يسوع يحذر من معلمي الشريعة والفريسيين
(مرقس 12‏:38‏-40، لوقا 11‏:37‏-52؛ لوقا 20‏:45‏-47)
1 وخاطَبَ يَسوعُ الجُموعَ وتلاميذَهُ، 2 قالَ: «مُعلّمو الشّريعةِ والفَرّيسيّونَ على كُرسِيّ موسى جالسونَ، 3 فاَفعَلوا كُلّ ما يَقولونَهُ لكُم واَعمَلوا بِه. ولكِنْ لا تَعمَلوا مِثلَ أعمالِهِم، لأنّهُم يَقولونَ ولا يَفعلونَ: 4 يَحزِمونَ أحمالاً ثَقيلَةً شاقّةَ الحَمْلِ ويُلْقونَها على أكتافِ النّاسِ، ولكنّهُم لا يُحَرّكونَ إصْبَعًا تُعينُهُم على حَمْلِها. 5 وهُمْ لا يَعمَلونَ عَمَلاً إلاّ لِيُشاهِدَهُمُ النّاسُ: يجعَلونَ عَصائِبَهُم عريضَةً على جِباهِهِم وسواعِدِهم، ويُطَوّلونَ أطرافَ ثِيابِهِم، 6 ويُحبّونَ مَقاعِدَ الشّرَفِ في الوَلائِمِ ومكانَ الصّدارَةِ في المجامِعِ 7 والتحِيّاتِ في الأسواقِ، وأنْ يَدْعُوَهُمُ النّاسُ: يا مُعلّمُ. 8 أمّا أنتُم فلا تَسمَحوا بأنْ يَدْعُوَكُم أحدٌ: يا مُعلّمُ، لأنّكُم كُلّكُم إخوَةٌ ولكُم مُعلّمٌ واحدٌ. 9 ولا تَدْعوا أحدًا على الأرضِ يا أبانا، لأنّ لكُم أبًا واحدًا هوَ الآبُ السّماويّ. 10 ولا تَسمَحوا بأنْ يَدْعوَكُم أحدٌ: يا سيّدُ، لأنّ لكُم سيّدًا واحدًا هوَ المَسيحُ. 11 وليكُنْ أكبَرُكُم خادِمًا لكُم. 12 فَمَن يَرفعْ نَفسَهُ يَنخفِضْ، ومَنْ يَخفِضْ نفسَهُ يرتَفِعْ.
13 الوَيلُ لكُم يا مُعَلّمي الشّريعةِ والفَرّيسيّونَ المُراؤونَ! تُغلِقونَ مَلكوتَ السّماواتِ في وُجوهِ النّاسِ، فلا أنتُم تَدخُلونَ، ولا تَترُكونَ الدّاخلينَ يَدخُلونَ.
14 [الوَيلُ لكُم يا مُعَلّمي الشّريعةِ والفَرّيسيّونَ المُراؤونَ! تأكُلونَ بُيوتَ الأرامِلِ وأنتُمْ تُظهِرونَ أنّكُم تُطيلونَ الصّلاةَ، سيَنالُكُم أشدّ العِقابِ].
15 الوَيلُ لكُم يا مُعَلّمي الشّريعةِ والفَرّيسيّونَ المُراؤونَ! تَقطَعونَ البحرَ والبَرّ لتكسِبوا واحدًا إلى دِيانَتِكُم، فإذا نَجَحتُم، جَعَلْتموهُ يستَحِقّ جَهنّمَ ضِعفَ ما أنتُم تَستَحِقّونَ!
16 الوَيلُ لكُم أيّها القادَةُ العُميانُ! تَقولونَ: مَنْ حَلفَ بالهَيكلِ لا يَلتزِمُ بيَمينِهِ، ولكنْ مَنْ حَلَفَ بذَهَبِ الهَيكَلِ يَلتَزِمُ بيَمينِهِ. 17 فأيّما أعظمُ، أيّها الجُهّالُ العُميانُ؟ الذهَبُ أمِ الهَيكَلُ الّذي قَدّسَ الذهَبَ؟ 18 وتَقولونَ: مَنْ حلَفَ بالمَذبحِ لا يلتَزمُ بيمينِهِ، ولكِنْ من حَلفَ بالقُربانِ الّذي على المذبَحِ يَلتَزِمُ بيَمينِهِ. 19 فأيّما أعظمُ، أيّها العُميانُ؟ القُربانُ أمِ المَذبحُ الّذي يُقدّسُ القُربانَ؟ 20 أما ترَوْن أنّ الّذي يَحلِفُ بالمذبَحِ يَحلِف بِه وبِكُلّ ما علَيهِ، 21 والّذي يَحلِفُ بالهَيكَلِ يَحلِفُ بِه وباللهِ السّاكنِ فيهِ، 22 والّذي يحلِفُ بالسّماءِ يحلِفُ بعَرشِ اللهِ وبالجالِسِ علَيهِ؟
23 الوَيلُ لكُم يا مُعَلّمي الشّريعةِ والفَرّيسيّونَ المُراؤونَ! تُعطُونَ العُشْرَ مِنَ النَعْنعِ والصَعتَرِ والكَمّونِ، ولكنّكُم تُهمِلونَ أهمّ ما في الشّريعةِ: العَدلَ والرّحمةَ والصّدقَ، وهذا ما كانَ يَجبُ علَيكُم أنْ تَعمَلوا بِه مِنْ دونِ أن تُهمِلوا ذاكَ. 24 أيّها القادَةُ العُميانُ! تُصَفّونَ الماءَ مِنَ البَعوضَةِ، ولكنّكُم تَبتَلِعونَ الجمَلَ.
25 الويلُ لكُم يا مُعَلّمي الشّريعةِ والفَرّيسيّونَ المُراؤونَ! تُطَهّرونَ ظاهِرَ الكأسِ والصّحنِ، وباطنُهُما مُمتلِئٌ بِما حصَلتُم علَيهِ بالنّهبِ والطَمَعِ. 26 أيّها الفَرّيسيّ الأعمى! طَهّرْ أوّلاً باطنَ الوِعاءِ، فيَصيرَ الظّاهِرُ مِثلَهُ طاهرًا.
27 الويلُ لكُم يا مُعَلّمي الشّريعةِ والفَرّيسيّونَ المُراؤونَ! أنتُم كالقُبورِ المبيَضّةِ، ظاهرُها جميلٌ وباطِنُها مُمتَلئٌ بعِظامِ الموتى وبكُلّ فسادٍ. 28 وأنتُم كذلِكَ، تَظهَرونَ لِلنّاسِ صالحينَ وباطِنُكُم كُلّهُ رِياءٌ وشَرّ.
29 الوَيلُ لكُم يا مُعَلّمي الشّريعةِ والفَرّيسيّونَ المُراؤونَ! تَبْنونُ قُبورَ الأنبياءِ وتُزَيّنونَ مدافِنَ الأتقياءِ، 30 وتَقولونَ: لو عِشنا في زَمَنِ آبائِنا، لما شارَكْناهُم في سَفْكِ دَمِ الأنبياءِ. 31 فتَشهَدونَ على أنفُسِكُم بأنّكُم أبناءُ الّذينَ قَتلوا الأنبياءَ. 32 فتَمّموا أنتُم ما بَدأَ بِه آباؤُكُم.
33 أيّها الحيّاتُ أولادَ الأفاعي! كيفَ ستَهرُبونَ مِنْ عِقابِ جَهنّمَ؟ 34 لذلِكَ سأُرسِلُ إلَيكُم أنبياءَ وحُكَماءَ ومُعَلّمينَ، فمِنهُم مَنْ تَقتُلونَ وتَصلِبونَ، ومِنهُم مَنْ تَجلِدونَ في مجامِعِكُم وتُطارِدونَ مِنْ مدينةٍ إلى مدينةٍ، 35 حتّى يَنزِلَ بِكُم العِقابُ على سَفكِ كُلّ دمٍ بريءٍ على الأرضِ، مِنْ دمِ هابيلَ الصّدّيقِ إلى دمِ زكريّا بنِ بَرَخِيّا الّذي قتَلتُموهُ بَينَ المَذبحِ وبَيتِ اللهِ. 36 الحقّ أقولُ لكُم: هذا كُلّهُ سيَقَعُ على هذا الجِيلِ!
محبة يسوع لأورشليم
(لوقا 13‏:34‏-35)
37 «أُورُشليمُ، أُورُشليمُ! يا قاتِلَةَ الأنبياءِ وراجِمةَ المُرسَلينَ إلَيها. كَم مَرّةٍ أرَدتُ أنْ أجمَعَ أبناءَكِ، مِثلَما تَجمَعُ الدّجاجةُ فِراخَها تَحتَ جَناحَيْها، فما أردتُم. 38 وها هوَ بَيتُكُم مَتروكٌ لكُم خَرابًا. 39 أقولُ لكُم: لَن تَرَوْني إلاّ يومَ تهتِفونَ: تَبارَكَ الآتي بِاَسمِ الرّبّ».
Yǝcu mɔŋgwɔ ǝrmici mɔ@allimiina kwǝthi Sherii@a ŋundu-ŋǝ Lifirriisiiyyiin-ŋǝli.
(Mɔrgus 12:38-39Luuga 11:43-46Luuga 20:45-46)
1 E-ta nǝ Yǝcu andaci ŋwɔdɔŋwɔsi ṯalaamiiz-thi ṯuuŋwun, nɔŋwsǝccǝŋw, 2 “Mɔ@allimiin kwǝthi Sherii@a-ŋǝ Lifirriisiiyyiin-li lǝmminicǝrsi ethi uppupi Sherii@a-na kwǝthi Muusǝ, 3 ŋwɔṯaŋw laazim ǝsi iinyici ŋa naana tatap ŋǝṯir-ŋǝsi andaci ethisi ǝrri; laakin eseere ṯǝccini ŋothɽor-ŋi ŋeeŋen mac, kaka ǝṯirsi-gwɔ ere ǝrri ŋa ŋǝṯir-ŋi aari bǝshirǝ mac. 4 Ǝṯir kǝkkici lizi lithaathɔ ṯɔɔvi ṯinii diddip ki-rɔɔɽɔ-la reeŋen ṯiti ṯǝthi ŋɔma ethi ǝppini mac, laakin nǝreere ǝmmini mac ethisi ṯiŋacci ṯii ethisi mǝcci ki-ṯɔɔvi-na kitha ṯappar. 5 Ǝṯir ǝrri kwomne tatap por-por ethisi lizi ese. Iisar-ṯi ǝṯir daɽimatha yiṯǝmi yeeŋen daɽam-daɽam. Nǝ yebɽǝŋi yǝṯi illǝṯhǝlɔ ki-yireth yeeŋen ǝṯirsi uli tottoc. 6 Ǝṯir amɽi ǝzir wisaaw-wisaaw wǝthi-gwɔ naanalɔ ki-yǝzuumǝ-nǝ, ǝṯir kwurbunni lɔrsiya-lɔ ki-limajma@-na tok; 7 ǝṯir amɽi ethisi lizi akikanni ṯiiɽǝthi-nǝ ki-lisuug-nǝ. Nǝ ethisi lizi ǝccǝŋw, ‘Yaa mɔ@allim’. 8 Ǝṯeere ǝmmini mac ethi ǝccǝ ŋaaŋwɔsi-ŋw, ‘Mɔ@allim’ kaka nɔrŋa-gwɔ ŋiyaŋga tatap nǝ nǝthi Mɔ@allima kwɔtɔpɔt dak. 9 Ǝṯeere ǝccǝ kweere ‘Ṯǝrnyǝri’ mac kɔnɔŋw kwurǝyu-lu, kaka nǝthiŋǝ-gwɔ Ṯarnyalɔ ṯɔtɔpɔt ṯǝṯi naani ki-leere-na. 10 Ǝṯeere ǝmmini ethǝccǝ ŋaaŋwɔsiŋw, ‘Yaa Sǝyyiḏ’ mac, kaka nǝthiŋǝ-gwɔ Sǝyyiḏǝ kwɔtɔpɔt kwundǝr-ṯǝ kwǝni Kwɔrɔstɔ. 11 Ŋgwa kwuthǝmthi-ŋǝsi-lǝ daŋgal-na laazim ŋworo khaḏaam kaalɔ. 12 Mɔŋw ǝllini kweere ki-rogɽo, ǝri aaɽisalɔ rɔbbok, nǝ mɔŋw ǝjlinni kweere ki-rogɽo ǝri piŋi.
Yǝcu mɔŋgwɔ kette lizi kaṯṯi kila lǝṯi kǝɽinyjinǝ-lɔ.
(Mɔrgus 12:40Luuga 11:39-42, Luuga 44, Luuga 52Luuga 20:47)
13 “Ǝnnǝ ṯurvǝ ṯaalɔ ŋaaŋa lir mɔ@allimiin kwǝthi Sherii@a-ŋǝ Lifirriisiiyyiin-li, ŋaaŋa lirmba likǝɽinyjinǝlɔ! Ŋaaŋa lǝṯi lǝŋthǝci lizi ǝgwur wǝthi Ŋeeleny ŋǝthi ki-leere-naŋw kiyǝnǝ yeeŋen, laakin ŋaaŋa rogɽo-ri raalɔ tǝ ǝṯeere naŋni ethǝnḏi tok mac, wala ethisi ǝmminici kila linaŋna ethǝnḏi.
[ 14 “Ǝnnǝ kwǝthi ṯurvǝ ṯaalɔ ŋaaŋa lir mɔ@allimiin kwǝthi Sherii@a-ŋǝ Lifirriisiiyyiin-li, ŋaaŋa lirmba likǝɽinyjinǝlɔ! Ŋaaŋa lǝṯi yatha leethela lir laaw kwomne tatap kwǝthir, ǝṯisi ɔrnatha yiŋna yeeŋen, mindaŋ ǝṯaami aari kiyiiriny lǝlu-ttuk bǝy-bǝyin! Ŋwɔṯaŋw a likaṯṯasi hɔkwɔma rac wir nyoro-nyoro!]
15 “Ǝnnǝ kwǝthi ṯurvǝ ṯaalɔ ŋaaŋa lir mɔ@allimiin kwǝthi Sherii@a-ŋǝ Lifirriisiiyyiin-li! Ŋaaŋa lirmba lǝṯi arri-ri saafira ki-bahar-na nǝ ǝzir naana tatap ethi ǝginǝ kwette etheele ki-thaay-la ṯaalɔ; mindaŋ mǝ ǝginǝ rac tǝ, e-ta ǝṯaaṯi ǝṯi ruusi kwɔvthanna nyaamin-na nyiɽǝn etheele ki-jahannam-nǝ kaka ŋaaŋwɔsi!
16 “Ǝnnǝ kwǝthi ṯurvǝ ṯaalɔ ŋaaŋa lir ŋwɔɽa ŋwir lunduŋw, ŋaaŋa lǝṯi aari @allima, ǝṯi aarɔŋw, ‘Mǝ kweere aari haalifa Heikal-yi, ŋweere kǝkkini haliifa-yi mac; laakin mɔŋw aari haalifa ḏahab-thi ṯinaanɔ ki-Heikal-na ǝṯɔŋw-yi kǝkkini’. 17 Ŋaaŋa lirmba lir lunduŋw lir yǝɽiyǝŋ! Aatha kwɔrɔ kwir mɔhim, ḏahab ṯirii alla Heikal wǝṯi rilli ḏahabalɔ ter? 18 Nǝ ǝṯisi ǝccǝ @allima tok ǝtisǝccǝŋw, ‘Mǝ kweere aari haalifa ŋwɔthgwun-ŋi, ǝṯɔŋweere kǝkkini haliifa-yi wuuŋwun mac; laakin mɔŋwaari haalifa kwomne-gi ŋgwa kwɔdǝnnǝr ki-ŋwɔthgwun-lǝ, ǝṯɔŋw-ŋgi kǝkkini!’ 19 Ŋaaŋa lirmba lir lunduŋw! Aatha kwɔrɔ kwir mɔhim, kwomne-ŋgwa kwudunnunǝy alla ŋwɔthgwun ŋwɔṯi rilli kwomnelǝ ter ŋgwa kwudunnunǝ? 20 Ŋwɔṯaŋw, mɔŋw aari kweere haalifa ŋwɔthgwun-ŋi, ŋwɔni kwaari haalifa ŋwɔthgwun-ŋi nǝ kwomne-gi tatap kwɔnaanɔ-gwɔ-la kwudunnunǝ. 21 Nǝ mɔŋw aari haalifa Heikal-yi, nɔŋwɔni kwaari-yi haalifa nǝ Allah tok wǝṯi-gwɔ nanni-na; 22 nǝ mɔŋw aari kweere haalifa leere-li, nɔŋwɔni kwaari haalifa kwɔrsi-gi kwǝthi Allah, nǝ Allah-yi tok wǝṯi-gwɔ naani-la.
23 “Ǝnnǝ kwǝthi ṯurvǝ ṯaalɔ ŋaaŋa lir mɔ@llimiin kwǝthi Sherii@a-ŋǝ Lifirriisiiyyiin-li! Ŋaaŋa likǝɽinyjinǝṯǝ kɔlɔ! Ŋaaŋa lǝṯi inḏǝthǝ Allah @ɔshɔra wir kǝny, kir na@-na@-ŋa kwuzbǝrǝ-gi nǝ kamuun tok, laakin nǝsi ere kettice yǝy ŋa mac ŋir rerrec ethi iinyici ṯa@liima naana ṯǝthi Sherii@a, ŋirllalɔ, ŋimɽi nǝ ṯǝmminǝ, ŋindǝr-ṯǝ ŋɔ ŋir laazim ŋǝthisi ǝrri, nǝ ethiŋeere ṯɔɔthina mac. 24 Ŋaaŋa lir lunduŋw lir ŋwɔɽa! Ŋaaŋa lǝṯi ṯiɽeny tawaŋi-na kwomne-na ŋgwa kwǝṯii, laakin ǝṯi demne kamlaŋi nda tugwrǝ!
25 “Ǝnnǝ kwǝthi ṯurvǝ ṯaalɔ ŋaaŋa lir mɔ@allimiin kwǝthi Sherii@a-ŋǝ Lifirriisiiyyiin-li! Ŋaaŋa lirmba likǝɽinyjinǝlɔ! Ŋaaŋa lǝṯi suuɽi kwɔbaaya-ŋwɔsi-na sohan-gi parŋgala, laakin ininyǝnǝ-ŋgi tǝ ǝṯir urǝnni kwomne-na deddep ŋgwa kwǝṯi aava ŋaaŋa ŋurṯǝthǝ-ŋi, nǝ ṯigiirɔ tok. 26 Ŋa kwir kwɔfirriisii kwir kwunduŋ! Ǝṯi suuɽi kwubaaya-na ker-kerreny, e-ta ŋwɔtǝ suuɽunni ṯɔɔṯɔthala tok!
27 “Ǝnnǝ kwǝthi ṯurvǝ ṯaalɔ ŋaaŋa lir mɔ@allimiin kwǝthi Sherii@a-ŋǝ Lifirriisiiyyiin-li! Ŋaaŋa lirmba likǝɽinyjinǝlɔ! Ŋaaŋa lir kaka rimaamɔ rifiithɔ, rǝṯi iijini parŋgala riccaaw, laakin iininy-ŋgǝnǝ-tǝ ǝṯir urǝnni ŋwiyaŋ-na deddep kwomne-gina kwinyiiṯu. 28 Nǝrṯoroŋw, ŋaaŋa tok ǝṯi saawi parŋgala kiyǝnǝ yǝthi lizi tatap, laakin ki-rɔgwor-na raalɔ tǝ, nuurǝnni ṯikǝɽinyjinǝlɔ-ŋwɔsi-nǝ deddep ŋikiya-ŋi.
Yǝcu nandisa-ŋgwɔ ŋiɽaŋali ŋǝthi jiizǝ kweeŋen ŋiɽiiya-ŋi.
(Luuga 11:47-51)
29 “Ǝnnǝ kwǝthi ṯurvǝ ṯaalɔ ŋaaŋa lir mɔ@allimiin kwǝthi Sherii@a-ŋǝ Lifirriisiiyyiin-li! Ŋaaŋa likǝɽinyjinǝlɔ kɔlɔ! Ŋaaŋa lǝṯi acci rimaamɔwa rǝthi liɽii ŋisanna-ŋisanna, nǝ rǝthi kila lirllalɔ ǝṯisi daɽimatha naana daṯam-daṯam. 30 Ǝṯaarɔŋw ǝŋgi-nyii naani kithlǝ tuk lugwurnǝ-li lǝri ǝŋginy-leere ɔɽɔmaṯṯi mac ethi endinye liɽiiya. 31 A limǝ ǝmmini ethaarɔŋw nyiiŋǝ lir nyɔr nyǝthi lugwurnǝ kila lindinyiṯi liɽiiya. 32 Ǝɽir kǝniny iilatha keereny-gi ethisi ṯimmasi kworo ŋa ŋaari-ŋi lugwurnǝ laalɔ ibṯǝḏi ethisi ǝrri! 33 Ŋaaŋa lir yimǝw, noro nyɔr nyǝthi yimǝw! A ligittathɔ ethi kilatha hɔkwɔma wǝthi jahannam aŋgwɔrɔ. 34 Nǝ sǝbǝb-gi ṯǝ ŋgwɔ ŋǝsi usicǝ liɽiiya nǝ kila lǝthi yǝnǝ nǝ mɔ@allimiin tok; ǝsi ɽeenye lokwo, ǝsi ṯigrǝthǝ lithaathɔ ki-ŋwuuɽi-lǝ ŋwɔṯɔmɔthalɔ, nǝ lithaathɔ ǝsi ippipi ki-limajma@-na ǝsi urtutǝlɔ min mǝḏiinǝ limǝḏiinǝ. 35 Ŋwɔṯaŋw a jiizǝ kwǝthi lizi kila lɔsɔɔɽɔ liɽinyithirsi, ŋwɔ iidi daŋgal-la, min ki-ŋiɽany ŋǝthi Haabiil kwɔsɔɔɽɔ mindaŋ nǝ ŋiɽany iila ŋǝthi zakkariiyyǝ kwɔsɔɔɽɔ tok, ŋgwa kwiɽinyithi-ŋǝ kelgeny-na kǝthi Heikal-ŋǝ ŋwɔthgwun-ŋi. 36 Nyii kwɔŋǝsi andaci rerrem! Jiizǝ kwǝthi lizi kɔlɔ tatap liɽinyithirsi, kwiidi ki-lizi-lǝ lǝthi lɔɔmɔr kɔlɔ.
Ṯamɽa ṯǝthi Yǝcu ṯǝni Urshaliim.
(Luuga 13:34-35)
37 “Athrɔ Urshaliim, athrɔ Urshaliim! A kwǝṯi endindinye liɽiiya, nǝ ǝṯi accatha yaavɔra-lɔ yall-yi kiya yuusicǝ-ŋǝsi Allah! Nyaamin nyuuru ǝṯiny naŋni ethaaṯasi lizi lɔɔŋwa dɔŋw naaniny-gwɔ, kaka nǝṯi-gwɔ kagrɔ aaṯasi nyagwrɔŋi dɔŋw kiyivɔɔ-na yuuŋwun, laakin ǝṯir-nyeere ǝmminici mac. 38 Ṯaŋw a Heikal waalɔ arṯinna-lɔ mindaŋ ŋwɔ naani domony. 39 Nyii kwɔŋǝsi andaci, ŋaaŋa liti linyeese kwokwony mac mindaŋ maarɔŋw, ‘Ethi Allah ɔrtatha ŋgwa kwinḏi yiriny-yi yǝthi Kweeleny’.”