aza 11
lugul leḏi ṯəmna
1 ṯəmna ṯinderṯa ṯeṯiruzi ṯəkiza ṯeri kizen rerem, na eṯuŋw firlazi nyuŋwuzi eḏaruŋw, kwɔmne kwiti kwijine mac kwunderṯa kwir rerem. 2 ṯəmna ṯi na lizi leḏi kerrenyŋw əmi Allah-na. 3 ṯəmna ṯi a kwilŋiiḏir eḏaruŋw, ṯurmun ṯikitine ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi Allah, ṯaŋwu na kwɔmne kweṯijini ruwene lu kwɔmne gi ŋgwa kwiti kweṯijini mac.
4 ṯəmna ṯi na habiil ketice Allah karama kiṯemḏi ŋga keḏi gayiin, na gi Allah unḏizi ṯofḏana ṯuŋwun ki, kaka ma gwu haḏiya wuŋwun əmi ŋunduŋwu-na. nuŋw ay, lakin eṯuŋw andindaci nyuŋwuzi kineni kire-kirem ŋgwu, kaka eḏuŋw gwu ṯəmna. 5 ṯəmna ṯi, na aknuuk dirnini mindaŋ nuŋw ere inḏa ŋiɽany mac; nuŋw ere inḏini mac, kaka ma gwu Allah dimi. na iti diminaŋw gwu kinna mac, ner ŋi unḏi ki ŋeni ŋwu: kwuməmi Allah-na. 6 ma kwizi ere eḏi ṯəmna mac, ŋwere eḏi ŋuma ḏuṯ eḏəmi Allah-na. kwere kwunaŋna eḏi duŋgwaḏa Allah nana, eḏuŋw emni eḏaruŋw, weṯinanni, na weṯizinḏeḏa kla haḏiya leṯi naŋnini ŋunduŋwu. 7 ṯəmna ṯi na nuuh, ireca gwu Allah kwɔmne gi kwiti kwijine kinna mac, nuŋw ketize ŋiɽaŋali yey mindaŋ nuŋw daɽmaḏa faluuka eḏi gi kileḏi lizi leḏi duənuŋw kwuŋwun; na ṯəmna ṯi ṯuŋwun nuŋw zi ruzi leḏi ṯurmun kaṯi. mindaŋ nuŋw afi ŋoru ŋir ṯofḏana ṯeṯila ṯəmna ṯi.
8 ṯəmna ṯi na ibrahiim enye nana kinaŋw ma Allah ornuṯi eḏi durṯi eḏele kezir wa winḏuŋw gwu eḏafi ŋoru. nuŋw ru, kwiti kwilŋiiḏi ezir winḏuŋw gwu eḏi ilaḏa mac. 9 na ṯəmna ṯi nuŋw orɔ kwete kwuṯimḏina kezir wukitaḏi gwu Allah eḏindeḏa, ner nana kheyma-na izhaag ŋali, na yaguub tɔk, linḏir li eḏafi ŋoru ṯikitaḏa ṯi ṯa ṯete ṯete. 10 kaka əkizaŋw gwu meḏiina kizen, ŋgwa kweḏi rugwagiza, kwowcina na kwudaɽmaḏi Allah. 11 ṯəmna ṯi na zaara afi ŋuma eḏi ŋi elŋe, kwumɔṯamḏu keni yiḏla yi, kaka ruzaŋw gwu ŋgwa kwumɔkitaḏa kwirlalu. 12 ŋwu ṯaŋwu, na kwor kwete kwumadiḏi eḏay ŋimeyaŋ ŋi orɔ papa kweḏi ŋelŋe ŋuru, ner uri kaka rorum reḏi lere, na kaka kufurṯa kimri-na kir ṯije, kiti keḏir ŋuma eḏi iɽeḏa mac.
13 ki ṯəmna-na ner ay klu tatap, iti afir gwu mac kwɔmne kwukitaḏir gwu eḏafi. lakin izar gwu kinanɔŋw tuk rugwor ri-na, ner agani ki rugwor-na tɔk ner zi ruwezelu pɔrpɔr eḏaruŋw: nyiŋa liri liṯimḏina kezir wu, nenyorɔ ki ṯay laŋw ki ṯurmun-na. 14 lizi leṯi zi andindazi ŋwu, eṯirnyji ilŋiiḏini ŋamaŋ eḏaruŋw, leni linaŋna ezir eḏi ruzi duənu kweŋen. 15 eŋgir ṯiŋayini duənuŋw ŋgwana kwuruḏir gwu, eŋgir eḏi ŋuma eḏi gwu aɽiḏa. 16 lakin, urir ṯa ŋwu, eṯir naŋni ezir wiṯemḏi. winder wiri weḏi kilerena, ṯaŋwu na ṯurony ere miḏa Allah mac eḏeni Allah weŋen, kaka muŋw zi gwu daɽmaci meḏiina kwete.
17 ṯəmna ṯi na ibrahiim, ṯecer gwu, kete izhaagŋw ki ŋweḏgwun la kaka karama, na ŋgwa kwumafi ṯikitaḏa emni eḏi ruzi toru tuŋwun tutuput teḏuŋwi karama, 18 timer ri aruŋw: izhaag kwinḏi eḏorɔ kwukwurna kweḏi ŋelŋe ŋɔŋa. 19 kaka ilŋiicaŋw gwu eḏaruŋw, Allah weḏi ŋuma kinna eḏi diɽi lizi ŋiɽany-na; nuŋw afi kwokwony kaka kwete kwumɔdiɽa ki ŋiɽany-na. 20 ṯəmna ṯi na izhaag ortaḏa yaguubŋwuzi izuu gi, nuŋw zi andaci ŋeḏi kwɔmne kwinḏi eḏerrini. 21 ṯəmna ṯi na yaguub, erricaŋwi ŋiɽany, nuŋw ortaḏa nyoru nyere nyere nyeḏi yuzif, nuŋw kwoce Allah lu, kwuniḏelu ṯu ṯi. 22 ṯəmna ṯi na yuzif, muŋw adiḏi eḏay, nuŋw zi andazi ŋeḏi ṯuruweḏe lu ṯeḏi lizi leḏi izrayiil, nuŋw zi inḏeḏa amra weḏi ṯaniḏa ṯeḏi ŋwia ŋwuŋwun.
23 ṯəmna ṯi mer gwu elŋe muuzaŋw, na ṯernyin-ŋa lenyin gi ner luci ŋunduŋwu yowa ṯɔɽɔl, kaka izar gwu toru teni tizaw beṯe-beṯen; ner ere ṯenye mac amra weḏi kweleny kweni firaawun. 24 ṯəmna ṯi na muuza, muŋw orɔ kwor, nuŋw derne eḏeni tor teḏi tira teḏi firaawun, 25 icaŋw gwu-na keni eḏoɽmaṯi lizi li leḏi Allah ki ṯowɽina yey, ki lobi leḏi ṯinyiŋlana teḏi ŋikya, ṯeṯernine fita-fitak. 26 nuŋw ruzi ṯermiḏeḏa nana, ṯimɔŋw ṯi rerini ŋiɽaŋal ŋi ŋeni Kwruztu, kaka ŋurṯu ŋupa eḏi kwɔmne la kwir gaali gaali kwownina mizr, kaka icazaŋw gwu ujra kiṯay winḏi eḏila. 27 ṯəmna ṯi nuŋw ṯayi mizrŋw lu, iti ṯinyaŋw gwu mac ŋirŋaza ŋeḏi firaawun; kwurmɔṯanaŋw gwu kaka izaŋw gwu ŋgwa kwiti kweṯijini mac. 28 ṯəmna ṯi nuŋw kete kuruu ṯayṯi keni ṯiṯamḏa ŋiɽany, nuŋw rece ezir ŋin ŋi, mindaŋ mezi ŋgwa kwinḏi eḏi kirazi nyoru lu nyir ŋwoɽa ere ilica mac.
29 ṯəmna ṯi ner ṯamḏu ṯujuli ṯori kaka ezir wunḏu; na lizi leḏi mizrŋw ṯeci eḏizerri ŋu ṯɔk, nezi ŋaw enji. 30 ṯəmna ṯi na rilaŋgwu reḏi ariihaŋw rir yarṯiny iidi mer zi gwu rikaḏa lu ŋwamin dufɔkwɽeny. 31 ṯəmna ṯi na rahab kwir kwijin ere kiraḏa lu mac lizi li kla liti limemni mac, kaka amuŋw gwu enji lizi kla limer zi uzi eḏi raŋḏa ezir.
32 na aḏa kwiri kwere kwenyi andazi kwuḏaḏu? lomur lenyi iiraci eḏizandazi ŋeḏi jaḏuun, barak tɔk, zamzuun tɔk, yafṯaaw tɔk, ŋeḏi dauḏ tɔk na zamwiil-ŋa liɽi li— 33 na klu, kaka eḏir gwu ṯəmna, ner ilazi ŋelenyi ki ŋuru, ner ari hakwuma lirlalu, ner afi ṯikitaḏa, ner miḏa lizundaŋa runyu, 34 ner iɽinyaḏa igəŋi lu wufuḏu, ner kilaḏa kalala kirana, ner ferle ki ṯajila-na ṯeŋen, ner ferle ki ṯuwən-na, ner tinyi orṯa weḏi ŋeleny ŋiṯimḏina, 35 na law afi lizi leŋen layyu limɔdiɽi ŋiɽany-na, na lɔkwɔ ner zi inḏa ṯurfa tir ŋudur ŋudur, ner derne eḏi kilaḏa ṯurfa, mindaŋ eḏi diɽi eḏenḏi ki ŋimiiḏa-na ŋiṯemḏi. 36 na liḏaḏu ner rerini ṯiruze ṯi luŋw, na lizɔṯ li, ner zi kəki ŋwuɽun ŋi, ner zi kaṯu ki zijin-na. 37 ner zi aci yal yi, ner unda yaŋna-na yeŋen dəkdək, ner zi endinye kalala gi; eṯir irerelu likinna yima yeḏi yaŋal-ŋa yiɽu yi, ner zi ṯuzezi kwɔmne kweŋen tatap kweḏir, eṯir zi inḏini ṯurfa, eṯir zi owɽina yey beṯen. 38 na ki lizi klu na ṯurmun kḏu ere ofḏani mac. eṯir ta irerelu kwuḏer-na domony, ki yayin la tɔk, ki yumbuŋ-na, na ki yibaŋ-na tɔk.
39 na ŋunduŋa klu tatap, əginer gwu ṯiɽinena kaka eḏir gwu ṯəmna, ner ere afi keni ṯikitaḏa tir minmin mac, 40 kaka izacinyji gwu Allah ŋiɽaŋali ŋiṯemḏelu, ŋenuŋw, lizi klu liti liṯimayini dap mac liira nyuŋwuzi.
Taoma
1 A'done taoma be anjioko orivoya a'done ŋgye ta ŋgase abe mio'ba tana ro ta, ago a'done ŋgye ta ŋgase mäni ko ondrene rota. 2 Taoma ànyaro si lidri se tui kyeno kai ro tana si Lu te.
3 Taoma si anjioko mänite a'ba 'bädri te ata Lu rosi, tana ŋgase äni ndi ondrene ono ede ko ni ŋgase andrebe ondre yasi.
4 Taoma 'ba Abele te toriolo kadopara ozone Lu ri ndrani Kaina ro drisi. Taoma ndaro si ta ndaro si Lu te aka'da nda te mano taŋgye'ba ro, tana Lu andivo edretazevo ndaro te ŋgapäṛi ndaro olesi. Ta taoma ndaro rota Abele ka gi'du ata, nda kodra gica owo.
5 Taoma laga Enoka teni odravoya. Oko äru nda te kuru Lu re, ago 'diaza ni kote nda usune, tana Lu ru nda te kuru. Taegyi ka ata ekye teinye Enoka uruako kuru, ta ndaro si Lu te. 6 Ta 'diaza ro ni ko Lu usine teinye taoma ako, tana nda se kabe ikyi Lu re beṛo a'done taoma be anjioko Lu orivoya ago kani ànya se kabe nda uṛi päṛi.
7 Taoma 'ba Noa ni ŋgaemba Lu ro ta ŋgase mileya nda ni ko ondrene rota tana erine. Nda ro Lu te ago ede toŋbo te se nda ndi katidri ndaro be apate kigye. Ago tase ka'dobe si ape vure 'bädri rote, ago Noa usu taŋgye teni Lu resi se ka ikyi taoma si.
8 Taoma 'ba Abarayama te Lu orone ondro Lu kuzi nda te oyine 'bädri se Lu ko'ba tana be ozone ndäri ya owo. Nda e'be 'bädri modo ndaro rote teinye vose nda kabe ugu oyi kigye uniako. 9 Taoma si nda rite 'diatra ronye 'bädri se Lu ko'ba tana be ndäri ya. Nda rite zoi boŋgo ro ya, oso Yisika ndi Yakoba be, se usuyi tao'ba kpate ni Lu resi ronye. 10 Tana Abarayama ka ugu 'bakici se Lu kaka'dabe ago kobebe, 'bakici se kotopa na ka ori 'duro ana kwotena.
11 Taoma si Sara a'dote mbararo a'done ŋgwa be, nda gica pari odeodero ago Sara modo ni kote a'done ŋgwai be owo. Nda yitate Lu ya tao'ba ndaro ätina si. 12 Taoye ya Abarayama gica avo ro oko, ni mano gi alo ono yasi zelevoi amba a'dote oso 'bi'bi vo'buyakuru ya ronye, orivoya oso doŋgoṛoŋwa siŋgwa ro kototi otiako ronye.
13 Taoma si 'dicini kwoi todrate. Ànya usuyi ŋgase Lu ko'ba tana be kote, oko ni lozo si ànya ndreyi ànya te ago ruyi ànya te, ago leyitadrina te ŋbelero anjioko ànya orivoya 'diatrai ro ago aba'bai ro 'bädri ya. 14 Ànya se kayibe ta nonye kwoi ata 'ba ṛo ŋbelero anjioko ànya kayi ugu 'bädri modo ànyaro ro uṛina. 15 'Bädri se ànya ke'beyibe ana ànya e'beyi tavousu tana ro te, aba ondro ànya kori gwo 'du tana usune, aba ànya a'donayi ndi kandrakado be ogone. 16 Oko tana 'bädri se ànya kayibe voondre tana ro orivoya 'bädri kadopara yi, 'bädri vo'buyakuru ro. Ago Lu ko driupiro ta ànyaro ta ànyari nda uzine Lu ànyaro, tana nda ede 'bakici te ànyari.
17 Taoma 'ba Abarayama te ŋgwa ndaro Yisika olone tori ro ondro ojo mbara Abarayama rote owo. Abarayama ni orivoya se Lu ko'ba tao'ba be rigye, caoko nda orivoya nja ŋgwa alodi ndaro ozone olone tori ro. 18 Lu atate ndäri ekye: “Yisika si nya'dona 'da zelevoi se ma'ba tana be ono be.” 19 Abarayama usutate anjioko Lu orivoya mbara be Yisika eŋgane ni odra ya, ago ata ndi inye, Abarayama go ru Yisika te kovole ni odra yasi.
20 Taoma 'ba Yisika 'ba tao'ba mileya rote Yakoba ndi Esau be ri.
21 Taoma 'ba Yakoba äṛu ŋgwàagoro Yosepa rote ba alo alo ondro nda ka oyete odrane owo. Nda ätirute dofo ndaro abaro si ago mätu Lu te.
22 Taoma 'ba Yosepa te, ondro ka oyete odrane oko, nda pe ta oyiro Yisaraele'bai ro ni Ezipeto yasi tana te, ago e'be taŋgaembaro tase beṛo oyene ta avo ndaro rota te.
23 Taoma 'ba uti'bai Musa rote nda da'done imbana nätu äti nda be vosi. Ànya ndreyite nda orivoya ŋgwa liŋgyiekye yi, ago ànya a'doyi kote turiro orine ota 'bädri'ba ro oroako.
24 Taoma 'ba Musa te, ondro nda kombate oko, gatezo yi uzine ŋgwa ŋguti 'bädri'ba ro ro. 25 Nda lete ruezane lidri Lu robe ndrani riyä takozi ro se tuna orivoya fere ono ri. 26 Nda 'bamite rueza ŋgamawo ro ta Mesiya rota kadona para ndrani lakazà cini Ezipeto ro drisi, tana nda 'ba mi ndaro te päläti se mileya dri.
27 Taoma 'ba Musa e'be Ezipeto te kyila 'bädri'ba ro turiako. Tana osoago nda ndre Lu ondreako te, nda gatezo mi ozane kovole. 28 Taoma 'ba nda te Karama Lävu Odra ro ro oyene ago ozo tate kari luvune käläsi drisi, tana ukyi malaika odra ro ufu ŋgwàagoro se ätibe käti Yisaraele'bai ro 'da.
29 Taoma 'ba Yisaraele'bai te mbararo drî Gyi'desi Okaro ro ozane oso gyini awi drisi ronye, ondro Ezipeto'bai kojoyite oyene inye oko, gyi ivu ànya te.
30 Taoma 'ba tiṛi Yeriko ro tisite vuru aba Yisaraele'bai ro gbikyi ànya lomvosi u'duna njidrieri vosi. 31 Taoma pa Raba ronyi'ba ro teni ufuvoya ànya se koroyi Lu kote kai yibe, tana anya ru vomari'bai Yisaraele'bai rote bereazi ro yai'dwesi.
32 Muguna ata ndi driyaro ya? Saa ojo kote märi ta Gideoni, Baraka, Samisona, Yepeta, Dawidi, Samuele ndi nebii be ro itiza. 33 Taoma 'ba ànya te kyila oyene 'bädrii cini be ago peyite ṛe. Ànya yeyi tase kado te ago ruyi ŋgase Lu ko'ba tana be te, ànya seyi kala ibii rote, 34 izweyi asi mbaraekye te, payivote ni ufuvoya bando si. Ànya orivoya mbaraako, oko a'doyite mbararo, ànya a'doyite mbaraekye ro kyila ya ago peyi kyila'baazii 'diatrai ro rote. 35 Taoma si 'ditoko usu 'didiri ànyaro se kadribe te.
Azaka gayizo, leyi dritai ko, drayite rueza ya tana adri ànya robe ori kadopara ya. 36 Rukäna omo'dote ago a'bite, ago azakana embete nyori si ago avote kamba ya. 37 Avo ànya te kuni si, asi yana te ritu, äfu ànya te bando si. Ànya abayite gbikyi soyi kyinii timele ro kode indrii rote, ati'ba ro, ezate, ago ayete koziro. 38 'Bädri a'do kote kadoro ànyari! Ànya abayite oso aba'bai vocowa yasi ago lutuŋwà drisi ronye, loriyite kugyiŋwà yasi ago 'buŋwà gyini ya yasi.
39 Se cini edretazevona be kwoi peyi ŋgateṛe taoma si! Caoko ruyi tao'ba se Lu ko'ba tana be kote, 40 tana Lu ra tavoora kadopara te ta amaro ta. Ta ndaro anjioko toto a'do troalo ama be si a'ba ànya te ŋgye.