaaniin-gi ṯǝ ŋga keṯṯi-gi ǝccǝ lithaathɔ haakima, ǝŋǝsi-gi ṯǝ Allah ǝccǝ haakimǝ tok, laakin ŋworo hɔkwɔm wɔraara ṯeṯṯec beṯṯen. 25 Ŋgwǝ kwǝṯhi, ǝri kiɽǝcci, nǝ ŋgwa kwiti kwǝthi mac, ǝri ǝɽinnǝthǝ ŋgwa kwǝthiŋw, mɔŋw-vǝ kinnǝ oro kwokwɔɽoc kaka aatha kweere.”
Mǝthǝl kwǝthi ŋwɔɔla.
26 Nǝtǝ Yǝcu aari isṯimir nɔŋwaarɔŋw, “Ŋeeleny ŋǝthi Allah ŋaaɽnna kwɔɔrɔ kwette kwugwuuthu ŋwɔɔla ki-wurǝyu-nǝ, 27 ǝṯɔŋw nḏiri ŋwaarɔ kilkǝlu, ǝṯɔŋw diiɽi kaaŋwɔn-na, ǝṯi ŋwɔɔla allitha mindaŋ ǝṯir peŋe. Ŋundu tǝ ǝṯɔŋwseere elŋece ŋeere ǝzir mac ŋa ŋǝrrinǝ. 28 Ǝṯi wurǝyu ǝrmini wɔɽe-wɔɽeny; ǝṯi yǝni iŋnanna keereny, nǝ kirda, kwaathan tǝ yǝy kirda-na. 29 Mǝr ɔnḏi tǝ ǝṯɔŋw aavanna kwaabira tɔc, kaka mǝgwɔ lɔɔmɔr ṯimmayini lǝthi ṯɔɔna.”
Mǝthǝl kwǝthi lɔɔla lǝthi kwatta.
(Maṯṯa 13:31-32, Maṯṯa 34Luuga 13:18-19)30 Nǝ Yǝcu ɔṯalɔ nɔŋwɔǝrɔŋw, “Ŋeeleny ŋǝthi Allah ŋaaɽnna aatha? Mǝthǝl kwundǝr kwǝndu kwaaɽinnasi? 31 Ŋaaɽinna lɔɔla lǝthi kwatta, mǝr kwee ki-wurǝyu-nǝ, nɔŋworo lɔɔla lette lokwɔɽoc ki-ŋwɔɔla-la tatap ŋwɔthi ṯurmun; 32 laakin mǝr kwee mindaŋ mɔŋw allitha tǝ, ǝṯɔŋw ṯamthɔ yaaɽi-la tatap, ǝṯɔŋw ruu rill rɔppa mindaŋ ǝṯi ndǝw iila ǝṯir kette yɔɽɔɔ nǝ ǝṯir ɔɔmi ki-tigɽim-nǝ ṯuuŋwun.”
33 Nǝ Yǝcu ǝccǝ lizi bǝshirǝ ŋiɽaŋali ŋuuŋun ŋisaaw, nɔŋw aava amthaala wittǝzir wir kaka ṯǝ wɔ; ṯaŋw nɔŋwsi andaci ŋiɽaŋali ŋiṯṯǝzir ŋir kaka ŋa ŋǝthicǝrsi ŋɔma-na ethisi elŋe. 34 Ǝṯɔŋwseere andica-lɔ domony mac ŋiira amthaala-na, laakin mǝr naani ṯalaamiiz-thi ṯuuŋwun cuk-cuk tǝ, ǝṯɔŋwsi liŋthinǝlɔ por-por.
Yǝcu mɔŋgwɔ biɽǝzi kɔrɔn-ŋwɔci bahar-gilɔ pǝt.
(Maṯṯa 8:23-27Luuga 8:22-25)35 Nǝ ki-laamin-la ṯǝ kila, mǝ kirakalɔ oro tǝ, nɔŋwsǝccǝŋw, “Ǝri ṯamthitha kinǝŋgwu-ŋginǝ.” 36 Mǝr ɔrlǝcci ŋwɔdɔŋw ŋwɔdoŋw, nǝr ǝnḏi ki-mɔrkǝb-nǝ kwɔnaanɔ-gwɔ Yǝcu-nǝ kerreny tuk, mindaŋ nǝr dimmi ŋunduŋw. Nǝ limɔrkǝb naananni lithaathɔ kinaŋw tok. 37 Nǝ kɔrɔn ɔvanna fittak tɔc kɔppa, nǝ ŋaaw ŋilakkathina opɔppe mɔrkǝbǝ nǝr-gwɔ ǝnḏinǝ, mindaŋ nǝ mɔrkǝb aadithi ethi urǝnni. 38 Yǝcu tǝ nɔŋwɔni kwinḏirɔ ki-mɔrkǝb-nǝ kwir yuṯṯu, kwuthugnǝnǝ mɔkhaḏa-gi. Nǝ ṯalaamiiz kiɽiṯi ŋunduŋw nǝrǝccǝŋw, “Yaa Mɔ@allim, ṯɔgwor ṯiti ṯiyathiŋa dǝŋgǝri mac-a, kaka ninḏiny-gwɔ ethi kiirathalɔ-a?” 39 Mɔŋw kiɽiṯi nɔŋw ǝrmici kɔrɔni, nɔŋw-ǝccǝ bahara-ŋw, “Biɽǝthǝlɔ pǝt!” Nǝ kɔrɔn biɽethǝlɔ pǝt, nǝ ǝzir tatṯap biɽǝṯhǝlɔ pǝt tɔc. 40 Nɔŋwsǝccǝŋw, “Aatha kwithiinyicǝ-ŋǝ? A liti lǝthi ṯǝmminǝ mac-a?” 41 Nǝr urǝnni ŋithenya-na deddep, nǝr andasi-na naraarɔŋw, “Ǝyǝ kwɔrɔ manɔ-ŋgwɔ, mindaŋ mǝtǝ kɔrɔn-ŋa bahar-gi aami niŋnaci pappac?”
Ŋen ŋəwujənu ŋed̶a igi gabəd̶a ŋwored̶a
(Maṯṯa 13:1-9Luka 8:4-8)1 Lomanəŋ təŋ Yesu gafo gəbërrəŋaicia led̶a ŋen d̶əbarlda nano d̶oɽra, na led̶a lwaiña ldəmarraid̶e nano, na gënəŋu nəŋënṯi id̶əpundr d̶eŋau id̶i d̶əfo nəŋau nəŋəɽaŋe alo. Na led̶a pred̶ lafo nëṯəndi. 2 Na gënəŋu nəŋəlërrəŋaici ŋen ŋwaiña ŋenŋa ŋəwujənu nəŋəleiṯi ṯa, 3 “Nər, ed̶a gənəŋ gabəɽo ŋen ŋanṯa aŋabəd̶e ŋwored̶a. 4 Na ndə gabəd̶əlo ŋəmaṯan nəŋəreinialo ed̶ad̶ na ndəfia nela nəloṯe. 5 Ŋwored̶a ŋəmaṯan nəŋərcinialo yeɽo ŋwandra d̶ud̶a d̶əfau d̶ətëfr nəŋobəd̶e taltal ŋen ŋanṯa d̶ud̶a d̶ətëfr. 6 Orn ndə ëd̶əñin yetwod̶o yibwa niluɽi nəŋəmud̶iṯi aŋəno, ŋen ŋanṯa urldia gero gəfia alo yoliano. 7 Ŋwored̶a ŋəmaṯan nəŋəreinialo iri, orn ri ndrətwod̶e ndrləkëndi nəŋerṯe ŋələŋa ləd̶ia. 8 Orn nəŋəmaṯan nəŋəreinialo id̶ud̶a d̶əŋəra nəŋobəd̶e nəŋələŋe ləd̶ia lwaiña. Ŋəmaṯan ŋaləŋo ləd̶ia ered̶ia giɽijin, na ŋəmaṯan ŋaləŋo ləd̶ia ered̶ia d̶enəŋ nalo ered̶ia gonto, na ŋəmaṯan ŋaləŋo ləd̶ia ered̶ia red̶.” 9 Na Yesu nəŋəleiṯi ṯa, “Ed̶a gerṯo nënəñia gəliyena ŋgiṯəmar aŋəne.”
Ŋen ŋəd̶ërrəŋaid̶ia ŋen ŋəwujənu
(Maṯṯa 13:10-17Luka 8:9-10)10 Na ŋen Yesu gəfo aləsoŋ, na led̶a ildi ləfəma nano na ṯaləmis ilëɽəŋu red̶ neməñe eɽijan, ldəmeɽəd̶e ṯa, aŋələŋaici ŋen iŋi ŋəwujənu. 11 Na gënəŋu nəŋəleiṯi ṯa, “Ŋen ŋaneinənde ṯa ñaləŋeṯe ŋen ŋəŋaməɽa ŋəŋələŋe ŋə-Rəmwa, orn led̶a pred̶ ildi ləfo ndëuwər ŋen ŋaneinəlo ŋenŋa ŋəwujənu. 12 Ṯa lënəŋulu aləseici d̶eṯəm orn alerṯe ləseicia,
‘Na ṯa, alne orn alerṯe lələŋeṯa,
ṯa alerṯe ləŋgiṯia ŋen eŋen ŋeicia
aloɽəbaṯe Rəmwa nano, na Rəmwa rid̶i
arləŋgəd̶eici ŋen eŋen ŋeicia’.”
Ŋen Yesu gërrəŋaicu led̶a ŋen ŋəwujənu ŋed̶a igi gabəd̶a ŋwored̶a
(Maṯṯa 13:18-23Luka 8:11-15)13 Na Yesu nəŋəleiṯi ṯa, “Ñaŋ ñagaijəba ŋen ŋəwujənu? 14 Ed̶a igi gabəd̶o ŋwored̶a fəŋu ed̶a gəbërrəŋaid̶ia Ole gə-Rəmwa. 15 Ŋwored̶a iŋi ŋəreinialo ed̶ad̶ ŋarno led̶a ildi ləno ŋen ŋə-Rəmwa, orn Iɽildia nəyela taltal nelmaṯe ŋen iŋi ŋəwad̶ənu enare enen. 16 Led̶a ləmaṯan larno ŋwored̶a iŋi ŋəreinialo yeɽo ŋwandra, fəŋu led̶a ildi ləno Ole gə-Rəmwa ldëndi d̶əŋərad̶a nano. 17 Orn ŋen nəŋerṯe ŋəberṯia urldia enare enen, na liga lobəlano ndə ləneinu ŋen ŋinia, walla ŋen ŋubwa ŋen ŋanṯa ŋen ŋə-Rəmwa, lënəŋulu ldəŋgiṯi ŋen taltal.
18 “Na led̶a ləmaṯan larno ŋwored̶a iŋi ŋəreinialo iri, lënəŋulu lano ŋen ŋə-Rəmwa orn d̶wana d̶alo isi, 19 Na d̶wonaṯa d̶əlaŋge lwaiña na d̶wonaṯa d̶əŋen ŋəlaŋge lwomən ndə d̶əd̶arnaid̶əlo, lderṯe lələŋa ləd̶ia. 20 Orn led̶a ləmaṯan larno ŋwored̶a iŋi ŋəreinialo id̶ud̶a d̶əŋəra, fəŋulu led̶a ildi ləno ŋen ŋə-Rəmwa ldëndi na ldəŋënṯi enare enen, ldələŋe ləd̶ia lwaiña. Ləmaṯan laləŋo ləd̶ia ered̶ia giɽijin, na ləmaṯan laləŋo ləd̶ia ered̶ia d̶enəŋ nalo ered̶ia gonto, na ləmaṯan laləŋo ləd̶ia ered̶ia red̶.”
Ŋen ŋəd̶ërrəŋaid̶ia ŋəlamba
(Luka 8:16-18)21 Na Yesu nəŋəlwaɽəṯi ŋen ŋəmaṯan ŋəwujənu, nəŋəleiṯi ṯa, “Gaɽe ed̶a gid̶i aŋəme lamba lerṯo isiano aŋëɽi egeɽa na aŋəṯëɽəbwaṯi ləmbwalua nano, walla aŋëɽi egaləŋgərem? Gerṯe gid̶i aŋəme aŋëɽi pəlelo? 22 Ŋen ŋanṯa laŋge pred̶ ildi lələbijənu lid̶i alələŋini na laŋge pred̶ ildi lətërnu lid̶i aləseini. 23 Na ndə ed̶a gənəŋ gerṯo nënəñia ṯa aŋəliyene, ŋgiṯəmar aŋəne.”
24 Na Yesu nəŋəleiṯi təŋ ṯa, “Rəmoṯr ŋen ñagənna. Rəmwa rid̶i arndənanaice ŋen ŋarno ñagakəmiaya led̶a lwomən, na rid̶i arndakəme d̶akəmia d̶əməñaṯo orəba. 25 Ŋen ŋanṯa ed̶a gənəŋ igi gerṯo laŋge, gënəŋu gid̶i aŋəlneini ləmən təŋ, orn ed̶a igi gero laŋge na waŋge igi gerṯo gətëfr gid̶i aŋəmeini.”
Ŋen ŋəwujənu ŋəŋolwa ŋobəd̶o
26 Ŋen ŋəŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋarno ṯia, ndə ed̶a gənəŋ gawad̶a ŋwana id̶ud̶a. 27 Na uləŋgi na ëd̶əñin gënəŋu ṯaŋəndro na ṯaŋəɽatwod̶o iŋurid̶. Orn ŋwana nəŋəraice ṯaŋoɽra, orn ed̶a nəŋaijəbeṯe ŋen ṯa ŋwana ŋoɽra ṯau. 28 Đud̶a d̶aləŋa bəɽan, ananoŋ ŋwana ŋatwod̶a nəŋëɽi nəmud̶ia na nəŋëbəri d̶aba na nəŋeɽsi. 29 Ndə ŋwana ŋore, ed̶a nəŋəme irtia taltal ŋen ŋanṯa liga leṯo ləd̶wanḏa.
Ŋen ŋəwujənu ŋəŋolwa ŋakarḏal
(Maṯṯa 13:31-32, Maṯṯa 34Luka 13:18-19)30 Na Yesu nəŋaṯa, “Ləgaɽuwajid̶iar ŋen ŋəŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋenŋa ŋwande? Walla ŋenŋa ŋanṯau ŋəwujənu? 31 Ŋënəŋu ŋarno ŋolwa ŋəkardal iŋi ŋərresi kaiñ, ŋəməñaṯo ŋolwa pred̶ ndə ŋəwad̶ənu.” 32 Orn ndə ŋəwad̶ənu nəŋobəd̶e nəŋəɽeṯe uɽi goɽra gəməñaṯo nuɽi pred̶ ini nobəd̶a, orn nəŋid̶i reṯia roɽra nṯia ndəfia nelo naɽwad̶aṯa nəɽaŋa igusil gəlëɽəŋu. 33 Gënəŋu nəŋërrəŋaici led̶a ŋen ŋə-Rəmwa ŋenŋa ŋwaiña ŋarno ṯia iŋi ləɽwad̶aṯa lənna. 34 Gaɽwatiṯəlo ŋen ŋə-Rəmwa pred̶ ŋenŋa ŋəwujənu ikərəŋ, orn nəŋërrəŋaici ṯaləmis ilëɽəŋu ŋen iŋi ŋəwujənu ndə ləfo aləsoŋ.
Ŋen Yesu gəd̶uri d̶əbera na ŋawa
(Maṯṯa 8:23-27Luka 8:22-25)35 Na eloman lakəl erregano. Yesu nəŋəlwaɽəṯi ṯaləmis ilëɽəŋu ṯa, “Aɽr aluɽəd̶r ed̶əbarlda d̶oɽra.” 36 Na ldəṯad̶e led̶a lwaiña na ṯaləmis ilëɽəŋu niyënṯi id̶əpundr id̶i Yesu gəfo gəfau na upəndria gwomən gərra lafəlda. 37 Na d̶əbera nḏətwod̶e d̶oɽra kaiñ na ŋawa ṯaŋakaborṯo elo na ṯaŋəpu d̶əpundria na d̶əpundria d̶afo ṯwaiñ ad̶unḏeini ŋawano. Đəpundria d̶əfo nəŋau na d̶əbera d̶əpwaid̶ia 38 Orn Yesu gafo gandro alo yinḏurṯu id̶əpundr nəŋëndeini ereniaga. Ṯaləmis nimatud̶i iŋurid̶ niyaṯa, “Ya Ed̶a gəbërrəŋaid̶ia ŋen, ŋen ŋëpiŋa nano ṯa ñaiye?” 39 Na Yesu nəŋətwod̶e iŋurid̶ nəŋgariñaṯe d̶əbera na nəŋəlwaɽəṯi ŋawa ṯa, “Đuru ŋabwaiñe ŋəma.” Orn d̶əbera nəd̶əd̶uri, na alo ṯaiyəbwaiño ŋəma aten. 40 Orn Yesu nəŋeiṯi ṯaləmis ilëɽəŋu ṯa, “Ñagad̶əñialo kaiñ ed̶a? Ñagero d̶wonaṯa məldin?” 41 Ṯaləmis yafo yad̶əñialo kaiñ ṯaiɽwataid̶o ṯayaṯa, “Ǝsëgi igi? Ŋen ŋanṯa d̶əbera na ŋawa ŋəd̶əbarlda lanna ŋen ŋəlëɽəŋu.”