محاولة قتل يسوع
(متى 26‏:1‏-5، لوقا 22‏:1‏-2، يوحنا 11‏:45‏-53)
1 وقَبلَ الفِصحِ وعيدِ الفَطيرِ بِيَومَينِ، كانَ رُؤساءُ الكَهنَةِ ومُعَلّمو الشّريعةِ يَبحَثونَ كيفَ يُمسِكونَ يَسوعَ بِحيلَةٍ ليَقتُلوهُ. 2 إلاّ أنّهُم قالوا: «لا نَفعَلُ هذا في العيدِ، لِئلاّ يَقَعَ اَضطِرابٌ في الشّعبِ».
امرأة تسكب الطيب على يسوع
(متى 26‏:6‏-13، يوحنا 12‏:1‏-8)
3 وبَينَما يَسوعُ في بَيتِ عَنيا، عِندَ سِمعانَ الأبرصِ، يتَناولُ الطّعامَ، جاءَتِ اَمرأةٌ بِيَدِها قارورَةُ طِيبٍ غالي الثَمَنِ مِنَ النارِدينِ النّقيّ، فكسَرَتِ القارورَةَ وسكَبَتْهُ على رأسِهِ. 4 فاَستاءَ بَعضُ الحاضِرينَ وقالوا في ما بَينَهُم: «ما هذا الإسرافُ في الطّيبِ؟ 5 كانَ يُمكِنُ بَيعُهُ بأكثرَ من ثلاثِ مئَةِ دينارٍ تُوزّعُ على الفُقراءِ!» وأخذوا يَلومونَ المرأةَ.
6 فقالَ يَسوعُ: «اَترُكوها، لماذا تُزعِجونَها؟ هذا عمَلٌ صالِحٌ عَمِلَتهُ لي. 7 فالفُقراءُ عِندَكُم في كُلّ حينٍ، ومتى أرَدتُم تَقْدِرونَ أنْ تُحسِنوا إليهِم. وأمّا أنا، فلا أكونُ في كُلّ حينٍ عِندَكُم. 8 وهذِهِ المرأةُ عَمِلَت ما تَقدِرُ علَيهِ، فسكَبَتِ الطّيبَ على جَسَدي لِتُهَيّئَهُ للدّفنِ. 9 الحقّ أقولُ لكُم: أينَما تُعلَنُ البِشارَةُ في العالَمِ كُلّهِ، يُحدّثُ أيضًا بِعَمَلِها هذا، إِحياءً لذِكرِها».
خيانة يهوذا
(متى 26‏:14‏-16، لوقا 22‏:3‏-6)
10 وذهَبَ يَهوذا أسخريوط، أحَدُ التلاميذِ الاثنَي عشَرَ، إلى رُؤساءِ الكَهنَةِ ليُسلِمَ إليهِم يَسوعَ. 11 ففَرِحوا لكلامِهِ، ووَعَدوهُ بأنْ يُعطوهُ مالاً. فأخَذَ يَتَرقّبُ الفُرصَةَ ليُسْلِمَهُ.
عشاء الفصح مع التلاميذ
(متى 26‏:17‏-25، لوقا 22‏:7‏-14‏،لوقا 21‏-23، يوحنا 13‏:21‏-30)
12 وفي أوّلِ يومٍ مِنْ عيدِ الفَطيرِ، حينَ تُذبَحُ الخِرافُ لِعَشاءِ الفِصحِ سألَهُ تلاميذُهُ: «إلى أينَ تُريدُ أنْ نَذهَبَ لِنُهَيّئَ لكَ عَشاءَ الفِصحِ لِتأكُلَهُ؟» 13 فأرسَلَ اَثنينِ مِنْ تلاميذِهِ وقالَ لهُما: «اَذهَبا إلى المدينةِ، فيُلاقِيكُما رَجُلٌ يَحمِلُ جَرّةَ ماءٍ فاَتبَعاهُ. 14 وعِندَما يَدخُلُ بَيتًا قولا لِربّ البَيتِ: يقولُ المُعَلّمُ: أينَ غُرفَتي التي آكُلُ فيها عَشاءَ الفِصحِ معَ تلاميذي؟ 15 فيُريكُما في أعلى البَيتِ غُرفَةً واسِعةً مَفروشَةً مُجهّزةً، فهيّئاهُ لنا هُناكَ». 16 فذَهبَ التّلميذانِ ودَخلا المدينةَ، فوَجدا كما قالَ لهُما وهَيّأا عَشاءَ الفِصحِ.
17 ولمّا كانَ المساءُ، جاءَ معَ تلاميذِهِ الاثنَي عشَرَ. 18 وبَينَما هُم جالِسونَ لِلطعامِ، قالَ يَسوعُ: «الحقّ أقولُ لكُم: واحدٌ مِنكُم سيُسلِمُني، وهوَ يأكُلُ مَعي».
19 فحَزِنَ التلاميذُ وأخَذوا يَسألونَهُ، واحدًا فواحدًا: «هل أنا هوَ؟» 20 فقالَ لهُم: «هوَ واحدٌ مِنَ الاثنَي عشَرَ، وهوَ الذي يَغمِسُ يدَهُ في الصّحنِ مَعي. 21 واَبنُ الإنسانِ سيَموتُ كما جاءَ عَنهُ في الكُتُبِ المُقَدّسَةِ، ولكِنّ الويلَ لِمنْ يُسلمُ اَبنَ الإنسانِ! كانَ خيرًا لَهُ أنْ لا يولَدَ».
عشاء الرب
(متى 26‏:26‏-30، لوقا 22‏:14‏-20، كورنثوس الأول 11‏:23‏-25)
22 وبَينَما هُم يأكُلونَ، أخَذَ خُبزًا وبارَكَ وكَسَرهُ وناوَلَهُم وقالَ: «خُذوا، هذا هوَ جَسَدي».
23 وأخذَ كأسًا وشكَرَ وناوَلَهُم، فشَرِبوا مِنها كُلّهُم، 24 وقالَ لهُم: «هذا هوَ دَمي، دمُ العَهدِ الذي يُسفَكُ مِنْ أجلِ أُناسٍ كَثيرينَ. 25 الحقّ أقولُ لكُم: لا أشرَبُ بَعدَ الآنَ مِنْ عَصيرِ الكرمَةِ، حتى يَجيءَ يومٌ فيهِ أشرَبُهُ جديدًا في مَلكوتِ اللهِ».
26 ثُمّ سَبّحوا وخرَجوا إلى جبَلِ الزّيتُونِ.
يسوع ينبئ بإنكار بطرس
(متى 26‏:31‏-35، لوقا 22‏:31‏-34، يوحنا 13‏:36‏-38)
27 فقالَ لهُم يَسوعُ: «ستَترُكوني كُلّكُم، لأنّ الكِتابَ يقولُ: سأَضرِبُ الرّاعي، فتَتَبدّدُ الخِرافُ. 28 ولكِنْ بَعدَ قيامتي أسبُقُكُم إلى الجَليلِ». 29 فقالَ لَهُ بُطرُسُ: «لَو تَركوك كُلّهُم، فأنا لَنْ أترُكَكَ!» 30 فأجابَهُ يَسوعُ: «الحقّ أقولُ لكَ يا بُطرُسُ: اليومَ، في هذِهِ الليلةِ، قَبلَ أنْ يَصيحَ الدّيكُ مرّتَينِ، تُنكِرُني ثلاثَ مرّاتٍ». 31 فأصرّ بُطرُسُ على قولِهِ: «لا أُنكِرُكَ وإنْ كانَ علَيّ أنْ أموتَ مَعكَ!» وهكذا قالَ التلاميذُ كُلّهُم.
يسوع يصلي في جتسيماني
(متى 26‏:36‏-46، لوقا 22‏:39‏-46)
32 وجاؤُوا إلى مكانٍ اَسمُهُ جَتْسِيماني، فقالَ لِتلاميذِهِ: «اَقعُدوا هُنا، بَينَما أنا أُصَلّي».
33 وأخَذَ مَعهُ بُطرُسَ ويَعقوبَ ويوحنّا، وبَدأَ يشعُرُ بالرّهبَةِ والكآبَةِ. 34 فقالَ لهُم: «نَفسي حَزينةٌ حتى الموتِ. اَنتَظِروا هُنا واَسهَروا!» 35 واَبتَعدَ قليلاً ووقَعَ إلى الأرضِ يُصلّي حتى تَعبُرَ عَنهُ ساعَةُ الألَمِ، إنْ كانَ مُمكِنًا. 36 فقالَ: «أبي، يا أبي! أنتَ قادِرٌ على كُلّ شيءٍ، فأبْعِدْ عَنّي هذِهِ الكأسَ. ولكِنْ لا كما أنا أُريدُ، بَلْ كما أنتَ تُريدُ».
37 ورَجَعَ فوَجدَهُم نِيامًا، فقالَ لبُطرُسَ: «أنائمٌ أنتَ يا سِمْعانُ؟ أما قَدِرتَ أنْ تَسهَرَ ساعةً واحدةً؟ 38 اَسهَروا وصَلّوا، لِئَلاّ تقَعوا في التّجربَةِ. الروحُ راغبةٌ ولكِنّ الجسَدَ ضَعيفٌ».
39 واَبتَعَدَ ثانيةً وصَلّى، فرَدّدَ الكلامَ ذاتَهُ. 40 ورَجَعَ أيضًا فوجَدَهُم نيامًا، لأنّ النّعاسَ أثقَلَ جُفونَهُم وحاروا بِماذا يُجيبونَهُ.
41 ورجَعَ في المرّةِ الثالثةِ وقالَ لهُم: «أنيامٌ بَعدُ ومُستريحونَ؟ يكفي! جاءَتِ السّاعةُ. ها هوَ اَبنُ الإنسانِ يُسلّمُ إلى أيدي الخاطِئينَ. 42 قوموا نَنْصرِف! اَقترَبَ الذي يُسَلّمُني!»
اعتقال يسوع
(متى 26‏:47‏-56، لوقا 22‏:47‏-53، يوحنا 18‏:3‏-12)
43 وبَينَما هوَ يتكَلّمُ، وصَلَ يَهوذا، أحدُ التلاميذِ الاثني عشَرَ، على رأسِ عِصابةٍ تَحمِلُ السّيوفَ والعِصِيّ، أرسَلَها رُؤساءُ الكَهنَةِ ومُعَلّمو الشّريعةِ والشّيوخُ. 44 وكانَ الذي أسلَمَهُ أعطاهُم علامَةً قالَ: «هوَ الذي أُقَبّلُهُ، فأمسِكُوهُ وخُذوهُ في حِراسةٍ شديدةٍ».
45 ولمّا وصلَ يَهوذا، دنا في الحالِ إلى يَسوعَ وقالَ لَهُ: «يا مُعَلّمُ!» وقَبّلَهُ. 46 فألقَوا أيديَهُم علَيهِ وأمسَكوهُ. 47 فاَستَلّ أحدُ الحاضِرينَ سيفَهُ، وضرَبَ خادِمَ رئيسِ الكَهنَةِ فقَطَعَ أُذنَهُ. 48 وقالَ لهُم يَسوعُ: «أعلى لِصّ خَرجتُم بسُيوفٍ وعِصِيّ لِتأخُذوني؟ 49 كُنتُ كُلّ يومٍ بَينَكُم أعلّمُ في الهَيكَلِ فما أمسكتُموني، ولكِنْ حدَثَ هذا لِتَتِمّ الكُتُبُ المُقدّسةُ».
50 فتَركوهُ كُلّهُم وهَربوا. 51 وتَبِعَهُ شابّ لا يلبَسُ غيرَ عَباءَةٍ على عُريِهِ، فأمسكوهُ. 52 فتَركَ عباءَتَهُ وهرَبَ عُريانًا.
يسوع في مجلس اليهود
(متى 26‏:57‏-68، لوقا 22‏:54‏-55‏،لوقا 63‏-71، يوحنا 18‏:13‏-14‏،يوحنا 19‏-24)
53 وأخَذوا يَسوعَ إلى رَئيسِ الكَهنَةِ، فاَجتَمعَ رُؤساءُ الكَهنَةِ والشّيوخُ ومُعَلّمو الشّريعةِ كُلّهُم. 54 وتَبِعَهُ بُطرُسُ عَنْ بُعدٍ إلى دارِ رَئيسِ الكَهنَةِ، فدَخَلَ وقعَدَ معَ الحَرَسِ يتَدَفّأُ عِندَ النّارِ. 55 وكانَ رُؤساءُ الكَهنَةِ وجميعُ أعضاءِ المَجلِسِ يَطلُبونَ شَهادَةً على يَسوعَ ليَقتُلوهُ فلا يَجدونَ، 56 لأنّ أُناسًا كَثيرينَ شَهِدوا علَيهِ زُورًا فتَناقَضَت شَهاداتُهُم. 57 فقامَ بَعضُهُم وشَهِدوا علَيهِ زُورًا، قالوا: 58 «نَحنُ سَمِعناهُ يَقولُ: سأهدِمُ هذا الهَيكَلَ المَصنوعَ بالأيدي، وأبني في ثلاثةِ أيّامٍ هَيكَلاً آخَرَ غَيرَ مَصنوعٍ بالأيدي». 59 وفي هذا أيضًا تناقَضَت شَهاداتُهُم.
60 فقامَ رَئيسُ الكَهنَةِ في وسَطِ المَجلِسِ وسألَ يَسوعَ: «أما تُجيبُ بِشيءٍ؟ ما هذا الذي يَشهَدونَ بهِ علَيكَ؟» 61 فظَلّ ساكِتًا، لا يَقولُ كَلِمةً. وسألَهُ رئيسُ الكَهنَةِ ثانيةً: «هل أنتَ المَسيحُ اَبنُ اللهِ المُبارَكِ؟» 62 فأجابَهُ يَسوعُ: «أنا هوَ. وسَتَرَونَ اَبنَ الإنسانِ جالِسًا عَنْ يَمينِ اللهِ القديرِ، وآتيًا معَ سحابِ السّماءِ!» 63 فشَقّ رَئيسُ الكَهنَةِ ثيابَهُ وقالَ: «أنَحتاجُ بَعدُ إلى شُهودٍ؟ 64 سَمِعتُم تَجديفَهُ، فما رأيُكُم؟» فحَكَموا علَيهِ كُلّهُم بأنّهُ يَستوجِبُ الموتَ.
65 وأخذَ بَعضُهُم يَبصُقونَ علَيهِ، ويُغَطّونَ وجهَهُ ويَلطِمونَهُ ويقولونَ لَه: «تَنَبّأْ». وتناولَهُ الحَرَسُ بالضّربِ.
بطرس ينكر يسوع
(متى 26‏:69‏-75، لوقا 22‏:56‏-62، يوحنا 18‏:15‏-18‏،يوحنا 25‏-27)
66 وبَينَما بطرسُ في السّاحةِ السُفلى مِنَ الدّارِ، مَرّت جارِيةٌ مِنْ جواري رئيسِ الكَهنَةِ. 67 فلمّا رأَت بطرسَ يَتَدَفّأُ، نَظرَتْ إلَيهِ وقالَت لَهُ: «أنتَ أيضًا كُنتَ معَ يَسوعَ النّاصريّ!» 68 فأنكَرَ قالَ: «لا أعرِفُ ولا أفهَمُ ما تَقولينَ!» وخرَجَ إلى الدّهليزِ، فصاحَ الدّيكُ. 69 فرأَتْهُ الجارِيةُ، وأخذت تَقولُ لِلحاضرينَ: «هذا مِنهُم!» 70 فأنكرَ أيضًا. وبَعدَ قليلٍ، قالَ الحاضِرونَ لبطرسَ: «لا شكّ أنّكَ واحِدٌ مِنهُم، لأنّكَ مِنَ الجليلِ». 71 فأخَذَ يَلعَنُ ويَحلِفُ: «أنا لا أعرِفُ هذا الرّجُلَ الذي تَعنونَ». 72 وفي الحالِ صاحَ الدّيكُ مرّةً ثانيةً، فتَذكّرَ بطرسُ قولَ يَسوعَ: «قَبلَ أنْ يَصيحَ الدّيكُ مرّتَينِ، تُنكِرُني ثلاثَ مرّاتٍ». وأخذَ يَبكي.
Ŋejmeth ŋǝthi-ŋi ɽeenye Yǝcu-ŋw.
(Maṯṯa 26:1-5Luuga 22:1-2Yuhanna 11:45-53)
1 Kerreny niti mǝ ŋwaamin ŋwuɽǝn iila kinnǝni mac, ŋwinḏi-ŋi @iiḏ ethi naani wǝthi Fis-ha, nǝ wǝthi kajlaŋ tok; nǝ rɔ-asa rǝthi kahana-ŋǝ mɔ@allimiin-gi kwǝthi Sherii@a, nǝr mɔmri ŋiɽaŋali-la ŋǝni Yǝcu kwǝŋgir mithǝ aŋgwɔrɔ mindaŋ ethi ɽeenye ŋejmethi. 2 Kaka naarir-gwɔŋw, “Nyjeere ǝrri ŋɔ mac ki-@iid-nǝ, nǝ lizi luurezi rɔgwori mindaŋ ǝrinyji diiɽǝthǝ naana ŋǝryǝ-ŋi.”
Yǝcu mǝr-gwɔ ɔratha Beiṯ-@aniya.
(Maṯṯa 26:6-13Yuhanna 12:1-8)
3 Kinaŋw a-naani-ta Yǝcu kinnǝni Beiṯ-@aniya ki-dɔɔnɔ kwǝthi Sim@aan kwir tiileŋ, a-naanisa-ŋgwɔ ṯerbeeza-lɔ ethi ethne, nǝ kwaaw iila kwette kwappa ŋiila ŋaami wǝŋ fǝṯiilǝ-gi kwɔdaɽiminna rɔkhaam-ri, ŋir ghaali beṯṯen ŋǝni naarḏiin (kwir min-min kwiti kwɔlagnana ŋiila-ŋi ŋeere mac) nɔŋw kiṯṯi fǝṯiilǝ nɔŋwsi balsi kindala luuŋwun. 4 Nǝr naani lokwo limǝsi ŋiɽaŋal ŋɔ firasi, nǝraarɔŋw, “Ŋothɔ ŋigiirasaŋw-salɔ domony? 5 Ǝŋgwɔŋwsi liṯṯa ǝŋgir aava gwuruushǝ kwittǝzir, ǝŋgir kannaci lɔwaaya.” Ṯaŋw nǝr ǝrmici. 6 Laakin nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “Duŋgwǝcǝr; kwotho kwundǝŋnǝ-ŋǝ? Kwǝni-pǝ kwǝrricǝny ŋiɽaŋali ŋiccaaw. 7 Kaka nǝṯi-gwɔ lɔwaay nanni ŋaaŋa-li nyaamin tatap, mǝmmini ethisi ǝrrici ŋeere ŋisaaw ǝṯisi-tǝ ǝrrici; nǝ nyii tǝ nyiiti kwinḏi ethi nanni ŋaaŋa-li nyaamin tatap mac. 8 Ŋǝrrǝ-ŋwsi ŋa ŋǝthicǝ-ŋwsi ŋɔma-na ethisi arri; kwǝni kwɔɔrathi aŋna wiinyi ethi-yi ǝgici lɔɔmɔri kisǝn lǝthi taanithisa. 9 Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ rerrem, kǝzir wette nyithak wǝrgwɔ aari hǝshirǝ Inyjiilɔ ṯurmunǝ naana tatap, ɔrsi andasi-la ŋa ŋǝrrǝ-ŋwsi ethi kikithaayini ŋunduŋw.”
Yahuuthǝ mɔŋgwɔ ǝmmini ethi bɔɔŋwɔthi Yǝcu-ŋw.
(Maṯṯa 26:14-16Luuga 22:3-6)
10 Kwaathan-tǝ nǝ Yǝhuuthǝ Is-kharyɔɔtii, kwette kwǝthi wrii-kwuɽǝn, ele naanɔ-gwɔ rɔ-asa rethi kahana ethisi bɔɔŋwɔthici Yǝcu-ŋwɔ. 11 Mǝr neŋne nǝr aamina, nǝr kittatha ethi inḏǝthǝ gwuruushǝ. Mindaŋ nɔŋw naŋninn-ṯaay-lɔ ṯǝthi-thi bɔɔŋwɔthi Yǝcu-ŋwɔ.
Yǝcu mɔŋgwɔ yee ethneya wǝthi Fis-ha ṯalaamiiz-thi ṯuuŋwun.
(Maṯṯa 26:17-25Luuga 22:7-14, Luuga 21-23Yuhanna 13:21-30)
12 Ki-laamin-la kila liŋna lǝthi @iiḏ wǝthi kajlaŋ, lǝṯir-li ɽeenye nyiranyɔ nyǝthi Fis-ha, nǝ ṯalaamiiz ṯǝthi Yǝcu ǝccǝŋw, “A kwunaŋna-nyŋi etheele ethi ǝgizi ŋaaŋwɔ ǝzir ethne-yi wǝthi Fis-ha ṯaka?” 13 Nɔŋw ɔɔsi ṯalaamiiza ṯuuŋwun ṯiɽǝn, nɔŋwsǝccǝŋw, “Nḏir ki-mǝḏiinǝ-nǝ, mindaŋ mǝŋǝsi kwɔr kwette kwappa tii tǝthi ŋaaw biɽithi ŋaaŋa-li kithaay tǝ; a kwaathitha, 14 kǝzir wɔŋgwɔ ǝnḏi-tǝ, andaci kwɔɔrɔ kwǝthi yiŋna ǝccǝŋw, ‘Mɔ@allim kwaarɔ-ŋwa, looḏo lindǝr lǝndu lǝthi liirin liinyi, linḏiny-li ethi ethne ṯalaamiiz-thi ṯiinyi ethneya wǝthi Fis-ha?’ 15 Mindaŋ ŋwandaci ŋaaŋwɔsi looḏo lette lɔppa kindala lukwurbunnǝ; ǝgicǝr-nyji-ṯǝ ǝzir kinaŋw.” 16 Nǝ ṯalaamiiz ele ki-mǝḏiinǝ-nǝ, nǝrsi kaṯṯasi ŋirga ŋandica-ŋwsi; mindaŋ nǝrsi ǝgici ǝzir Fis-ha-gi. 17 Mǝ kirakalɔ oro tǝ, nǝreele ṯalaamiiz-thi ṯuuŋwun ṯir wrii-kwuɽǝn. 18 Mǝr naanalɔ lithna ki-ṯerbeeza-la, nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ rerrem, ŋgwɔ kwette daŋgal-na kwithnany-gi, kwinḏiny ethi bɔɔŋwɔthi.” 19 Nǝraari ibṯǝdi ethi ronyine, nǝr uṯicǝlɔ leere-leere, nǝrǝccǝŋw, “Nyii kwɔrɔ-a?” 20 Nɔŋwsǝccǝŋw, “Kwette kwǝthi wrii-kwuɽǝn, kwɔrattiny-gi cerge-cergec ki-sohan-na kwɔtɔpɔt. 21 Kaka ninḏi-gwɔ Tɔr tǝthi Kwizigwunǝŋ etheele kaka lɔɔthɔnar-gwɔ ŋǝni ŋundu, laakin ǝyǝwǝy ǝnnǝ kwǝthi ṯurvǝ ṯǝthi kwɔr ŋgwa kwinḏi ethi bɔɔŋwɔthi Tɔɔrɔ tǝthi Kwizigwunǝŋ! Ŋɔvthanna beṯṯen etheere ilŋitha kwɔɔrɔ ŋgwa mac.”
Sherikǝ kwǝthi Kweeleny.
(Maṯṯa 26:26-30Luuga 22:14-201 Kɔɔr 11:23-25)
22 Nǝ kinaŋw a-naanir kethne-la, nǝ Yǝcu dimmi rǝghiivǝ nɔŋwri aari shukran, nɔŋwsi undǝthǝnǝ, nɔŋwsi inḏǝthǝ, nɔŋwsǝccǝŋw, “Mǝṯṯir aŋna wiinyi wir wɔ.” 23 Mɔŋw dimmi tiṯraŋi, mindaŋ mɔŋw-ri aari shukran, nɔŋwsi inḏǝthǝ nǝrsii tatap. 24 Nɔŋwsǝccǝŋw; “Ŋin ŋiinyi ŋirṯa ŋɔ, ŋǝthi wa@ḏ wiyaŋ, ŋǝrsi iirǝci lizi-lɔ luuru. 25 Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ rerrem, ŋiti ŋǝnyjii kwokwony ŋǝthi nyɔr nyǝthi @ineb mac, mindaŋ mǝ laamin iila kila lǝnyji-lii ŋiyaŋ ki Ŋeeleny-nǝ ŋǝthi Allah.”
26 Mindaŋ mǝr kette ṯilŋa tǝ, nǝr ruu nareele kaayin wǝni Zeiṯuun.
Yǝcu nandisa-ŋgwɔ ŋiɽiiya-ŋi ŋǝthi ṯǝvrinnǝ ṯǝthi Bɔṯrɔs.
(Maṯṯa 26:31-35Luuga 22:31-34Yuhanna 13:36-38)
27 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw; “Ŋaaŋa lǝnyii arṯitha-lɔ tatap, kaka nɔlɔɔthɔnar-gwɔ ŋaarɔŋw; ‘Nyii kwippi taaɽa, mindaŋ a yaaŋal faathalɔ’. 28 Laakin mǝnyii diiɽǝ-tǝ, ŋǝsi iŋnaci keereny-gi etheele Jǝliil.” 29 Nǝ Bɔṯrɔs ǝccǝŋw; “Mǝŋǝ kinnǝni taasa-lɔ tatap, nyii-tǝ bǝri!” 30 Nǝ Yǝcu ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw; “Nyii kwǝccǝ-ŋǝ-mǝ ŋwɔ rerrem, kulŋǝ-ṯǝ ŋgɔ, mǝ kɔthɔgɽi ere ɔrri nyaamin-na nyiɽǝn kinnǝ mac, ǝnyii ǝvrinni nyaamin-nǝ ṯoɽol!” 31 Laakin nǝtǝ Bɔṯrɔs aari nda ṯirṯir nɔŋwɔccǝŋw; “Mǝr ǝni kinnǝ laazin ethi ai ŋaa-gi; rǝteere ǝvrinni ḏuṯ.” Nǝrṯǝ aarɔŋw lithaathɔ tatap tok ŋwɔ.
Yǝcu naarɔ-ŋgwɔ kiyiiriny Jaṯsiimaani.
(Maṯṯa 26:36-46Luuga 22:39-46)
32 Nǝreele kǝzir wǝni Jaṯsiimaani; mindaŋ nɔŋwɔccǝ ṯalaamiiza ṯuuŋwun-ŋwɔ, “Nanyjar-nyalɔ kɔnɔŋw mindaŋ nyeele nyaara kiyiiriny.” 33 Nɔŋw mɔlo Bɔṯrɔs-ŋwɔsi Ya@guub-gi nǝ Yuhanna tok, mindaŋ nɔŋweere aamina mac, nɔŋw pinni ṯɔgwor-na. 34 Nɔŋwsǝccǝŋw; “Nyii ŋgwɔ kwɔrɔɔnyɔna beṯṯen mindaŋ ṯɔgwor ṯimoro-gaa ṯuuɽunni, naanir ṯalɔ kɔnɔŋw yǝy-yǝlɔ iccaci.” 35 Mɔŋw dɔŋgwatha-lɔ kwokwok, nɔŋw iidi yǝy-yǝlɔ kwurǝyu-lu nɔŋwaari kiyiiriny mindaŋ ǝŋgirorɔ mǝmkin ǝŋgwɔŋweere ǝnḏi ki-ṯurvǝ-nǝ kitha tǝthi lɔɔmɔr kila mac. 36 Nɔŋwaarɔŋw, “Papa, Ṯǝmyǝri, kwomne tatap kwir heyyin naaniŋa-gwɔ; dimmǝthiny tiṯiraŋi kɔrɔ kithaay tǝthi ṯurvǝ; laakin ŋǝthi ṯɔgwɔr ṯiinyi ŋiti ŋir mac. Laakin ŋɔɔŋa ŋɔrɔ” 37 Mɔŋwaaɽa nɔŋwsi kaṯṯasi limǝ nḏiri; nɔŋwɔccǝ Bɔṯrɔs-ŋwɔ, “Sim@aan a kwɔmaani nḏiri-a? Avǝtǝ ere kiɽiṯi saa@ kwette dak mac kwǝthi-gi aŋratha? 38 Aŋrathir, aari kiyiiriny mindaŋ meere ǝnḏi ki-tɔmɔmma-na mac; ǝṯi tigɽim ǝmmini, laakin aŋna-tǝ ǝṯɔŋw ajili.” 39 E-ta nɔŋweele kwokwony nɔŋwaara kiyiiriny ŋiɽaŋal-ŋi ṯǝ ŋa ŋette-ŋette. 40 Mɔŋwaaɽa kwokwony nɔŋwsi kaṯṯasi linḏirɔ, kaka nannisasi-gwɔ ŋwaarɔ kerle-kerlec, mindaŋ nǝrseere elŋe ŋeere mac ŋǝthi-ŋi ǝŋnici ŋunduŋw. 41 Mɔŋw aaɽa ki-taamin-la tir ṯɔɽɔl, nɔŋwsǝccǝŋw, “A kila-ta linḏirɔ likǝṯṯi wǝŋǝ? Ŋuuru-ṯǝ ŋɔ; saa@ kwɔmǝ iila; ethi-gi inḏǝthǝ Tɔɔrɔ tǝthi Kwizigwunǝŋ lizi ligii rɔgwori ki-rii-na reeŋen. 42 Diiɽir ṯǝŋw ǝreele, iisar-ṯi kwɔbɔɔŋwɔthi-nyii kwɔmǝ ɔppatha.”
Yǝcu mǝr-gwɔ mithǝ.
(Maṯṯa 26:47-56Luuga 22:47-53Yuhanna 18:3-12)
43 Nǝ kinaŋw nandisa-tǝ Yǝcu kinnǝni, nǝ Yahuuthǝ kwette kwǝthi wrii-kwuɽǝn iilanna dɔŋw-li, lappa yaalala-ŋwɔsi ŋwɔmɔr-ŋi lɔɔsasi rɔ-asa rǝthi kahana-ŋǝ mɔ@allimiin-gi kwǝthi Sherii@a ŋundu-ŋǝ lishiyuukh-li. 44 Nǝsi kwɔbɔɔŋwɔthɔ rarmatha nɔŋwsi andica nɔŋwsǝccǝŋw, “Ŋgwa kwǝnyii aagani tuunyu-thi kwundǝr-tǝ ŋgwa; mithir a mɔlo ŋǝmmǝŋ ǝgeele.” 45 Mɔŋw ɔppatha nɔŋw ralla naana tɔc, nɔŋwɔccǝŋw, “Yaa Mɔ@allim!” Ŋwɔṯaŋw nɔŋw aagani ṯuunyu-thi. 46 Nǝr rallasi rii naana tɔc nǝr mithǝ. 47 Laakin nǝ kwette kwǝthi kila lirlɔ kinaŋw alla kaalala tɔc, nɔŋw-ŋgi uɽuthǝthǝ kwɔwaaya kǝni kwǝthi Rǝ-iis Rɔppa ŋǝthi kahana. 48 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, ‘Ŋaaŋa liilathiny-gwɔ yaalala-yi ŋwɔmɔr-ŋi mindaŋ, ethi mithǝ nyuŋwɔ kaka ǝṯinyoro kwurṯǝthǝ-a? 49 Nyii kwǝṯi-pǝ naani ŋaaŋa-li nyaamin tatap, ǝṯinyii ǝccǝ lizi @allima ki Heikal-na, nǝrnyeere mithǝ mac. Laakin ethir kǝniny rattathi ŋa ŋɔlɔɔthɔna ki Yiṯaab-na Yirllinǝlɔ ter.” 50 Nǝ ṯalaamiiz ṯuuŋwun arṯitha-lɔ tatap nǝr avri. 51 E-ta nǝ kaamal kette rɔɔmi kinɔŋgwu tuk, kigǝṯṯinǝ fǝrṯi naana, mǝr mithǝ ŋunduŋw 52 nɔŋwsi ṯaayici fǝrṯilɔ masak; nɔŋw avri lɔvdɔṯṯɔ.
Yǝcu mɔŋgwɔ rilli kiyǝnǝ yǝthi mǝjlǝs.
(Maṯṯa 26:57-68Luuga 22:54-55, Luuga 63-71Yuhanna 18:13-14, Yuhanna 19-24)
53 Nǝr mɔlo Yǝcu-ŋw nǝrgeele naanɔ-gwɔ Rǝ-iis Rɔppa rǝthi kahana, nǝ rɔ-asa rǝthi kahana-ŋǝ lishiyuukh-li, nǝ mɔ@allimiin kwǝthi Sheŋii@a tok kǝzir waaɽathir-gwɔ dɔŋw. 54 Bɔṯrɔs-tǝ nɔŋwɔni kwɔrɔɔmɔŋw-lɔ kinǝŋgwu tuk, mindaŋ mɔŋw ǝnḏi ki-lɔz-na lǝthi dɔɔnɔ kwǝthi Rǝ-iis Rɔppa rǝthi kahana: nǝr naana-lɔ yaavɔr-yi kwaanica iigǝŋi. 55 Nǝ rɔ-asa rǝthi kahana nǝ mahkama tatap naŋni shahaaḏa-lɔ kweere kwir ḏiḏ Yǝcu ethi-gi ɽeenye ŋunduŋw; laakin nǝrseere inḏa ŋeere mac. 56 Nǝ shuhuuḏ kwittǝzir andisasa Yǝcu-ŋw ŋiɽaŋali naana ŋir ŋǝlunw, laakin nǝtǝ ŋiɽaŋal ŋeeŋen mamlithi tɔttɔr. 57 Nǝr diiɽi lokwo nǝrsi allasi naana domony nǝraarɔŋw, 58 “Kwiniŋnaca-nyii kwaarɔŋw, ‘Nyii kwigii Heikala wɔ wɔdaɽiminna rii-ri mindaŋ nyacci wɔthaathɔ kwokwony ki-ŋwaamin-la ṯoɽol witi wǝccinǝ rii-ri mac!’ ” 59 Nǝ ŋo tatap nǝtǝ shahaaḏa kweeŋen mamlithi ṯir-ṯir. 60 Nǝ Rǝ-iis Rɔppa rǝthi kahana diiɽǝ-lǝ puruṯ kelgeny-na, nɔŋw uṯici Yǝcu-ŋwlɔ, nɔŋwɔccǝŋw, “A kwiti kwǝthi lɔɽɔjɔ leere mac lǝthisi-li ǝŋnici-a? A kwaari ŋa tha shahaaḏa-gi tatap ŋgwɔ kwallisar-ŋa naana?” 61 Laakin nɔŋw-tǝ naani ṯir-ṯir nɔŋweere ǝŋnici ŋunduŋw mac. Nǝ Rǝ-iis Rɔppa rǝthi kahana uṯicǝlɔ kwokwony, nɔŋwɔccǝŋw, “A kwir Kwɔrɔstɔ kwir Tɔr tǝthi Kwɔrtanna?” 62 Nǝ Yǝcu ǝŋninci nɔŋwɔccǝŋw, “Imba nyii kwirṯa-pa; a kweese Tɔɔrɔ tǝthi Kwizigwunǝŋ tinaanalɔ ki-thii ṯǝthi mɔni ṯǝthi Allah wǝthi ŋɔma, tɔɔɽɔ ŋwebleth-ŋi-na ŋwɔthi leere.” 63 Nǝ Rǝ-iis Rɔppa rǝthi kahana draŋ kwɔɔvan-na ŋɔrɔṯ, nɔŋwaarɔŋw, “Nǝ aatha kwɔrɔ kwokwony kweere kwǝrsi-gi nǝŋnisi lithaathɔ ethisi andasi? 64 A limǝ neŋne yɔvɔɔlɔŋi yuuŋwun yulluthuŋw-yi Allah. E-ta a laari tha?” Nǝraarɔŋw tatap, “Kwɔvthanna ethi ɽeenye.”
65 Nǝraaŋi ibṯǝdi lokwo ethi ɔnyatha naana, nǝr kwuɽubǝthǝ kiyǝnǝ, nǝr ippi, nǝrǝccǝŋw, “Andica-nyji-ṯi ŋiɽiiya-ŋi, ǝyǝ kwɔrɔ kwippithi-ŋǝ!” Nǝ yaavɔr mɔlo nǝr ippi yerge-yi.
Bɔtrɔs mɔŋgwɔ ǝvrinni Yǝcu-ŋwɔ.
(Maṯṯa 26:69-75Luuga 22:56-62Yuhanna 18:15-18, Yuhanna 25-27)
66 Kinaŋw a-naani Bɔṯrɔs ki-lɔz-nǝ lǝthi mahkama kuṯṯǝlɔ, nǝ tiira tette tir khaḏaama kǝthi Rǝ-iis Rɔppa rǝthi kahana iila. 67 Mɔŋweese Bɔṯrɔs-ŋwɔ kwaanicǝ iigǝŋi, nɔŋw ecce tok-tok, mindaŋ nɔŋwɔccǝŋw, “Ŋa tok a kwɔnaanɔ Yǝcu-ŋi kwǝthi Naasira-ŋw.” 68 Laakin nɔŋw ǝvrinni nɔŋwaarɔŋw, “Kwende kwilŋithi-nyii wala ethisi elŋe ŋa ŋandisa-ŋasi, a kwaari-tha.” Nɔŋweele nɔŋw ruu ǝgwur-yi wǝthi parŋgala. 69 Nǝ tiira tette tir khaḏaama ese, nɔŋwaari ibṯǝḏi kwokwony ethi andaci lizi kila lirlɔ kinaŋw nɔŋwsǝccǝŋw, “Kwɔr-ŋgwɔ kwir kwette kweeŋen tok.” 70 Laakin nɔŋw ǝvrinni kwokwony. Nǝ kwokwo cuk, nǝ kila lirlɔ kinaŋw ǝccǝ Bɔṯrɔs-ŋwɔ, “A kwiri-mi rerrem kwette kweeŋen; kaka nɔrŋaǝ-gwɔ kwǝthi Jǝliil-ŋwɔ” 71 Nǝ Bɔṯrɔs aarɔŋw, “Nyii kwaari haalifa, nyii kwandica-ŋǝsi rerrem! Ethiny Allah ǝccǝ haakima minyeere andasi rerrem mac! Nyii kwiti kwilŋithi kwizi ŋgwa mac kwandicar-nyii-gi!” 72 Ŋwɔṯaŋw nǝ kɔthɔgɽi ruusi nyaamin-na nyiɽǝn tɔc nyimǝŋw-nyi ɔrri. Nǝ Bɔṯrɔs ṯiŋaayini ŋiɽaŋali ŋandicasi Yǝcu nǝccǝ-ŋgwɔŋw, “Mǝ kɔthɔgɽi ere orri nyaaminna nyiɽǝn kinne mac, ǝnyii ǝvrinni nyaamin-nǝ ṯoɽol.” Nǝ ṯɔgwor yee-nǝ beṯṯen mindaŋ nɔŋw aaritha-na.