aza 14
haḏiya eḏizandaci ŋinḏeḏa zi Allah Ṯigɽim ṯi, na wir ter eḏortaḏa kandiza gi kiṯimṯina keḏi Ṯigɽim
1 kwakiḏaḏiri ṯamɽa lu, na eṯorɔ zurum eḏafi haḏiya weḏi Ṯigɽim, mindaŋ ta ma eḏi ŋuma eḏizandaci ŋinḏeḏa ŋazi Allah Ṯigɽim ṯi. 2 kaka muŋw gwu ortaḏa kwere kandiza gi kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim, eṯuŋw ere andaci lizi mac, eṯuŋw andaci Allah; kaka iṯuŋw gwu kwere mac kwilŋiica ŋunduŋwu ŋiɽaŋali, na eṯuŋw zi andazi ŋir ŋejmeṯ eḏi Ṯigɽim-na. 3 lakin mezi kwizi andaci ŋa ŋinḏeḏa zi Allah Ṯigɽim ṯi, eṯi ŋiɽaŋal ŋuŋun eḏi ŋuma eḏi duŋgwuŋgwazi lizi ṯəmna ṯi, eḏi zi firlazi la, ya eḏi zi kandizelu. 4 kwizi ŋgwa kweṯortaḏa kandiza gi kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim eṯuŋw gi duŋgwuŋgwaci rɔgwɽɔ ruŋwun ṯəmna, lakin ŋgwa kweṯizandaci ŋinḏeḏa zi Allah Ṯigɽim ṯi, eṯuŋw ŋi duŋgwuŋgwazi kaniiza. 5 na ŋazi ma naŋni tatap eḏortaḏa kandiza gi ŋgu keḏi Ṯigɽim, lakin na ŋazi keni naŋni beṯen eḏizandaci ŋinḏeḏa zi Allah Ṯigɽim ṯi. ŋgwa kweṯizandaci ŋinḏeḏa zi Allah Ṯigɽim ṯi, kwuṯemḏila ŋgwa kweṯorṯaḏa kandiza gi kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim, illi ma gwu kwizi kwere orɔ muṯarjam, mindaŋ ma kaniiza duŋgwuŋgwaḏa.
6 lieŋgeri, menyila nani ŋa gwu, mindaŋ menyi ortaḏa kandiza gi kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim, nyi kwɔŋazi meci aŋgwuru? illi ma ŋazi baŋaci ŋir ṯiruwenizelu ṯere, ya ma ŋazi ilŋiiḏini ŋere, ya ma ŋazi andaci ŋere ŋinḏeḏa zi Allah Ṯigɽim ṯi, ya ŋir ŋeḏi ṯaliim. 7 kwɔmne ŋgwa kwiti kweḏi ŋimiiḏa-na mac, ŋgwa kweḏi ŋwal ŋwir kaka lufɽiṯir, ya kwumbəra, muŋw ere eḏi ŋwal-na ter ter mac ta, er ma elŋe ŋwuɽju aŋgwuru ŋweḏi ṯilŋa? 8 ma bruz ere ṯiŋaḏa ŋwal lu ŋama-ŋamaŋ mac, a na orṯa elŋe aŋgwuru eḏaɽazi kwɔmne duŋw eḏi gi ele ki ṯuwən-na? 9 ŋiri ṯaŋwu tɔk daŋgal-na; ma andazi kandiza gi kiṯimḏina, na eya kwiri kwinḏi eḏi zi elŋe? kaka inḏi ŋa gwu eḏandaci ezir domony. 10 kandiza kinani ter ter ki ṯurmun-na kitezir, nuŋw ere kere kiira maana-na mac. 11 lakin menyere elŋe maana kweḏi kandiza mac, nyi orɔ kwizi kwiṯimḏina nanuŋw gwu kweṯandazi, na ŋundu ta, ŋworɔ kwiṯimḏina nani nyi gwu. 12 ner ṯa orɔ ŋwu tɔk daŋgal-na; kaka ur ŋa gwu zurum kweḏi haḏiya weḏi Ṯigɽim, eṯi naŋni eḏi yi duŋgwuŋgwazi kaniiza.
13 ṯaŋwu, ner ofḏani eḏi ŋgwa kweḏi haḏiya eḏi yi ortaḏa kandiza gi kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim, eḏuŋw ari ki yiriny mindaŋ muŋw eḏi ŋuma tɔk eḏi ŋi upi kandiza-na. 14 menyari ki yiriny kandiza gi kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim, eṯuŋw orɔ ṯigɽim ṯinyi ṯeṯari ki yiriny, lakin ŋaɽiny ŋinyi ta, eṯir nani domony. 15 na aḏa kwiri kwenyerri? ŋofḏana eḏari ki yiriny ṯigɽim ṯi ṯinyi na ŋaɽiny ŋi ŋinyi tɔk; enyi kete rilŋa ṯigɽim ṯi ṯinyi na ŋaɽiny ŋi ŋinyi tɔk. 16 mezi ere erri ŋu mac, na ma kinna orṯaḏa ṯigɽim ṯi dak, a kwizi kwiira haḏiya weḏi Ṯigɽim ṯirlinelu ter ŋwari emba aŋgwuru ki ṯortaḏa-na ṯɔŋwa, muŋw ere elŋe ŋiɽaŋali ŋandizaŋazi? 17 ma keni ami ortaḏa ŋwu Kwelenyi ŋama-ŋamaŋ, lakin a kwende kwumɔ duŋgwuŋgwazi kwizi kwir ter. 18 nyeca Allah zukran, kaka eṯi nyi gwu ortaḏa kandiza gi kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim ŋwamin ŋwuru eḏi daŋgal la tatap; 19 lakin, nani nyi kaniiza-na ta, ner ofḏani duŋgwinyi eḏi zi andaci ŋir ŋɔkwroc domony, ŋaɽiny ŋi ŋinyi, eḏi zi ŋi ilŋiiḏini liḏaḏu, ki lobi leḏi ŋiɽaŋal ŋitezir kandiza gi kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim ṯirlinelu ter.
20 lieŋgeri, eṯere orɔ kaka nyor nyɔkwɽeny mac ki fikir-na kwalu; eṯorɔ kaka nyelle nyiti nyilŋiiḏi ɔɽɔmi mac, lakin ki fikir-na kwalu, eṯaɽni lizi limɔ irmiḏiḏi ŋufuŋaŋi. 21 ŋuluḏina kuruu-na, ŋaruŋw: nyi kwandaci lizi klu ŋiɽaŋali lizi li leḏi riŋla rir ter, na runyu ri reḏi lizi liṯimḏina, lakin er nyi ere ketize yəni too. 22 ṯaŋwu, na kandiza kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim ere orɔ ṯibaŋica ṯeḏi lizi leḏi ṯəmna mac, lakin nuŋw keni orɔ ṯeḏi lizi kla liira ṯəmna-na. na mezi kwere andaci ŋiɽaŋali ŋinḏeḏa zi Allah Ṯigɽim ṯi, eṯir ere orɔ ŋeḏi kla liira ṯəmna mac, eṯir orɔ ŋeḏi kla leḏi ṯəmna. 23 ṯaŋwu, ma kaniiza aɽaḏi duŋw tatap, mindaŋ mer ortaḏa kandiza gi kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim, e ta, ma lizi enḏa liti leḏi haḏiya weḏi Ṯigɽim mac, na kla liti leḏi ṯəmna kinna tɔk mac, liti leŋazi kete ŋeɽer manya? 24 lakin mer zi andaci tatap lere lere ŋiɽaŋali ŋinḏeḏa zi Allah Ṯigɽim ṯi, mindaŋ muŋw enḏa kwere kwiti kweḏi ṯəmna kinna mac, ya kwiti kweḏi haḏiya weḏi Ṯigɽim mac, eṯi ṯugwor ṯuŋwun eni ṯimɔ yə-na beṯen, kaka ma gwu ŋiɽaŋal ŋalu ter ter eriṯe ṯugwori ṯuŋwun. 25 na eṯi ŋejmeṯ ŋeḏi ṯugwor ṯuŋwun ruwenelu, mindaŋ ŋwiidi kiyeyna rific eḏi kwoce Allah lu, na ŋwelŋe eḏaruŋw, Allah weṯinani daŋgal-na rerem.
ŋofḏana eḏi kete nizama kwizaw kweḏi kaniiza
26 ta, a kwer ari ḏa, lieŋgeri linyi? ma aɽaḏi duŋw, eṯuŋw eḏi kwete ṯilŋa, na kwir ter ṯilŋiiḏina ṯere, na kwir ter ŋiɽaŋali ŋimɔ zi Allah ruwecelu, na kwir ter tɔk kandiza keḏi Ṯigɽim ṯirlinelu ter, ya ṯupə-na ṯeḏi kandiza ŋga. eḏi kwɔmne ŋgwu tatap orɔ kweṯi duŋgwuŋgwazi kaniiza. 27 mer ortaḏa lɔkwɔ kandiza gi kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim, eḏir orɔ kaka nden ya ṯɔɽɔl domony, na eḏir andazi lere lere, mindaŋ mezi kwizi kwete upuci-na. 28 lakin, ma kwizi ere nani kwinḏi eḏi zi upuci-na mac, eḏir nani tugwup kaniiza-na er andaci Allah ki rugwor-na reŋen. 29 ŋofḏana eḏi zi nden ya ṯɔɽɔl andaci ŋinḏeḏa zi Allah Ṯigɽim ṯi, na kla linanalu er ṯeci ŋiraŋali ki rugwor-na reŋen ŋandizar zi. 30 lakin, mezi Allah ruweci kwizi lu ŋere ŋgwa kwunanalu, eḏi ŋgwa kwiŋna nani tugwup. 31 kaka eḏi ŋa gwu ŋuma tatap lere lere eḏi zi andaci ŋinḏeḏa ŋazi Allah, mindaŋ mer zi elŋe tatap, na er firlaḏa la tatap; 32 kla leṯandazi ŋuma ŋi ŋeḏi Ṯigɽim eṯir orɔ leleny leḏi rigɽim reŋen. 33 kaka iti ur gwu Allah, Allah weḏi ŋitəmbilna mac, lakin eṯuŋw orɔ Allah weḏi ŋiɽena, kaka eṯuŋw gwu orɔ ki yaniiza-na tatap yeḏi kla lirlineluter eḏi Kwruztu-na.
34 eḏi law nani tugwup ki yaniiza-na. iti ofḏanar gwu mac eḏi zi andaci, lakin er orɔ keni liniŋneḏu, kaka ari gwu kuruu ŋwu. 35 ma kwɔmne nani kwere kwunaŋnar eḏelŋe, eḏir uṯizi lilenŋwuzi lu duənu-na kweŋen. kaka ur gwu feḏiya eḏi kwaw andazi kaniiza-na. 36 anna! ŋiɽaŋal ŋeḏi Allah ŋuruḏi nani ŋa gwu a? ya ŋupaḏi nani ŋa gwu ṯuɽuk a?
DALL·E 2024-10-16 11.46.48 - A black student sitting at a desk, focused and writing an exam in a quiet exam hall. The student looks calm and composed, with pens, pencils, and pape
37 ma kwizi kwere aruŋw, nyi kweḏi ŋiɽaŋali ŋinḏeḏinyji Allah Ṯigɽim ṯi, ya, nyi kweḏi haḏiya weḏi Ṯigɽim, eḏuŋw zi elŋe ŋu ŋulucaŋazi eḏaruŋw, amr weḏi Kweleny wiri. 38 mezi kwizi kwere ere ketice ŋu yey mac, er ere ketice ŋunduŋwu yey tɔk mac. 39 ṯa ŋwu, lieŋgeri linyi, eṯorɔ zurum eḏizandaci ŋinḏeḏa ŋazi Allah Ṯigɽim ṯi, na eṯi zi ere ṯinyini mac eḏortaḏa kandiza gi kiṯimḏina keḏi Ṯigɽim; 40 lakin eḏi kwɔmne tatap ami errini ŋwu nizam gi.
Ŋen ŋwaiña ŋəd̶ənaica d̶usila
1 Ŋgiṯr d̶əbwa ed̶alo ad̶əɽeṯe d̶əɽənda na wonaṯr d̶ənaica d̶usila. Na wonaṯr ŋen ṯa ñagəbërrəŋaid̶ia ŋen ŋə-Rəmwa ŋəməñaṯo d̶ənaica pred̶. 2 Ŋen ŋanṯa ed̶a igi gəɽwata olia gərto gero gələŋinia gaber gəɽwatiṯia led̶a orn gaɽwatiṯia Rəmwa, ŋen ŋanṯa ed̶a gero gənəŋ gənna. Gënəŋu gaɽwata ŋaməɽa Usilaga. 3 Orn ed̶a igi gəbërrəŋaicia led̶a ŋen ŋə-Rəmwa gënəŋu gaɽwatiṯia led̶a ŋen iŋi ŋalakaɽəjaicia eŋen na ŋəlonḏəjeicia na ŋələbəɽia nano. 4 Ed̶a igi gəɽwata olia gero gələŋinia gabakaɽəjeinia eŋen bəɽan, orn ed̶a igi gəbërrəŋaid̶ia ŋen ŋə-Rəmwa gabakaɽəjeicia led̶a ləkanisa. 5 Egwonaṯa ñaŋ pred̶ ṯa ñaɽwaṯe olia gero gələŋinia, orn egwonaṯa ñaŋ pred̶ ṯa ñërrəŋaici led̶a ŋen ŋə-Rəmwa ŋəməñaṯo lorəba, ŋen ŋanṯa ed̶a gəbërrəŋaicia led̶a ŋen gaməñaṯo ed̶a igi gəɽwata olia gero gələŋinia, illi ndə gokoɽəbaica olia ṯa kanisa ad̶akaɽəjeini eŋen.
6 Nṯia lorldaiñ, ndə egəṯənd̶e nano ṯeɽwato oliaga gero gələŋinia igid̶i endaməd̶aṯe ṯau, illi ndə igəndəɽwatiṯia eŋen ŋəd̶əŋaid̶ia ŋen ŋə-Rəmwa walla ŋəd̶ələŋeṯa walla ŋəd̶əɽwata walla ŋəd̶ërrəŋaid̶ia ŋen ŋə-Rəmwa? 7 Nṯia com ndə laŋge ildi lero ləməṯia ildi lerṯo olia, ndə ləmëŋia walla mberəmberia, ndə lero ləberṯia olia ɽetəɽeteo, ŋen ŋid̶i aŋələŋini ṯau? 8 Ndə d̶əl d̶əber d̶əbara ŋopia, əsëgi gid̶i aŋəbəɽeṯe nano ŋen ŋanṯa d̶əbwaiñəd̶ia? Đəl d̶əbarinia 9 Nṯia com eñaŋ ndə ñagəber ñagəɽwata ŋen ŋələŋinu oliaga, ŋen ŋəlwaɽənu ŋid̶i aŋələŋini ṯau? Ŋen ŋanṯa ñagaɽwataṯa ed̶əber məɽəməɽeñ. 10 Olia gëni gwaiña alo na pred̶ gerṯo ŋeniano. 11 Ora ndə egaijəba ŋen ŋolia ed̶a gəɽwata, igid̶i imaɽəṯe ilia nano, na ed̶a gəɽwata gid̶i aŋəñəɽeṯe ilia nano. 12 Nṯia ñaŋ com, ŋen ŋanṯa ñagëɽəd̶iaŋəno ñagwonaṯa d̶ənaica d̶usila, ëndəjeicr ŋen ndano ṯa ñafeṯe ŋopia eŋen iŋi ŋabakaɽəjaicia led̶a ləkanisa.
13 Ŋen ŋafəṯia ed̶a igi gəɽwata olia gero gələŋinia, d̶eṯəm aŋekeɽəd̶e Rəmwa ṯa gënəŋu ṯaŋokoɽəbaico olia. 14 Ŋen ŋanṯa ndə igəṯurṯia Rəmwa oliaga gero gələŋinia, usila gabekeɽəd̶ia Rəmwa, orn ŋəṯəɽa ŋəlëɽəñi ŋero ŋolwano. 15 Igëbəd̶ia ṯau? Igid̶i iṯurṯi Rəmwa usilaga gəlëɽəñi, na igid̶i yekeɽəd̶e Rəmwa ŋəṯəɽaŋa com. Igid̶i yaləŋiṯi Rəmwa usilaga, orn igid̶i yaləŋiṯi Rəmwa ŋəṯəɽaŋa com. 16 Ndə agəŋërṯu Rəmwa nano usilaga gəlaɽəŋa, ed̶a gənəŋ eled̶a laijəba ŋen, gënəŋu gid̶i aŋəlwaɽe “Amin” ṯau eŋen ŋəd̶iekeɽəd̶ia Rəmwa d̶əlaɽəŋa, ndə gënəŋu gaijəba ŋen agalwaɽo? 17 Ŋen ŋanṯa agəŋërṯu Rəmwa nano ŋopia, orn ed̶a gwomən gero d̶əɽəjeinia eŋen. 18 Igəŋërṯu Rəmwa nano ṯa egaɽwata olia gero gələŋima egaməñaṯənde pred̶, 19 orn ikanisa egwonaṯa ŋen ṯa egaɽwata olia d̶enəŋ ŋəṯəɽaŋa ŋəlëɽəñi, ṯa yërrəŋaici led̶a lwomən ŋen, ŋəməñaṯo ŋen ṯa egaɽwata ŋen aləf red̶ oliaga gero gələŋinia.
20 Lorldaiñ, ñerṯe ñagəɽia ñere eŋəṯəɽa eŋalo. Ɽeṯr ñere eŋen ŋeicia, orn ɽeṯr led̶a loɽra eŋəṯəɽa. 21 Ŋen ŋawërd̶ənu egad̶am galganun ṯa,
“Eləŋ Rəmwa raṯa igid̶i iɽwatiṯi led̶a ildi led̶ala lerṯo olia gwomən na ëiñuaya eled̶a ləɽo ilia, orn ṯia laber lid̶i alaiñənaṯe.”
22 Nṯia d̶əɽwata oliaga gero gələŋinia d̶aɽo ŋaməla, gerṯe eled̶a ildi lëndu ŋen orn eled̶a ildi lero ləbëndia ŋen. Na d̶ërrəŋaid̶ia ŋen d̶ëni ŋen ŋanṯa led̶a lëndu ŋen, gerṯe ŋen ŋanṯa led̶a ildi lelo ləbëndia ŋen. 23 Nṯia ndə led̶a ləkanisa lərraid̶ia alo yenəŋ, na pred̶ laɽwata olia ɽetəɽeteo gero gələŋinia na led̶a leṯo ildi laŋəba ŋen walla lero ləbëndia ŋen, lënəŋulu laber lid̶i alaṯa ṯa ñagaɽo nëɽia? 24 Orn ndə ñaŋ pred̶ ñagəbërrəŋaicia led̶a ŋen ŋə-Rəmwa na ndə ed̶a geṯo igi gaŋəba ŋen walla gero gəbëndia ŋen gënəŋu gid̶i aŋələŋeṯe ŋen ŋeicia ŋəlëɽəŋu, ŋen ŋanṯa eŋen eŋalo pred̶, na gid̶i aŋinḏeini eñaŋ pred̶. 25 Nṯia ŋaməɽa ŋara gəlëɽəŋu ŋid̶i aŋələŋini. Na gënəŋu gid̶i aŋud̶əñiṯi Rəmwa alo aŋəbuŋṯi, na gid̶i aŋəlwaɽe ṯa, “Đeṯəm Rəmwa ñagafəlda!”
Ŋen d̶eṯəm ṯa led̶a alid̶i ŋopia ndə ləbuŋṯia Rəmwa
26 Ŋen ŋaɽo ṯau lorldaiñ? Ndə ñagərarraid̶ia ñaŋ ñagerṯo ŋen iŋi, ed̶a gənəŋ gerṯo ŋələŋa, na gwomən gerṯo d̶ërrəŋaid̶ia ŋen, na gwomən təŋ gerṯo ŋen ŋəmiñaṯəma, na gwomən gerṯo olia gero gələŋinia, na gwomən təŋ gwonaṯa gokoɽəbaica ŋen. Ŋgiṯr ŋen pred̶ aŋid̶əni ṯa aŋaməd̶aṯe kanisa. 27 Ndə led̶a ləɽwata olia gero gələŋinia, ŋgiṯərldo ləɽijan walla liɽijin ikərəŋ, na ed̶a gənəŋ iliga əllëɽəŋu na ŋgiṯr ed̶a gənəŋ ṯaŋokoɽəbaico olia. 28 Ndə ed̶a gero gənəŋ gəɽwad̶aṯa gokoɽəbaica olia, ŋgiṯəmar aŋəbwaiñe ŋəma ikanisa, na ŋgiṯəmar aŋəɽwatinṯi bəɽan na aŋəɽwatiṯi Rəmwa. 29 Ŋgiṯr led̶a ləɽijan walla liɽijin alërrəŋaici led̶a ŋen, na led̶a lwomən aləseici ŋen ŋəled̶a ildi ləɽwata. 30 Orn ndə ŋen ŋəmiñiṯu ed̶a gənəŋ igi gəɽaŋalo, ŋgiṯr ed̶a igi gananoŋ aŋəbwaiñe ŋəma, 31 ŋen ŋanṯa ñaŋ pred̶ ñagaɽwad̶aṯa ñagəbërrəŋaicia led̶a ŋen, ñagənenəŋ, ṯa pred̶ ñërrəŋeini ŋen, na pred̶ ñonḏəjeini. 32 Na nusila nəled̶a ləbërrəŋaid̶ia ŋen ŋə-Rəmwa, nanaṯa led̶a ildi ləbërrəŋaid̶ia ŋen ŋə-Rəmwa. 33 Ŋen ŋanṯa Rəmwa gerṯe Rəmwa raŋen ŋurəgəd̶u orn rad̶ëuṯaralo.
Garno ŋen ŋəfo ikanisa alo pred̶ d̶əled̶a ltəɽe ɽ-Rəmwa, 34 ŋgiṯr liji eldalo əɽəlda aləbwaiñe ŋəma ikanisa, ŋen ŋanṯa ŋen ŋëd̶əñinu ṯa laɽwata. Lënəŋulu aɽreṯe enare garno ŋen ŋəwërd̶ənu ig-Alganun. 35 Ndə lwonaṯa ləbërrəŋeinia ŋen ŋənəŋ, ŋgiṯərldo aleɽəd̶e ebaŋgenanda eneɽa təŋgen, ŋen ŋanṯa d̶irəwano d̶ëni ndə liji əɽəlda ləɽwata ikanisa. 36 Fəñaŋ ñəŋgi ŋen ŋə-Rəmwa ŋəmiñəndau? Walla ŋarəmaṯənde nano ikərəŋ?
37 Ndə ed̶a gənəŋ gəbaṯa ṯa gaɽo nabi walla gerṯo d̶ənaica d̶usila, ŋgiṯəmar aŋələŋeṯe ŋen pred̶ iŋi igəwërd̶əṯənde fəŋu ŋen ŋ-Alganun y-Eləŋ Rəmwa. 38 Orn ndə ed̶a gənəŋ gaijəba ṯia, gënəŋu aŋaijəbeini. 39 Fəṯia lorldaiñ, wonaṯr ṯa ñagabërrəŋaicia led̶a ŋen ŋə-Rəmwa, na ñerṯe ñagəned̶a led̶a ləɽwata oliaga gero gələŋinia. 40 Ŋgiṯr laŋge pred̶ alid̶əni ŋopia na alṯuɽəd̶eini.