aza 11
Allah witi wumɔ ṯiŋaḏa lizi lu leḏi izrayiil tuc mac
1 ŋwu ṯa, nyi kwuṯalu: Allah wumɔ ṯiŋaḏa lizi lu luŋwun tuc, a? beri ma! nyi kwiri kwete kweḏi izrayiil, kwuruḏi nani gwu ibrahiim, kweḏi gabiila keḏi banyamiin-ŋa. 2 Allah witi wumɔ ṯiŋaḏa lizi lu luŋwun tuc mac, kla limɔŋw zi elŋece kerreny tuk. ŋiti ŋilŋiicaŋazi manya ŋuluḏina ŋeḏi iliiya? araḏiŋw gwu lizi leḏi izrayiil nani gwu Allah, nuŋw aruŋw: 3 Kweleny, limɔŋa eɽenyje liɽyaŋi lɔŋwa, ner ŋa kiici ŋweḏgwuna ŋwɔŋwa, nenyi ṯayini nyi dak, ner nyi naŋnini titir eḏeɽenye. 4 lakin, kwumɔ Allah eŋnici, nuŋw eca ḏa? nyi kwumɔ ketize rɔgwɽɔ rinyi lizi lir alaaf dufɔkwɽeny, liti limɔ iideci libayila lu ŋwurgwuŋi mac. 5 kaka ṯaŋwu tɔk, ki lomur ṯa klu ner nani lɔkwɔ liṯaḏinelu, limɔŋw zi ece-na, ṯimeca ṯi ṯeḏi ŋimɽi. 6 mer orɔ ŋeḏi ṯimeca ṯeḏi ŋimɽi ta, ner ere eni ŋeḏi ŋɔḏɽor mac; mer ere orɔ ŋwu mac, na ṯimeca ṯeḏi ŋimɽi ŋwere eni ṯimeca kezir were mac.
7 ta, a kwer ari ḏa? lizi leḏi izrayiil limakwu kwɔmne mec kwunaŋnari. lɔkwɔ liṯaḏinelu, limɔŋw zi ece-na, ner orɔ limaw dap, lakin liḏaḏu ta, nezi Allah kwuɽbeci rugwori lu, 8 kaka luḏinar gwu, ŋaruŋw:
nezi Allah inḏeḏa rigɽima reŋen eḏay ŋwurṯugwuɽunya,
nuŋw zi inḏeḏa yey eḏi yi ere eze mac,
na yəni eḏi yi ere neŋne tɔk mac,
mindaŋ na kirem kwumorɔ.
9 na dauḏ aruŋw:
eḏi azuuma weŋen orɔ difa na kiɽbin,
na ezir eḏi gwu iideḏi-na eḏi zi kaṯazi kaka inḏeḏerzi gwu.
10 eḏi yey yeŋen riimi-na mindaŋ er ere eze mac;
na ezi nyurelu dɔk.
11 ŋwu ta, nyi kwuṯalu: limɔ ṯugwudani eḏiidi tuc, a? beri ma! lakin na ŋudurlaḏu ŋi ŋeŋen ta, nezi ma ŋigileḏa ilica lir umam, mindaŋ eḏi lizi leḏi izrayiil ke ŋiɽany. 12 na ma ŋudurlaḏu ŋeŋen ruzi ṯurmuna lurṯu, na aki ŋgi kweŋen mec ruzi lizi lir umam lurṯu, er rɔtɔ ḏa mer ṯimazi ŋiɽaŋali kworɔ dap!
ŋigileḏa ŋeḏi lizi lir umam
13 nyi ŋgwu kwandicaŋazi lir umam. nyi kwiri kafur kafica kla lir umam ŋiɽaŋali ŋeḏi injiil, ŋwu ṯa nyi kweṯi piŋi ŋafura ŋinyi, 14 mindaŋ enyi ukwazi lieŋgeri ŋwuzi linyi lir yahuuḏ eḏi zi kiici ŋiɽany, mindaŋ er ŋi kilaw lɔkwɔ. 15 na ma ṯurmun amiḏina Allah yi ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi ṯiṯiŋaḏalu ṯeḏi yahuuḏ er ere orɔ ŋimiiḏa ki ŋiɽany-na manya, muŋw zi enji kiloɽu-na? 16 ma yila irlinelu ter ta, eṯi ṯa ṯul eni kwumirlinelu ter tatap, na ma rufu irlinelu ter ta, eṯi ṯa ril eni rimirlinelu ter tɔk.
17 lakin, ma ril rɔkwɔ reḏi kwaɽi kwete kweni zeyṯuun egrini kiṯay, na ŋaŋa na orɔ kaka ṯil ṯete ṯeḏi kwaɽi kweḏi zeyṯuun kwelliḏelu ki yaɽi-na oɽeny, ner ŋazi oɽazi ki ŋwobi ŋweḏi ril rimegrini, eḏii ŋaw ŋeḏi kwaɽi kwizaw ta, 18 eṯere ellineḏa ril nana mac. mezi ellineḏa nana ta, eṯi ṯiŋayini eḏaruŋw, ŋaŋa liti liri mac leṯi miḏeḏa rufu la, lakin eṯi rufu orɔ reṯi ŋazi miḏeḏa la. 19 a linḏi eḏari: limagri ril kiṯay mindaŋ mer nyji oɽazi ki ŋwobi ŋweŋen. 20 ŋiri rerem, ner zi agri kiṯay kaka iti eḏir gwu ṯəmna mac, lakin na ŋaŋa a leṯiferle teter ṯəmna ṯi ṯuɽuk. orlacar ṯellina ṯalu ŋwudɔŋw, na eṯi aŋrani nana. 21 kaka iti mezi gwu Allah roce lir ril ruŋwun reḏi kwaɽi mac, ŋwere roce ŋaŋwuzi tɔk mac. 22 izarṯi ṯimeca ṯeḏi Allah, əpa yi wuŋwun; eṯuŋw ila əpa yi nani gwu kla limaki ŋiɽaŋali pir, lakin leṯi ŋazi baŋaci ṯimeca ṯuŋwun ma emni eḏomi ki ṯimeca-na ṯuŋwun. mer ere orɔ ŋwu daŋgal-na mac, na le ŋazi uɽuḏeḏa lu tec. 23 na liḏaḏu, keni, mer ere derne tuc eḏemni, er zi gwu oɽazi-na, kaka eṯi gwu Allah eḏi ŋuma eḏi zi gwu oɽazi-na kwokwony. 24 na ma orɔ ŋaŋa limerzi uɽu kwaɽi-na kwir zeyṯuun kwelliḏelu oɽeny ki yaɽi-na, eḏoɽazi ŋaŋwuzi kwaɽi-na kweḏi jineyna ta, er zi ere errici ril ruŋwun reḏi kwaɽi ṯaŋwu tɔk manya?
Allah wunaŋna lizi tatap eḏi zi oɽmazi ki ŋimɽi-na ŋuŋun
25 mindaŋ ma ere ellini ki rɔgwɽɔ mac, nyi kwunaŋna ŋaŋwuzi, lieŋgeri linyi, eḏi zi elŋece ŋu ŋulucina: ṯikwuɽbene rugwori lu timila nanir gwu lɔkwɔ leḏi izrayiil mindaŋ mer zi enji lir umam eḏureni kworɔ dedep, 26 ṯa ŋwu, a izrayiil tatap kilaw; kaka luḏinar gwu, ŋaruŋw:
ŋgwa kwir Kwigileḏa kwuruḏa kayin-na weni ziyuun;
ŋwu zi rutici leḏi yaguub-ŋa ŋiḏambaŋa ŋeŋen kiṯay.
27 na ŋiɽaŋal ŋu, er orɔ ṯikitaḏiza ṯinyi
ki lomur linḏi nyi li eḏi zi dimeḏa ŋikyaŋi ŋeŋen kiṯay.
28 ki ŋiɽaŋal-na ŋizaw ŋir injiil, na lizi leḏi izrayiil eni kirem ṯuwən ṯeḏi Allah, na orɔ ŋaŋa leni luŋwun. lakin kaka elli gwu Allah likwurna leŋen, eṯir eni lamɽaŋw zi. 29 kaka eṯi gwu haḏiya weḏi Allah, ṯornuṯa ṯi ṯuŋwun, ere orle mac. 30 kaka ṯa orɔ ŋa gwu kerreny ludurlaḏu nani gwu Allah, lakin a limafi ŋimɽya, ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi ŋudurlaḏu ŋeŋen ta, 31 ner ṯa orɔ tɔk ludurlaḏu kirem, mindaŋ mer afi ŋunduŋa tɔk ŋimɽya, ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi ŋimɽi ŋimɔ ŋazi Allah ruwece lu. 32 Allah wumɔ kete lizigwunaŋi ndendeṯ ki rii-na reḏi ŋudurlaḏu, mindaŋ muŋw zi eḏici ŋimɽya tatap.
33 ŋurṯu ŋeḏi Allah, na ṯeḏinayeyna ṯuŋwun, na ṯilŋiiḏina tɔk ṯiri-na dip! eya kwiri manɔŋ kweḏi ŋuma eḏelŋece ŋunduŋwu hukma wuŋwun na ray ruŋwun tɔk?
34 eya kwiri kwumelŋece Kwelenyi ṯugwori?
ya eya kwiri kwumɔ iici ŋunduŋwu ŋiɽaŋal ŋi ŋere?
35 ya eya kwiri kwuminḏeḏa ŋunduŋwu haḏiya
mindaŋ mer eɽica kwokwony?
36 kaka ruḏa gwu kwɔmne tatap nanuŋw gwu, na duŋgwun ŋgi tɔk, nuŋw ta orɔ kwuŋwun tɔk. eḏi ŋiniṯ nani nanuŋw gwu dɔk dɔk. emba.
Rəmwa rero rəned̶a led̶a l-Israyil
1 Nṯia egabeɽəd̶ia ṯa, Rəmwa raned̶o led̶a əllëɽəŋu? Ndo, kwai kwai! Igënəñi egaɽo ed̶a g-Israyil, igaləŋənu ed̶ələŋəd̶ia d̶-Ibrayim, egeled̶a lə-Benyamin. 2 Rəmwa rero rəned̶a led̶a əllëɽəŋu ildi rënəŋu rwoṯəlo ananoŋ. Ñagaijəba ŋen iŋi ŋəwërd̶ənu egad̶am gə-Rəmwa eŋen ŋ-Iliya ṯa gënəŋu geɽəd̶o Rəmwa kaiñ ŋen ŋəgeiya led̶a l-Israyil? 3 Iliya gaṯa, “Ya Eləŋ Rəmwa lënəŋulu laɽiño alanəbiya yelaɽəŋa, lënəŋulu lagero alo isi id̶əɽəd̶ənia yelaɽəŋa. Igaṯenu egonto, na lënəŋulu lwonaṯa ṯa laiñəɽiña.” 4 Orn Rəmwa ruɽəbiṯəma eŋen ṯau? Rəmwa reiṯəma ṯa, “Egarəmoṯo led̶a aləf d̶enəŋ ldəməñe ləɽijan ŋen ŋanṯa ñi, ildi lero lukwud̶əñiṯia Bal alo.” 5 Ŋen ŋafo ṯia d̶əñid̶i com led̶a ləmaṯan laṯenu ildi luṯənu eŋen ŋəd̶ənaica məɽəməɽeñ d̶ə-Rəmwa. 6 Orn ndə ŋen iŋi ŋəfo ŋen ŋanṯa d̶ənaica məɽəməɽeñ d̶əlëɽəŋu ŋero ŋəfia eŋen iŋi lënəŋulu lid̶u Gəbanṯa ŋen iŋi ŋafo ṯia ṯa d̶ənaica məɽəməɽeñ d̶ero d̶əɽia d̶ənaica məɽəməɽeñ d̶eṯəm.
7 Nṯia ləgabaṯrau? Led̶a l-Israyil lero ləfid̶a ŋen iŋi lënəŋulu ləbapwaiña məldin. Orn led̶a ildi Rəmwa rwoṯəlo lënəŋulu laneinu, led̶a ildi ləṯënu lid̶ənu ləbɽwaŋəno enare. 8 Garno ŋen ŋəwërd̶ənu egad̶am ṯa,
“Rəmwa ranaicəlo usila igi gəɽo təgətəg
ṯa isi esen aiyerṯe yiseid̶ia na ṯa nënəñia enen anerṯe nənna,
na ŋen ŋaɽo ṯia məldin d̶əñid̶i.”
9 Na Ḏawuḏ gaṯa ṯa,
“Ŋgiṯr d̶əsa ed̶en ad̶əɽeṯe d̶əbəɽua na d̶ar d̶ələkëndia,
na waŋge igi gəlëɽəŋnicia na d̶əpəɽa ed̶en!
10 Ŋgiṯr isi esen aiyid̶əni irəmiṯu ṯa lënəŋulu alerṯe ləɽwad̶aṯa ləseid̶ia.
Na ṯa lënəŋulu aləfeṯe eŋen ŋubwa jaica jaica.”
11 Nṯia egabaṯa ṯa, lënəŋulu lëɽəŋeinu ṯa aliɽi? Ndo, kwai kwai! Orn d̶ëbərnia d̶eṯo eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ ŋen ŋanṯa led̶a l-Israyil lëɽəŋeinu ṯa led̶a ildi l-Israyil alid̶əni ləɽo d̶əgeiyaca ŋen. 12 Orn ndə d̶ëɽəŋeinia ed̶en d̶aməməṯu led̶a lalo d̶əbuŋṯia d̶oɽra, na d̶əd̶ama ŋen ed̶en d̶aɽo d̶əbuŋṯia d̶oɽra eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ, ŋend̶eṯəm ŋaməñaṯo orəba igi ṯa ŋen ŋəŋəra ŋid̶i aŋəfeṯe ŋwaiña, ndə led̶a pred̶ ildi Rəmwa rwoṯəlo ig-Alyawuḏ lid̶i alɽəñad̶eini.
Ŋen ŋəd̶ëbərnia d̶əled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ
13 Đeṯəm, d̶əñid̶i igandəlwaɽəṯia ñəŋgi gerṯe ñagaɽo Alyawuḏ. Ŋen ŋanṯa igad̶weinu eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ, egananaica d̶ërrəŋaid̶ia d̶əŋen d̶əlëɽəñi d̶amia iŋulu, 14 ṯa ed̶ad̶ d̶ənəŋ igid̶i yid̶i led̶a əllëɽəñi egaŋəno ṯa laɽo d̶əgeiyaca eŋen, nṯia ṯa yilëbəri ləmaṯan iŋulu. 15 Ŋen ŋanṯa ndə ŋen iŋi, ṯa lënəŋulu lanid̶ənu, ŋëbəd̶ia led̶a lalo ṯa almameini Rəmwa nano, d̶eṯəm ŋen ṯa Rəmwa raləŋënti ŋid̶i aŋəmame d̶əməṯia eŋəɽaiñ. 16 Ndə ŋəɽu ŋiṯil ŋananoŋ ŋətəɽe, ŋəɽu pred̶ ŋid̶i aŋətəɽeṯe. Ndə urldia guɽi gətəɽe, reṯia ratəɽe com.
17 Reṯia rəmaṯan rafo rakəlainialo egworəb, na ñaŋ ñəŋgi ñagəɽo reṯia ruɽi gəbërnia seiṯun igi ged̶əñwa, ñagafo ñagakad̶ənu ereṯia rəseiṯun d̶urri egworəb, na ñagid̶ənu ṯa ñaɽəbəd̶əlda eŋen ŋəd̶əsa d̶əŋəra, 18 nṯia ñerṯe ñagëminia bəɽan məldin ñagageiya reṯia irri rəkəlainialo, orn ndə ñagëminia bəɽan, lëldəŋəd̶einr eŋen ṯa gerṯe agaməcia urldia orn urldia gandaməcia. 19 Orn ñagid̶i ñaṯa ṯa, “Reṯia rakəlainialo egworəb ṯa igënəñi ikad̶əni iguɽi.” 20 Ŋen ŋëpi. Rënəŋulu rakəlianialo egworəb ŋen ŋanṯa rënəŋulu rero rəbëndia ŋen ŋə-Rəmwa, na d̶əñid̶i ñagad̶uru d̶wonaṯad̶a ed̶alo. Ñerṯe ñagəbənia enare orn d̶əñiṯr. 21 Ŋen ŋanṯa ndə Rəmwa rero rəŋgiṯia reṯia d̶urri rënəŋu raber rəndəŋgiṯia kwai kwai. 22 Ŋen ŋafəṯia, seicr ŋen ŋəŋəra na ŋen ŋinia ŋə-Rəmwa. Rënəŋu rerṯo ŋen ŋinia eled̶a ildi liɽu, orn rerṯo ŋen ŋəŋəra eñaŋ ndə ñagəfafia jaica jaica ŋenŋa ŋəŋəra ŋəlëɽəŋu. Orn ndə ñagəber ñagəfia ŋenŋa ŋəŋəra ŋəlëɽəŋu ñaŋ com ñagid̶i ñakəleini alo egworəb. 23 Na lënəŋulu com ndə ləber ləɽaŋa məldin eŋen eŋen ṯa laned̶a ləbëndia ŋen ŋə-Rəmwa lënəŋulu com lid̶i aləkad̶əni egworəb, ŋen ŋanṯa Rəmwa raɽwad̶aṯa rəlakad̶a təŋ egworəb. 24 Ŋen ŋanṯa ndə ñaŋ ñagakəleinu alo iguɽi gəbërnia seiṯun igi ged̶əñwa na ñagakad̶ənu iguɽi gəbërnia seiṯun eŋen iŋi ŋafo ŋageiya ŋen ŋëɽənu ananoŋ ŋen d̶eṯəm ŋaməñaṯa orəba igi kaiñ ṯa reṯia d̶urri raɽwad̶aṯa rəkad̶ənia iguɽi egen.
Rəmwa rwonaṯa rageiyaca led̶a pred̶ ŋəbaiya nano
25 Egaber egwonaṯa ṯa ñagaijəba, lorldaiñ, ŋen ŋəŋaməɽa iŋi ŋërrəŋeid̶ənu, ñagəberṯia d̶ələŋeṯa ŋen nəsi ed̶alo ṯa ñerṯe bəɽan, ṯa led̶a l-Israyil ŋəṯəɽa eŋen ŋaɽo təgətəg, ṯa məldin led̶a pred̶ ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ ildi luṯənu aleṯa Rəmwa nano ikərəŋ, 26 nṯia d̶ad̶d̶a d̶ənəŋ id̶i led̶a pred̶ l-Israyil lid̶i alëbərni, garno ŋen ŋəwërd̶ənu ṯa,
“Ed̶a igi gəɽo Đëbəria gid̶i aŋela alo yi-Siyun,
na gid̶i aŋgeici ŋen pred̶ iŋi gerṯe ŋə-Rəmwa eled̶a lə-Yagub.
27 Na fəd̶ərreid̶ia eŋen d̶əlëɽəñi id̶i ñagid̶i ñid̶i,
liga igid̶i iŋgeici ŋen eŋen ŋeicia.”
28 Ŋen ŋanṯa Alyawuḏ yaned̶o ŋen ŋəŋəra ŋ-Almasiya yënəŋulu yaɽo d̶əgeiya Rəmwa ŋen ŋanṯa ñaŋ, orn eŋen ŋəd̶woṯa d̶ə-Rəmwa yënəŋulu yaɽo led̶a ildi rënəŋu rəbwaliya ŋen ŋanṯa eṯenanda ləpənde. 29 Ŋen ŋanṯa d̶ənaica məɽəməɽeñ na d̶undəd̶ia d̶ə-Rəmwa, lënəŋulu laber laməlëd̶ənia kwai kwai. 30 Ŋen ŋanṯa garno ananoŋ ñaganed̶o ṯa ñanne ŋen ŋə-Rəmwa, orn d̶əñid̶i Rəmwa rageiyacənde ŋəbaiya nano ŋen ŋanṯa Alyawuḏ yaned̶o ṯa yanna, 31 nṯia com d̶əñid̶i yënəŋulu yaned̶o yenna ŋen ŋanṯa ñagageiyainu ŋəbaiya nano, ṯa yënəŋulu com aigeiyaini ŋəbaiya nano d̶əñid̶i. 32 Ŋen ŋanṯa Rəmwa rid̶u led̶a pred̶ lëndənu ṯa laned̶o lənna, ṯa rënəŋu arələgeiyace ŋəbaiya nano pred̶.
Rəmwa arnaneini ŋaɽrwa
33 Ǝsëgi gəɽwad̶aṯa gələŋeṯa d̶oliano d̶əŋen ŋəŋəra ŋə-Rəmwa na d̶ələŋeṯa ŋen nəsi d̶əlëɽəŋu na d̶ələŋeṯa d̶əlëɽəŋu? Ǝsëgi gəɽwad̶aṯa gəgagwonda d̶akənua d̶əlëɽəŋu na əsëgi gəɽwad̶aṯa gəfid̶ia rad̶ rəlëɽəŋu irri rënəŋu rəbəd̶ia ŋen ŋəlëɽəŋu? 34 Ŋen ŋarno ad̶am gə-Rəmwa gaṯa,
“Ǝsëgi gələŋeṯo ŋəṯəɽa ŋ-Eləŋ Rəmwa?
Walla əsëgi gërrəŋaicəma ŋen?
35 Walla əsëgi gənaico Rəmwa wagənəŋ,
ṯa Rəmwa arəmuɽəbiṯi d̶əpəɽa ŋen ŋanṯa wagi?”
36 Ŋen ŋanṯa laŋge pred̶ leṯo iŋu, na laŋge pred̶ laməṯia ŋuga, na laŋge pred̶ lafo ŋen ŋanṯaŋu. Egabeɽəd̶ia Rəmwa ṯa arnaneini ŋaɽrwa bəɽəbəte. Amin