1 “Liyǝŋgǝri-ŋǝ rǝrnyǝri-ri, kitticar-nyii-ṯi yǝni ŋǝsi andaci ŋiɽaŋali ŋǝthi rogɽo riinyi kiyǝnǝ yaalɔ!” 2 Mǝr niŋnaci kwandicasi kandisa-gi kǝthi @ibraaniiyyiin, nǝr aami naanitha keereny-gi tugwup ŋǝmmǝŋ; mindaŋ nǝ Bɔɔlɔs aari isṯimir kandisa-gi nɔŋwaarɔŋw,
3 “Nyii kwir Yahuuḏi kwilŋithir Ṯarsuus kwǝthi Kiiliikiiyyǝ-ŋw, laakin nǝnyii aari rǝbbi kɔnɔŋw Urshaliim kwir ṯilmiiz ṯǝthi Ghamaalaa-iil. Nǝr-nyii inḏǝthǝ ṯa@liima ṯifirlli tǝthi Sherii@a kwǝthi lugwurnǝ lǝri, nǝnyii inḏǝthǝ Allah rogɽo riinyi kaka-ṯǝ ŋaaŋwɔsi kila linaanɔ kɔnɔŋw aŋwɔnv. 4 Nǝnyii ǝwɽi lizi yǝy-lɔ ethisi ɽeenye kila lǝṯi rɔɔmi Ṯaay kɔthɔ. Ǝṯinyii ɔmɔmmi lɔɔrɔ-ŋwɔsi laaw-li ǝṯi-nyji kagiṯṯɔ ki-sijin-nǝ. 5 Nǝ Rǝ-iis Rɔppa rǝthi kahana ŋundu-ŋǝ Mǝjlǝs-gi, lǝthi ŋɔma ethi kettice ŋaaŋwɔsi shahaaḏa ethaarɔŋw ŋɔ ŋandisa-nyji ŋir rerrem. E-ta nǝnyii aavi juwaaba naanir-gwɔ kwɔlɔccar liyǝŋgǝriŋi lir Yahuuḏ yinaanɔ Ḏimashga, e-ta ninyeele kinanaŋw ethi ɔmma lizi kila mindaŋ ethi-li aaɽitha Urshaliim likǝkkinǝ ŋwɔɔɽɔŋw-ŋi ethisi inḏǝthǝ jiizǝ.
Bɔɔlɔs mɔŋwsi-gwɔ andasi ŋimǝŋw-ŋi urlǝ ṯɔgwor-lɔ.
(A@maal 9:1-19A@maal 26:12-18)6 “Nǝ kinaŋw ninḏi-nyii mindaŋ mǝnyii iilici Ḏimashga-ŋwɔ keṯṯok, kaaŋwɔn wɔnaanɔ kelgeny-na tittir, ŋwɔṯaŋw biḏaan nǝnyii fɔɔri kwɔppa irṯacalɔ tɔc kiɽǝr kwɔɔɽɔ ki-leere. 7 Nǝnyii iidi kwurǝyu-lu mindaŋ nǝnyii neŋne ṯogɽo ṯǝccǝnyii-ŋw, ‘Shaawul, Shaawul! A kwotho kwǝwɽu-nyii yǝy-lɔ?’ 8 Nǝnyii ǝccǝŋw, ‘A kwir kwǝni ǝyǝ Kweeleny?’ Nɔŋwɔccǝ nyuŋwɔŋw, ‘Nyii kwǝni Yǝcu kwǝthi Naasira-ŋw ŋgwa kwǝwɽǝ-ŋǝ yǝy-lɔ’, 9 Nǝ lɔr linaaniny-li ese fɔɔri, laakin nǝreere neŋne ṯogɽo mac ṯǝthi ŋgwa kwandica-nyii. 10 Nǝnyii uṯicǝlɔ nǝnyǝccǝŋw, ‘Nyii kwǝrri aatha Kweeleny?’ Nǝnyii Kweeleny ǝccǝŋw, ‘Diiɽu ele ǝnḏi Ḏimashga mindaŋ ǝrŋǝ-gwɔ andaci kinanaŋw kwomne tatap kwɔgittathiŋa-gi Allah ethi ǝrri’. 11 Nǝnyii riimi kii ŋiɽaŋal-ŋi ŋǝthi fɔɔri kwiithɔ, mindaŋ nǝnyii lizi kila lirɔɔmɔthiny-li mɔlotto ṯii-thi nǝr-nyii iili Ḏiimashga.
12 “Nǝ kwɔr naani kwette ki-mǝḏiinǝ-nǝ kwǝṯi iiɽi Allah-na nǝ kwǝṯi iinyici Sherii@a naana kwǝri tok, nǝ kwǝṯi Yahuuḏ tatap kinanaŋw iiɽinǝ. 13 Nɔŋw iila naaniny-gwɔ, nɔŋw rillaci nyuŋw-lɔ mindaŋ nɔŋw ǝccǝ nyuŋwɔ-ŋw, ‘Ǝŋgǝri Shaawul iisa ǝzir kwokwony!’ Nǝ kina-ṯǝ kinaŋw-lɔ ṯogdo-ṯogdo nǝnyii avri yǝy-nǝ tɔc mindaŋ nǝnyii ese ŋunduŋw. 14 Nɔŋw ǝccǝ nyuŋwɔ-ŋw, ‘Allah wǝthi lugwurnǝ-ŋǝ lǝri wɔmǝŋǝ ecce-na ethelŋe ŋiɽaŋali ŋǝthi ṯɔgwor ṯuuŋwun, ethi ese ŋgwa Kwɔvthanna, mindaŋ mǝ niŋnaci kwandisa ṯogɽo-thi ṯuuŋwun. 15 E-ta oro shuhuuḏ kwuuŋwun ki-lizi-nǝ tatap kwomne-gi ŋgwa kwiisa-ŋa nǝ kwuniŋna-ŋa tok. 16 Nǝ aatha kweere kwǝkkici kizan kwokwony? Diiɽu aari @ammiḏa mindaŋ mǝŋǝ ŋikiya ŋɔɔŋa suuɽunnici kithaay ṯaara-thi ŋunduŋw kiyiiriny’.
Bɔɔlɔs mǝr-gwɔ ɔrnɔṯi ǝthi ǝccǝ Umama bǝshirǝ.
17 “E-ta ninyeele ninyaaɽitha Urshaliim, na naariny kiyiiriny ki Heikal-na, nǝnyii ese rɔ-ɔya, 18 nǝnyii-gwɔ ese Kweelenyi mindaŋ nɔŋw-ǝccǝ nyuŋwɔ-ŋw, ‘Fiɽigathɔ a ruu kithaay Urshaliim-na fittak, nǝ lizi lǝthi kɔnɔŋw liti liŋǝ ǝmminci shahaaḏa kwɔɔŋa kwǝni nyii mac’. 19 Nǝnyii ǝŋnici nǝnyii ǝccǝŋw, ‘Kweeleny lilŋithi-pǝ rac ki-rɔgwor-na reeŋen ethaarɔŋw nyii kwǝṯi ele ki-limajma@-na ǝṯi-nyji ɔmɔmma nǝ ǝṯi-nyji ipippi kila lǝṯiŋǝ ǝmminici. 20 Nǝ kinaŋw mǝr ɽeenye Isṯifaanuus-ŋwɔ kwir shuhuuḏ kwɔɔŋa, nǝnyii naani kinanaŋw tok, kwǝmminǝ ŋiɽaŋali ŋǝthi ŋiɽany ŋuuŋun, mindaŋ nǝnyii karni yirethi-lɔ yǝthi kila liɽinyithi ŋunduŋw’. 21 Mindaŋ nǝnyii Kweeleny ǝccǝŋw, ‘Nḏi nǝ nyii ŋgwa kwinḏiŋǝ ethi ɔɔsi tuk ki Umam-na’.”
22 Nǝ lizi kettice Bɔɔlɔs-ŋwɔ yǝni mindaŋ nɔŋwsi andasi ŋɔ; e-ta nǝr-mǝ aari ibṯǝḏi ethi ɔppɔpɔna kwɔɔla-ŋi ŋɔmmaŋi-ŋɔmmaŋi, nǝraarɔŋw, “Nḏir-gi kithaay! Iɽinyithir kithaay! Kwiti kwɔvthanna kwokwony mac ethi naani kwɔmiithɔ!” 23 Mǝr kegitte kwɔɔla lurṯǝzǝ yirethi-la yeeŋen, na nǝr kagiṯṯɔ wurǝyuŋ-lǝ tok. 24 Nǝ gaa-iḏ kir Rɔɔmaani ǝlicci lɔɔrɔ luuŋwun waamira ethi mɔlo Bɔɔlɔs-ŋwɔ ethi-geele kǝzir wǝthi jesh, e-ta nɔŋwsi ǝllici waamira ethi ippi ŋunduŋw mindaŋ ethi kaṯṯasi sǝbǝbǝ kwɔrɔɔthathi-gi Yahuuḏ ŋunduŋw ṯuwǝn naana. 25 Laakin mǝr kǝkki rac ethi ippi tǝ, nǝ Bɔɔlɔs ǝccǝ ḏoobitha kitha ṯirllacalɔ-ŋw, “Ŋir gaanuuni ethi ippi kwizi kweere kwir Rɔɔmaani kwiti kwɔmǝr kettice hɔkwɔma kinnǝ mac ethi ruusi ŋunduŋw kaṯṯi-a?”
26 Mǝ ḏoobiṯ neŋne ŋiɽaŋali ŋɔ, nɔŋweele naanɔ-gwɔ gaa-iḏ, nɔŋw andaci nɔŋwɔccǝŋw, “Aatha kwir ŋgwɔ kwǝrrǝŋǝ? Kwɔr ŋgwala kwir-mi Rɔɔmaani!” 27 E-ta nǝ gaa-iḏ ele naanɔ-gwɔ Bɔɔlɔs nɔŋwɔccǝŋw, “Andica-nyii-ṯi a kwɔrɔ Rɔɔmaani-a?” Nǝ Bɔɔlɔs ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Aw.” 28 Nǝ gaa-iḏ ǝccǝŋw, “Nyii kwɔgitta gwuruushǝ kwittǝzir kwǝthi-gi oro Rɔɔmaani.” Nǝ Bɔɔlɔs ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Nǝ nyii-tǝ ŋilŋithir-nyiŋi-pǝnǝ” 29 Nǝ kila linḏi ethi uṯici Bɔɔlɔs-ŋwɔlɔ nǝr aaɽi pɔdɔk; mindaŋ nǝ gaa-iḏ ṯeenye mɔŋw elŋe ethaarɔŋw Bɔɔlɔs kwir Rɔɔmɔɔni, kaka nikǝkkǝ-ŋgwɔ ŋwɔɔɽɔŋw-ŋi tok.
Bɔɔlɔs mɔŋgwɔ rilli kiyǝnǝ yǝthi mǝjlǝs.
30 Ŋwɔṯaŋw nǝ gaa-iḏ naŋni ethelŋe rerrem ŋiɽaŋali ŋǝthi Yahuuḏ ŋigitticar-ŋi Bɔɔlɔs-ŋwɔ shǝkiyǝ minḏaŋ mǝ ŋɔrpɔ-ŋgwa oro nɔŋw kǝdici Bɔɔlɔs-ŋwɔ ŋwɔɔɽɔŋw-ŋa, mindaŋ nɔŋw alla waamira ethi rɔ-asa rǝthi kahana-ŋǝ lizi-li lǝthi mǝjlǝs aaɽathi dɔŋw. Mindaŋ nɔŋw mɔlo Bɔɔlɔs-ŋwɔ nɔŋw ŋilli kiyǝnǝ yeeŋen.
1 “Lorldaiñ na d̶aṯanda, nər d̶opəṯa id̶i egwonaṯa igəndəlwaɽəṯia.” 2 Na ndə ləno ṯa gaɽwatiṯəlo ṯia oliaga g-Ibraniyin, ṯaləbwaiñaid̶o ŋəma nano kaiñ. Na Bulus nəŋaṯa,
3 “Egaɽo Alyawuḏ igaləŋeinu alo yi-Ṯarsus alo yi-Kilikiya, orn egaməṯəṯo alo isi erəmanəŋ rə-Gamalayil gërrəŋaiciñi ŋen ŋopia ŋ-Alganun yebapanda ildëndr ṯa yerṯe egəməña ed̶əɽe na igëndu ŋen araga gonto ŋen ŋarno ñaŋ ñagëndu məldin d̶əñid̶i. 4 Egafo egananaico led̶a ŋen ŋubwa kaiñ ṯa alaiye ildi ləfo ed̶ad̶ id̶i d̶ə-Yesu. Igakëndu led̶a lərrwa na əɽəlda com nilëkëɽi isijən, 5 na eləŋ goɽra gəkana na nələŋ pred̶ ini nərarraid̶ia laɽo d̶aməd̶aṯa d̶əlëɽəñi eŋen iŋi lënəŋulu lanaicəñe nad̶am ṯa yeɽe elorəba lalo yi-Ḏimisk ṯa yəkëndi led̶a tu ildi lëndu ŋen elmamaṯe alo yi-Ursalim lakeinu nurid̶ana ŋen ŋanṯa alakəməni.
Ŋen Bulus gəlwaɽo eŋen ŋəlëɽəŋu ŋəd̶ëndia ŋen ŋə-Yesu
(Amal Arrasul 9:1-19Amal 26:12-18)6 “Ŋen egəfo ed̶ad̶ egafo ṯwaiñ egərəmaṯa alo yi-Ḏimisk ëd̶əñinano taltal arrerre nəŋirəwa elo nəŋəñəwad̶e nano. 7 Na niɽiṯi id̶ud̶a alo na nene olia geiṯiñi ṯa, ‘Sawul, Sawul, agaiñənanaica ŋen ŋubwa ed̶a?’ 8 Na egoɽəbaico ŋen ṯa, ‘Ya Eləŋ fəŋa əsëgi?’ Na nəŋəñeiṯi ṯa, ‘Fəñi Yesu galo yi-Nasəraṯ igi agəñənanaica ŋen ŋubwa’. 9 Na led̶a ildi ñagəfəlda laseicu arrerre orn lero lənna olia ged̶a igi gəlwaɽəṯiñi. 10 Na niyaṯa, ‘Igëbəd̶ia ṯau Eləŋ Yesu?’ Na Eləŋ Yesu nəŋəñəlwaɽəṯi ṯa, ‘Twod̶o ŋaɽe alo yi-Ḏimisk na tu agid̶i ŋalwaɽənṯi ŋen pred̶ iŋi ŋaṯuɽəd̶inṯiaŋa alo ṯa agid̶i ŋid̶i’. 11 Na egafo egaijəba igəseid̶ia ŋen ŋanṯa arrerre garəmiciñi, na led̶a ildi ñagəfəlda talñəkendu erəŋ ldəñeṯa alo yi-Ḏimisk.
12 “Na maje gənəŋ gəbërnia Ananiya garəmoṯwa Alganun ŋopia, na Alyawuḏ pred̶ yalo isi yaŋërṯəma nano, 13 gënəŋu geṯəñe nano na nəŋəd̶uri nəŋəñeiṯi ṯa, ‘Oraiñ Sawul, ebərəd̶u isi’. Na iliga ildei taltal isi ṯiyondaid̶o na timaseicu. 14 Nəŋaṯa, ‘Rəmwa rəbapanda ildëndr rundəd̶iaŋa ṯa ŋaləŋeṯe ŋen ŋəlëɽəŋu ṯa ŋaseici Ebai gəlëɽəŋu Gəd̶urwaṯo eŋen na ṯəŋano olia igëiñua ilëɽəŋu, 15 ŋen ŋanṯa agid̶i ŋaɽeṯe d̶aməd̶aṯa d̶əlëɽəŋu eled̶a pred̶ eŋen iŋi agwondaṯo na agəno. 16 Na d̶əñid̶i agaṯurṯia wande? Twod̶o ŋaneini mamuḏiya ŋundəd̶i irəŋ gə-Yesu ṯa ŋwaseini ŋen ŋeicia ŋəlaɽəŋa.’
Đundəd̶ia də-Rulus ṯa aŋërrəŋaici led̶a ŋen ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ
17 “Ndə egoɽəbaṯo alo yi-Ursalim egafo igaṯurṯia Rəmwa ig-Alekəl na ŋen ŋamiñiṯiñi ŋarno iŋurid̶. 18 Igaseicu Yesu nəŋəñəlwaɽəṯi ṯa, ‘Twod̶o ŋaɽe taltal ŋaŋgaṯe alo yi-Ursalim ŋen ŋanṯa led̶a laber lid̶i alne ŋen ŋəlëɽəñi eŋen ŋəlaɽəŋa’. 19 Niyaṯa, ‘Ya Eləŋ Yesu, lënəŋulu laləŋeṯo ṯa egafo igakëndu led̶a egalmajma pred̶ ildi lëndu ŋen ŋəlaɽəŋa, na igëpulo. 20 Na ŋəfəni ŋ-Isṯəfanus igi gəɽo d̶aməd̶aṯa d̶əlaɽəŋa ŋirəwuṯalo, igënəñi com egafo egafəma nano ṯwaiñ na egafo egamed̶əño id̶əɽiñənia d̶əlëɽəŋu na egafo igabëndeicia ndrenia nəled̶a ildi ləɽiñəma’. 21 Na Yesu geiṯiñi ṯa, ‘Mbu ŋen ŋanṯa igid̶i eŋad̶waṯe nwaldaŋ eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ’.”
Ŋen Bulus gəlwaɽo ṯa gaɽo ed̶a galo yi-Rumiya
22 Led̶a lafo lamanaṯa orn ndə ləno ŋen iŋi ṯaɽrəjaico olia ldaṯa, “Ŋgeicr maje igi alo! Gero gərəjad̶aṯa ṯa gaməṯia!” 23 Na ṯaɽrəjaico olia na ṯaltëseicu ndrenia elo na ṯalarrwuṯu abəɽətua elo, 24 na eləŋ goɽra gaskari nəŋalwaɽəṯi askari ṯa alënci Bulus egwaŋ ŋen ŋanṯa aŋənḏeini d̶əpuniad̶a ŋen ŋanṯa aŋələŋeṯe ŋen iŋi led̶a ɽrəjeiṯia olia. 25 Orn ndə lakasəma d̶ərnad̶a Bulus nəŋeɽəd̶e eləŋ gaskari ṯa, “Alganun yandeiṯia ṯa ñëpwi ed̶a gəɽo Romani igi gero gakəmənia com?” 26 Orn ndə eləŋ gəno ŋen iŋi nəŋəɽe eləŋ nano goɽra gaskari nəŋəmeiṯi ṯa, “Agëbəd̶i ṯau? Ŋen ŋanṯa maje igi gaɽo Romani.” 27 Nṯia eləŋ goɽra nəŋəmeṯa nano nəŋəmeiṯi ṯa, “Lwaɽəṯiñi, agaɽo Romani?” Na Bulus nəŋaṯa, “A.” 28 Na eləŋ goɽra gaskari geiṯəma ṯa, “Eganaid̶o gərus ywaiña ŋen ŋanṯa imërni Romani.” Na Bulus nəŋaṯa, “Orn igënəñi egaɽo Romani ŋen ŋanṯa igaləŋənu egəɽo Romani.” 29 Nṯia led̶a ildi lwonaṯa ləminḏeica ldəmaŋgaṯe nano taltal, na eləŋ igi goɽra gaskari nəŋəd̶əñiṯalo com, ŋen ŋanṯa galəŋinnano ṯa Bulus gaɽo Romani na ṯa fəŋu gakasəma.
Ŋen Bulus gəfo nəsəria
30 Orn eloman leṯeɽe ṯaŋwonaṯo ṯa galəŋeṯa ŋopia ṯa Alyawuḏ yasəkima eŋen ŋaŋga, na nəŋəmamiñi, na nəŋəlwaɽəṯi nələŋ nəkana na nələŋ pred̶ ini nərarraid̶ia ṯa aɽrraid̶e, na nəŋəme Bulus na nəŋəmëɽi ŋulu nëiñua.